Khuấy động ân tứ có nghĩa là gì (2 Ti-mô-thê 1:6)?

Trong hành trình thuộc linh của mỗi Cơ Đốc nhân, việc nhận biết, nuôi dưỡng và sử dụng các ân tứ Đức Chúa Trời ban là điều vô cùng thiết yếu. Sứ đồ Phao-lô, trong bức thư cuối cùng gửi cho người con thuộc linh yêu dấu là Ti-mô-thê, đã đưa ra một mệnh lệnh đầy hình ảnh và sức mạnh: “Vậy nên ta nhắc con, hãy khêu lại ân tứ của Đức Chúa Trời, là ân tứ ở trong con bởi sự đặt tay của ta.” (2 Ti-mô-thê 1:6, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ “khêu lại” (hay “khuấy động”, “thổi bùng lên” trong các bản dịch khác) chứa đựng một sự thúc giục mạnh mẽ, mở ra một chủ đề nghiên cứu sâu sắc về trách nhiệm của chúng ta đối với những món quà thiêng liêng từ Thánh Linh. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát ý nghĩa thần học, bối cảnh lịch sử, và ứng dụng thực tiễn của mệnh lệnh quan trọng này.

Để hiểu trọn vẹn 2 Ti-mô-thê 1:6, chúng ta phải đặt nó vào bối cảnh trực tiếp. Đây là thư mục vụ cuối cùng của Phao-lô, viết từ trong ngục tù ở Rô-ma, khi ông biết mình sắp sửa “đổ huyết ra làm lễ quán” (2 Ti-mô-thê 4:6). Trong bối cảnh ấy, ông viết cho Ti-mô-thê – một mục sư trẻ, có lẽ đang đối diện với sự nản lòng, sợ hãi trước những sự dạy dỗ sai lầm và sự bắt bớ trong Hội Thánh Ê-phê-sô. Phao-lô bắt đầu bằng cách khích lệ tinh thần của Ti-mô-thê:

• Nhớ đến đức tin chân thật (câu 5): Ông nhắc đến đức tin “ở trước trong lòng” của Lô-ít và Êu-nít, mẹ và bà ngoại của Ti-mô-thê. Đây là nền tảng di sản thuộc linh.
• Nhắc nhở về ân tứ đã nhận (câu 6): Đây là trọng tâm của chúng ta.
• Động viên tinh thần mạnh mẽ, yêu thương và tự chủ (câu 7): “Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và dè giữ.” Câu này cho thấy trạng thái Ti-mô-thê có thể đang có – nhút nhát, sợ hãi – là điều trái ngược với ân tứ Thánh Linh ban.

Như vậy, lời nhắc “khêu lại ân tứ” không phải là một lời khuyên chung chung, mà là một liều thuốc tinh thần cấp thiết cho một người lãnh đạo trẻ đang trong cơn khủng hoảng, giúp anh vượt qua sự nhút nhát để sống trong sự mạnh mẽ mà Thánh Linh ban cho.

Độ sâu của mệnh lệnh này được hé mở khi tra cứu ngôn ngữ gốc.

1. “Khêu lại” (Khuấy động): Trong nguyên văn Hy Lạp (Greek), từ được dùng là ἀναζωπυρεῖν (anazōpyrein). Đây là một động từ ghép, mang hình ảnh rất sống động: - ἀνά (ana): có nghĩa là “lại”, “một lần nữa”. - ζωπυρεῖν (zōpyrein): bắt nguồn từ ζωός (zōos) – “sống” và πῦρ (pyr) – “lửa”. Nghĩa đen là “làm cho ngọn lửa sống lại”, “thổi bùng lên”, “khơi lại than hồng đang tàn”. Hình ảnh này gợi nhớ đến việc giữ cho ngọn lửa không bị tắt. Ân tứ của Đức Chúa Trời trong Ti-mô-thê giống như một đống lửa đang âm ỉ. Nó chưa tắt, nhưng cần được thêm nhiên liệu, được thổi, được chăm sóc để bùng cháy trở lại với sức nóng và ánh sáng mạnh mẽ. Điều này ngụ ý rằng ân tứ có thể bị mai một, suy giảm nếu không được chú ý và sử dụng.

2. “Ân Tứ”: Từ Hy Lạp được dùng là χάρισμα (charisma). Từ này bắt nguồn từ χάρις (charis) – “ân điển”. Vậy, charisma thực chất là “món quà của ân điển”, “điều được ban cho bởi ân sủng”. Nó không phải là thứ con người có thể xứng đáng nhận được hay mua được, mà hoàn toàn là quà tặng nhưng không từ Đức Chúa Trời. Trong bối cảnh này, ân tứ cụ thể liên quan đến chức vụ của Ti-mô-thê. Dựa trên 1 Ti-mô-thê 4:14 (“Đừng bỏ quên ơn ban trong con, là ơn bởi lời tiên tri nhơn hội trưởng lão đặt tay mà đã ban cho con.”) và 2 Ti-mô-thê 1:6, có thể thấy ân tứ này gắn liền với chức vụ mục sư, giảng dạy và lãnh đạo Hội Thánh, được ban qua sự đặt tay của hội đồng trưởng lão và của chính Phao-lô.

Cụm từ “bởi sự đặt tay của ta” chỉ ra một nguyên tắc quan trọng trong việc ban phát và vận hành ân tứ: sự cộng tác giữa chủ quyền của Đức Chúa Trời và trách nhiệm của con người.

• Thần Chủ (Divine Sovereignty): Ân tứ đến từ ĐỨC CHÚA TRỜI (“ân tứ của Đức Chúa Trời”). Ngài là Đấng ban cho, chọn lựa và phân phát ân tứ theo ý muốn tốt lành của Ngài (1 Cô-rinh-tô 12:11).
• Nhân Chủ (Human Responsibility): Ân tứ được ban qua phương tiện con người – “sự đặt tay”. Hành động đặt tay trong Tân Ước biểu tượng cho sự xác nhận, chuyển giao trách nhiệm, cầu nguyện và ủy nhiệm (Công vụ 6:6, 13:3). Điều này cho thấy Đức Chúa Trời thường dùng những con người trưởng thành, có thẩm quyền trong Hội Thánh để công nhận và khích lệ ân tứ trong đời sống người khác.

Và giờ đây, Ti-mô-thê phải có trách nhiệm cá nhân: “hãy khêu lại”. Đức Chúa Trời đã ban, Hội Thánh đã công nhận, nhưng Ti-mô-thê phải chủ động gìn giữ, nuôi dưỡng và sử dụng nó. Đây là một sự cân bằng tuyệt vời: ân tứ là siêu nhiên, nhưng việc phát triển nó đòi hỏi nỗ lực tự nhiên, kỷ luật và sự vâng phục.

Làm thế nào để chúng ta – những Cơ Đốc nhân ngày nay – có thể “khêu lại” những ân tứ Chúa đã ban? Dựa trên nguyên tắc từ phân đoạn này và toàn thể Kinh Thánh, chúng ta có thể áp dụng những bước thực tiễn sau:

1. Nhận Biết và Tạ Ơn Về Ân Tứ: Bước đầu tiên là nhận biết mình đã nhận ân tứ gì. Hãy nghiên cứu các danh sách ân tứ trong Rô-ma 12:6-8, 1 Cô-rinh-tô 12:8-10, 28-30, Ê-phê-sô 4:11, và 1 Phi-e-rơ 4:10-11. Cầu nguyện xin Chúa chỉ ra, và lắng nghe sự xác nhận từ những anh chị em trưởng thành trong Chúa. Hãy tạ ơn Chúa vì món quà đó, dù bạn cảm thấy nó lớn hay nhỏ.

2. Nuôi Dưỡng Bằng Lời Chúa và Cầu Nguyện: Ân tứ thuộc linh cần được nuôi dưỡng trong môi trường thuộc linh. Ngọn lửa cần nhiên liệu. Lời Chúa là lương thực, và sự cầu nguyện là hơi thở. Một người có ân tứ giảng dạy phải chăm chỉ nghiên cứu Kinh Thánh (2 Ti-mô-thê 2:15). Một người có ân tứ khích lệ cần được đầy dẫy sự khích lệ từ Chúa.

3. Sử Dụng Nó Cách Trung Tín: Ân tứ không sử dụng sẽ mai một. Giống như cơ bắp không tập luyện sẽ teo đi. Hãy tìm kiếm những cơ hội nhỏ, trung tín trong Hội Thánh địa phương để sử dụng ân tứ Chúa ban. Dùng ân tứ phục vụ để giúp đỡ người khác, ân tứ quản trị để gánh vác trách nhiệm, ân tứ bố thí để rộng rãi chia sẻ. Chính trong quá trình sử dụng, ân tứ được “ma sát” và bùng cháy mạnh hơn.

4. Liên Kết Với Thân Thể Chúa: Ân tứ không được ban cho để phô trương cá nhân, nhưng để gây dựng Hội thánh (1 Cô-rinh-tô 12:7, 14:12). Việc khuấy động ân tứ hiệu quả nhất diễn ra trong mối liên hệ với các chi thể khác. Hãy để người khác khích lệ, sửa dạy, và cùng hợp tác trong chức vụ với bạn. Sự đặt tay ban đầu nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự gắn kết và bảo đảm trong Hội Thánh.

5. Đối Diện Và Vượt Qua Sự Sợ Hãi: Như Ti-mô-thê, chúng ta thường để sự nhút nhát, sợ thất bại, sợ bị chỉ trích làm dập tắt ngọn lửa ân tứ. Hãy nhớ lời Phao-lô: “Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát…” (2 Ti-mô-thê 1:7). Hãy dùng đức tin để bước ra, tin cậy rằng Đấng ban ân tứ cũng sẽ ban quyền năng để thực hiện nó.

Mệnh lệnh “hãy khêu lại ân tứ của Đức Chúa Trời” từ 2 Ti-mô-thê 1:6 vang vọng xuyên suốt thời đại, đến với mỗi chúng ta ngày nay. Nó nhắc nhở rằng đời sống Cơ Đốc không phải là sự thụ động, mà là sự đáp lại năng động với ân điển Chúa. Ân tứ chúng ta nhận được – dù là sự giảng dạy, sự phục vụ, lòng thương xót, hay sự dẫn dắt – đều là những tia lửa quý giá từ ngọn lửa Thánh Linh.

Những tia lửa ấy có thể bị che khuất bởi tro tàn của sự bận rộn, sợ hãi, tội lỗi, hay sự lãnh đạm. Nhiệm vụ của chúng ta là phải thường xuyên “khêu lại”, “khuấy động” – qua sự cầu nguyện kiên trì, học Lời Chúa sốt sắng, vâng phục trong phục vụ, và gắn kết với Hội Thánh. Hãy để đời sống chúng ta không phải là một đống tro nguội lạnh, mà là một bếp lửa cháy sáng, sưởi ấm và soi sáng cho những người xung quanh, cho đến ngày chúng ta gặp mặt Đấng đã ban ân tứ cho mình.

“Hãy chăm chỉ cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật.” (2 Ti-mô-thê 2:15)