Điều gì đã xảy ra tại Công đồng Hippo?

Trong hành trình lịch sử của Hội Thánh, một số mốc thời gian đóng vai trò then chốt trong việc định hình đức tin và thực hành cho các tín hữu. Công đồng Hippo (năm 393 SCN) là một trong những cột mốc như vậy, đặc biệt quan trọng đối với việc xác lập quy điển Kinh Thánh (Biblical canon) – danh sách chính thức các sách được công nhận là Lời Đức Chúa Trời và là quy tắc đức tin, đời sống. Đối với Cơ Đốc nhân ngày nay, hiểu về công đồng này không chỉ là tìm hiểu lịch sử, mà còn là củng cố nền tảng cho đức tin của chính mình vào thẩm quyền, sự trọn vẹn và đáng tin cậy của Kinh Thánh.

I. Bối Cảnh Lịch Sử và Mục Đích Của Công Đồng

Sau khi Cơ Đốc giáo được hợp pháp hóa dưới thời Hoàng đế Constantine (Sắc lệnh Milan, 313 SCN), Hội Thánh bước vào một giai đoạn mới với những cơ hội và thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự xuất hiện của nhiều giáo lý sai lạc (dị giáo) và nhiều văn bản khác nhau được lưu hành. Đặc biệt, ở Bắc Phi – một trung tâm thần học sôi động với những nhân vật như Tertullian, Cyprian, và đặc biệt là Augustine – nhu cầu xác định rõ ràng đâu là Lời Đức Chúa Trời chính thống trở nên cấp thiết.

Công đồng được triệu tập tại Hippo Regius (thuộc Algeria ngày nay), dưới sự chủ tọa của Giám mục Aurelius của Carthage, với sự tham dự của ảnh hưởng thần học lớn là Augustine, lúc đó là linh mục. Mục đích chính của công đồng không phải để “tạo ra” quy điển, mà để công nhận chính thức và xác nhận những gì Hội Thánh đã công nhận từ lâu qua việc sử dụng trong sự thờ phượng, giảng dạy và truyền thống các Sứ đồ.

Động lực thúc đẩy bao gồm:

• Đối phó với chủ nghĩa Manichaeism (bác bỏ Cựu Ước).
• Phản ứng lại Donatism (tranh cãi về thẩm quyền Hội Thánh).
• Ngăn chặn ảnh hưởng của các sách ngụy thư (apocrypha/pseudepigrapha) không có nguồn gốc tông đồ.

II. Quyết Định Trọng Tâm: Xác Lập Quy Điển Kinh Thánh Tân Ước

Công đồng Hippo đã đưa ra một danh sách 27 sách Tân Ước hoàn toàn trùng khớp với quy điển mà chúng ta có ngày nay. Điều này khẳng định sự đồng thuận đã hình thành trong Hội Thánh phổ thông. Tiêu chí để một sách được công nhận vào quy điển bao gồm:

1. Tính Tông Đồ (Apostolicity): Sách phải được viết bởi một sứ đồ hoặc một người thân cận với sứ đồ (như Mác với Phi-e-rơ, Lu-ca với Phao-lô). Đây là tiêu chuẩn then chốt, vì các sứ đồ là những nhân chứng trực tiếp về Chúa Giê-xu (Công vụ 1:21-22).
2. Tính Chính Thống (Orthodoxy): Nội dung sách phải phù hợp với “đạo đã truyền cho các thánh” (Giu-đe 1:3), không mâu thuẫn với giáo lý căn bản đã được nhận biết.
3. Tính Phổ Quát (Catholicity): Sách được đa số các Hội Thánh địa phương công nhận và sử dụng rộng rãi trong sự thờ phượng và giảng dạy.
4. Ảnh Hưởng và Sự Linh Cảm (Inspiration): Sách được nhận biết bởi sự hiệu quả biến đổi và quyền năng của Đức Thánh Linh qua nội dung của nó.

Một số sách từng có tranh luận (như Hê-bơ-rơ, Gia-cơ, 2 Phi-e-rơ, 2-3 Giăng, Khải Huyền) cuối cùng đã được xác nhận dựa trên các tiêu chí này. Quyết định của Công đồng Hippo sau đó được tái khẳng định tại Công đồng Carthage (năm 397 và 419).

III. Xử Lý Các Sách Ngụy Thư và Quan Điểm Về Cựu Ước

Công đồng Hippo cũng củng cố quy điển Cựu Ước dựa trên bản Bảy Mươi (Septuagint - LXX), bản dịch tiếng Hy Lạp được Hội Thánh đầu tiên sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, đây là điểm cần giải thích cẩn thận từ quan điểm Tin Lành.

Bản Bảy Mươi bao gồm một số sách gọi là Deuterocanonical (thứ điển) hay Apocrypha (ngụy thư) như: Tobit, Judith, Wisdom, Sirach, Baruch, 1-2 Maccabees, và các phần thêm vào Đa-ni-ên và Ê-xơ-tê. Các sách này không được xem là có cùng thẩm quyền như Kinh Thánh bởi các lý do:

• Thiếu sự trích dẫn của Chúa Giê-xu và các Sứ đồ: Trong Tân Ước, dù có nhiều trích dẫn Cựu Ước, không có trích dẫn trực tiếp nào từ các sách này với công thức “Có lời chép rằng” hay “Đức Thánh Linh phán”.
• Nội dung thần học có vấn đề: Một số sách dạy giáo lý về sự cầu nguyện cho người chết (2 Ma-ca-bê 12:43-45), công đức cứu rỗi (Tô-bi-a 12:9), mâu thuẫn với giáo lý “chỉ bởi đức tin mà thôi” (Ê-phê-sô 2:8-9).
• Không được công nhận trong quy điển Do Thái (Tanakh): Chính Chúa Giê-xu đã xác nhận quy điển của người Do Thái là Lời Đức Chúa Trời (Lu-ca 24:44 – “Luật pháp Môi-se, các đấng tiên tri, và các Thi Thiên”), không bao gồm các sách ngụy thư.

Do đó, khi nghiên cứu, chúng ta phân biệt: Công đồng Hippo liệt kê các sách này vì chúng tồn tại trong bản Bảy Mươi được sử dụng, nhưng thẩm quyền thực sự và sự công nhận cuối cùng phải dựa trên sự chứng thực của chính Kinh Thánh và Chúa Giê-xu. Các cải cách Tin Lành sau này đã điều chỉnh, đưa quy điển Cựu Ước trở về với quy điển Do Thái (39 sách).

IV. Ý Nghĩa Thần Học và Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Công đồng Hippo không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn để lại những bài học và nền tảng quý báu cho đời sống đức tin của chúng ta hôm nay.

1. Sự Quý Trọng và Tin Cậy Vào Kinh Thánh Trọn Vẹn

Công đồng khẳng định rằng Đức Chúa Trời đã hành động trong lịch sử để bảo tồn Lời của Ngài cho dân sự Ngài. Chúng ta có thể hoàn toàn tin cậy rằng 27 sách Tân Ước là Lời Đức Chúa Trời được Đức Thánh Linh soi dẫn. Như sứ đồ Phao-lô viết: “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành” (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Từ “Kinh Thánh” (γραφή - graphē) ở đây ám chỉ chính quy điển đã được công nhận.

2. Kinh Thánh Là Thẩm Quyền Tối Cao Cho Đức Tin Và Đời Sống

Công đồng đặt Kinh Thánh lên làm “quy tắc” (κανών - kanōn) tối thượng. Trong mọi tranh luận về giáo lý hay đạo đức, tiếng nói cuối cùng phải là Lời Chúa, không phải truyền thống, cảm xúc hay triết lý của loài người. Điều này nhắc nhở chúng ta phải luôn “xem xét Kinh Thánh hằng ngày, để xem mọi việc có đúng chăng” (Công vụ 17:11).

3. Vai Trò Của Hội Thánh Trong Việc Bảo Vệ Lẽ Thật

Công đồng cho thấy Hội Thánh có trách nhiệm phân định, bảo vệ và truyền lại lẽ thật nguyên vẹn cho thế hệ sau. Điều này khích lệ mỗi tín hữu chúng ta, trong phạm vi của mình, phải “nắm giữ lẽ thật trong tình yêu thương” (Ê-phê-sô 4:15) và góp phần xây dựng một cộng đồng đức tin vững vàng trên nền tảng Lời Chúa.

4. Ứng Dụng Cá Nhân: Sống Và Học Theo Lời Chúa

• Nghiên Cứu Toàn Bộ Kinh Thánh: Đừng chỉ đọc những sách quen thuộc. Hãy đọc cả 66 sách để có cái nhìn toàn diện về chương trình cứu chuộc của Đức Chúa Trời.
• Phân Biệt Với Các Nguồn Khác: Trong thời đại thông tin hỗn loạn, chúng ta cần khôn ngoan phân biệt giữa sách vở, bài giảng dựa trên Kinh Thánh với những điều chỉ mang màu sắc tôn giáo. Hãy dùng chính Kinh Thánh để kiểm chứng mọi sự dạy dỗ.
• Gắn Bó Với Hội Thánh Địa Phương: Sự hiểu biết và áp dụng Lời Chúa được trưởng thành nhất trong mối thông công với các anh chị em khác, dưới sự dạy dỗ chính thống của Hội Thánh.

Kết Luận

Công đồng Hippo năm 393 đứng như một dấu mốc quan trọng, qua đó Chúa dùng những con người bất toàn nhưng khao khát lẽ thật để bảo vệ và xác lập kho báu Lời Ngài cho Hội Thánh mọi thời đại. Sự kiện này không truyền thêm thẩm quyền cho Kinh Thánh, nhưng công nhận thẩm quyền vốn có của nó. Là những người kế thừa di sản đức tin quý báu này, chúng ta được mời gọi không chỉ biết ơn lịch sử, mà còn sốt sắng hơn trong việc đọc, nghiên cứu, vâng phục và rao truyền Lời Hằng Sống – là chính Chúa Giê-xu Christ, trung tâm của mọi Lời Kinh Thánh (Giăng 5:39). Kinh Thánh chúng ta có ngày nay là món quà vô giá, được bảo toàn qua bao thế hệ. Hãy để Lời ấy “ở đầy trong lòng anh em” (Cô-lô-se 3:16), hướng dẫn mỗi bước đi trong đời sống và sự phục vụ Chúa.

“Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi Thiên 119:105)