Kinh Thánh nói gì về quyền trẻ em?

Trong xã hội đương đại, cụm từ “quyền trẻ em” thường gợi đến các công ước quốc tế, luật pháp và các phong trào xã hội. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân, chúng ta phải đặt nền tảng cho mọi hiểu biết của mình vào Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh không sử dụng ngôn ngữ “quyền” theo nghĩa hiện đại, nhưng xuyên suốt từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền, Kinh Thánh trình bày một cách rõ ràng, mạnh mẽ và thiêng liêng về giá trị, phẩm giá, sự bảo vệ và vị trí đặc biệt của trẻ nhỏ trong kế hoạch của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá các nguyên tắc nền tảng Kinh Thánh về “quyền” của trẻ em, qua đó giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và trách nhiệm hơn trong việc nuôi dạy, bảo vệ và dẫn dắt thế hệ tiếp theo.

Giá trị của một đời người không đến từ tuổi tác, thành tựu hay địa vị, mà đến từ chính nguồn gốc của họ: là tạo vật được Đức Chúa Trời dựng nên theo hình ảnh Ngài (Sáng-thế Ký 1:27). Điều này áp dụng trọn vẹn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

• Sự Sáng Tạo và Sự Biết Trước: Ngay từ trong bụng mẹ, Đức Chúa Trời đã biết và định hình nên mỗi đứa trẻ. “Vì chính Chúa nắn nên tâm thần tôi, Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi… Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi; Số các ngày định cho tôi, Đã biên vào sổ Chúa trước khi chưa có một ngày trong các ngày ấy” (Thi-thiên 139:13, 16). Từ ngữ Hê-bơ-rơ “rakam” (רָקַם) trong câu 13 được dịch là “dệt”, mang ý nghĩa một công việc thủ công tinh xảo, tỉ mỉ. Mỗi đứa trẻ là một tác phẩm nghệ thuật độc nhất của Đấng Tạo Hóa.
• Ơn Gọi và Mục Đích: Kinh Thánh ghi lại nhiều trường hợp Đức Chúa Trời kêu gọi và đặt mục đích cho một đời người ngay từ khi còn nhỏ, như Sam-sôn (Các Quan Xét 13), Sa-mu-ên (1 Sa-mu-ên 3), và đặc biệt là Giê-rê-mi: “Đức Giê-hô-va phán: Trước khi ngươi sanh ra, ta đã biệt riêng ngươi; ta đã lập ngươi làm kẻ tiên tri cho các nước.” (Giê-rê-mi 1:5). Điều này khẳng định trẻ em không phải là “người lớn chưa hoàn thiện”, mà ngay từ đầu đã là một nhân vị trọn vẹn trước mặt Đức Chúa Trời.

Luật pháp Môi-se, là biểu hiện ý muốn thánh khiết của Đức Chúa Trời, đã đặt ra những quy định tiến bộ vượt thời đại nhằm bảo vệ những thành phần dễ bị tổn thương nhất trong xã hội, trong đó có trẻ em.

• Bảo Vệ Sự Sống: Điều răn “Ngươi chớ giết người” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13) áp dụng cho mọi người. Các hành vi như tế con cái cho thần tượng (Lê-vi Ký 18:21) bị nghiêm cấm và lên án gay gắt.
• Quyền Được Chăm Sóc và Tôn Trọng: “Hãy hết lòng, hết ý, hết sức kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi… Hãy ghi các lời ấy vào lòng và vào trí mình, hãy buộc nó trên tay mình như một dấu, và nó sẽ ở giữa hai con mắt ngươi như ấn chí. Hãy dạy cho con cái ngươi…” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 6:5-7). Mệnh lệnh này trao cho cha mẹ trách nhiệm thiêng liêng trong việc dạy dỗ con cái về Đức Chúa Trời, đồng thời ngầm công nhận quyền được thừa hưởng gia tài đức tin của trẻ.
• Công Bình Cho Trẻ Mồ Côi: Đức Giê-hô-va nhiều lần nhắc đến việc bảo vệ trẻ mồ côi (cùng với người góa bụa và khách lạ) như một thước đo sự công bình của xã hội. “Chớ làm hại đến kẻ mồ côi, hoặc kẻ góa bụa.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 22:22). “Hãy binh vực kẻ mồ côi và người bị hà hiếp.” (Ê-sai 1:17).

Thái độ của Chúa Giê-xu đối với trẻ em là một sự đảo lộn hoàn toàn quan niệm của thế giới cổ đại, nơi trẻ em thường bị xem thường.

• Trẻ Em Là Mẫu Mực Cho Nước Thiên Đàng: Sự kiện quan trọng nhất được ghi lại trong cả ba sách Phúc Âm Nhất Lãm (Ma-thi-ơ 19:13-15, Mác 10:13-16, Lu-ca 18:15-17). Khi các môn đồ ngăn cản trẻ em đến với Ngài, Chúa Giê-xu đã nổi giận (Mác 10:14 – từ Hy Lạp “aganakteō” ἀγανακτέω, diễn tả sự phẫn nộ mạnh mẽ). Ngài phán: “Hãy để con trẻ đến cùng ta, đừng ngăn trở; vì nước Đức Chúa Trời thuộc về những kẻ giống như con trẻ ấy. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, ai chẳng nhận lấy nước Đức Chúa Trời như một đứa trẻ, thì chẳng được vào đó bao giờ.” (Mác 10:14-15). Ở đây, Chúa Giê-xu không chỉ chào đón trẻ em, Ngài còn đặt chúng làm tiêu chuẩn cho đức tin: sự đơn sơ, lòng tin cậy phó thác trọn vẹn và sự khiêm nhường.
• Sự Nghiêm Trọng Của Việc Làm Vấp Phạm Trẻ Em: Lời cảnh báo nghiêm khắc nhất của Chúa Giê-xu liên quan đến việc làm hại đức tin của một đứa trẻ: “Nhưng nếu ai làm cho một đứa trong những đứa trẻ nầy đã tin ta phải sa vào tội lỗi, thì thà buộc cối đá lớn vào cổ nó mà quăng xuống biển còn hơn.” (Ma-thi-ơ 18:6). Từ Hy Lạp “skandalizō” (σκανδαλίζω) nghĩa là “làm cho vấp ngã”, “gây cạm bẫy”. Hành vi lạm dụng, dẫn dắt sai lầm, hoặc làm tổn thương đức tin non trẻ bị xem là cực kỳ nghiêm trọng trước mặt Đức Chúa Trời.
• Trẻ Em và Các Thiên Sứ: “Hãy giữ mình đừng khinh dể một đứa nào trong những đứa trẻ nầy; vì ta nói cùng các ngươi, các thiên sứ của chúng trên trời thường thấy mặt Cha ta, là Đấng ở trên trời.” (Ma-thi-ơ 18:10). Mỗi đứa trẻ đều được sự chăm sóc và sự hiện diện của các thiên sứ trên trời, chứng tỏ giá trị vô cùng lớn của chúng trong cái nhìn thiêng liêng.

Kinh Thánh Tân Ước đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, trong đó trách nhiệm chính thuộc về cha mẹ.

• Nuôi Dưỡng và Dạy Dỗ Trong Chúa: “Hỡi các người làm cha, chớ chọc cho con cái mình giận dữ, hãy dùng sự sửa phạt khuyên bảo của Chúa mà nuôi nấng chúng nó.” (Ê-phê-sô 6:4). Câu này bao gồm hai phần: (1) Lời cấm (“chớ chọc giận”) – chỉ sự độc đoán, hà khắc, thiếu công bằng có thể dập tắt tinh thần đứa trẻ. (2) Lời truyền – “nuôi nấng” (Hy Lạp: “ektrephō” ἐκτρέφω) nghĩa là nuôi dưỡng toàn diện; “sửa phạt” (“paideia” παιδεία) là kỷ luật mang tính giáo dục; “khuyên bảo” (“nouthesia” νουθεσία) là sự hướng dẫn, khuyên răn. Tất cả phải được thực hiện trong khuôn khổ của Chúa (“của Chúa” – thuộc về Chúa, theo đường lối Chúa).
• Kỷ Luật Với Tình Yêu Thương: “Hãy sửa phạt con ngươi trong lúc còn sự trông cậy; nhưng chớ toan lòng giết nó.” (Châm-ngôn 19:18). Sự sửa phạt khôn ngoan xuất phát từ tình yêu và mục đích hướng về tương lai (Châm-ngôn 13:24, 22:6), chứ không phải từ sự tức giận hay sự hành hạ.

Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta rút ra được những bài học và hành động cụ thể:

1. Nhận Thức Lại Giá Trị Của Trẻ Em: Trong Hội Thánh và gia đình, chúng ta cần nhìn trẻ em như những người tham dự tích cực vào vương quốc Đức Chúa Trời, chứ không chỉ là “tương lai” của Hội Thánh. Chúng cần được lắng nghe, tôn trọng và đầu tư về mặt thuộc linh ngay từ bây giờ.
2. Tạo Môi Trường An Toàn và Yêu Thương: Hội Thánh phải là nơi an toàn nhất về mặt thể chất, tình cảm và thuộc linh cho trẻ em. Điều này đòi hỏi các chính sách rõ ràng về bảo vệ trẻ em, sự sàng lọc kỹ lưỡng các giáo viên và nhân viên phục vụ trẻ.
3. Dạy Dỗ Bằng Gương Mẫu và Lời Chúa: Trách nhiệm dạy dỗ thuộc linh trước hết thuộc về cha mẹ (Phục-truyền 6:7). Cha mẹ cần dành thời gian đọc Kinh Thánh, cầu nguyện cùng con và sống một đời sống Christ làm gương. Hội Thánh có vai trò hỗ trợ và bổ trợ cho gia đình trong nhiệm vụ này.
4. Bảo Vệ và Lên Tiếng: Cơ Đốc nhân được kêu gọi bảo vệ những trẻ em dễ bị tổn thương trong xã hội: trẻ mồ côi, trẻ bị bỏ rơi, trẻ nghèo khó, trẻ bị bóc lột. Điều này có thể thông qua việc nhận con nuôi, làm công tác từ thiện, hoặc ủng hộ các chính sách xã hội bảo vệ trẻ em.
5. Cẩn Trọng Trong Lời Nói và Hành Động: Chúng ta phải luôn nhớ lời cảnh báo nghiêm trọng của Chúa Giê-xu về việc làm vấp phạm trẻ em. Cách cư xử, lời nói, nội dung giảng dạy dành cho trẻ đều phải được cân nhắc cẩn thận.

Kinh Thánh cho chúng ta thấy một bức tranh đầy đủ và đẹp đẽ về vị trí của trẻ em: chúng là tác phẩm quý giá của Đấng Tạo Hóa, là mẫu mực cho công dân Nước Trời, và là đối tượng được Đức Chúa Trời bảo vệ cách đặc biệt. “Quyền” lớn nhất của trẻ em, theo Kinh Thánh, chính là được biết Chúa, yêu Chúa và sống trong sự bảo vệ, dạy dỗ yêu thương theo đường lối Ngài. Khi chúng ta, với tư cách là cha mẹ, thành viên Hội Thánh và công dân xã hội, sống và áp dụng các nguyên tắc này, chúng ta không chỉ tuân theo ý muốn Đức Chúa Trời, mà còn đang góp phần xây dựng một thế hệ mới vững mạnh trong đức tin và nhân cách, sẵn sàng cho những mục đích cao cả mà Ngài đã định từ trước cho chúng.

“Hãy dạy cho con cái ngươi… hãy nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chổi dậy.” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 6:7)