Đức Chúa Giê-xu trông giống như thế nào?

Trong suốt lịch sử Hội Thánh, một câu hỏi vừa tò mò vừa mang tính thần học đã được đặt ra: Chúa Giê-xu Christ trông như thế nào về mặt thể chất? Câu hỏi này không chỉ đơn thuần là tìm kiếm một chân dung lịch sử, mà còn chạm đến cốt lõi của sự nhập thể—Đức Chúa Trời trở nên xác thịt. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá những gì được và không được tiết lộ về ngoại hình của Chúa Giê-xu, đồng thời rút ra những bài học thuộc linh sâu sắc cho đức tin của chúng ta ngày nay.

Điều gây ngạc nhiên đầu tiên cho bất kỳ nhà nghiên cứu Kinh Thánh nào là sự thiếu vắng hoàn toàn các mô tả về ngoại hình thể chất của Chúa Giê-xu trong các sách Phúc Âm. Các trước giả Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca và Giăng—những người đã sống, đi lại và đồng bàn với Ngài—không hề đề cập đến chiều cao, cân nặng, màu mắt, kiểu tóc hay bất kỳ đặc điểm khuôn mặt nào của Ngài. Đây không phải là một sơ sót, mà là một sự im lặng có chủ ý mang ý nghĩa thần học sâu sắc.

Sứ đồ Phi-e-rơ, là một nhân chứng tận mắt, đã viết: "Vả, chẳng phải chúng ta tin theo những chuyện khéo đặt để, mà đã rao truyền cho anh em về quyền phép và sự đến của Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, nhưng chúng ta đã được thấy sự oai nghi Ngài" (II Phi-e-rơ 1:16). Lời chứng của ông tập trung vào "quyền phép" và "sự oai nghi" (tiếng Hy Lạp: megalheiotes - sự vĩ đại, uy nghi) của Ngài, chứ không phải dáng vẻ bên ngoài.

Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Đức Thánh Linh, Đấng soi dẫn Kinh Thánh (II Ti-mô-thê 3:16), muốn chúng ta tập trung vào bản tính, chức vụ và công việc cứu chuộc của Chúa Giê-xu, chứ không phải vào hình thức bề ngoài. Sự nhấn mạnh này phù hợp với nguyên tắc xuyên suốt Kinh Thánh: "Vì Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng" (I Sa-mu-ên 16:7).

Mặc dù các sách Phúc Âm không mô tả, Cựu Ước lại cung cấp một bức chân dung tiên tri đầy ý nghĩa về Đấng Mê-si trong sách Ê-sai, đặc biệt là bài ca về Đầy Tớ Chịu Khổ:

"Người đã lớn lên trước mặt Ngài như một cái chồi, như cái rễ ra từ đất khô. Người chẳng có hình dung, chẳng có sự đẹp đẽ; và khi chúng ta thấy người, không có sự tốt đẹp cho chúng ta ưa thích được. Người bị người ta khinh dể, chán bỏ, từng trải sự buồn bực, biết sự đau ốm; người bị khinh như kẻ mà người ta che mặt chẳng thèm xem; chúng ta cũng chẳng coi người ra gì" (Ê-sai 53:2-3).

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "hình dung" (toar) chỉ hình dáng hoặc cấu trúc, và "sự đẹp đẽ" (marah) chỉ vẻ đẹp hay sự trang nhã. Lời tiên tri này mô tả một Đấng Mê-si không có vẻ ngoài hấp dẫn theo tiêu chuẩn thế gian. Ngài sẽ không đến với vẻ oai phong lẫm liệt của một vị vua trần gian, mà với sự khiêm nhường, thậm chí là ngoại hình tầm thường, không thu hút ánh nhìn. Điều này đã được ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu thành Na-xa-rét, Đấng đã từ bỏ vinh quang thiên thượng để mang lấy thân phận tôi tớ (Phi-líp 2:6-7). Sự "không đẹp đẽ" này không nhất thiết nói về nét mặt, mà nói về trạng thái bị khinh rẻ, đau khổ và từ chối mà Ngài sẽ gánh chịu vì tội lỗi chúng ta.

Thần học về sự nhập thể là then chốt để hiểu về ngoại hình của Chúa Giê-xu. Giăng 1:14 tuyên bố: "Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật". Từ "xác thịt" (tiếng Hy Lạp: sarx) chỉ một cơ thể con người thực sự, có đầy đủ các đặc điểm vật lý. Chúa Giê-xu đã mang lấy một thân thể hoàn toàn giống chúng ta, ngoại trừ tội lỗi (Hê-bơ-rơ 4:15).

Điều này có nghĩa Ngài có một ngoại hình cụ thể, bình thường và dễ nhận diện trong bối cảnh vùng Ga-li-ê thế kỷ thứ nhất. Ngài trông giống một người đàn ông Do Thái. Sự "bình thường" này lại chính là dấu ấn của sự khiêm nhường vô hạn. Sứ đồ Phao-lô mô tả sự hạ mình của Ngài: "Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời,... song đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người" (Phi-líp 2:6-7). Từ "hình" (tiếng Hy Lạp: morphe) ở đây chỉ bản chất thật sự bên trong. Ngài vốn mang bản chất của Đức Chúa Trời, nhưng đã tự nguyện mang lấy bản chất của một tôi tớ trong hình hài con người.

Ngoại hình của Ngài không phải là điều khiến người ta tin. Ngay cả Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, kẻ phản Ngài, cũng cần một dấu hiệu đặc biệt—cái hôn—để chỉ điểm Ngài giữa đám đông trong vườn Ghết-sê-ma-nê (Ma-thi-ơ 26:48-49). Điều này gợi ý rằng ngoại hình Ngài không có gì nổi bật khác thường so với các môn đồ khác.

Trong khi các sách Phúc Âm mô tả Chúa Giê-xu trong thân xác khiêm nhường, sách Khải Huyền lại cho chúng ta những khải tượng về Đấng Christ vinh hiển, đã phục sinh và đang ngự trị. Đây không phải là mô tả trực tiếp về ngoại hình trần thế của Ngài, mà là biểu tượng của thân thể vinh hiển và uy quyền tối cao của Ngài.

Giăng mô tả trong Khải Huyền 1:13-16: "thấy một Đấng giống như con người, mặc áo dài, thắt đai vàng ngang trên ngực. Đầu và tóc Ngài trắng như lông chiên trắng, như tuyết; mắt Ngài như ngọn lửa; chân Ngài giống như đồng sáng đã luyện trong lò lửa; và tiếng Ngài như tiếng nước lớn. Tay hữu Ngài cầm bảy ngôi sao; miệng Ngài thò ra thanh gươm hai lưỡi bén; và mặt Ngài như mặt trời khi soi sáng hết sức."

Mỗi chi tiết trong khải tượng này đều mang ý nghĩa biểu tượng thần học sâu sắc:
- Áo dài & đai vàng: Biểu thị chức tế lễ thượng phẩm và vương quyền.
- Tóc trắng: Biểu thị sự đời đời, khôn ngoan và uy nghi (Đa-ni-ên 7:9).
- Mắt như lửa: Biểu thị sự thấu suốt, phán xét và thanh tẩy mọi sự.
- Chân như đồng sáng: Biểu thị sự vững vàng và uy quyền trong sự phán xét.
- Mặt như mặt trời: Biểu thị vinh quang rực rỡ, không thể nhìn thẳng của Đức Chúa Trời.

Khải tượng này không nhằm cung cấp một bức ảnh chân dung, mà để bày tỏ bản tính thần thượng, uy quyền tối cao và vinh quang khải hoàn của Đấng Christ phục sinh, là Đầu của Hội Thánh. Nó cho thấy Ngài hoàn toàn khác với hình ảnh một người thợ mộc khiêm nhường ở Na-xa-rét.

Sứ đồ Phao-lô đưa ra một nguyên tắc nền tảng cho chủ đề này: "Từ rày, chúng ta chẳng còn nhìn biết ai theo xác thịt nữa; dẫu chúng ta từng nhìn biết Đấng Christ theo xác thịt, song hiện nay không còn nhìn biết Ngài như vậy nữa" (II Cô-rinh-tô 5:16). Cụm từ "nhìn biết theo xác thịt" (tiếng Hy Lạp: kata sarka) có nghĩa là đánh giá dựa trên các tiêu chuẩn ngoại tại, thế tục và bề ngoài. Phao-lô nói rằng cách nhìn này đã kết thúc đối với người tin Chúa.

Đối với chúng ta ngày nay, "nhìn biết Đấng Christ" không phải qua việc tái tạo hình ảnh thể chất, mà qua đức tin dựa trên Lời Ngài. Hê-bơ-rơ 11:27 ca ngợi đức tin của Môi-se: "Bởi đức tin, người lìa xứ Ê-díp-tô không sợ vua giận; vì người đứng vững như thấy Đấng không thấy được". Đây chính là mẫu mực: đứng vững bởi đức tin, như thể đang thấy Đấng vô hình. Vẻ đẹp thật của Chúa Giê-xu là vẻ đẹp của ân điển, lẽ thật, sự thánh khiết và tình yêu thương hy sinh—những điều chỉ có thể được nhận biết bằng tâm linh được Thánh Linh soi sáng.

Việc nghiên cứu này không chỉ mang tính học thuật, mà còn dẫn đến những thay đổi thiết thực trong đời sống đức tin:

1. Tập Trung Vào Bản Chất Thay Vì Hình Thức: Thế giới chúng ta đang sống bị ám ảnh bởi ngoại hình. Kinh Thánh dạy chúng ta bài học ngược lại: giá trị thật nằm ở bên trong. Chúng ta được kêu gọi đánh giá bản thân và người khác dựa trên bông trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) và sự mới lại trong tâm thần (Rô-ma 12:2), chứ không phải vẻ bề ngoài.

2. Tránh Sự Sùng Bái Hình Tượng: Việc tạo ra và tôn thờ các hình tượng, tranh ảnh cụ thể về Chúa Giê-xu có thể vô tình rơi vào sự vi phạm điều răn thứ hai (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4-5). Đức Chúa Trời là Thần, và những kẻ thờ phượng Ngài phải lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ phượng (Giăng 4:24). Sự tập trung của chúng ta nên là vào Chúa Giê-xu được rao giảng qua Lời Ngài, chứ không phải vào bất kỳ hình ảnh tưởng tượng nào.

3. Nhận Biết Ngài Qua Lời Và Bông Trái: Chúng ta "nhận biết" Chúa Giê-xu ngày nay qua:
- Lời Ngài (Kinh Thánh): Nơi Ngài bày tỏ tâm tình, ý chỉ và bản tính của Ngài.
- Công Việc Ngài (Thập Tự Giá & Sự Phục Sinh): Nền tảng của đức tin và sự cứu rỗi.
- Mối Thông Công Với Ngài (Sự Cầu Nguyện): Mối quan hệ sống động qua Đức Thánh Linh.
- Đời Sống Được Biến Đổi: Bằng chứng Ngài đang sống trong chúng ta.

4. Mong Đợi Sự Gặp Mặt Vinh Hiển: Mục đích tối thượng của chúng ta không phải là biết Ngài trông thế nào trong quá khứ, mà là sẽ thấy Ngài trong vinh quang trong tương lai. I Giăng 3:2 hứa: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy." Sự gặp mặt trực tiếp đó sẽ làm thỏa mãn mọi sự tò mò và vượt xa mọi sự tưởng tượng.

Kinh Thánh cố tình không vẽ nên một bức chân dung thể chất về Chúa Giê-xu Christ. Sự im lặng này là một ân điển, buộc chúng ta phải vượt qua cái nhìn hời hợt bề ngoài để đi vào mối quan hệ thuộc linh sâu sắc hơn với Ngài. Ngài đã đến trong hình hài một tôi tớ khiêm nhường, không có vẻ đẹp thu hút ánh nhìn thế gian, để qua sự chết và phục sinh của Ngài, chúng ta có thể được biến đổi thành hình ảnh thuộc linh của Ngài (Rô-ma 8:29).

Vậy, Chúa Giê-xu trông như thế nào? Câu trả lời đầy đủ nhất là: Ngài trông giống như Tình Yêu thương nhập thể, như Ân Điển hiện thân, và như Sự Cứu Rỗi đang hành động. Thay vì tìm kiếm một khuôn mặt trong quá khứ, chúng ta hãy tập trung vào việc phản chiếu vẻ đẹp thuộc linh của Ngài—là sự thánh khiết, yêu thương và khiêm nhường—cho thế giới hôm nay, và trông đợi ngày được thấy Ngài diện đối diện trong tất cả vinh quang của Ngài.