Sự bỏ mặc là gì?

Trong hành trình đức tin, có những khoảnh khắc sâu thẳm nhất mà một Cơ Đốc nhân có thể trải nghiệm là cảm giác bị bỏ mặt, bị cô lập, hoặc dường như Đức Chúa Trời đã lặng thinh. Chủ đề "sự bỏ mặt" (forsakenness) không phải là một chủ đề xa lạ trong Kinh Thánh, mà thực chất, nó là một mạch chảy xuyên suốt, từ những lời than vãn trong Thi Thiên đến tiếng kêu thống thiết trên thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa thần học, bối cảnh Kinh Thánh và ứng dụng thực tiễn của "sự bỏ mặt," giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của Đức Chúa Trời, công việc cứu chuộc của Đấng Christ, và kinh nghiệm của con dân Ngài trong thế giới đầy đau khổ này.

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần trở về với nguyên ngữ. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ thường dùng là "עָזַב" (azab), mang nghĩa "rời bỏ, từ bỏ, để mặc, bỏ hoang." Từ này diễn tả một sự rời khỏi có chủ ý, một sự rút lui khỏi mối liên hệ hoặc trách nhiệm. Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước), từ then chốt là "ἐγκαταλείπω" (egkataleipō), được cấu thành từ "en" (trong), "kata" (xuống), và "leipō" (để lại). Nó mang sắc thái mạnh mẽ hơn: bỏ rơi hoàn toàn, để mặc trong tình trạng khốn cùng, rút lui khỏi sự hiện diện hỗ trợ. Đây không phải là một sự vắng mặt nhẹ nhàng, mà là một sự tách rời sâu sắc và đau đớn.

Cựu Ước ghi lại nhiều lời than thở về cảm giác bị Đức Chúa Trời bỏ mặt, đặc biệt trong sách Thi Thiên. Thi Thiên 22 là bức tranh tiên tri sống động nhất: "Đức Chúa Trời tôi ôi! Đức Chúa Trời tôi ôi! Sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Thi Thiên 22:1). Tác giả cảm thấy bị bỏ rơi giữa cơn hoạn nạn, bị xa cách khỏi sự giải cứu và sự hiện diện an ủi của Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, ngay trong cùng một Thi Thiên, chúng ta thấy một sự chuyển biến từ tuyệt vọng sang tin cậy (câu 3-5, 22-24), cho thấy cảm giác bị bỏ mặt không phải là sự thật cuối cùng về mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời và con người.

Sự bỏ mặt trong Cựu Ước thường được hiểu trong bối cảnh giao ước. Phúc Âm Đệ Nhị Luật 31:6, 8 ghi lại lời hứa trọng đại: "Đức Giê-hô-va… chẳng lìa khỏi ngươi, chẳng từ bỏ ngươi đâu." Tuy nhiên, khi dân Y-sơ-ra-ên phạm tội và phá vỡ giao ước, họ phải đối mặt với sự đoán phạt, một biểu hiện của việc Đức Chúa Trời "tạm thời rút lui" khỏi sự bảo vệ trực tiếp của Ngài (xem Phục Truyền 32:20; Các Quan Xét 6:13). Đây là sự bỏ mặt có điều kiện, xuất phát từ tội lỗi và sự bất trung của con người.

Tân Ước đưa chúng ta đến chỗ sâu thẳm và quan trọng nhất của khái niệm này: Chúa Giê-xu Christ bị Đức Chúa Trời bỏ mặt trên thập tự giá. Trong giờ phút tối tăm nhất, Chúa Giê-xu kêu lớn bằng tiếng A-ram: "Ê-li, Ê-li, la-ma sa-bách-ta-ni?" nghĩa là: "Đức Chúa Trời tôi ôi, Đức Chúa Trời tôi ôi, sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Mathiơ 27:46, Mác 15:34). Đây là sự ứng nghiệm trực tiếp của Thi Thiên 22:1.

Khác với cảm giác chủ quan của con người, sự bỏ mặt mà Chúa Giê-xu kinh qua là một thực tại khách quan và thuộc linh. Ngài, là Con Đức Chúa Trời trọn vẹn, vốn hằng ở trong sự hiệp một hoàn hảo với Cha, đã gánh lấy tội lỗi của cả thế gian (2 Cô-rinh-tô 5:21; 1 Phi-e-rơ 2:24). Thánh Kinh dạy rằng Đức Chúa Trời là thánh khiết, mắt Ngài "thật rất tinh sạch, chẳng có thể xem sự dữ được" (Ha-ba-cúc 1:13). Vì vậy, khi Chúa Giê-xu trở nên tội lỗi thay cho chúng ta, Ngài đã phải kinh nghiệm sự tách rời hoàn toàn khỏi sự hiện diện thánh khiết của Đức Chúa Trời Cha. Đây là sự đoán phạt thay thế. Sự bỏ mặt này là phần sâu nhiệm nhất của sự thương khó, thậm chí còn đau đớn hơn cả sự đau đớn thể xác. Tuy nhiên, mục đích của nó là để chúng ta, những người tin, không bao giờ phải kinh nghiệm sự bỏ mặt đời đời ấy. Chúa Giê-xu đã chịu đựng nó để lời hứa trong Hê-bơ-rơ 13:5 được ứng nghiệm cho chúng ta: "Ta sẽ chẳng lìa ngươi đâu, chẳng bỏ ngươi đâu."

Sau công trình cứu chuộc của Đấng Christ, mối quan hệ giữa Đức Chúa Trời và con dân Ngài đã thay đổi căn bản. Chúng ta được xưng công bình, được làm con cái Đức Chúa Trời, và nhận lấy Thánh Linh Ngài làm ấn chứng (Rô-ma 8:15-16; Ê-phê-sô 1:13-14). Do đó, về phương diện pháp lý và mối quan hệ giao ước mới, người tin Chúa Giê-xu không bao giờ bị Đức Chúa Trời bỏ mặt. Điều này là lẽ thật vững chắc.

Tuy nhiên, về phương diện kinh nghiệm cảm xúc và thuộc linh, chúng ta vẫn có thể trải qua những giai đoạn cảm thấy xa cách, lạc lõng, và dường như Đức Chúa Trời im lặng. Đây có thể do:

• Tội lỗi không xưng ra: Tội lỗi tạo ra một bức ngăn cách trong mối tương giao (Ê-sai 59:2), khiến chúng ta cảm thấy xa Chúa.
• Sự thử thách và tinh luyện: Đôi khi Đức Chúa Trời cho phép chúng ta trải qua "sự im lặng" của Ngài để thử nghiệm và làm vững mạnh đức tin chúng ta, như Ngài đã làm với Gióp.
• Các cuộc tấn công thuộc linh: Kẻ thù (Sa-tan) thường dùng sự cáo buộc và nghi ngờ để khiến chúng ta tin rằng mình đã bị bỏ mặt.
• Trạng thái tâm lý tự nhiên: Những cơn trầm cảm, mất mát hay căng thẳng có thể ảnh hưởng đến nhận thức thuộc linh của chúng ta.

Điều cốt yếu là phải phân biệt giữa cảm giác (feeling) và lẽ thật (truth). Lẽ thật là Lời Đức Chúa Trời đã hứa: "Ta sẽ chẳng lìa ngươi đâu, chẳng bỏ ngươi đâu." (Hê-bơ-rơ 13:5, lặp lại lời hứa trong Giô-suê 1:5). Chúa Giê-xu cũng phán: "Ta sẽ chẳng để ngươi mồ côi đâu; ta sẽ đến cùng ngươi." (Giăng 14:18).

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống hằng ngày, đặc biệt khi chúng ta cảm thấy cô đơn trong tâm linh?

1. Nắm Chặt Lời Hứa Thay Vì Cảm Xúc: Khi cảm giác ập đến, hãy chủ động tuyên xưng những câu Kinh Thánh về sự hiện diện và sự trung tín của Đức Chúa Trời. Thi Thiên 23:4 là một vũ khí mạnh mẽ: "Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi." Sự hiện diện của Ngài không lệ thuộc vào cảm nhận của chúng ta.

2. Kiểm Tra Đời Sống và Xưng Tội: Nếu có tội lỗi nào cản trở, hãy mau chóng xưng ra với Chúa. "Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác." (1 Giăng 1:9). Sự tha thứ phục hồi mối tương giao.

3. Tiếp Tục Trung Tín Trong Các Kỷ Luật Thuộc Linh: Đừng ngưng cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, thờ phượng dù bạn không "cảm thấy" gì. Đức tin hành động dựa trên lẽ thật, không phải cảm xúc. Sự trung tín trong những việc nhỏ này là cách chúng ta bước đi bởi đức tin, không bởi mắt thấy (2 Cô-rinh-tô 5:7).

4. Tìm Kiếm Sự Nâng Đỡ Của Hội Thánh: Đừng cô lập chính mình. Hội Thánh là thân thể Đấng Christ. Hãy chia sẻ gánh nặng với những tín hữu trưởng thành, tin cậy (Ga-la-ti 6:2). Lời cầu thay của họ có thể nâng đỡ bạn trong lúc bạn cảm thấy yếu đuối.

5. Nhìn Lên Gương Của Chúa Giê-xu: Hãy nhớ rằng Chúa chúng ta đã thực sự đi vào nơi sâu thẳm của sự bỏ mặt vì bạn. Vì Ngài đã chịu điều đó, bạn có thể tin chắc rằng Ngài đồng cảm với nỗi đau của bạn (Hê-bơ-rơ 4:15) và sẽ không bao giờ để bạn phải chịu sự phán xét tách rời đó. Sự bỏ mặt của Ngài đảm bảo cho sự hiện diện vĩnh viễn của Ngài với bạn.

Chủ đề "sự bỏ mặt" dẫn chúng ta vào những chỗ sâu nhiệm nhất của thần học về tội lỗi, sự thánh khiết và sự cứu chuộc. Nó chỉ ra sự nghiêm trọng của tội lỗi – đến nỗi phải cần có sự tách rời giữa Cha và Con – đồng thời bày tỏ chiều sâu vô hạn của tình yêu cứu chuộc – Đấng Christ đã tự nguyện chịu sự tách rời ấy để chúng ta được hiệp nhất với Đức Chúa Trời mãi mãi.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được an ủi bởi hai chân lý vĩ đại: Thứ nhất, Chúa Giê-xu đã kinh nghiệm trọn vẹn sự bỏ mặt thay cho chúng ta. Thứ hai, vì công trình hoàn tất của Ngài, chúng ta được hứa chắc về sự hiện diện đời đời, không bao giờ dời đổi của Đức Chúa Trời. Vì vậy, dù đôi khi bước đi trong "trũng bóng chết" của cảm xúc hay hoàn cảnh, chúng ta có thể vững tin mà nói như Phao-lô: "Chúa đã đứng gần bên ta… Còn có Chúa ở cùng ta!" (2 Ti-mô-thê 4:17). Hãy giữ lấy lẽ thật ấy, vì đó là nền tảng vững chắc cho đức tin và đời sống của chúng ta.