Tính Vô Ngộ Của Kinh Thánh Và Các Bản Thảo Gốc
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, niềm tin vào thẩm quyền và độ tin cậy của Kinh Thánh là nền tảng không thể lung lay. Một trong những giáo lý then chốt liên quan đến điều này là giáo lý về tính vô ngộ (inerrancy) của Kinh Thánh. Tuy nhiên, một câu hỏi thần học quan trọng thường được đặt ra: Phạm vi của tính vô ngộ này có giới hạn chỉ ở các bản thảo gốc (autographa) do chính các trước giả viết ra, hay nó mở rộng đến các bản sao và bản dịch mà chúng ta có ngày nay? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát vấn đề này dưới ánh sáng của chính Kinh Thánh, ngữ cảnh lịch sử, và sự ứng dụng thiết thực cho đời sống tin kính.
Trước khi đi vào trọng tâm, chúng ta cần phân biệt hai khái niệm căn bản: Tính linh cảm (inspiration) và Tính vô ngộ (inerrancy).
Tính linh cảm đề cập đến quá trình siêu nhiên mà qua đó Đức Chúa Trời dùng các trước giả loài người để truyền đạt thông điệp của Ngài một cách trọn vẹn và không sai lầm. Kinh Thánh tuyên bố rõ ràng: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn (θεόπνευστος / theopneustos - God-breathed), có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình"
(2 Ti-mô-thê 3:16). Từ Hy Lạp "theopneustos" nhấn mạnh nguồn gốc thần thượng của Kinh Thánh: Đó là hơi thở của Đức Chúa Trời. Cùng với đó, 2 Phi-e-rơ 1:20-21 giải thích: "...vì chẳng hề có lời tiên tri nào là bởi ý một người nào mà ra, nhưng ấy là bởi Đức Thánh Linh cảm động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời."
Đức Thánh Linh "cảm động" (φέρω / pherō - mang đi, hướng dẫn) các trước giả, đảm bảo rằng những gì họ viết ra chính là Lời của Đức Chúa Trời.
Tính vô ngộ là hệ quả tất yếu của tính linh cảm. Nếu Kinh Thánh xuất phát từ Đức Chúa Trời, là Đấng chân thật tuyệt đối (Dân Số Ký 23:19; Tít 1:2), thì chính Lời Ngài cũng phải chân thật và không chứa đựng sự sai lầm, lừa dối, hoặc mâu thuẫn trong những điều nó khẳng định, trên mọi phương diện mà nó đề cập: lịch sử, khoa học, đạo đức và thần học. Chúa Giê-xu đã xác nhận thẩm quyền tuyệt đối của Kinh Thánh khi Ngài phán: "Kinh Thánh không thể bỏ được"
(Giăng 10:35), và "Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi"
(Ma-thi-ơ 24:35).
Hầu hết các nhà thần học Tin Lành bảo thủ đều đồng ý rằng tính vô ngộ gắn liền một cách trực tiếp và trọn vẹn với các bản thảo gốc. Điều này có nghĩa là những bản viết tay đầu tiên do Môi-se, Phao-lô, Giăng, v.v... viết ra dưới sự linh cảm của Đức Thánh Linh là hoàn toàn không sai sót.
Tại sao lại cần nhấn mạnh "bản thảo gốc"? Lý do nằm ở lịch sử truyền thừa văn bản. Chúng ta không còn giữ bất kỳ bản thảo gốc nào của bất cứ sách nào trong Kinh Thánh. Những gì chúng ta có là vô số các bản sao chép tay (manuscripts) được thực hiện qua nhiều thế kỷ, trước khi có máy in. Trong quá trình sao chép thủ công kéo dài hàng nghìn năm, những lỗi sao chép nhỏ (variants) đã xuất hiện, chẳng hạn như lỗi chính tả, nhầm lẫn chữ cái, hoặc sót một từ. Điều này là không thể tránh khỏi trong quy trình sao chép thủ công của con người.
Do đó, khẳng định tính vô ngộ chỉ dành cho bản gốc là một tuyên bố chính xác về mặt lịch sử và trung thực về mặt học thuật. Nó thừa nhận thực tế truyền thừa văn bản của loài người, trong khi vẫn bảo vệ triệt để giáo lý về nguồn gốc thần thượng và sự hoàn hảo ban đầu của Lời Đức Chúa Trời. Nói cách khác, tính vô ngộ thuộc về sự mặc khải ban đầu, còn sự bảo tồn văn bản là công việc của Chúa Quan Phòng qua Hội Thánh và các người sao chép.
Đức Chúa Trời, trong sự quan phòng của Ngài, đã không bảo tồn các bản gốc, nhưng Ngài đã bảo tồn một kho tàng khổng lồ các bản sao chép. Số lượng bản sao Kinh Thánh cổ (hơn 5,800 bản chép tay tiếng Hy Lạp cho Tân Ước) vượt xa bất kỳ tác phẩm cổ đại nào khác. Từ đây, một ngành khoa học quan trọng ra đời: Ngành Phê Bình Văn Bản (Textual Criticism).
Mục đích của ngành này không phải là "chỉ trích" Kinh Thánh, mà là so sánh, đối chiếu hàng ngàn bản sao chép để xác định đâu có khả năng cao nhất là từ ngữ của bản thảo gốc. Bằng các nguyên tắc khoa học chặt chẽ, các học giả có thể tái tạo văn bản gốc với độ chính xác cực kỳ cao (trên 99% đối với Tân Ước). Điều quan trọng cần nhấn mạnh:
- Đại đa số các biến thể (variants) là rất nhỏ: lỗi chính tả, trật tự từ, sự lặp lại hoặc thiếu sót một từ đồng nghĩa. Chúng không ảnh hưởng đến bất kỳ giáo lý căn bản nào của đức tin Cơ Đốc.
- Không có biến thể nào làm thay đổi hoặc làm lung lay các giáo lý nền tảng như thần tính của Đấng Christ, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin, sự sống lại, v.v.
Chúa Giê-xu đã hứa về sự bảo tồn Lời Ngài: "Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi"
(Ma-thi-ơ 24:35). Sự tồn tại của vô số bản sao chép và công việc của ngành phê bình văn bản là sự ứng nghiệm của lời hứa quan phòng này. Chúng ta có thể tin chắc rằng Lời Đức Chúa Trời mà chúng ta đang cầm trong tay ngày nay là trung tín với bản gốc.
Giáo lý này không phải là một cuộc tranh luận học thuật khô khan, mà có những ứng dụng sâu sắc và thực tiễn cho đời sống đức tin của chúng ta.
1. Củng Cố Niềm Tin Vào Độ Tin Cậy Của Kinh Thánh Hiện Đại: Hiểu rằng tính vô ngộ thuộc về bản gốc, và Chúa đã dùng ngành học thuật để khôi phục văn bản ấy một cách đáng tin cậy, giúp chúng ta hoàn toàn tin tưởng vào bản Kinh Thánh mình đang đọc. Chúng ta không thờ lạy một bản thảo, nhưng tin cậy vào Lời hằng sống của Đức Chúa Trời đã được trung thành truyền lại (1 Phi-e-rơ 1:23-25). Khi nghiên cứu, chúng ta có thể sử dụng các bản dịch khác nhau (1925, 2011, NIV, ESV) như những công cụ bổ trợ để nắm bắt ý nghĩa phong phú hơn.
2. Thái Độ Nghiên Cứu Nghiêm Túc và Khiêm Nhường: Kiến thức về các biến thể văn bản dạy chúng ta cách tiếp cận Kinh Thánh với sự nghiêm túc. Khi gặp những câu dường như "khó hiểu" hoặc có chênh lệch nhỏ giữa các sách Phúc Âm (ví dụ: số thiên sứ tại ngôi mộ), thay vì hoài nghi, chúng ta nên tra cứu kỹ lưỡng, xem xét bối cảnh, văn hóa, và tham khảo các bản dịch/công c�ú chú giải. Điều này thể hiện sự kính trọng với Lời Chúa.
3. Tập Trung Vào Tâm Điểm Của Sự Mặc Khải: Chúa Giê-xu Christ: Mục đích tối thượng của Kinh Thánh là làm chứng về Chúa Cứu Thế Giê-xu (Giăng 5:39; Lu-ca 24:27). Sự bảo tồn kỳ diệu của Kinh Thánh qua các thế kỷ cũng nhằm mục đích đưa chúng ta đến với Ngài. Đức tin của chúng ta đặt trên Đấng Christ là Lời Sống (Λόγος / Logos) (Giăng 1:1, 14), được bày tỏ qua Lời Thành Văn (Kinh Thánh). Sự vô ngộ của Kinh Thánh bảo đảm rằng chân lý về Chúa Giê-xu mà chúng ta nhận biết là chân thật và đáng tin.
4. Sự Dẫn Dắt Của Đức Thánh Linh: Chính Đức Thánh Linh, Đấng linh cảm Kinh Thánh, cũng là Đấng mở mắt chúng ta để hiểu và vâng theo Lời ấy (Giăng 16:13; 1 Cô-rinh-tô 2:12-14). Dù đọc bản dịch nào, chúng ta cũng cần cầu xin Thánh Linh của lẽ thật dạy dỗ và cáo trách mình. Ngài làm cho Lời Chúa trở nên sống và hiệu nghiệm trong lòng chúng ta.
Tóm lại, giáo lý về tính vô ngộ của Kinh Thánh áp dụng cho các bản thảo gốc là một giáo lý vừa chính xác về mặt học thuật, vừa vững vàng về mặt thần học. Nó tôn trọng sự kiện lịch sử về quá trình truyền thừa văn bản, đồng thời tuyên xưng đức tin vào Lời hoàn hảo ban đầu từ Đức Chúa Trời. Qua sự quan phòng nhiệm mầu của Ngài, với sự dư dật các chứng cứ bản thảo và công việc của ngành phê bình văn bản, chúng ta có thể tin quyết rằng Kinh Thánh chúng ta đang có ngày nay là sự truyền đạt trung tín và đáng tin cậy của Lời Đức Chúa Trời.
Lời Chúa không phải là di tích chết của quá khứ, mà là Lời hằng sống và linh nghiệm (Hebrews 4:12), có quyền năng biến đổi đời sống chúng ta. Thay vì sa vào những tranh cãi vô tận, hãy để chúng ta, với lòng tin cậy và tâm thần khiêm nhường, đâm rễ sâu vào Lời ấy (Cô-lô-se 2:7), để được nuôi dưỡng, dạy dỗ, và trang bị cho mọi việc lành (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Khi làm vậy, chúng ta sẽ kinh nghiệm được sự chân thật và quyền năng của Lời Đức Chúa Trời, Đấng đã hứa rằng Lời Ngài sẽ chẳng bao giờ trở về vô ích (Ê-sai 55:11).