Chúng ta có nên sử dụng nhạc cụ trong nhà thờ không?

Trong nhiều thập kỷ qua, câu hỏi về việc sử dụng nhạc cụ trong thờ phượng đã gây ra nhiều cuộc thảo luận, và đôi khi là tranh cãi, trong cộng đồng Cơ Đốc. Một số truyền thống nhấn mạnh sự đơn giản và chỉ sử dụng giọng hát a cappella, trong khi những truyền thống khác lại đa dạng hóa với đàn piano, organ, guitar, trống và cả dàn nhạc. Là Cơ Đốc nhân, điều tối quan trọng là chúng ta phải tìm kiếm sự hướng dẫn từ Lời Đức Chúa Trời chứ không chỉ dựa trên sở thích cá nhân, truyền thống giáo hội, hay xu hướng văn hóa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để tìm hiểu mục đích của âm nhạc trong thờ phượng, khám phá các ví dụ về nhạc cụ trong Kinh Thánh, và rút ra những nguyên tắc thần học cùng ứng dụng thực tiễn cho Hội Thánh ngày nay.

Trước khi xem xét cụ thể nhạc cụ, chúng ta phải hiểu nguồn gốc của âm nhạc. Âm nhạc là một phần trong thiết kế tuyệt vời của Đức Chúa Trời dành cho loài người. Sách Sáng Thế Ký mô tả Yu-banh là "tổ của hết thảy những kẻ cầm đàn và thổi sáo" (Sáng Thế Ký 4:21). Điều này cho thấy nghệ thuật âm nhạc, bao gồm việc chế tạo và chơi nhạc cụ, đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại và là một biểu hiện của sự sáng tạo mà Đức Chúa Trời ban cho con người.

Trọng tâm của Cựu Ước về sự thờ phượng tập thể được tìm thấy trong Đền Tạm và sau này là Đền Thờ. Tại đây, âm nhạc và nhạc cụ không chỉ có mặt mà còn được Đức Chúa Trời quy định rất chi tiết qua các mạng lệnh dành cho các thầy tế lễ và người Lê-vi. Đa-vít, người được mệnh danh là "kẻ làm cho Y-sơ-ra-ên ca hát" (2 Sa-mu-ên 23:1), đã thiết lập một ban thờ phượng chuyên nghiệp với hàng ngàn người.

"Đa-vít và các quan tướng của đạo binh cũng để riêng ra mấy người trong vòng con trai A-sáp, Hê-man, và Giê-đu-thun, là những kẻ nói tiên tri cầm đàn cầm, đàn sắt, và chập chỏa..." (1 Sử Ký 25:1).

Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho "nói tiên tri" ở đây (נִבָּא, nibbā) thường không chỉ gói gọn trong việc công bố lời tiên tri tương lai, mà còn mang nghĩa tuyên xưng, công bố những lẽ thật về Đức Chúa Trời dưới sự cảm động của Thánh Linh. Âm nhạc, được hỗ trợ bởi nhạc cụ, là một phương tiện để truyền đạt và tôn cao lẽ thật của Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh nhắc đến hơn 15 loại nhạc cụ khác nhau, có thể chia thành ba họ chính: Nhạc cụ dây (đàn cầm/đàn hạc - kinnor, đàn sắt - nebel), Nhạc cụ hơi (kèn - shofar và chatsotsrah, sáo - chalil), và Nhạc cụ gõ (trống cơm - toph, chập chỏa - tseltelim). Mỗi loại có chức năng riêng:

• Kèn (Shofar): Làm từ sừng chiên đực, thường dùng để báo hiệu, tập hợp dân chúng, và trong các dịp đặc biệt (Lê-vi Ký 25:9, Giô-suê 6:4).
• Đàn Cầm và Đàn Sắt: Thường gắn liền với sự ngợi khen, tạ ơn và sự hiện diện của Đức Chúa Trời (Thi Thiên 33:2, 92:3-4).
• Chập Chỏa: Biểu thị cho sự vui mừng, ồn ào, và sự tán tụng hân hoan (Thi Thiên 150:5).

Đỉnh cao của sự miêu tả về thờ phượng với nhạc cụ được tìm thấy trong Thi Thiên 150, một bản đại hợp xướng kết thúc sách Thánh Thi:

"Hãy ngợi khen Đức Giê-hô-va!... Hãy ngợi khen Ngài tiếng kèn thổi! Hãy ngợi khen Ngài theo gảy đàn cầm và đàn sắt! Hãy ngợi khen Ngài với trống cơm và múa máy! Hãy ngợi khen Ngài với nhạc khí bằng dây và ống! Hãy ngợi khen Ngài với chập chỏa vang rền! Hãy ngợi khen Ngài với chập chỏa rất lớn! Phàm vật thở khá ngợi khen Đức Giê-hô-va!" (Thi Thiên 150:1, 3-6).

Phân đoạn này không chỉ cho phép mà còn là một lời kêu gọi mạnh mẽ sử dụng mọi loại nhạc cụ có thể có trong việc ngợi khen Chúa. Cụm từ "hãy ngợi khen Ngài" được lặp đi lặp lại, nhấn mạnh rằng mọi nhạc cụ đều là công cụ để hướng sự vinh hiển về Đấng Tạo Hóa.

Khi bước sang Tân Ước, chúng ta không thấy một mạng lệnh rõ ràng nào về việc sử dụng hay cấm đoán nhạc cụ trong các buổi nhóm của Hội Thánh đầu tiên. Sự im lặng này là có chủ ý và mang tính chất thần học sâu sắc. Chúa Giê-xu Christ, qua sự chết và phục sinh của Ngài, đã hoàn tất hệ thống nghi lễ của Cựu Ước. Đền thờ bằng đá với những nghi thức phức tạp nhường chỗ cho "đền thờ thuộc linh" là chính thân thể của những người tin Chúa (1 Cô-rinh-tô 3:16).

Sứ đồ Phao-lô khuyên các tín hữu:

"Hãy lấy ca vịnh, thơ thánh, và bài hát thiêng liêng mà đối đáp cùng nhau, và hết lòng hát mừng ngợi khen Chúa" (Ê-phê-sô 5:19).
"Nguyền xin lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng anh em... Hãy lấy ơn dạy bảo nhau, và dùng mọi sự khôn ngoan, hãy hát thi thiên, thánh ca, bài hát thiêng liêng, mà hết lòng hát ngợi khen Đức Chúa Trời" (Cô-lô-se 3:16).

Cả hai phân đoạn đều nhấn mạnh đến nội dung ("lời của Đấng Christ", "ơn dạy bảo") và thái độ của tấm lòng ("hết lòng"). Từ Hy Lạp được dùng cho "hát" là psallō (ψάλλω), vốn có nghĩa gốc là "gảy đàn" hoặc "hát với sự đệm đàn". Điều này cho thấy khái niệm âm nhạc có nhạc cụ đệm theo vẫn nằm trong ý niệm của các tác giả Tân Ước, nhưng trọng tâm đã chuyển từ hình thức bên ngoài sang thực tại bên trong. Nhạc cụ quan trọng nhất là tấm lòng được cứu chuộc và được Thánh Linh đầy dẫy.

Từ sự nghiên cứu Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những nguyên tắc vững chắc để áp dụng:

1. Nguyên Tắc Mục Đích: Nhạc cụ phải là phương tiện phục vụ cho mục đích tôn cao Chúa và gây dựng Hội Thánh, chứ không phải để phô trương tài năng, thỏa mãn sở thích cá nhân, hay thu hút sự chú ý. Mọi sự phải nhằm làm vinh hiển Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31).

2. Nguyên Tắc Trật Tự Và Gây Dựng: Sứ đồ Phao-lô dạy: "Mọi sự đều nên làm cho phải phép và theo thứ tự" (1 Cô-rinh-tô 14:40). Âm thanh của nhạc cụ phải được điều chỉnh để hỗ trợ cho sự ca hát chung của cả Hội Thánh, chứ không lấn áp hoặc gây rối. Mục tiêu là sự gây dựng (1 Cô-rinh-tô 14:26).

3. Nguyên Tắc Văn Hóa Và Sự Hiểu Biết: Nhạc cụ là một phần của văn hóa. Hội Thánh nên khôn ngoan trong việc lựa chọn nhạc cụ và phong cách âm nhạc sao cho phù hợp với ngữ cảnh văn hóa địa phương, giúp cộng đồng có thể tham gia thờ phượng cách ý nghĩa nhất, đồng thời không vi phạm các nguyên tắc đạo đức Kinh Thánh.

4. Nguyên Tắc Tự Do Và Liên Hiệp Trong Đức Tin: Rô-ma 14 dạy chúng ta về sự nhường nhịn trong những vấn đề không liên quan đến giáo lý căn bản. Việc sử dụng hay không sử dụng một loại nhạc cụ cụ thể có thể là một vấn đề của "sự yếu đuối" trong đức tin. Người mạnh đức tin (thấy mình có tự do sử dụng) cần kiêng kỵ để không gây vấp phạm cho người yếu đức tin, và ngược lại, người yếu đức tin không nên lên án người khác. Tình yêu thương phải là quy tắc tối cao (Rô-ma 14:15).

Cho Cá Nhân:

• Biến tấm lòng thành "nhạc cụ" cho Chúa: Mỗi Cơ Đốc nhân được kêu gọi dâng đời sống mình lên cho Chúa như của lễ sống và thánh (Rô-ma 12:1). Sự vâng phục, nếp sống công bình và lời nói đầy ơn là "bài hát" thờ phượng đẹp lòng Chúa nhất.
• Trau dồi sự thờ phượng cá nhân: Trong sự tĩnh nguyện riêng tư, bạn có tự do sử dụng bất kỳ phương tiện nào (hát, chơi nhạc cụ, nghe nhạc thánh) để bày tỏ lòng yêu kính Chúa, miễn là tâm trí bạn tập trung vào Ngài.
• Phát triển thái độ đúng: Dù nhóm trong Hội Thánh có sử dụng nhạc cụ hay không, hãy tập trung vào việc "hết lòng" hát và ngợi khen. Đừng để hình thức bên ngoài trở thành vật cản cho sự thờ phượng thật bên trong.

Cho Hội Thánh:

• Ưu tiên lời Chúa và sự dạy dỗ: Chương trình âm nhạc trong Hội Thánh phải được xây dựng quanh lẽ thật Kinh Thánh. Các bài hát phải có lời lẽ thần học chính xác, tôn cao Chúa Giê-xu Christ và công việc cứu chuộc của Ngài.
• Đầu tư huấn luyện: Nếu sử dụng nhạc cụ, Hội Thánh nên khuyến khích và huấn luyện những người có khả năng cách nghiêm túc, không chỉ về kỹ năng chuyên môn mà còn về đời sống thuộc linh và tấm lòng phục vụ.
• Giữ sự cân bằng và hài hòa: Tìm kiếm sự cân bằng giữa các bài hát cũ và mới, giữa các phong cách âm nhạc, để toàn thể Hội Thánh, từ già đến trẻ, đều có thể tham gia. Mục tiêu là sự hiệp một trong Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 4:3).
• Giải thích bằng tình yêu thương: Khi có sự thay đổi về hình thức âm nhạc (ví dụ: đưa thêm nhạc cụ mới vào), hãy dành thời gian giảng dạy từ Kinh Thánh, giải thích mục đích, và lắng nghe những mối quan tâm của các thành viên với tấm lòng khiêm nhường.

Kinh Thánh, từ Cựu Ước đến Tân Ước, không hề cấm việc sử dụng nhạc cụ trong thờ phượng. Trái lại, Cựu Ước đã mô tả một cách sinh động và tích cực về việc sử dụng chúng trong sự thờ phượng tập thể dành cho Đức Giê-hô-va. Tân Ước chuyển dịch trọng tâm từ hình thức nghi lễ sang thực tại thuộc linh, nơi tấm lòng được Đấng Christ làm chủ trở thành nhạc cụ chính. Do đó, câu trả lời cho câu hỏi "Có nên sử dụng nhạc cụ trong nhà thờ không?" là CÓ, với những điều kiện quan trọng: nhạc cụ phải là đầy tớ phục vụ cho Lời Chúa, phải góp phần gây dựng Hội Thánh, và phải được sử dụng trong tình yêu thương, sự hiệp một và với mục đích tối thượng là tôn vinh Đức Chúa Trời Ba Ngôi.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng thờ phượng chân thật vượt xa khỏi âm thanh của đàn organ hay tiếng trống. Đó là sự đáp ứng của cả con người chúng ta trước ân điển kỳ diệu của Chúa trong Chúa Giê-xu Christ. Dù Hội Thánh của bạn thờ phượng với một dàn nhạc đầy đủ hay chỉ với giọng hát thuần túy, điều Chúa tìm kiếm vẫn là những kẻ thờ phượng Ngài "bằng tâm thần và lẽ thật" (Giăng 4:23).