Hashem: Ý Nghĩa, Nguồn Gốc và Tầm Quan Trọng Trong Đức Tin
Trong hành trình nghiên cứu và tìm hiểu Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, chúng ta thường bắt gặp nhiều danh xưng khác nhau chỉ về Đức Chúa Trời. Một trong những danh xưng đặc biệt, mang đậm nét văn hóa và lòng tôn kính của người Do Thái, chính là Hashem. Bài viết chuyên sâu này sẽ khám phá ý nghĩa, nguồn gốc, bối cảnh sử dụng của từ Hashem, và quan trọng hơn, sự liên hệ của nó với sự hiểu biết và thờ phượng của Cơ Đốc nhân ngày nay.
1. Hashem: Định Nghĩa và Nguồn Gốc Trực Tiếp
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew), từ הַשֵּׁם (HaShem) có nghĩa đen là "Danh". Cụm từ này là sự kết hợp của mạo từ xác định "Ha" (הַ) có nghĩa là "cái/điều", và danh từ "Shem" (שֵּׁם) có nghĩa là "tên" hoặc "danh". Vậy, Hashem có thể hiểu là "Danh Ấy" hoặc "Danh (của Ngài)".
Việc sử dụng từ Hashem xuất phát từ truyền thống Do Thái giáo, bắt nguồn từ lòng tôn kính sâu sắc đối với Danh riêng của Đức Chúa Trời được mặc khải trong Kinh Thánh: YHWH (יהוה), thường được phiên âm là "Yahweh" hay đọc kính trọng là "Adonai". Để tránh vi phạm điều răn thứ ba: "Ngươi chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi làm chơi; vì Đức Giê-hô-va chẳng cầm bằng vô tội kẻ nào lấy danh Ngài làm chơi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:7), người Do Thái sùng đạo đã tìm cách không phát âm trực tiếp danh YHWH trong khi đọc Kinh Thánh hay cầu nguyện. Thay vào đó, khi gặp bốn chữ cái thiêng liêng này (Tetragrammaton), họ sẽ đọc thay bằng "Adonai" (Chúa) hoặc đơn giản gọi Ngài là "Hashem" - tức là "Danh Ấy".
2. Sự Mặc Khải Danh Của Đức Chúa Trời Trong Kinh Thánh
Để hiểu sâu về Hashem, chúng ta phải quay về với sự mặc khải căn bản về Danh của Đức Chúa Trời. Trong phân đoạn Xuất Ê-díp-tô Ký 3, khi Môi-se hỏi Đức Chúa Trời về Danh Ngài để trình với dân Y-sơ-ra-ên, Ngài đã đáp:
"Đức Chúa Trời phán rằng: Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu; rồi Ngài lại rằng: Hãy nói cho dân Y-sơ-ra-ên như vầy: Đấng Tự Hữu Hằng Hữu đã sai ta đến cùng các ngươi... Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi... Ấy là danh đời đời của ta, ấy là danh hiệu của ta trải qua các đời." (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15).
Trong nguyên bản Hê-bơ-rơ, câu "Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu" có liên hệ mật thiết với danh YHWH. Danh này xuất phát từ động từ "hayah" (היה) nghĩa là "hiện hữu", "là", "trở nên". Vì vậy, YHWH mang ý nghĩa Đấng Tự Hữu và Hằng Hữu, Đấng hiện hữu bởi chính mình, không lệ thuộc vào bất cứ điều gì, và là nguồn của mọi sự hiện hữu. Đây là danh riêng về giao ước của Đức Chúa Trời với dân Y-sơ-ra-ên.
Chính vì sự thiêng liêng và thánh khiết của danh này, mà truyền thống Do Thái đã có sự cẩn trọng đặc biệt, dẫn đến việc sử dụng "Hashem" như một cách gọi thay thế đầy tôn kính.
3. Hashem và Cách Tiếp Cận Của Đức Tin Tin Lành
Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta tôn trọng truyền thống Kinh Thánh Hê-bơ-rơ và sự thánh khiết của Danh Chúa. Tuy nhiên, đức tin của chúng ta được xây dựng trên mối quan hệ mới và sống động qua Chúa Cứu Thế Giê-xu. Kinh Thánh Tân Ước, được viết bằng tiếng Hy Lạp, thường sử dụng từ "Kurios" (Κύριος) có nghĩa là "Chúa" để chỉ về Đức Chúa Trời và về Chúa Giê-xu. Điều này quan trọng vì nó cho thấy sự tiếp nối và làm trọn sự mặc khải.
Sứ đồ Phao-lô viết trong thư Phi-líp rằng: "Vì vậy, Đức Chúa Trời đã tôn Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh, hầu cho nghe đến danh Đức Chúa Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống, và mọi lưỡi thảy đều xưng Jêsus Christ là Chúa, mà tôn vinh Đức Chúa Trời, là Đức Chúa Cha." (Phi-líp 2:9-11).
Danh trên hết mọi danh đó chính là danh "Chúa" (Kurios). Trong bản dịch Bảy Mươi (Septuagint - bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp), từ "Kurios" đã được dùng để dịch danh YHWH. Vì vậy, khi Tân Ước tuyên xưng "Giê-xu là Chúa", đó là một tuyên bố thần học mạnh mẽ: Chúa Giê-xu mang chính danh và thẩm quyền của YHWH. Sự thờ phượng và lòng tôn kính dành cho YHWH trong Cựu Ước giờ đây cũng thuộc về Chúa Giê-xu Christ.
4. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Việc nghiên cứu về Hashem không chỉ là kiến thức lịch sử, mà phải dẫn chúng ta đến sự thực hành đức tin sống động.
a. Nuôi Dưỡng Lòng Kính Sợ và Tôn Kính:
Hiểu về sự thánh khiết của Danh Chúa nhắc nhở chúng ta về thái độ kính sợ đúng mực. Điều răn "chớ lấy danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi làm chơi" vẫn còn nguyên giá trị. Điều này áp dụng trong lời nói, cách chúng ta cầu nguyện, và cả trong cách chúng ta sống mang danh "Cơ Đốc nhân" (nghĩa là thuộc về Đấng Christ). Cuộc đời chúng ta phải tôn vinh Danh Chúa, không làm cho Danh ấy bị sỉ nhục (Rô-ma 2:24).
b. Nhận Biết Sự Hiện Diện Cá Nhân và Giao Ước Của Đức Chúa Trời:
Danh YHWH mà Hashem ám chỉ là danh của Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng gần gũi trong giao ước. Khi chúng ta cầu nguyện nhân danh Chúa Giê-xu, chúng ta đang đến với Đấng vĩ đại, thánh khiết, nhưng cũng là Cha yêu thương, Đấng đã bày tỏ chính mình cách trọn vẹn trong Christ. Chúng ta có thể đến gần với lòng tin quyết và sự tôn kính (Hê-bơ-rơ 4:16).
c. Tập Trung vào Sự Mặc Khải Trọn Vẹn Nơi Chúa Giê-xu:
Hashem nhắc chúng ta về Danh Thánh, nhưng là dấu chỉ dẫn chúng ta đến với Đấng mang Danh trên hết mọi danh. Sứ đồ Giăng đã khẳng định: "Chẳng hề ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta biết." (Giăng 1:18). Sự hiểu biết đầy đủ về Đức Chúa Trời, về bản tính, tình yêu và ý muốn của Ngài, được bày tỏ trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ. Mọi lời cầu nguyện, sự thờ phượng và đời sống của chúng ta đều được xây dựng trên nền tảng này.
d. Sử Dụng Ngôn Ngữ Cách Tôn Kính và Yêu Mến:
Dù chúng ta có quen dùng từ "Đức Giê-hô-va", "Chúa", hay hiểu về "Hashem", điều cốt lõi là thái độ của lòng. Tránh việc dùng danh Chúa một cách cẩu thả, thiếu suy nghĩ trong các cuộc nói chuyện thông tục. Thay vào đó, hãy để miệng chúng ta đầy những lời ca ngợi, cảm tạ và tôn vinh Danh Ngài (Thi Thiên 34:1).
5. Kết Luận: Từ Hashem Đến Danh Cứu Rỗi Giê-xu
Hashem, "Danh Ấy", là một biểu hiện đẹp đẽ của lòng tôn kính sâu xa dành cho Đấng Chí Thánh. Nó dẫn chúng ta vào chiều sâu của sự mặc khải Cựu Ước về Đức Chúa Trời Tự Hữu Hằng Hữu. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân sống dưới giao ước mới, chúng ta không dừng lại ở sự tôn kính từ xa. Chúng ta bước vào mối tương giao thân mật nhưng vẫn đầy tôn kính qua Chúa Giê-xu Christ.
Danh mà chúng ta rao giảng, tin cậy, và kêu cầu không còn là một danh xưng được thay thế vì quá thánh khiết để phát âm. Đó là danh Giê-xu, danh cứu rỗi duy nhất ban cho loài người (Công vụ 4:12). Đó là danh "Chúa" mà mọi đầu gối phải quỳ xuống. Sự thánh khiết của Hashem, của YHWH, giờ đây được bày tỏ trong một con người là Giê-xu từ Na-xa-rét. Vì vậy, hãy sống và bước đi mỗi ngày với lòng kính sợ Chúa thật, tôn cao Danh Giê-xu Christ trong mọi sự, và để đời sống chúng ta trở thành bài ca ngợi khen Danh Thánh của Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Cha, Con và Thánh Linh.
"Hỡi Đức Giê-hô-va, là Chúa chúng tôi, Danh Ngài được sang trọng trên khắp trái đất biết bao!" (Thi Thiên 8:1).