Các từ CHÚA, ĐỨC CHÚA TRỜI, Chúa, Đức Chúa Trời, v.v. có ý nghĩa gì trong Kinh Thánh?

Trong hành trình đọc và nghiên cứu Kinh Thánh, một trong những điều đầu tiên và quan trọng nhất mà người tin Chúa cần thấu hiểu chính là danh xưng của Đấng mà mình tôn thờ. Các từ như CHÚA, ĐỨC CHÚA TRỜI, Chúa, Đức Chúa Trời không đơn thuần là những quy ước dịch thuật, mà chứa đựng những lớp ý nghĩa thần học sâu sắc, mặc khải về bản tính, giao ước và mối quan hệ giữa Đấng Tạo Hóa với con người. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khai phá nguồn gốc, ý nghĩa trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ/Hy Lạp, và sự ứng dụng của các danh xưng thiêng liêng này trong đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân.

Kinh Thánh Cựu Ước được viết chủ yếu bằng tiếng Hê-bơ-rơ, và Tân Ước bằng tiếng Hy Lạp. Việc dịch các danh xưng thánh này sang tiếng Việt đòi hỏi sự cẩn trọng để truyền tải trọn vẹn ý nghĩa. Hai danh xưng quan trọng bậc nhất là Elohim (אֱלֹהִים) và YHWH (יהוה).

• Elohim (אֱלֹהִים): Đây là danh từ số nhiều của Eloah, có nghĩa là "Đấng quyền năng", "Đấng đáng sợ". Mặc dù là hình thức số nhiều, khi chỉ về Đức Chúa Trời chân thần duy nhất của Y-sơ-ra-ên, nó thường đi với động từ số ít, ám chỉ sự tuyệt đối và uy nghiêm của Ngài. Danh xưng này nhấn mạnh quyền năng sáng tạo và thần tính tối cao của Đức Chúa Trời. Ngay từ câu đầu tiên của Kinh Thánh, chúng ta đọc thấy: "Ban đầu Đức Chúa Trời (Elohim) dựng nên trời đất." (Sáng Thế Ký 1:1).
• YHWH (יהוה): Đây là danh riêng, danh giao ước của Đức Chúa Trời, được mặc khải cho Môi-se tại bụi gai cháy (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15). Từ nguyên của nó liên quan đến động từ "là" (hayah), hàm ý "Đấng Tự Hữu Hằng Hữu", "Đấng Hiện Có, Đã Có Và Còn Đến" (Khải Huyền 1:8). Danh này nói lên sự hiện diện cá nhân, trung tín trong giao ước và sự cứu chuộc của Ngài. Do sự tôn kính, người Do Thái không đọc trực tiếp danh này mà thay bằng "Adonai" (Chúa tôi).

Bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống) đã có sự phân biệt tinh tế giữa các danh xưng, dựa trên quy ước dịch thuật từ các bản tiếng Anh như ASV, KJV.

1. ĐỨC CHÚA TRỜI (viết hoa toàn bộ):
Đây là cách dịch phổ biến cho danh từ Elohim. Nó nhấn mạnh Đấng Tạo Hóa tối cao, quyền năng. Ví dụ: "Đức Chúa Trời phán: Phải có sự sáng; thì có sự sáng." (Sáng Thế Ký 1:3).

2. CHÚA (viết hoa toàn bộ):
Đây là cách dịch đặc biệt cho danh riêng YHWH. Để phân biệt với từ "Chúa" thông thường, các dịch giả dùng chữ viết hoa toàn bộ. Điều này giúp độc giả nhận biết ngay đây là danh giao ước. Ví dụ kinh điển: "CHÚA là Đấng chăn giữ tôi..." (Thi Thiên 23:1). Trong nguyên văn, đây chính là YHWH.

3. Đức Giê-hô-va:
Đây là cách phiên âm phổ biến của danh YHWH kết hợp với nguyên âm của từ Adonai. Mặc dù có thể không hoàn toàn chính xác về phát âm cổ, nhưng nó đã trở nên quen thuộc. Bản 1925 dùng từ này ở một số chỗ, như "Đức Giê-hô-va phán..." (Sáng Thế Ký 2:16).

4. Chúa (viết thường chữ C đầu):
Từ này thường được dùng để dịch:

• Adonai (אֲדֹנָי): Có nghĩa là "Chúa tôi", "Đấng cai trị", biểu lộ thẩm quyền và sự tôn kính.
• Kurios (Κύριος) trong tiếng Hy Lạp Tân Ước: Vừa có nghĩa "chủ", "thầy", vừa là từ được dùng để tuyên xưng Chúa Giê-xu Christ là Đức Chúa Trời. Trong Tân Ước, "Chúa" thường chỉ về Đức Chúa Giê-xu, Đấng đã được Đức Chúa Trời (Cha) tôn làm Chúa (Công vụ 2:36). Thánh đồ thường xưng Ngài là "Chúa" (Kurios), tương đương với danh YHWH trong Cựu Ước, khẳng định thần tính đầy trọn của Ngài.

Sự mặc khải về danh Chúa là một tiến trình trong lịch sử cứu chuộc.

Từ Elohim đến YHWH: Sáng Thế Ký chương 1-2 trình bày Đức Chúa Trời (Elohim) như Đấng Tạo Hóa quyền năng. Đến Sáng Thế Ký 2:4, hai danh xưng kết hợp: YHWH Elohim (CHÚA Đức Chúa Trời). Đây là sự mặc khải quan trọng: Đấng Tạo Hóa quyền năng cũng chính là Đấng thiết lập mối quan hệ giao ước cá nhân với con người (A-đam, Ê-va).

Danh YHWH trong Giao Ước: Khi dân Y-sơ-ra-ên trong cảnh nô lệ, Đức Chúa Trời không chỉ là Elohim của các tổ phụ, mà Ngài mặc khải danh YHWH như một lời hứa giải cứu: "Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu... Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi... Ta đã thấy sự cực khổ của dân ta... nên ta ngự xuống đặng giải cứu họ" (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15, 7-8). Danh Ngài gắn liền với hành động cứu chuộc.

Danh Chúa Giê-xu (Jesus): Trong Tân Ước, danh "Giê-xu" (Iēsous/Ἰησοῦς) là dạng Hy Lạp của "Giô-suê" (Yehoshua/יְהוֹשֻׁעַ), có nghĩa "Giê-hô-va là sự cứu rỗi". Thiên sứ phán: "Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là Jêsus, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội." (Ma-thi-ơ 1:21). Như vậy, trong chính danh Giê-xu, chứa đựng danh YHWH và sứ mệnh cứu chuộc của Ngài. Sứ đồ Phi-e-rơ tuyên bố: "Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu." (Công vụ 4:12).

Hiểu biết về danh Chúa không phải chỉ để tích lũy kiến thức, mà để biến đổi đời sống.

1. Trong Sự Cầu Nguyện:
Khi chúng ta cầu nguyện "Nhân danh Chúa Giê-xu Christ", chúng ta đang dựa trên thẩm quyền và công lao của Đấng mà danh Ngài tượng trưng cho sự cứu rỗi trọn vẹn (YHWH là Đấng Cứu Rỗi). Chúng ta có thể đến với Đức Chúa Trời (Elohim quyền năng) trong sự thân mật, vì biết Ngài là CHÚA (YHWH), Đấng giao ước trung tín.

2. Trong Sự Thờ Phượng:
Sự thờ phượng chân thật bắt nguồn từ sự hiểu biết về Đấng chúng ta thờ lạy. Thờ phượng Elohim là tôn cao quyền năng sáng tạo và sự oai nghi của Ngài. Thờ phượng YHWH/Chúa Giê-xu là cảm tạ về ân điển cứu chuộc, sự thành tín và mối tương giao thân mật.

3. Trong Sự Tín Thác Hằng Ngày:
Biết rằng Đấng chúng ta tin cậy là YHWH - Đấng Tự Hữu Hằng Hữu - cho chúng ta sự bình an: Ngài không thay đổi, Ngài đã có mặt trong quá khứ của chúng ta, đang hiện diện trong hiện tại và đã ở trong tương lai của chúng ta. Khi đối diện với nhu cầu, chúng ta nhớ Ngài là YHWH Yireh (CHÚA Sẽ Chu Cấp - Sáng Thế Ký 22:14). Trong chiến trận thuộc linh, chúng ta nhớ Ngài là YHWH Nissi (CHÚA Là Cờ Xí Của Tôi - Xuất Ê-díp-tô Ký 17:15).

4. Trong Mối Quan Hệ Cá Nhân:
Danh YHWH được mặc khải để con người có thể biết Ngài cách cá nhân. Chúa Giê-xu đến để bày tỏ danh Cha cho chúng ta (Giăng 17:26). Mỗi khi xưng Ngài là "Chúa tôi" (theo nghĩa Adonai), chúng ta cam kết đầu phục thẩm quyền tuyệt đối của Ngài trên đời sống mình.

Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện: "Lạy Cha chúng tôi ở trên trời, danh Cha được thánh..." (Ma-thi-ơ 6:9). Việc tìm hiểu, suy ngẫm và tôn kính các danh xưng của Đức Chúa Trời là một phần của sự "làm thánh danh Ngài". Từ Elohim đến YHWH, và rồi đến danh cao cả hơn mọi danh là Chúa Giê-xu Christ (Phi-líp 2:9-11), tất cả đều dẫn chúng ta đến một chân lý: Đức Chúa Trời quyền năng đã trở nên Đấng Cứu Rỗi gần gũi, và sự cứu rỗi trọn vẹn ấy chỉ được tìm thấy trong Danh Con Ngài.

Ước mong mỗi chúng ta, khi đọc Kinh Thánh và bắt gặp các chữ "CHÚA", "ĐỨC CHÚA TRỜI", "Chúa", lòng chúng ta dâng lên sự kính sợ, biết ơn và yêu mến sâu xa hơn. Hãy để sự hiểu biết về Danh Thánh của Ngài dẫn chúng ta vào mối tương giao sâu nhiệm hơn, đời sống vâng phục trọn vẹn hơn, và sự thờ phượng chân thật hơn.

"Hỡi Đức Giê-hô-va, là Chúa chúng tôi, danh Chúa được sang trọng khắp trên trái đất!" (Thi Thiên 8:9).