Ai là Nữ hoàng của Thiên đàng?
Chủ đề “Nữ hoàng của Thiên đàng” là một chủ đề gây nhiều tranh luận và hiểu lầm trong thế giới Cơ Đốc giáo. Một số truyền thống tôn giáo gán danh hiệu này cho một nhân vật cụ thể, nhưng với tư cách là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta phải quay về với Lời Chúa, thẩm quyền tối cao và duy nhất cho đức tin và sự thực hành, để tìm kiếm câu trả lời chân thực và duy nhất.
Trước khi trả lời câu hỏi, chúng ta cần xem xét cụm từ này xuất hiện ở đâu trong Kinh Thánh. Trong Cựu Ước, cụm từ “nữ vương trên trời” (Queen of Heaven) xuất hiện rõ ràng trong sách tiên tri Giê-rê-mi.
“Hỡi đàn bà, hãy nghe lời của Đức Giê-hô-va; mắt các ngươi hãy tiếp lấy lời của miệng Ngài. Khá dạy con gái các ngươi bài ca than vãn, mỗi người dạy bạn mình khúc ai ca. Vì sự chết lên bởi cửa sổ chúng ta, vào trong đền đài chúng ta; nó diệt trẻ con ngoài đường phố, và những kẻ trai trẻ giữa chợ. Ngươi hãy nói rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Những thây người ta sẽ ngã ra như phân trên đồng ruộng, như nắm lúa sau con gặt, chẳng ai thâu lại. Đức Giê-hô-va phán như vầy: Người khôn chớ khoe sự khôn mình, người mạnh chớ khoe sự mạnh mình, người giàu chớ khoe sự giàu mình. Nhưng kẻ nào khoe, hãy khoe về trí khôn mình biết ta là Đức Giê-hô-va, là Đấng làm ra sự thương xót, chánh trực, và công bình trên đất; vì ta ưa thích những sự ấy. Đức Giê-hô-va phán: Nầy, những ngày đến, bấy giờ ta sẽ phạt mọi kẻ chịu cắt bì còn dư không cắt bì… Và chúng nó đáp rằng: Chúng tôi không thèm nghe ngươi; nhưng chúng tôi chắc sẽ làm trọn mọi lời chúng tôi đã nói, tức là đốt hương cho nữ vương trên trời, và dâng lễ quán cho nàng, y như chúng tôi và tổ phụ chúng tôi, các vua và các quan trưởng chúng tôi đã làm trong các thành Giu-đa và ngoài đường phố Giê-ru-sa-lem: bấy giờ chúng tôi được no bánh, nên vui sướng, chẳng thấy tai vạ chi.” (Giê-rê-mi 9:20-25 & 44:17, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Trong bối cảnh này, “nữ vương trên trời” (מְלֶכֶת הַשָּׁמַיִם - *Malkath haShamayim*) là một thần tượng ngoại giáo, có thể là nữ thần Asherah, Ishtar hay Astarte, mà dân Y-sơ-ra-ên bội đạo đã thờ phượng, dẫn đến sự phán xét nghiêm khắc của Đức Chúa Trời. Việc thờ phượng nữ vương trên trời đi kèm với việc dâng bánh, đốt hương và làm rượu lễ quán, hoàn toàn trái nghịch với giao ước độc thần thờ phượng một mình Giê-hô-va Đức Chúa Trời. Do đó, trong Kinh Thánh, danh hiệu này gắn liền với sự thờ hình tượng và sự phản nghịch.
Trong Tân Ước, Mary (Ma-ri) được mô tả là một nữ tì tin kính, được Đức Chúa Trời ân điển chọn làm mẹ phần xác của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Chúng ta hãy xem xét những câu Kinh Thánh then chốt:
- Được ân điển (Charis - χάρις): “Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi” (Lu-ca 1:28). Chữ “được ơn” (κεχαριτωμένη - *kecharitōmenē*) ở đây có nghĩa là “người đã được ban ân sủng”, nhấn mạnh hành động ban ơn của Đức Chúa Trời, không phải một đức tính nội tại hay địa vị thần thánh của Mary.
- Sự vâng phục và đức tin: “Ma-ri bèn nói rằng: Tôi đây là tôi tớ của Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời ngươi! Rồi thiên sứ lìa khỏi người.” (Lu-ca 1:38). Mary tự nhận mình là tôi tớ (δούλη - *doulē*) của Chúa.
- Sự nhận biết mình cần Cứu Chúa: Trong bài ca ngợi khen (Magnificat), Mary nói: “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa… vì Chúa đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài… Đấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi; Danh Ngài là thánh… Đấng Cứu Thế tôi.” (Lu-ca 1:46-49, 54). Bà nhận mình là tôi tớ hèn hạ và cũng cần một Đấng Cứu Thế (Σωτήρ - *Sōtēr*).
- Không có uy quyền đặc biệt nào được ban sau đó: Trong suốt chức vụ của Chúa Giê-xu, Mary xuất hiện với tư cách là mẹ Ngài, nhưng Chúa Giê-xu luôn đặt ý muốn của Cha Thiên Thượng và mối quan hệ thuộc linh lên trên quan hệ huyết thống (Ma-thi-ơ 12:46-50, Giăng 2:4).
- Trong sách Công vụ: Mary được nhắc đến cùng với các môn đồ khác “đồng lòng hiệp nhau cầu nguyện” (Công vụ 1:14). Bà là một thành viên của Hội Thánh sơ khai, một tín đồ, không phải một đối tượng thờ phượng.
Kết luận từ Kinh Thánh: Mary là một tín đồ mẫu mực, được Chúa chọn cho một vai trò lịch sử độc nhất vô nhị, nhưng Kinh Thánh không bao giờ gọi bà là “Nữ hoàng Thiên đàng”, cũng không dạy chúng ta cầu nguyện với bà hay tôn bà lên làm trung gian giữa Đức Chúa Trời và loài người. Chỉ có một Đấng Trung Bảo duy nhất: “Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người” (1 Ti-mô-thê 2:5).
Nếu chúng ta muốn tìm một khái niệm về “nữ hoàng” hay “hiền thê” trong vinh quang thiên quốc, Kinh Thánh dẫn chúng ta đến một hình ảnh tuyệt vời và thánh khiết: Hội Thánh của Đấng Christ – Hiền Thê của Chiên Con.
“Hãy hớn hở vui vẻ, và tôn vinh Ngài; vì kỳ cưới Chiên Con đã đến, và vợ Ngài đã sửa soạn, đã cho người được mặc áo sáng láng, tinh sạch bằng vải gai mịn (vải gai mịn tức là công việc công bình của các thánh đồ).” (Khải Huyền 19:7-8).
“Vị thiên sứ ấy cũng chỉ cho tôi thấy thành thánh, là Giê-ru-sa-lem mới, từ trên trời, ở nơi Đức Chúa Trời mà xuống, sửa soạn sẵn như một người vợ mới cưới trang sức cho chồng mình.” (Khải Huyền 21:2).
Trong ẩn dụ Kinh Thánh, Chúa Giê-xu Christ là Chàng Rể (Ma-thi-ơ 9:15), và Hội Thánh – gồm tất cả những người được cứu chuộc bởi huyết Ngài – là Cô Dâu, Hiền Thê. Vị thế của Hiền Thê là vị thế vinh hiển, thánh khiết và gần gũi nhất với Vua. Trong các vương quốc, hiền thê của vua là hoàng hậu. Vậy, “Nữ hoàng của Thiên đàng” theo nghĩa thuộc linh và Kinh Thánh chính là Hội Thánh chân thật, hiền thê của Christ, dưới quyền tể trị tối cao của Ngài.
Điều này không phải là sự tự tôn của con người, mà hoàn toàn là ân điển. Hiền thê được “mặc áo sáng láng, tinh sạch” – sự công bình của chính Đấng Christ được gán cho Hội Thánh (công bố - δικαιώματα - *dikaiōmata*). Vinh hiển thuộc về Chiên Con, và Hiền Thê được dự phần trong sự vinh hiển đó nhờ mối liên hệ hôn ước với Ngài.
Giáo lý này không chỉ là lý thuyết thần học, mà có sức biến đổi đời sống chúng ta:
1. Tập Trung Thờ Phượng Đúng Đối Tượng: Chúng ta được kêu gọi dâng sự thờ phượng duy nhất lên cho Ba Ngôi Đức Chúa Trời: Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Đức Thánh Linh. Sự tôn kính dành cho bất kỳ thọ tạo nào (dù cao trọng như Mary) không được vượt quá giới hạn và biến thành sự cầu khẩn, thờ lạy – là điều chỉ dành riêng cho Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-5, Khải Huyền 22:8-9).
2. Sống Xứng Đáng Với Địa Vị Là Hiền Thê: Nếu chúng ta thật sự là một phần của Hiền Thê Đấng Christ, chúng ta phải sống thánh khiết, tinh sạch, chờ đợi ngày Chàng Rể trở lại. “Hỡi anh em là kẻ rất yêu dấu, vì chúng ta có lời hứa dường ấy, thì hãy làm cho mình sạch khỏi mọi sự dơ bẩn phần xác thịt và phần thần linh, lại lấy sự kính sợ Đức Chúa Trời mà làm cho trọn việc nên thánh của chúng ta.” (2 Cô-rinh-tô 7:1).
3. Sự Hiệp Một Trong Hội Thánh: Hiền Thê là số nhiều nhưng hiệp một. Điều này thúc giục chúng ta gìn giữ sự hiệp một của Thánh Linh, yêu thương, phục vụ lẫn nhau, vì chúng ta cùng thuộc về một Thân thể, một Chàng Rể (Ê-phê-sô 4:3, 1 Cô-rinh-tô 12:12-27).
4. Niềm Hy Vọng Vững Chắc Về Tương Lai: Chúng ta không chỉ là tôi tớ, con cái, mà còn là Hiền Thê được Chiên Con yêu thương và chuộc về. Điều này ban cho chúng ta niềm hy vọng phước hạnh về một đám cưới thiên quốc và sự hiệp một đời đời với Cứu Chúa. Trong những lúc khó khăn, hãy nhớ rằng bạn là “hoàng hậu” tương lai của Vua muôn vua, được Ngài yêu thương và trân quý vô cùng.
Kinh Thánh không ủng hộ giáo lý về một “Nữ hoàng Thiên đàng” theo nghĩa một cá nhân thần thánh ngồi bên cạnh Chúa Cha để cai trị và làm trung gian. Thay vào đó, Kinh Thánh bày tỏ một chân lý cao trọng hơn:
- Vua của Thiên đàng và Đất chính là Chúa Giê-xu Christ, “Vua của các vua, Chúa của các chúa” (Khải Huyền 19:16). Ngài là trung tâm của mọi sự thờ phượng.
- “Nữ hoàng” hay Hiền Thê vinh hiển chính là toàn thể Hội Thánh được cứu chuộc, được mặc lấy sự công bình của Đấng Christ, và cuối cùng sẽ được hiệp một trọn vẹn với Ngài trong cõi đời đời.
Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là những người tin Chúa Giê-xu, luôn giữ lòng trung tín với Chàng Rể của mình, sống thánh khiết và nóng chờ ngày được đồng trị với Ngài. “Đức Thánh Linh và vợ mới cùng nói: Hãy đến! Kẻ nào nghe cũng hãy nói rằng: Hãy đến! … Phải, tôi đến mau kìa. A-men. Lạy Chúa Giê-xu, xin hãy đến!” (Khải Huyền 22:17, 20).
Bài nghiên cứu này dựa trên bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống). Mọi giáo lý phải được kiểm chứng dựa trên Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời.