Chúng ta có nhớ cuộc sống trên đất của chúng ta khi ở Thiên Đàng?

Câu hỏi về ký ức ở thiên đàng là một băn khoăn sâu sắc, chạm đến trọng tâm của niềm hy vọng Cơ Đốc và bản chất của sự cứu rỗi. Nó không đơn thuần là thắc mắc về khả năng ghi nhớ, mà là về sự liên tục của nhân cách, về ý nghĩa của lịch sử đời sống chúng ta dưới ánh sáng vĩnh cửu, và về cách ân điển biến đổi mọi sự. Kinh Thánh không cho chúng ta một bức tranh chi tiết, tựa như một bản đồ, nhưng ban cho chúng ta những nguyên tắc nền tảng và những khải tượng đầy khích lệ để chúng ta suy ngẫm trong đức tin.

Trước khi tìm hiểu về ký ức, chúng ta phải hiểu về bản chất của sự sống đời đời. Sự sống đời đời không chỉ là sự kéo dài vô tận của thời gian, mà trước hết là mối tương giao biết Đức Chúa Trời và Đấng Ngài đã sai đến là Jesus Christ (Giăng 17:3). Chính mối tương gôn này định hình mọi khía cạnh của đời sống vĩnh phúc.

Kinh Thánh dạy về sự liên tục và biến đổi. Chúng ta vẫn là chính mình – người đã được Chúa Cứu Thế Giê-xu cứu chuộc – nhưng chúng ta sẽ được biến đổi cách trọn vẹn. Sứ đồ Phao-lô khẳng định điều này khi nói về thân thể phục sinh: “Kẻ chết sống lại được thể nào? Lấy thân thể nào mà đến?”... “Người ta gieo thân thể hay chết, sống lại thân thể không hay chết... gieo ra thân thể thuộc về hạ thể, sống lại thân thể thuộc về thượng thể” (1 Cô-rinh-tô 15:35, 42, 44). Có một sự liên tục (cùng một “hạt giống”) nhưng cũng có một sự biến đổi vinh hiển (từ thân thể hay chết sang không hay chết). Điều này gợi ý rằng nhân cách, bao gồm những trải nghiệm và ký ức đã định hình nên chúng ta, có thể sẽ không bị xóa bỏ, nhưng sẽ được tẩy sạch, cứu chuộc, và hiểu biết trọn vẹn dưới ánh sáng của ân điển Chúa.

Kinh Thánh cung cấp một số manh mối quan trọng:

1. Sự Nhận Biết và Ký ức Trong Trạng Thái Trung Gian (Linh Hồn Tách Rời Thân Thể): Trong khải tượng của sứ đồ Giăng, ông thấy “những linh hồn của kẻ đã bị giết vì đạo Đức Chúa Trời... họ kêu lên rằng: Lạy Chúa là Đấng thánh và chân thật, Chúa trả thù... cho đến chừng nào?” (Khải Huyền 6:9-10). Những linh hồn này nhận biết căn tính của mình (là người tử đạo), nhớ rõ sự bất công họ đã chịu, và kêu cầu sự công bình của Đức Chúa Trời. Điều này cho thấy một sự nhận thức liên tục về lịch sử cá nhân trước khi phục sinh.

Câu chuyện Người giàu và La-xa-rơ (Luca 16:19-31) cũng cho thấy cả người giàu và Áp-ra-ham đều có ký ức về đời sống trên đất, về gia đình, và về những cơ hội đã qua (câu 27-28). Tuy nhiên, chúng ta phải thận trọng khi giải nghĩa ngụ ngôn này cho mục đích miêu tả chi tiết về đời sau, vì mục đích chính của Chúa Giê-xu là cảnh báo về sự phán xét và kêu gọi ăn năn.

2. Lời Hứa Về Sự Hiểu Biết Trọn Vẹn: Đoạn Kinh Thánh then chốt nhất là 1 Cô-rinh-tô 13:12: “Bây giờ chúng ta xem như trong một cái gương, cách mập mờ, nhưng đến bấy giờ, chúng ta sẽ thấy mặt đối mặt; bây giờ tôi biết chưa trọn, nhưng đến bấy giờ, tôi sẽ biết như tôi đã được biết.”

Cụm từ Hy Lạp ἐπιγινώσκω (epiginōskō) ở đây mang nghĩa “nhận biết cách đầy đủ, thấu suốt”. Sứ đồ Phao-lô nói rằng hiện tại, sự hiểu biết của chúng ta còn hạn chế và gián tiếp (“như trong một cái gương”). Nhưng trong đời sau, chúng ta sẽ được biết một cách trọn vẹn, thấu suốt, “như tôi đã được biết”. Điều này chỉ về sự hiểu biết hoàn hảo mà Đức Chúa Trời dành cho chúng ta. Sự hiểu biết đó bao gồm cả lịch sử đời sống chúng ta. Chúng ta sẽ nhìn lại mọi nẻo đường, mọi thất bại, mọi ân điển, với cái nhìn hoàn toàn mới – cái nhìn của Đấng Cứu Chuộc, Đấng đã biến khổ đau thành vinh quang, tội lỗi thành cơ hội để ân điển dư dật hơn (Rô-ma 5:20).

3. Lời Hứa Về Sự An Ủi Trọn Vẹn: “Đức Chúa Trời sẽ lau hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa; vì những sự thứ nhất đã qua rồi.” (Khải Huyền 21:4). Lời hứa này không có nghĩa là chúng ta sẽ quên đi những nỗi đau, nhưng chúng sẽ được chữa lành và biến đổi. Hình ảnh “lau sạch nước mắt” gợi ý về một sự an ủi thấu suốt, nơi nỗi đau không còn quyền lực gây thương tổn nữa, nhưng được đặt vào trong bối cảnh rộng lớn hơn của sự cứu chuộc và chiến thắng cuối cùng của Đức Chúa Trời.

Vậy, chúng ta sẽ nhớ gì và nhớ như thế nào? Có thể suy luận rằng:

• Chúng ta sẽ nhận biết nhau: Trên núi hóa hình, Môi-se và Ê-li hiện ra, và các môn đồ nhận ra họ (Ma-thi-ơ 17:3-4). Điều này cho thấy sự nhận biết cá nhân vẫn tồn tại trong cõi vinh hiển.
• Chúng ta sẽ hiểu trọn vẹn công việc Chúa trong đời mình: Mọi khó khăn, mọi sự tể trị nhiệm mầu, mọi câu trả lời cho lời cầu nguyện sẽ được bày tỏ. Chúng ta sẽ thấy rõ bàn tay Chúa dẫn dắt từng bước.
• Tội lỗi đã được tha thứ sẽ không còn là gánh nặng kết tội: “Đông xa bắc xa, Ngài đã đem tội lỗi chúng ta khỏi chúng ta” (Thi Thiên 103:12). Trong Christ, tội lỗi đã bị xét xử trên thập tự giá. Ở thiên đàng, chúng ta sẽ nhìn thấy sự ghê tởm của tội lỗi, nhưng đồng thời càng kinh ngạc hơn về sự vĩ đại của ân điển và huyết báu của Chiên Con. Sự xấu hổ và hổ thẹn sẽ bị tiêu diệt bởi sự vui mừng khôn tả của sự tha thứ trọn vẹn.
• Sự phán xét và phần thưởng: Kinh Thánh nói về sự “xuất hiện trước tòa án của Đấng Christ” để mỗi người nhận lãnh tùy theo việc mình đã làm trong thân thể (2 Cô-rinh-tô 5:10). Điều này đòi hỏi một sự ôn lại đời sống. Nhưng đây không phải là sự phán xét để hủy diệt (vì sự định tội đã qua cho những ai trong Christ – Rô-ma 8:1), mà là sự đánh giá để ban thưởng và tôn vinh Chúa. Mọi thành tựu bởi ân điển Ngài sẽ được nhìn nhận.

Suy ngẫm về điều này không phải chỉ để thỏa mãn trí tò mò, mà để định hình cách chúng ta sống hôm nay:

1. Sống Với Lòng Biết Ơn và Sự Tín Thác: Biết rằng mọi khoảnh khắc – vui buồn, thành công, thất bại – đều có ý nghĩa vĩnh cửu và sẽ được Chúa dùng trong cõi đời đời, giúp chúng ta bước đi trong sự tín thác. Chúng ta có thể thưa với Chúa như Giô-sép: “Các anh toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi” (Sáng Thế Ký 50:20).

2. Sống Với Hy Vọng An Ủi: Những ai đang đau khổ, mất mát người thân, có thể nắm chắc lời hứa rằng nỗi đau sẽ không bị lãng quên, nhưng sẽ được Chúa lau sạch trong ngày sau rốt. Sự tái hợp sẽ trọn vẹn hơn, trong một thực tại không còn sự chia cắt.

3. Sống Với Sự Tự Do Khỏi Quá Khứ: Trong Christ, chúng ta được tự do. Hãy ăn năn, tin cậy nơi sự tha thứ trọn vẹn, và bước đi. Đừng để những ký ức tội lỗi đã được tha ám ảnh bạn. Trong ánh sáng thiên đàng, chúng sẽ chỉ làm sáng tỏ hơn tình yêu của Đấng Cứu Chuộc.

4. Sống Vì Vinh Quang Đời Đời: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Mọi việc nhỏ chúng ta làm trong Chúa đều có giá trị đời đời (1 Cô-rinh-tô 15:58). Hãy sống sao cho khi nhìn lại trong cõi vĩnh hằng, chúng ta vui mừng vì đã đầu tư đời mình cho những gì còn lại mãi mãi.

Vậy, chúng ta có nhớ cuộc sống trên đất khi ở thiên đàng không? Dựa trên những lời Kinh Thánh, câu trả lời có vẻ là “Có” – nhưng không phải là sự nhớ lại với nỗi đau, sự hối tiếc, hay sự kiêu ngạo trần tục. Đó sẽ là sự hiểu biết trọn vẹn, được cứu chuộc, dưới ánh sáng rạng ngời của Đức Chúa Trời.

Chúng ta sẽ thấy rõ từng chặng đường, và trong mọi chặng đường ấy, chúng ta sẽ thấy bóng của Thập Tự Giá và sự phục sinh. Chúng ta sẽ “biết như chúng ta đã được biết” – được biết bởi tình yêu vô điều kiện, ân điển không thể cạn, và sự cứu chuộc trọn vẹn của Cha Thiên Thượng qua Chúa Giê-xu Christ. Khi ấy, mọi ký ức sẽ hòa vào bài ca ngợi khen vĩ đại: “Xứng đáng thay Chiên Con đã chịu giết, đã lấy huyết mình mà chuộc chúng tôi cho Đức Chúa Trời” (Khải Huyền 5:9).

Cho nên, hôm nay, chúng ta hãy sống và bước đi trong hy vọng vững chắc đó, an nghỉ trong sự khôn ngoan toàn hảo và tình yêu vĩ đại của Đấng nắm giữ quá khứ, hiện tại và tương lai của chúng ta trong tay Ngài.