Sự tối cao của Đấng Christ là gì và những hệ quả của nó?

Trong thần học Cơ Đốc, không có chân lý nào vừa nền tảng vừa biến đổi như sự tối cao của Đấng Christ. Đây không chỉ là một giáo lý để suy ngẫm, mà là thực tại định hình toàn bộ vũ trụ, lịch sử, và đời sống cá nhân của mỗi tín hữu. Sự tối cao của Đấng Christ khẳng định rằng Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời nhập thể, đang nắm giữ địa vị tối thượng, quyền cai trị tuyệt đối và thẩm quyền vô song trên mọi sự. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá nền tảng Kinh Thánh cho sự tối cao này, các hệ quả thần học trọng yếu, và những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hằng ngày.

Sự tối cao (Hy Lạp: hyperochē - ὑπεροχή, có nghĩa là sự vượt trội, ưu thế tối thượng) của Đấng Christ đề cập đến địa vị độc nhất vô nhị và quyền cai trị tuyệt đối của Ngài trên mọi tạo vật, mọi quyền lực, và ngay cả chính Hội Thánh. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố cách rõ ràng nhất trong thư Cô-lô-se: "Vì ấy là ý muốn Đức Chúa Trời... khiến muôn vật đều được hòa hiệp lại trong Đấng Christ, cả vật trên trời, vật dưới đất" (Ê-phê-sô 1:9-10). Trọng tâm của kế hoạch cứu rỗi là tôn Đấng Christ lên làm Chúa của mọi sự.

Trong phân đoạn then chốt Cô-lô-se 1:15-20, chúng ta thấy một bức tranh toàn diện về sự tối cao của Đấng Christ:

• Tối Cao Trong Sự Sáng Tạo (câu 15-17): "Ấy chính Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên. Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài, bất luận trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chánh, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên. Ngài có trước muôn vật, và muôn vật đứng vững trong Ngài." Từ ngữ "Đấng sanh ra đầu hết" (prōtotokos - πρωτότοκος) không chỉ về thứ tự thời gian mà về địa vị ưu việt và quyền thừa kế tối cao. Ngài là nguyên nhân đệ nhất (causal agent) và mục đích tối hậu (telos) của mọi sự sáng tạo. Mọi thứ tồn tại là "bởi Ngài và vì Ngài".


• Tối Cao Trong Sự Cứu Chuộc (câu 18-20): "Ấy cũng là Ngài làm đầu của thân thể, tức là Hội thánh; Ngài là ban đầu, sanh trước nhứt từ trong những kẻ chết, hầu cho trong mọi vật, Ngài đứng đầu hết. Vì chưng Đức Chúa Trời đã vui lòng khiến mọi sự đầy dẫy của mình chứa trong Ngài, và bởi huyết Ngài trên thập tự giá, thì đã làm nên hòa bình, khiến muôn vật dưới đất trên trời đều nhờ Ngài mà hòa thuận cùng Đức Chúa Trời." Ở đây, sự tối cao của Ngài được thể hiện trên Hội Thánh (ekklēsia - ἐκκλησία) và trong sự phục sinh ("sanh trước nhứt từ trong những kẻ chết"). Công trình cứu chuộc qua huyết Ngài trên thập tự giá là phương tiện để tái lập sự hòa thuận vũ trụ (apokatallassō - ἀποκαταλλάσσω), đặt Ngài làm trung tâm của sự hòa giải.

Sự tối cao của Đấng Christ không phải là một khái niệm đơn lẻ, mà là một chân lý đa diện, được các trước giả Tân Ước trình bày dưới nhiều góc độ bổ sung cho nhau.

1. Tối Cao Trong Bản Thể Và Địa Vị Thần Linh: Đấng Christ là Đức Chúa Trời trọn vẹn. Giăng 1:1 khẳng định: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời." Ngôi Lời (Logos - Λόγos) không chỉ là một thần tính phụ, mà đồng bản thể với Đức Chúa Trời. Hê-bơ-rơ 1:3 mô tả Ngài là "sự chói sáng của vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bổn thể Ngài." Từ Hy Lạp charaktēr (χαρακτήρ) chỉ một dấu ấn chính xác, một bản sao hoàn hảo của thực thể. Sự tối cao của Ngài bắt nguồn từ chính thần tính không thể chia cắt của Ngài.

2. Tối Cao Trong Quyền Cai Trị Vũ Trụ: Sau khi phục sinh, Chúa Giê-xu tuyên bố: "Hết cả quyền phép ở trên trời và dưới đất đã giao cho ta" (Ma-thi-ơ 28:18). Sứ đồ Phao-lô mô tả quyền tối cao này trong Ê-phê-sô 1:20-22: Đức Chúa Trời "khiến Đấng Christ từ kẻ chết sống lại, và làm cho ngồi bên hữu mình ở các nơi trên trời, cao hơn hết mọi quyền, mọi phép, mọi thế lực, mọi quyền cai trị cùng mọi danh... Và Ngài đã bắt muôn vật phục dưới chân Đấng Christ, và ban cho Đấng Christ làm đầu Hội thánh." Mọi hệ thống quyền lực (archē, exousia, dynamis - ἀρχή, ἐξουσία, δύναμις), dù thuộc linh hay thuộc thể, đều phải khuất phục dưới quyền Ngài.

3. Tối Cao Trong Sự Cứu Rỗi: Công vụ 4:12 tuyên bố cách dứt khoát: "Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu." Danh (onoma - ὄνομα) của Giê-xu đại diện cho toàn bộ thân vị và quyền năng của Ngài. Sự cứu rỗi không đến từ công đức, nghi lễ, hay triết lý nào khác, mà duy nhất nhờ ân điển bởi đức tin nơi Đấng Christ (Ê-phê-sô 2:8-9). Ngài là Con Đường duy nhất đến với Cha (Giăng 14:6).

4. Tối Cao Trong Hội Thánh: Đấng Christ là đầu (kephalē - κεφαλή) của Hội Thánh, là thân thể Ngài (Ê-phê-sô 5:23, Cô-lô-se 1:18). Khái niệm "đầu" trong văn hóa Hy Lạp và Hê-bơ-rơ mang ý nghĩa về nguồn sự sống, quyền lãnh đạo và sự vinh hiển. Mọi sự dạy dỗ, tổ chức, và sự sống của Hội Thánh phải quy phục và xuất phát từ Ngài. Hội Thánh không thuộc về bất kỳ mục sư, giáo phái, hay truyền thống nào, mà thuộc trọn về Đấng Christ.

Chân lý về sự tối cao của Đấng Christ không tồn tại trong chân không thần học, mà đem lại những hệ quả sâu sắc cho đức tin và nếp sống Cơ Đốc.

1. Hệ Quả Đối Với Sự Hiểu Biết Về Đức Chúa Trời: Đấng Christ là hiện thân đầy đủ và tối hậu của Đức Chúa Trời cho loài người. Giăng 1:18: "Chẳng hề ai thấy Đức Chúa Trời; chỉ Con một ở trong lòng Cha, là Đấng đã giải bày Cha cho chúng ta." Từ "giải bày" (exēgeomai - ἐξηγέομαi) có nghĩa là giải nghĩa, công bố, bày tỏ ra. Vì vậy, không ai có thể tuyên bố hiểu biết Đức Chúa Trời thật mà lại không nhận biết và tôn thờ Đấng Christ. Mọi mặc khải đều quy tụ trong Ngài.

2. Hệ Quả Đối Với Sự Cứu Rỗi Và Ân Điển: Vì sự cứu rỗi hoàn toàn trong Đấng Christ, nên không có chỗ cho sự kiêu ngạo thuộc linh hoặc chủ nghĩa duy luật pháp. Sự công bình của chúng ta không đến từ việc tuân giữ luật pháp, mà là sự công bình của chính Đấng Christ được kể cho chúng ta bởi đức tin (Phi-líp 3:9). Ân điển trở nên tuyệt đối và không thể thêm bớt.

3. Hệ Quả Đối Với Đời Sống Thuộc Linh Cá Nhân: Nếu Đấng Christ là tối cao, thì Ngài phải là trung tâm của mọi lĩnh vực đời sống: tài chính, các mối quan hệ, công việc, giải trí. Sứ đồ Phao-lô sống bởi nguyên tắc này: "Vì tôi đã đoán định rằng ở giữa anh em, tôi chẳng biết sự gì khác ngoài Đức Chúa Jêsus Christ, và Đức Chúa Jêsus Christ bị đóng đinh trên cây thập tự" (1 Cô-rinh-tô 2:2). Sự tối cao của Đấng Christ đòi hỏi sự vâng phục trọn vẹn và tình yêu tối thượng (Lu-ca 14:26-27).

4. Hệ Quả Đối Với Sự Thờ Phượng Và Truyền Giáo: Thờ phượng thật là phản ứng của tấm lòng trước sự cao cả và tối cao của Đấng Christ. Chúng ta không thờ phượng một ý tưởng, một cảm xúc, hay một nghi lễ, mà thờ phượng một Đấng đang sống và đang cai trị. Đồng thời, mệnh lệnh đại mạng lệnh (Ma-thi-ơ 28:18-20) được đặt trên nền tảng của quyền tối cao này: "Hết cả quyền phép... đã giao cho ta. Vậy, hãy đi..." Quyền năng và thẩm quyền cho công tác truyền giáo bắt nguồn từ địa vị tối cao của Đấng Christ.

Làm thế nào để chân lý vĩ đại này không chỉ ở trong đầu óc mà còn biến đổi cuộc đời chúng ta? Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể:

1. Trong Sự Cầu Nguyện Và Học Kinh Thánh: Hãy đến với Đức Chúa Trời trong danh và dựa trên thẩm quyền của Đấng Christ (Giăng 14:13-14). Khi học Lời Chúa, luôn đặt câu hỏi: "Phân đoạn này bày tỏ điều gì về Đấng Christ và sự tối cao của Ngài?" Toàn bộ Kinh Thánh làm chứng về Ngài (Lu-ca 24:27, Giăng 5:39).

2. Trong Các Quyết Định Và Ưu Tiên: Đặt câu hỏi: "Sự lựa chọn này có tôn cao Đấng Christ và quy phục sự cai trị của Ngài không?" (Cô-lô-se 3:17). Điều này áp dụng từ việc chọn nghề nghiệp, cách sử dụng tiền bạc, đến việc lựa chọn bạn đời. Ưu tiên tối thượng là tìm kiếm Vương Quốc của Ngài và sự công bình của Ngài trước hết (Ma-thi-ơ 6:33).

3. Trong Sự Thờ Phượng Cá Nhân Và Tập Thể: Dành thời gian mỗi ngày để chiêm ngưỡng sự cao cả của Đấng Christ qua Kinh Thánh, thánh ca, và sự tĩnh lặng. Trong nhóm thờ phượng, hãy để nội dung bài giảng, lời cầu nguyện, và thánh ca tập trung vào việc tôn cao Chúa Giê-xu Christ, không phải vào con người, cảm xúc, hay chương trình.

4. Trong Sự Đối Diện Với Tội Lỗi Và Sự Cám Dỗ: Nhận biết rằng chúng ta đã chết với tội lỗi và sống cho Đấng Christ (Rô-ma 6:11). Quyền năng phá vỡ xiềng xích tội lỗi không nằm trong ý chí con người, mà trong ân điển và Thánh Linh của Đấng Christ đang ngự trong chúng ta. Hãy chạy đến với Đấng có đủ quyền năng để giải cứu (Hê-bơ-rơ 4:15-16).

5. Trong Sự Chịu Khổ Và Thử Thách: Khi đối diện với hoạn nạn, hãy nhớ rằng Đấng Christ đang ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời, và Ngài hoàn toất kiểm soát. Không điều gì xảy ra ngoài sự cho phép của Ngài (Rô-ma 8:28). Ngài là Đấng đồng công với chúng ta trong sự thương khó và là Đấng đắc thắng mọi sự.

6. Trong Công Tác Phục Vụ Và Truyền Giáo: Chúng ta rao giảng, dạy dỗ, và phục vụ với tư cách là đại sứ của Đấng Tối Cao (2 Cô-rinh-tô 5:20). Sự thành công không được đo bằng số lượng, mà bằng sự trung tín với Đấng Christ và sứ điệp về Ngài. Chúng ta rao giảng với sự khiêm nhường nhưng cũng với uy quyền từ chính Đấng đang cai trị.

Sự tối cao của Đấng Christ là viên đá góc của đức tin Cơ Đốc. Nó bắt nguồn từ thần tính trọn vẹn của Ngài, được bày tỏ qua vai trò trong sự sáng tạo và cứu chuộc, và được khẳng định trong sự phục sinh và đăng quang của Ngài bên hữu Đức Chúa Trời. Chân lý này vừa an ủi chúng ta (vì Chúa chúng ta đang cai trị), vừa thách thức chúng ta (đòi hỏi sự quy phục trọn vẹn).

Cuối cùng, mục đích của mọi sự là để quy vinh hiển cho Đấng Christ. Như sứ đồ Phao-lô đã cầu nguyện: "Ấy vậy, Đức Chúa Jêsus Christ sẽ được tôn cao trong thân thể chúng tôi, hoặc bởi sự sống, hoặc bởi sự chết" (Phi-líp 1:20). Ước mong đời sống mỗi chúng ta trở thành một bản tuyên ngôn sống động về sự tối cao của Giê-xu Christ, Đấng đáng được mọi sự tôn quý, vinh hiển và ngợi khen đời đời. A-men.