Chúa Có Biết Trước Tương Lai Không?
Một trong những câu hỏi nền tảng nhất về bản tính của Đức Chúa Trời mà Cơ Đốc nhân thường suy ngẫm là: Chúa có biết trước tương lai không? Câu trả lời không chỉ là một lý thuyết thần học trừu tượng, mà là nền tảng cho sự an ninh, hy vọng và sự tín thác của chúng ta. Kinh Thánh, Lời được hà hơi của Đức Chúa Trời, trình bày một hình ảnh rõ ràng và mạnh mẽ về Đấng Toàn Tri (Omniscient), Đấng thấu suốt mọi thời đại từ khởi đầu đến cuối cùng. Nghiên cứu này sẽ đi sâu vào lẽ thật này, khám phá các phân đoạn Kinh Thánh then chốt, ý nghĩa thần học và ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hằng ngày của chúng ta.
Trước khi nói về "biết trước," chúng ta phải hiểu bản chất sự hiểu biết của Đức Chúa Trời. Ngài không "học biết" hay "suy luận" như con người. Sự hiểu biết của Ngài là tuyệt đối, trọn vẹn, và tức thời. Tiếng Hê-bơ-rơ dùng từ yada (ידע) để chỉ sự hiểu biết thân mật, trọn vẹn, không chỉ về thông tin mà còn về mối quan hệ.
Thi Thiên 139:1-6 minh họa sống động điều này: "Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài đã dò xét tôi và biết tôi. Chúa biết khi tôi ngồi, lúc tôi đứng dậy; Từ xa Chúa hiểu biết ý tưởng tôi... Tôi chưa nói một lời nào, Mà, lạy Đức Giê-hô-va, Ngài đã biết trọn rồi."
Đây không chỉ là sự hiểu biết về hiện tại, mà là sự thấu suốt toàn bộ con người trong mọi khoảnh khắc thời gian. Ê-sai 46:9-10 tuyên bố dứt khoát: "Hãy nhớ lại sự đã xảy ra ngày xưa... vì Ta là Đức Chúa Trời, chẳng có Chúa nào khác... Ta rao sự cuối cùng từ lúc ban đầu, Và từ thuở xưa những sự chưa làm ra. Ta phán rằng: Mưu của Ta sẽ lập, và Ta sẽ làm ra mọi sự Ta đẹp ý."
Cụm từ "rao sự cuối cùng từ lúc ban đầu" (tiếng Hê-bơ-rơ: meggedh ro'sh) khẳng định thẩm quyền tối cao của Ngài trên dòng thời gian.
Sự biết trước của Đức Chúa Trời được thể hiện xuyên suốt lịch sử cứu rỗi, từ những lời tiên tri chi tiết đến kế hoạch cứu chuộc.
1. Tiên Tri Về Đấng Mê-si: Hàng trăm năm trước khi Chúa Giê-xu giáng sinh, Cựu Ước đã mô tả chính xác về Ngài: nơi sinh tại Bết-lê-hem (Mi-chê 5:2), sự đồng trinh thai dựng (Ê-sai 7:14), sự chịu khổ và cái chết đền tội (Ê-sai 53), và sự sống lại (Thi Thiên 16:10). Sự ứng nghiệm chính xác những lời tiên tri này chứng minh Đức Chúa Trời biết và tể trị tương lai.
2. Sự Lựa Chọn Và Biết Trước Trong Chương Trình Cứu Rỗi: 1 Phi-e-rơ 1:1-2 nói về các tín hữu là "người được chọn... tùy theo sự biết trước của Đức Chúa Trời, là Cha." Từ Hy Lạp được dùng là prognōsis (πρόγνωσις), nghĩa là sự biết trước một cách có chủ ý và thân mật. Trong Rô-ma 8:29, sứ đồ Phao-lô viết: "Vì những kẻ Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định sẵn để nên giống như hình bóng Con Ngài."
"Biết trước" (proginōskō) ở đây mang ý nghĩa biết trước trong mối quan hệ yêu thương và lựa chọn, dẫn đến việc định sẵn (proorizō – định trước) cho mục đích vinh hiển. Điều này cho thấy sự hiểu biết trước của Đức Chúa Trời không thụ động; nó tích cực liên quan đến chương trình cứu chuộc của Ngài.
3. Sự Biết Trước Về Hành Động Tự Do Của Con Người: Kinh Thánh ghi lại nhiều ví dụ Chúa biết trước những lựa chọn sai lầm của con người. Chúa báo trước sự phản bội của Đa-vít (2 Sa-mu-ên 12:7-12). Đáng chú ý nhất, Chúa Giê-xu đã báo trước sự chối Ngài của Phi-e-rơ (Lu-ca 22:34). Điều này cho thấy sự biết trước của Đức Chúa Trời bao trùm cả những quyết định tự do (và tội lỗi) của con người, nhưng Ngài vẫn tể trị để hoàn thành mục đích tốt lành của Ngài (Sáng Thế Ký 50:20).
Đây là một nan đề thần học. Làm sao con người có thể có trách nhiệm thực sự nếu Chúa đã biết trước mọi hành động? Kinh Thánh giữ cả hai lẽ thật một cách cân bằng:
- Lẽ thật 1: Đức Chúa Trời biết trước và tể trị tối cao mọi sự (Ê-phê-sô 1:11).
- Lẽ thật 2: Con người được tạo dựng có ý chí tự do và phải chịu trách nhiệm về những lựa chọn của mình (Phục Truyền 30:19, Giô-suê 24:15).
Chúng ta phải nhớ rằng Đức Chúa Trời là Đấng Sáng Tạo, còn chúng ta là tạo vật. Ngài sống trong chiều kích vĩnh cửu, vượt trên sự hạn chế của thời gian tuyến tính (2 Phi-e-rơ 3:8). Sự hiểu biết của Ngài về "tương lai" của chúng ta là sự hiểu biết tức thời trong "hiện tại vĩnh cửu" của Ngài. Ngài biết chúng ta sẽ chọn lựa thế nào, nhưng chính chúng ta vẫn là tác nhân tự do thực hiện sự lựa chọn đó. Sự biết trước của Ngài không ép buộc chúng ta; nó đơn giản là Ngài thấy và biết trọn vẹn. Trách nhiệm thuộc về chúng ta.
Kinh Thánh không tiết lộ sự biết trước của Đức Chúa Trời để chúng ta thụ động hay bất cần, nhưng để chúng ta tin cậy và vâng phục.
1. Sự Bảo Đảm Cho Kế Hoạch Cứu Rỗi: Sự biết trước và định trước của Đức Chúa Trời trong sự cứu chuộc (Rô-ma 8:29-30) cho chúng ta sự đảm bảo tuyệt đối rằng không điều gì có thể cướp chúng ta khỏi tay Chúa (Giăng 10:28-29). Sự cứu rỗi của chúng ta vững chắc vì nó bắt nguồn từ sự hiểu biết và ý định vĩnh cửu của Đức Chúa Trời, không từ sự bấp bênh của ý chí chúng ta.
2. Nền Tảng Cho Lời Cầu Nguyện Tin Quyết: Chúng ta có thể cầu nguyện với đức tin vì tin rằng Chúa đã biết trước nhu cầu của chúng ta (Ma-thi-ơ 6:8) và Ngài có quyền năng đáp lời theo ý muốn tốt lành của Ngài.
3. Sự An Ủi Trong Hoạn Nạn: Khi đối diện với khó khăn, bệnh tật hay bất định, chúng ta được an ủi vì biết rằng không điều gì xảy đến với chúng ta là ngoài tầm thấy và sự cho phép của Đấng biết trước mọi sự. Rô-ma 8:28 là lời hứa quý báu: "Vả, chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định."
Sự "biết trước" của Ngài đảm bảo rằng Ngài đang dệt nên một câu chuyện tốt lành từ mọi sự kiện trong đời chúng ta.
Lẽ thật về sự biết trước của Chúa không phải để tranh luận, mà để biến đổi cách chúng ta sống.
1. Sống Với Sự Bình An, Không Lo Âu: Nếu Chúa biết ngày mai của chúng ta, chúng ta có thể giao phó mọi lo lắng cho Ngài (1 Phi-e-rơ 5:7). Sự lo âu thường xuất phát từ nỗi sợ về điều chưa biết. Đấng Christ dạy chúng ta tìm kiếm nước Đức Chúa Trời trước, vì Cha Thiên Thượng đã biết chúng ta cần gì (Ma-thi-ơ 6:31-34).
2. Ra Quyết Định Cách Khôn Ngoan Trong Sự Tự Do: Biết rằng Chúa thấy trước mọi ngã rẽ, chúng ta nên cầu xin sự khôn ngoán của Ngài (Gia-cơ 1:5) cho mỗi quyết định, tin rằng Ngài sẽ dẫn dắt chúng ta trong đường lối đời đời (Thi Thiên 139:24).
3. Làm Chứng Cách Dạn Dĩ: Chúng ta có thể chia sẻ Tin Lành với lòng tin quyết rằng Chúa đã biết trước và kêu gọi những người sẽ đáp lại (Công Vụ 13:48). Công việc của chúng ta là trung tín rao giảng; còn sự biết trước và tể trị thuộc về Chúa.
4. Kiên Trì Trong Thử Thách: Như Gióp, dù không hiểu tại sao mình đau khổ, chúng ta có thể tuyên bố: "Tôi biết rằng Đấng Cứu Chuộc tôi vẫn sống... Từ trong xác thịt tôi, tôi sẽ được thấy Đức Chúa Trời"
(Gióp 19:25-26). Sự biết trước của Chúa đảm bảo rằng thử thách của chúng ta có mục đích và sẽ kết thúc trong sự vinh hiển.
Kinh Thánh trả lời rõ ràng: Vâng, Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng Tạo Hóa và là Cha của Chúa Giê-xu Christ, biết trước tương lai một cách trọn vẹn và tuyệt đối. Sự hiểu biết này không phải là một quyển sách đã viết sẵn một cách lạnh lùng, mà là sự thấu suốt yêu thương của một người Cha Toàn Năng, Đấng đang tích cực làm việc trong lịch sử để hoàn thành kế hoạch cứu rỗi vĩ đại của Ngài qua Chúa Giê-xu Christ.
Lẽ thật này mời gọi chúng ta từ bỏ sự kiểm soát ảo tưởng của mình và đặt trọn lòng tin cậy nơi Ngài. Khi chúng ta bước vào một ngày mới, một quyết định quan trọng, hay một giai đoạn bất định, chúng ta có thể nghỉ yên trong sự biết trước yêu thương của Ngài. Hãy sống với lòng biết ơn, vì Đấng nắm giữ tương lai cũng chính là Đấng đã yêu chúng ta đến nỗi hy sinh Con Một của Ngài trên thập tự giá. Trong tay Ngài, tương lai của chúng ta an toàn và đầy hy vọng.
"Ôi! Sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được! Vì, ai biết ý tưởng Chúa, ai là kẻ bàn luận của Ngài?... Vì muôn vật đều là từ Ngài, bởi Ngài, và hướng về Ngài. Vinh hiển cho Ngài đời đời, vô cùng! A-men." (Rô-ma 11:33-36).