Có được phép dự tiệc thánh ngoài nhà thờ không?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, Tiệc Thánh (hay Thánh Lễ, Bữa Ăn Tối Của Chúa) là một trong những thánh lễ trọng thể và thiêng liêng nhất, do chính Chúa Giê-xu Christ thiết lập. Tuy nhiên, một câu hỏi thực tiễn thường được đặt ra trong bối cảnh đời sống Hội Thánh hiện đại là: Việc cử hành và dự Tiệc Thánh có nhất thiết phải diễn ra trong khuôn viên nhà thờ, dưới sự chủ trì của mục sư, hay có thể được thực hiện một cách chính đáng tại tư gia, trong các nhóm nhỏ, hoặc trong những hoàn cảnh đặc biệt? Câu hỏi này chạm đến nền tảng của sự hiểu biết về bản chất Hội Thánh, thẩm quyền, và ý nghĩa thần học của chính thánh lễ này.

Trước khi trả lời câu hỏi về địa điểm, chúng ta phải quay về nguồn cội để hiểu Tiệc Thánh là gì theo Lời Chúa. Cả bốn sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ 26:26-29; Mác 14:22-25; Lu-ca 22:14-20) và thư tín của Sứ đồ Phao-lô (1 Cô-rinh-tô 11:23-26) đều ghi lại sự kiện Chúa Giê-xu lập nên thánh lễ này trong đêm Ngài bị phản.

"Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh này, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến." (1 Cô-rinh-tô 11:26, Kinh Thánh 1925)

Trọng tâm của Tiệc Thánh là sự tưởng niệm (trong tiếng Hy Lạp: anamnēsis - ἀνάμνησις). Đây không phải là một sự hồi tưởng đơn thuần, mà là một hành động tưởng nhớ mang tính hiện thực, qua đó Hội Thánh tuyên xưng và áp dụng những thực tại thuộc linh của sự chết và sự sống lại của Đấng Christ vào đời sống mình. Tiệc Thánh cũng là dấu chỉ của sự hiệp thông:

"Chúng ta dự dùng một cái bánh, thì dầu nhiều người cũng chỉ một thân; vì chúng ta đều có phần trong một cái bánh ấy." (1 Cô-rinh-tô 10:17)

Từ "hiệp thông" trong nguyên ngữ Hy Lạp là koinōnia (κοινωνία), mang ý nghĩa sự thông công, sự chia sẻ chung, sự góp phần. Khi dự Tiệc Thánh, chúng ta hiệp thông với Chúa Christ ("Cái chén phước lành mà chúng ta chúc phước, há chẳng phải là hiệp thông với huyết của Đấng Christ sao?" - 1 Cô-rinh-tô 10:16a) và hiệp thông với nhau trong Thân Thể Ngài.

Khi khảo sát Tân Ước, chúng ta thấy một bức tranh linh hoạt về nơi chốn các tín hữu nhóm lại. Không có một "nhà thờ" kiến trúc cố định nào trong thời kỳ Hội Thánh đầu tiên. Các tín hữu thường nhóm lại trong các tư gia (house churches).

"Ngày nào cũng vậy, cứ chăm chỉ đến đền thờ; còn ở nhà, thì bẻ bánh và dùng bữa chung với nhau cách vui vẻ thật thà." (Công vụ 2:46)

"Còn Phao-lô... nhóm với các môn đồ, rồi giảng luận cho đến nửa đêm... rồi người trở lên, bẻ bánh mà ăn..." (Công vụ 20:7, 11)

Cụm từ "bẻ bánh" (trong tiếng Hy Lạp: klasis tou artou - κλάσις τοῦ ἄρτου) trong ngữ cảnh này được nhiều nhà giải kinh hiểu là chỉ về Tiệc Thánh, được cử hành trong bối cảnh của một bữa ăn chung (agape feast). Địa điểm là một căn phòng trên lầu (Công vụ 20:8). Điều này cho thấy rõ ràng việc cử hành Tiệc Thánh không bị giới hạn bởi một tòa nhà thánh trang trọng, mà có thể diễn ra trong không gian đời thường của một tư gia.

Thư 1 Cô-rinh-tô, nơi chứa đựng giáo lý chi tiết nhất về Tiệc Thánh, cũng được viết cho một Hội Thánh nhóm lại trong các gia đình. Khi Phao-lô quở trách sự lộn xộn và chia rẽ trong khi "ăn Tiệc của Chúa" (1 Cô-rinh-tô 11:20), ngữ cảnh đó cũng là trong các buổi nhóm tại gia. Điều này xác nhận rằng Tiệc Thánh có thể được cử hành ngoài một đền thờ công cộng.

Tuy địa điểm có thể linh hoạt, nhưng Kinh Thánh đặt ra những nguyên tắc nghiêm túc và rõ ràng cho việc cử hành Tiệc Thánh. Đây là những yếu tố quan trọng hơn địa điểm vật chất:

1. Sự Rao Truyền Lời Chúa và Tưởng Niệm Cách Xứng Đáng (1 Cô-rinh-tô 11:23-26): Tiệc Thánh phải được cử hành với sự giải nghĩa và rao truyền ý nghĩa của nó. Lời tường thuật về sự lập Tiệc Thánh phải được công bố. Đây không phải là một nghi thức thầm lặng, mà là một sự tuyên xưng công khai về đức tin.

2. Sự Tự Xét và Dự Phần Cách Xứng Đáng (1 Cô-rinh-tô 11:27-29):

"Bởi đó, ai nấy phải tự xét mình, và như thế mới nên ăn bánh uống chén ấy." (câu 28)

Từ "tự xét" (dokimazō - δοκιμάζω) có nghĩa là thử nghiệm, kiểm tra, xem xét kỹ lưỡng. Mỗi tín hữu phải xét lòng mình về mối tương giao với Chúa và với anh em trước khi dự phần. Điều này đòi hỏi một bầu không khí nghiêm trang và suy gẫm, dù ở bất cứ đâu.

3. Sự Nhận Biết Thân Thể Chúa (1 Cô-rinh-tô 11:29): Đây là một nguyên tắc then chốt. "Thân Thể" ở đây có thể hiểu song song: vừa là thân thể vật lý của Chúa bị nộp vì chúng ta, vừa là Thân Thể thuộc linh của Ngài là Hội Thánh. Dự Tiệc Thánh cách xứng đáng bao hàm việc nhận biết và tôn trọng sự hiệp nhất của Hội Thánh, không gây chia rẽ (1 Cô-rinh-tô 11:18).

4. Thẩm Quyền và Trật Tự Thuộc Về Hội Thánh: Mặc dù được cử hành tại gia, các buổi nhóm thời Tân Ước không phải là những nhóm độc lập, tách rời khỏi Hội Thánh. Họ là một phần của Hội Thánh địa phương, dưới sự dạy dỗ và sự lãnh đạo của các sứ đồ và trưởng lão (Công vụ 14:23, Tít 1:5). Việc cử hành các thánh lễ, bao gồm Tiệc Thánh, cần được thực hiện trong sự hiệp nhất và dưới sự công nhận của Hội Thánh được tổ chức. Điều này bảo vệ thánh lễ khỏi sự tùy tiện, lạm dụng hoặc giáo lý sai lầm.

Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng thực tiễn:

1. Trong Hoàn Cảnh Bình Thường: Cách thức phổ biến và tốt đẹp nhất là cử hành Tiệc Thánh trong các buổi nhóm chung của toàn thể Hội Thánh địa phương, dưới sự chủ trì của những người được Hội Thánh bổ nhiệm (mục sư, trưởng lão). Điều này thể hiện rõ nhất sự hiệp nhất của Thân Thể (1 Cô-rinh-tô 10:17) và bảo đảm tính trật tự, thẩm quyền.

2. Trong Các Nhóm Nhỏ, Gia Đình hay Tư Gia: Việc cử hành Tiệc Thánh trong các nhóm nhỏ (như nhóm tĩnh nguyện gia đình, nhóm tế bào) có thể được xem xét nếu hội đủ các điều kiện sau:

• Có sự đồng ý và ủy nhiệm của Hội Thánh địa phương: Người chủ sự nên là một thành viên trưởng thành, có đời sống gương mẫu, và được Hội Thánh/hội đồng trưởng lão công nhận để dẫn dắt trong việc này.
• Giữ Đúng Ý Nghĩa và Sự Trang Nghiêm: Tránh biến Tiệc Thánh thành một hoạt động thông thường, vội vã. Phải dành thời gian đọc Lời Chúa, giải thích ý nghĩa, tự xét, cầu nguyện và cảm tạ.
• Nhấn Mạnh Sự Hiệp Nhất với Toàn Thể Hội Thánh: Phải nhắc nhở rằng đây không phải là một hành động biệt lập, mà là sự bày tỏ của một Hội Thánh duy nhất đang nhóm lại tại một địa điểm cụ thể. Tránh tinh thần phe phái.

3. Trong Các Hoàn Cảnh Đặc Biệt: Đối với các tín hữu bệnh nặng, già yếu không thể đến nhà thờ, hoặc trong những tình huống bị bức hại, cấm đoán không thể nhóm chung được, việc một mục sư hay trưởng lão đem Tiệc Thánh đến cho họ tại nhà là một hành động chăn bầy đầy yêu thương, phản ánh lòng nhân từ của Đấng Chăn Chiên Lành. Đây là truyền thống tốt đẹp và phù hợp với tinh thần chăm sóc của Kinh Thánh.

4. Lời Cảnh Báo Quan Trọng: Cơ Đốc nhân cần thận trọng với việc tự ý tổ chức Tiệc Thánh riêng rẽ mà không có mối liên hệ hay sự quy phục nào với một Hội Thánh địa phương chân chính. Điều này có thể dẫn đến:

• Làm giảm giá trị và ý nghĩa trọng thể của thánh lễ.
• Gây ra hoặc làm trầm trọng thêm sự chia rẽ trong Thân Thể Đấng Christ.
• Thiếu đi sự kiểm soát giáo lý và sự dạy dỗ chính xác.
• Biến sự hiệp thông thánh thành một hoạt động cá nhân chủ nghĩa.

Vậy, có được phép dự Tiệc Thánh ngoài nhà thờ không? Câu trả lời dựa trên Kinh Thánh là: Có thể, nhưng không phải trong bất kỳ hoàn cảnh nào và theo bất kỳ cách thức nào. Sự cho phép này không đến từ sự tiện lợi hay chủ nghĩa cá nhân, mà đến từ chính mẫu mực của Tân Ước và phải được đặt trong khuôn khổ của các nguyên tắc thần học nghiêm túc.

Địa điểm vật chất (nhà thờ, tư gia, bệnh viện) không phải là yếu tố quyết định tính hợp lệ của Tiệc Thánh. Yếu tố quyết định nằm ở cách thức nó được cử hành: có tưởng niệm Chúa cách xứng đáng, có tự xét mình, có nhận biết Thân Thể Chúa, và có duy trì sự hiệp nhất trong Hội Thánh địa phương dưới sự dẫn dắt của Lời Chúa hay không.

Cuối cùng, Tiệc Thánh luôn hướng chúng ta về thập tự giá và sự trở lại của Vua chúng ta. Cho dù được cử hành trong nhà thờ trang nghiêm hay trong căn phòng giản dị, lòng chúng ta phải đầy lòng biết ơn, sự kính sợ và niềm hy vọng về ngày chúng ta sẽ dự tiệc cùng Ngài trong nước của Cha (Ma-thi-ơ 26:29). Hãy tìm kiếm để dự phần cách xứng đáng, trong sự hiệp một với anh em mình, để qua đó, chúng ta "rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến."