Làm Thế Nào Để Vui Thích Trong Luật Pháp Của Chúa
Thi thiên mở đầu bằng một bức tranh tương phản rõ rệt giữa hai con đường, hai thái độ sống, và hai kết cục vĩnh hằng. Trung tâm của bức tranh về người công bình được phác họa trong câu 2: “Song lấy làm vui vẻ về luật pháp của Đức Giê-hô-va, Và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm.” (Thi thiên 1:2). Đây không chỉ là một hành động miễn cưỡng hay bổn phận, mà là một trạng thái tâm hồn – “lấy làm vui vẻ”. Làm thế nào một tội nhân có thể tìm thấy niềm vui thích sâu sắc trong luật pháp vốn lên án mình? Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu vào ý nghĩa thần học, tâm linh và thực tiễn của việc vui thích trong luật pháp Đức Chúa Trời, mở ra từ cái nhìn đầu tiên trong Cựu Ước đến sự ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, từ được dịch là “lấy làm vui vẻ” hay “vui thích” là “חָפֵץ” (chafetz). Từ này mang ý nghĩa mạnh mẽ hơn “thích thú” thông thường; nó diễn tả sự ưa thích sâu sắc, sự tìm kiếm, khao khát và hứng thú mãnh liệt (xem Thi thiên 35:27; 40:8; 51:16). Đây là cùng một từ dùng trong Thi thiên 37:4: “Khá khoái lạc nơi Đức Giê-hô-va, Thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ước ao.” Như vậy, vui thích trong luật pháp Chúa không tách rời khỏi việc vui thích trong chính Chúa. Luật pháp là sự bày tỏ ý chỉ, tính cách và sự khôn ngoan của Ngài.
Sự tương phản ở đây thật rõ ràng: Người công bình “vui thích” trong luật pháp Chúa, trong khi kẻ ác “bước theo” mưu kế của kẻ dữ, “đứng” trong đường tội nhân, và “ngồi” trong chỗ của kẻ nhạo báng (câu 1). Thái độ đối với Lời Chúa quyết định toàn bộ quỹ đạo đời sống. Trong Tân Ước, sứ đồ Phao-lô cũng nói đến sự chiến đấu giữa hai loại vui thích: “Vì xác thịt có những điều ước muốn trái với những điều của Thánh Linh, Thánh Linh có những điều trái với những điều của xác thịt” (Ga-la-ti 5:17). Tiếng Hy Lạp cho “điều ước muốn” hay “dục vọng” ở đây là “ἐπιθυμία” (epithymia), thường chỉ về sự ham muốn tội lỗi của xác thịt. Sự vui thích thuộc linh (“chafetz”) là kết quả của Thánh Linh tái sinh và biến đổi tấm lòng chúng ta (Ê-xê-chi-ên 36:26), để chúng ta bắt đầu yêu mến những gì Đức Chúa Trời yêu mến.
“Luật pháp” trong Thi thiên 1:2 là từ “תּוֹרָה” (Torah). Trong ngữ cảnh Cựu Ước, điều này trước hết chỉ về Ngũ Kinh (năm sách đầu của Môi-se), nhưng rộng hơn là chỉ về sự dạy dỗ, hướng dẫn và lời chỉ bảo của Đức Chúa Trời. Đó không chỉ là một bộ quy tắc cứng nhắc, mà là con đường sự sống, sự khôn ngoan từ trên ban xuống (Phục truyền 32:46-47).
Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng cho thấy một nghịch lý: Luật pháp thánh khiết, công bình và tốt lành (Rô-ma 7:12) lại trở nên sức mạnh của tội lỗi và sự chết cho con người sa ngã (1 Cô-rinh-tô 15:56). Làm sao chúng ta có thể vui thích trong điều lên án chúng ta? Câu trả lời nằm ở Đấng Christ. Chúa Giê-xu không đến để phá bỏ luật pháp, nhưng để làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài là “sự cuối cùng của luật pháp” (Rô-ma 10:4) – không phải là sự kết thúc theo nghĩa chấm dứt, mà là sự ứng nghiệm, mục tiêu và đỉnh cao của nó. Trong Ngài, luật pháp được viết vào lòng (Hê-bơ-rơ 8:10).
Do đó, “vui thích trong luật pháp của Chúa” đối với Cơ Đốc nhân ngày nay là vui thích trong toàn bộ Lời được mặc khải của Đức Chúa Trời – Cựu Ước và Tân Ước – với Chúa Giê-xu là trung tâm giải nghĩa (Lu-ca 24:27). Chúng ta vui thích trong luật pháp vì qua đó, chúng ta thấy được bóng hình của Đấng Christ, sự thánh khiết của Đức Chúa Trời, và con đường ân điển mà Ngài đã dự bị. Luật pháp trở nên “luật pháp của đức tin” (Rô-ma 3:27) và “luật pháp của sự tự do” (Gia-cơ 1:25) trong Đấng Christ.
Hành động song hành với thái độ “vui thích” là “suy gẫm”. Từ Hê-bơ-rơ “הָגָה” (hagah) mang ý nghĩa phong phú: nó có nghĩa là lẩm bẩm, đọc nhỏ, suy ngẫm, nghiền ngẫm, và ngay cả tiếng gầm gừ của sư tử (Ê-sai 31:4). Nó gợi lên hình ảnh một người chậm rãi, cẩn thận nhai đi nhai lại Lời Chúa, không phải chỉ bằng trí óc mà còn bằng môi miệng và tấm lòng, để chiết ra mọi dưỡng chất tinh túy.
“Ngày và đêm” không có nghĩa là một hoạt động không ngừng nghỉ, mà là một thói quen liên tục, một khuôn mẫu chi phối toàn bộ nhịp sống. Nó nói đến sự thường xuyên và trung tín. Đây là lời kêu gọi sống trong Lời Chúa. Sứ đồ Phao-lô cũng khuyên “lấy lòng thương xót mà khuyên lơn” (Rô-ma 12:1) và “hãy ghi tạc trong lòng” (Cô-lô-se 3:16). Tiếng Hy Lạp cho “ghi tạc” là “ἐνοικέω” (enoikeō), nghĩa đen là “cư ngụ trong”. Lời Chúa phải cư ngụ trong chúng ta một cách dư dật.
Suy gẫm khác với học thuật khô khan. Nó bao gồm:
1. Đọc (Lectio): Tiếp nhận Lời Chúa cách chậm rãi, chú ý.
2. Suy ngẫm (Meditatio): Đặt câu hỏi, liên hệ với cuộc sống, nhìn ngắm ý nghĩa.
3. Cầu nguyện (Oratio): Trò chuyện với Chúa về những điều đã đọc, thú tội, cảm tạ, cầu xin.
4. Chiêm nghiệm (Contemplatio): Yên lặng ở trong sự hiện diện của Chúa, để Lời thấm sâu.
5. Ứng dụng (Actio):
Tấm lòng tự nhiên của chúng ta chống lại Lời Chúa (Rô-ma 8:7). Các chướng ngại thường gặp:
- Sự xao lãng và bận rộn: Tiếng ồn của thế gian làm lu mờ tiếng Chúa.
- Tội lỗi không xưng ra: Tội lỗi ngăn cách chúng ta khỏi Chúa và làm cho Lời Ngài trở nên xa lạ (Ê-sai 59:2).
- Tính lười biếng thuộc linh: Không kỷ luật bản thân.
- Cái nhìn sai lệch về Đức Chúa Trời: Xem Ngài như một nhà độc tài khắt khe thay vì một Người Cha yêu thương.
Giải pháp từ Kinh Thánh:
1. Cầu xin Thánh Linh mở mắt: Chính Thánh Linh, Đấng soi dẫn Lời Chúa, mới có thể giúp chúng ta yêu mến và hiểu Lời ấy (1 Cô-rinh-tô 2:12-14). Hãy cầu nguyện trước khi đọc Kinh Thánh.
2. Bắt đầu từ Phúc Âm: Hãy suy gẫm về ân điển, sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu. Tình yêu của Ngài là động lực lớn nhất để vâng phục và yêu mến luật pháp Ngài (Giăng 14:15).
3. Xưng tội và nhận sự thanh tẩy: “Ví bằng chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác.” (1 Giăng 1:9). Sự thanh sạch dọn đường cho sự vui thích.
4. Gắn kết với Hội Thánh: Nghe giảng, học hỏi cùng các tín hữu, và được khích lệ từ họ (Cô-lô-se 3:16).
5. Vâng theo những gì đã biết: Sự vui thích tăng trưởng khi chúng ta kinh nghiệm phước hạnh của sự vâng phục (Giăng 7:17).
Thi thiên 1:3 mô tả kết quả tất yếu của đời sống vui thích và suy gẫm Lời Chúa: “Người ấy sẽ như cây trồng bên dòng nước, Sanh bông trái theo thì tiết, Lá nó cũng chẳng tàn héo; Mọi sự người làm đều sẽ thịnh vượng.”
Người vui thích trong luật pháp Chúa không phải là người hoàn hảo, nhưng là người có nguồn sống. Họ được:
- Bén rễ sâu: Đời sống có chiều sâu, không bị bật gốc khi gió bão thử thách ập đến (Ê-phê-sô 3:17).
- Tươi mát và sống động: “Lá chẳng tàn héo” – biểu tượng của sự sống, sự tươi mới liên tục nhờ dòng nước Thánh Linh.
- Kết quả đúng mùa: Đời sống có năng suất thuộc linh (Ga-la-ti 5:22-23), không phải bằng nỗ lực bản thân mà là kết quả tự nhiên của việc ở trong Ngài (Giăng 15:5).
- Thịnh vượng theo ý Chúa: “Mọi sự… đều thịnh vượng” không hứa hẹn giàu có vật chất theo nghĩa trần tục, nhưng là sự thành công và hiệu quả trong ý muốn tốt lành của Đức Chúa Trời dành cho đời sống người ấy (Giô-suê 1:8).
Phước hạnh tối hậu không chỉ là sự thịnh vượng đời này, mà là sự nhận biết Chúa và được ở trong sự hiện diện của Ngài đời đời (Giăng 17:3). Trong khi đó, con đường của kẻ ác sẽ bị phán xét và tiêu tan (câu 4-6).
1. Thiết Lập Thói Quen “Gặp Gỡ”: Dành một khoảng thời gian cố định, dù ngắn, mỗi ngày để đọc, suy gẫm và cầu nguyện dựa trên một phân đoạn Kinh Thánh. Đừng chỉ đọc cho xong, hãy tìm một câu, một ý để “nhai” cả ngày.
2. Sử Dụng Công Cụ Hỗ Trợ: Sổ tay ghi chép, ứng dụng Kinh Thánh, các bản dịch khác nhau, sách dẫn giải đáng tin cậy để giúp hiểu sâu hơn.
3. Học Thuộc Lòng Kinh Thánh: Chọn những câu then chốt về Phúc Âm, sự thánh khiết, lời hứa của Chúa. Để Lời Chúa “ở cùng” bạn mọi lúc.
4. Biến Suy Gẫm Thành Cầu Nguyện: Dùng chính Lời Chúa làm lời cầu nguyện. Ví dụ, cầu xin Chúa giúp bạn yêu Ngài hơn như Thi thiên 63:1, hay xin sự khôn ngoan như Gia-cơ 1:5.
5. Sống Trong Cộng Đồng Gắn Kết: Chia sẻ điều Chúa dạy bạn với một người bạn đức tin, tham gia nhóm nhỏ học Kinh Thánh. Sự vui thích được nhân lên khi chia sẻ.
6. Áp Dụng Ngay Lập Tức: Sau khi suy gẫm, hãy tự hỏi: “Chúa muốn tôi tin điều gì, thay đổi điều gì, hoặc làm điều gì cụ thể hôm nay?”.
7. Nhìn Lên Chúa Giê-xu: Mỗi khi đọc Cựu Ước, hãy hỏi: “Phân đoạn này bày tỏ điều gì về tội lỗi, về ân điển, và về nhu cầu cần một Đấng Cứu Thế? Nó chỉ về Chúa Giê-xu thế nào?”.
“Vui thích trong luật pháp của Đức Giê-hô-va” là dấu ấn của một đời sống được biến đổi bởi ân điển. Đây không phải là gánh nặng luật pháp, mà là đặc ân của những người được xưng công bình nhờ đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ. Khi chúng ta nhìn thấy trong luật pháp sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và sự cứu chuộc kỳ diệu của Đấng Christ, tấm lòng chúng ta được cảm động để yêu mến và suy gẫm Lời Ngài. Qua kỷ luật của sự suy gẫm ngày và đêm, được Thánh Linh dẫn dắt, chúng ta sẽ ngày càng giống như cây được trồng bên dòng nước, đâm rễ sâu trong ân điển, kết quả dồi dào cho vinh hiển Ngài, và tìm thấy nguồn vui thích đích thực, vững bền trong chính Đức Chúa Trời. Hãy bắt đầu từ hôm nay, với một câu Kinh Thánh nhỏ, một tấm lòng mở ra, và lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin mở mắt con, để con thấy sự lạ lùng trong luật pháp của Ngài” (Thi thiên 119:18).