Shahada trong Hồi giáo là gì?

Trong thế giới đa dạng tôn giáo ngày nay, việc hiểu biết về các tín ngưỡng khác là cần thiết để có sự đối thoại và xác tín rõ ràng về niềm tin của chính mình. Một trong những trụ cột căn bản nhất của Hồi giáo là Shahada (Tuyên ngôn Đức tin). Bài viết này sẽ tìm hiểu khách quan về Shahada và sau đó đối chiếu, soi sáng nó dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời – Kinh Thánh, để từ đó củng cố đức tin nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu và rút ra những bài học ứng dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Shahada (tiếng Ả Rập: ٱلشَّهَادَة, phiên âm: ash-shahādah) có nghĩa đen là "lời chứng" hoặc "tuyên xưng". Đây là câu tuyên ngôn đức tin cốt lõi, được xem là trụ cột đầu tiên và quan trọng nhất trong Năm Trụ Cột của Hồi giáo. Nội dung của Shahada là:

"Ashhadu an lā ilāha illā-Allāh, wa ashhadu anna Muḥammadan rasūlu-Allāh."

Dịch nghĩa: "Tôi làm chứng rằng không có thần nào khác đáng được thờ phượng ngoài Allah, và tôi làm chứng rằng Muhammad là sứ giả của Allah."

Việc tuyên đọc câu này một cách chân thành, với sự hiểu biết và thuận phục, là điều kiện tối thiểu để một người trở thành tín đồ Hồi giáo. Shahada xác lập hai chân lý nền tảng:

1. Tawḥīd (Thuyết Độc Thần Tuyệt Đối): Khẳng định sự độc nhất, duy nhất của Allah trong quyền tạo hóa, thờ phượng và các thuộc tính. Đây là sự phản đối quyết liệt với bất kỳ hình thức đa thần hay sự hợp nhất nào (shirk).

2. Sứ Mạng Của Muhammad: Công nhận Muhammad (sinh khoảng năm 570 SCN tại Mecca) là vị sứ giả cuối cùng và vĩ đại nhất của Allah, qua đó Kinh Qur'an được mặc khải hoàn chỉnh, khép lại chuỗi mặc khải từ các nhà tiên tri trước đó.

Shahada không chỉ là một câu nói, mà là lời tuyên thệ định hình toàn bộ nhận thức, hành vi và mục đích sống của một tín đồ. Nó là nền tảng của căn tính Hồi giáo.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng nhưng được kêu gọi để "hãy sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lẽ về sự trông cậy trong anh em" (I Phi-e-rơ 3:15). Việc đối chiếu này không nhằm mục đích chê bai, mà để làm rõ sự khác biệt căn bản và xác quyết chân lý của Phúc Âm.

1. Về Sự Độc Nhất Của Đức Chúa Trời:

Shahada nhấn mạnh Tawḥīd – sự độc nhất tuyệt đối của Allah. Kinh Thánh cũng dạy rõ ràng về một Đức Chúa Trời duy nhất. Phân đoạn kinh điển là Phục Truyền Luật Lệ Ký 6:4: "Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai." (Shema Yisrael: Adonai Eloheinu Adonai Echad). Tiếng Hê-bơ-rơ "Echad" ở đây có thể hàm ý về sự hợp nhất phức thể, như trong Sáng Thế Ký 2:24: "hai người sẽ cùng nên một thịt" (cũng dùng từ echad).

Tuy nhiên, mặc khải của Kinh Thánh không dừng lại ở đó. Cựu Ước hé mở về sự đa dạng trong sự hợp nhất của Đức Chúa Trời (như Đấng Tạo Hóa, Lời Chúa, Thần Chúa - Sáng 1:1, 1:2, Giăng 1:1). Tân Ước mặc khải trọn vẹn Một Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Cha, Con (Ngôi Lời) và Thánh Linh. Đây không phải là ba thần hay một thần biến hiện thành ba vai trò, mà là một bản thể (ousia) duy nhất hiện hữu trong ba thân vị (hypostasis) đồng đẳng và đời đời. Chúa Giê-xu phán: "Ta với Cha là một" (Giăng 10:30) và truyền lệnh làm báp-têm "nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh" (Ma-thi-ơ 28:19).

2. Về Vai Trò Của Chúa Giê-xu Christ:

Đây là điểm khác biệt then chốt và không thể hòa giải về thần học. Trong Hồi giáo, Jesus (Isa) được tôn kính như một nhà tiên tri vĩ đại, được sinh bởi nữ đồng trinh, sẽ trở lại vào ngày phán xét, nhưng không phải là Con Đức Chúa Trời và không chịu đóng đinh.

Kinh Thánh làm chứng hoàn toàn khác. Chúa Giê-xu không chỉ là một sứ giả hay tiên tri, mà chính là Ngôi Lời (Logos) đời đời trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14). Ngài là "Con độc sanh của Đức Chúa Trời" (Giăng 3:16). Danh hiệu "Con" nói lên mối quan hệ đồng bản thể và mật thiết với Chúa Cha. Ngài tuyên bố: "Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Quan trọng nhất, sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài là cốt lõi của Phúc Âm. Sứ đồ Phao-lô khẳng định: "Vả, tôi đã nhận nơi Chúa sự đã truyền lại cho tôi, ấy là Đức Chúa Jêsus Christ chịu chết vì tội chúng ta theo lời Kinh thánh; Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại, theo lời Kinh thánh" (I Cô-rinh-tô 15:3-4). Sự kiện lịch sử Chúa Giê-xu chịu đóng đinh và phục sinh được xác chứng bởi nhiều nhân chứng (I Cô-rinh-tô 15:5-8) và là nền tảng duy nhất cho sự cứu rỗi (Công vụ 4:12).

3. Về Con Đường Cứu Rỗi:

Shahada là lời tuyên xưng đầu vào của Hồi giáo, và sự cứu rỗi (nếu có) về cơ bản dựa trên sự cân bằng giữa ân điển (rahmah) của Allah và công đức của tín đồ qua việc tuân giữ các trụ cột và luật lệ (Sharia).

Ngược lại, Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ tuyên bố một con đường cứu rỗi hoàn toàn bởi ân điển, đạt được bởi đức tin. Ê-phê-sô 2:8-9 chép rõ: "Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình." Lời tuyên xưng của Cơ Đốc nhân không tập trung vào sứ giả, mà tập trung vào Chính Đấng Cứu Thế: "Vì nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin rằng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu" (Rô-ma 10:9). Đức tin nơi Chúa Giê-xu—Con Đức Chúa Trời, Đấng chết thay và sống lại—là then chốt.

Việc tìm hiểu về Shahada không chỉ là kiến thức, mà phải dẫn chúng ta đến sự xác tín sâu sắc hơn và đời sống thực hành.

1. Trân Quý và Canh Giữ Lời Tuyên Xưng Của Chính Mình:

Nếu Shahada quan trọng với một tín đồ Hồi giáo, thì lời tuyên xưng đức tin của chúng ta vào Chúa Giê-xu Christ càng phải sống động và căn nguyên hơn. Hãy thường xuyên nhắc lòng mình về nền tảng đức tin được tóm tắt trong các Tín Điều lịch sử (như Tín Điều Các Sứ Đồ). Mỗi ngày, hãy sống với lời tuyên xưng rằng "Chúa Giê-xu Christ là Chúa" (Phi-líp 2:11) trong tư tưởng, lời nói và hành động.

2. Sống Với Tình Yêu và Sự Tôn Trọng, Nhưng Không Thỏa Hiệp Chân Lý:

Chúng ta được kêu gọi sống hòa thuận với mọi người (Rô-ma 12:18) và yêu thương người lân cận. Điều này bao gồm việc tôn trọng nhân phẩm và quyền tự do tín ngưỡng của người theo Hồi giáo. Tuy nhiên, tình yêu chân thật không có nghĩa là thỏa hiệp hoặc làm mờ nhạt sự khác biệt căn bản của Phúc Âm. Chúng ta yêu thương trong khi vẫn giữ vững lời chứng rằng "Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu" (Công vụ 4:12).

3. Tìm Hiểu Kinh Thánh Cách Sâu Nhiệm Hơn:

Sự hiểu biết nông cạn khiến chúng ta dễ dao động hoặc không thể giải thích rõ về niềm hi vọng của mình. Hãy học hỏi Kinh Thánh cách hệ thống, đặc biệt các giáo lý căn bản về Thần tính của Chúa Giê-xu, Ba Ngôi, và sự cứu chuộc. Hiểu được ý nghĩa của các từ Hy Lạp như Logos (Ngôi Lời), Theos (Đức Chúa Trời), Hyios (Con), và charis (ân điển) sẽ giúp chúng ta có nền tảng vững chắc.

4. Cầu Nguyện Cho Sự Cứu Rỗi Của Mọi Dân Tộc:

Đức Chúa Trời "yêu thương thế gian" (Giăng 3:16), bao gồm cả những người đang thành tâm tìm kiếm Ngài qua các tôn giáo khác. Thay vì thái độ kỳ thị, hãy sốt sắng cầu thay cho họ, xin Chúa Thánh Linh mở mắt tâm linh để họ nhận biết Chúa Giê-xu Christ, là "đường đi, lẽ thật, và sự sống" (Giăng 14:6).

5. Sẵn Sàng Làm Chứng Cách Khôn Ngoan:

Khi có cơ hội đối thoại, hãy tập trung làm chứng về Chúa Giê-xu—con người, sự chết, sự sống lại và tình yêu của Ngài—hơn là tranh luận về giáo lý. Hãy chia sẻ câu chuyện cá nhân về việc Chúa Giê-xu đã biến đổi đời sống bạn thế nào. Sử dụng lời lẽ ôn hòa, tôn trọng và đầy lòng thương xót (I Phi-e-rơ 3:15-16).

Shahada phản ánh khát vọng tôn thờ Đấng Tạo Hóa Duy Nhất của con người – một khát vọng mà Kinh Thánh nói Đức Chúa Trời đã đặt để trong lòng người (Truyền đạo 3:11). Tuy nhiên, chỉ có qua sự mặc khải trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu, khát vọng ấy mới được thỏa mãn. Ngài không chỉ là một sứ giả chỉ đường, mà chính là Đường, là Lẽ Thật, và là Sự Sống (Giăng 14:6).

Lời tuyên xưng cao cả nhất của Cơ Đốc nhân không phải là về một giáo chủ hay một hệ thống luật lệ, mà là về một Person—Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống, Đấng đã chiến thắng tội lỗi và sự chết. Hãy để đời sống chúng ta mỗi ngày là một "shahada" Cơ Đốc—một lời làm chứng sống động, bày tỏ tình yêu, ân điển và quyền năng cứu chuộc của Đấng Christ cho một thế giới đang hư mất.

"Vì chưng trong Ngài có mọi sự sung mãn của bổn tánh Đức Chúa Trời, ở như trong thân vị" (Cô-lô-se 2:9). Mọi sự chúng ta cần biết về Đức Chúa Trời đều được bày tỏ trong Chúa Giê-xu. Đó là nền tảng bất di dịch cho đức tin, niềm hi vọng và tình yêu của chúng ta. A-men.