Kinh Thánh nói gì về sự chia rẽ?

Trong thế giới ngày nay, sự chia rẽ dường như là một hiện tượng phổ biến, từ những bất đồng trong gia đình, Hội Thánh cho đến những xung đột giữa các dân tộc. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không thể nhìn nhận hiện tượng này bằng lăng kính thuần túy xã hội học hay tâm lý học, mà phải tìm kiếm câu trả lời thấu đáo từ Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh không né tránh đề tài phức tạp này; trái lại, nó trình bày một cách chân thực về nguồn gốc, bản chất, hậu quả và giải pháp cho sự chia rẽ, đồng thời mở ra cho chúng ta cái nhìn về sự hiệp một mà Đấng Christ khao khát.

Trong tiếng Hy Lạp Tân Ước, từ chính được dùng để chỉ sự chia rẽ là "σχίσμα" (schisma), có nghĩa đen là "một vết rách", "sự xé rách ra", hoặc "sự phân ly". Từ này diễn tả một sự đứt gãy trong mối liên hệ vốn phải là sự hiệp nhất. Sứ đồ Phao-lô đã dùng từ này khi quở trách Hội Thánh Cô-rinh-tô: "Hãy nói cho một tiếng, hỡi anh em, vì danh Chúa chúng ta là Jêsus Christ, đừng có sự chia rẽ (σχίσματα) trong anh em, nhưng phải hiệp nhau trọn vẹn trong ý tưởng và trong sự hiểu biết." (1 Cô-rinh-tô 1:10). Sự chia rẽ ở đây không đơn thuần là có sự khác biệt, mà là sự phân hóa, hình thành các bè đảng, phá vỡ sự hiệp một của Thân Thể Đấng Christ.

Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng phân biệt giữa sự chia rẽ do tội lỗi và sự tách biệt cần thiết để giữ gìn sự thánh khiết. Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi tưởng rằng ta đến đặng ban sự bình an cho thế gian sao? Ta nói cùng các ngươi, không phải, nhưng mà ban sự chia rẽ." (Lu-ca 12:51). Ở đây, từ Hy Lạp được dùng là "διαμερισμόν" (diamerismon), chỉ về sự phân chia, phân ly. Lời của Đấng Christ chính là tiêu chuẩn, là "gươm hai lưỡi" (Hê-bơ-rơ 4:12) phân rẽ lẽ thật khỏi sự dối trá, và điều này tất yếu sẽ tạo nên một đường phân cách giữa người tiếp nhận Ngài và người chối bỏ Ngài. Đây là sự chia rẽ thuộc linh, là hệ quả của việc lựa chọn đứng về phía lẽ thật.

Kinh Thánh chỉ ra rõ ràng gốc rễ của sự chia rẽ bắt nguồn từ tấm lòng sa ngã của con người.

1. Tính Xác Thịt Và Công Việc Của Xác Thịt: Sứ đồ Phao-lô liệt kê những việc làm của xác thịt, trong đó có "sự tranh cạnh, ghen ghét, buồn giận, cãi lẫy, bất bình, bè đảng" (Ga-la-ti 5:19-21). Từ "bè đảng" trong nguyên văn là "αἱρέσεις" (haireseis), chỉ về các phe phái, giáo phái được hình thành dựa trên sự lựa chọn cá nhân thay vì sự hiệp nhất trong Đấng Christ. Đây là biểu hiện rõ ràng của sự chia rẽ xuất phát từ bản ngã.

2. Giáo Lý Sai Lầm Và Sự Dối Trá: Sứ đồ Giu-đe cảnh báo về những kẻ "làm ô uế xác thịt, khinh dể quyền phép, và nói xấu các đấng tôn trọng" đã "lẻn vào trong" (Giu-đe 1:4). Phao-lô cũng khuyên: "Hỡi anh em, tôi khuyên anh em hãy coi chừng những kẻ gây nên sự chia rẽ (τὰς διχοστασίας) và làm gương xấu, nghịch cùng sự dạy dỗ mà anh em đã nhận; phải tránh xa họ." (Rô-ma 16:17). Sự dạy dỗ sai lạc, phủ nhận những lẽ thật căn bản về ân điển, thân vị và công tác của Đấng Christ, chính là nguyên nhân then chốt dẫn đến sự chia rẽ cần phải lánh xa.

3. Sự Kiêu Ngạo Và Tư Tưởng Tự Tôn: Sách Châm Ngôn tuyên bố: "Sự kiêu ngạo chỉ sanh ra điều cãi lộn..." (Châm ngôn 13:10). Từ Hê-bơ-rơ "רִיב" (riv) ở đây có nghĩa là tranh cãi, xung đột, kiện tụng. Khi cá nhân hoặc nhóm người đặt ý kiến, truyền thống, hay địa vị của mình lên trên sự hiệp một và tình yêu thương, sự chia rẽ là điều không thể tránh khỏi.

Kinh Thánh không xem nhẹ những hệ lụy của sự chia rẽ:

1. Làm Tổn Thương Đến Thân Thể Đấng Christ: Hội Thánh là Thân Thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27). Sự chia rẽ giống như việc các chi thể trong cùng một thân thể chống lại nhau, dẫn đến tình trạng tê liệt và không thể thực hiện chức năng. Nó làm cho thế gian khinh thường và vấp phạm vì danh Chúa (Rô-ma 2:24).

2. Cản Trở Lời Cầu Nguyện Và Sự Thờ Phượng: Chúa Giê-xu dạy: "Nếu mỗi ngày trước đã giận anh em mình, thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ." (Ma-thi-ơ 5:23-24). Sự không hòa thuận, oán giận chính là bức tường ngăn cách chúng ta với Đức Chúa Trời và làm hư hỏng sự thờ phượng chân thật.

3. Phá Hủy Cá Nhân Và Cộng Đồng: Sách Châm Ngôn liệt kê sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, và điều thứ bảy Ngài "lấy làm gớm ghiếc" chính là "kẻ gieo sự tranh cạnh trong anh em" (Châm ngôn 6:16-19). Người gây chia rẽ phá hoại các mối quan hệ, gây đau đớn, và cuối cùng sẽ nhận lấy sự hủy diệt cho chính mình (Châm ngôn 16:28).

Tin Mừng lớn lao là Đức Chúa Trời không bỏ mặc chúng ta trong sự chia rẽ. Ngài đã ban chính Con Ngài để phá đổ bức tường ngăn cách.

1. Thập Tự Giá: Nền Tảng Của Sự Hiệp Một: Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Vì Ngài là sự hòa bình của chúng ta; Ngài đã hiệp cả đôi làm một, phá đổ bức tường ngăn cách... Lại bởi thập tự giá Ngài đã làm cho sự thù nghịch tiêu diệt, đặng hiệp cả hai lại làm một thể..." (Ê-phê-sô 2:14-16). Thập tự giá của Đấng Christ là giải pháp triệt để cho sự thù nghịch lớn nhất (giữa người Do Thái và Dân Ngoại, giữa con người với Đức Chúa Trời), và cũng là nền tảng duy nhất cho mọi sự hiệp một chân thật trong Hội Thánh.

2. Lời Cầu Nguyện Cảm Động Của Đức Chúa Jesus: Trong những giờ phút cuối cùng trước khi chịu nạn, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện cho sự hiệp một của những người tin Ngài: "Con chẳng vì họ mà cầu xin thế gian nữa, nhưng vì kẻ Cha đã giao cho Con, Con cầu xin cho họ... hầu cho ai nấy đều hiệp làm một như Cha ở trong Con, và Con ở trong Cha; lại cho họ cũng ở trong chúng ta, đặng thế gian tin rằng chính Cha đã sai Con đến." (Giăng 17:9, 21). Sự hiệp một này không phải là sự thống nhất về mặt tổ chức, mà là sự hiệp một thuộc linh, trong chân lý và trong tình yêu, phản chiếu mối tương giao Ba Ngôi, với mục đích truyền giáo: "đặng thế gian tin".

3. Sự Dẫn Dắt Của Đức Thánh Linh: Thánh Linh là Đấng tạo nên sự hiệp một. "Vì chưng chúng ta hoặc người Giu-đa, hoặc người Gờ-réc, hoặc tôi mọi, hoặc tự chủ, đều đã chịu phép báp-têm chung một Thánh Linh để hiệp làm một thân..." (1 Cô-rinh-tô 12:13). Ngài ban các ân tứ khác nhau không phải để tạo nên sự so bì, chia rẽ, mà để các chi thể phục vụ và gây dựng lẫn nhau (1 Cô-rinh-tô 12:24-25).

1. Sống Khiêm Nhường Và Nhường Nhịn: Phao-lô khuyên: "Vậy, tôi đã bị tù trong Chúa, khuyên anh em phải ăn ở một cách xứng đáng với chức phận mà Chúa đã gọi anh em, phải khiêm nhường đến đều, mềm mại đến đều, phải nhịn nhục, lấy lòng thương yêu mà chìu nhau, dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh." (Ê-phê-sô 4:1-3). Sự hiệp một không phải là điều chúng ta tạo ra, mà là điều Thánh Linh đã làm; chúng ta có trách nhiệm "giữ gìn" nó bằng thái độ khiêm nhường, mềm mại và nhịn nhục.

2. Tập Trung Vào Những Điều Cốt Yếu Và Chấp Nhận Sự Đa Dạng: Chúng ta cần phân biệt giữa lẽ thật căn bản của Phúc Âm (như sự chết chuộc tội, sự sống lại của Đấng Christ) và những quan điểm thứ yếu (như hình thức thờ phượng, quan điểm về thời gian Chúa tái lâm...). Về những điều cốt yếu, phải có sự hiệp một; về những điều không cốt yếu, phải có sự tự do; và trong mọi sự, phải có tình yêu thương (Rô-ma 14:1, 19).

3. Thực Hành Các Bước Hòa Giải Theo Ma-thi-ơ 18: Khi có sự xúc phạm hoặc mâu thuẫn, Chúa Giê-xu dạy một quy trình rõ ràng: (1) Đi nói riêng với người anh em; (2) Nếu không được, đem theo một hoặc hai người nữa; (3) Nếu vẫn không nghe, trình với Hội Thánh (Ma-thi-ơ 18:15-17). Mục đích tối thượng không phải là "thắng" trong tranh cãi, mà là "được" người anh em lại (câu 15).

4. Chủ Động Gây Dựng Và Khích Lệ: Thay vì phê phán, chỉ trích dẫn đến chia rẽ, chúng ta được kêu gọi để "lấy lời lành mà khuyên dụ nhau" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:11) và gánh vác gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2). Một lời khích lệ đúng lúc có thể ngăn ngừa sự chia rẽ đang manh nha.

Sự chia rẽ là một thực tại đau lòng phản ánh tội lỗi của con người, nhưng nó không phải là lời cuối cùng của Đức Chúa Trời. Lời cuối cùng của Ngài là Thập Tự Giá và Sự Phục Sinh của Đức Chúa Jesus Christ, Đấng đã chiến thắng mọi sự thù nghịch và thiết lập một dân tộc mới hiệp một trong Ngài. Là những người đã kinh nghiệm ân điển hòa giải đó, chúng ta được kêu gọi cách khẩn thiết để trở nên những thợ xây dựng hòa bình, những người giữ gìn và theo đuổi sự hiệp một của Thánh Linh bằng mọi giá. Trong một thế giới đầy chia rẽ, Hội Thánh của Đấng Christ phải tỏa sáng như một dấu chỉ sống động về vương quốc hiệp một và yêu thương mà Ngài sẽ hoàn tất khi Ngài trở lại. "Lại nguyền xin sự vinh hiển về nơi Ngài, trong Hội thánh và trong Đức Chúa Jêsus Christ, trải các thế đời, đời đời vô cùng! A-men." (Ê-phê-sô 3:21).