Ai đã giết Chúa Giê-su?

Câu hỏi "Ai đã giết Chúa Giê-xu?" không chỉ là một thắc mắc lịch sử, mà là một vấn đề thần học then chốt, chạm đến trái tim của đức tin Cơ Đốc và sự hiểu biết về kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Để trả lời thấu đáo, chúng ta phải vượt qua sự phân tích hời hợt về lỗi lầm của con người và đào sâu vào Kinh Thánh, khám phá nhiều tầng lớp trách nhiệm được mặc khải, để cuối cùng tìm thấy câu trả lời sâu sắc và biến đổi nhất.

Theo các sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ 26-27, Mác 14-15, Lu-ca 22-23, Giăng 18-19), sự kiện Chúa Giê-xu bị đóng đinh diễn ra dưới sự cai trị của đế quốc La Mã tại Giu-đê. Chúng ta thấy sự tham gia của nhiều nhóm người:

• Giu-đa Ích-ca-ri-ốt: Môn đồ phản Chúa, người đã trao Ngài cho các thầy tế lễ cả với giá 30 miếng bạc (Ma-thi-ơ 26:14-16).
• Các Thầy Tế Lễ Cả, Trưởng Lão & Các Thầy Thông Giáo (Giới Lãnh Đạo Do Thái Giáo): Họ đã thẩm vấn, buộc tội Chúa Giê-xu về tội phạm thượng và tìm cách giết Ngài vì đe dọa đến địa vị và truyền thống của họ (Ma-thi-ơ 26:57-68). Họ đã xúi giục dân chúng (Ma-thi-ơ 27:20).
• Dân Chúng tại Phi-lát: Khi được Tổng đốc Phi-lát cho lựa chọn, họ đã la lên: "Hãy đóng đinh hắn trên cây thập tự!... Huyết của hắn đổ lại trên chúng tôi và con cái chúng tôi!" (Ma-thi-ơ 27:22-25).
• Bôn-xơ Phi-lát (Pontius Pilate): Quan tổng đốc La Mã, người nắm quyền phê chuẩn án tử. Dù ba lần tuyên bố "Ta không thấy người này có tội gì" (Lu-ca 23:4, 14, 22), ông đã nhượng bộ trước áp lực chính trị và ra lệnh đóng đinh Chúa Giê-xu.
• Lính La Mã: Những người trực tiếp hành quyết, đánh đòn, đóng đinh và canh giữ thập tự giá (Giăng 19:23-24, 32-34).

Về mặt lịch sử và pháp lý, trách nhiệm thuộc về một sự cấu kết phức tạp giữa Giu-đa, giới lãnh đạo tôn giáo Giu-đa, đám đông dân chúng tại Giê-ru-sa-lem, và chính quyền đế quốc La Mã dưới thời Phi-lát. Tuy nhiên, Kinh Thánh dẫn chúng ta đi xa hơn những nhân vật lịch sử này.

Ngay từ Sáng-thế Ký, sau khi loài người sa ngã, Đức Chúa Trời đã hứa về một Đấng Cứu Thế (Sáng-thế Ký 3:15). Cả Cựu Ước đầy những lời tiên tri mô tả về sự thương khó và cái chết của Đấng Mê-si. Đáng chú ý nhất là lời tiên tri trong Ê-sai 53, viết khoảng 700 năm trước:

"Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bệnh... Người đã bị đời lấy làm gian ác, bị ép phải chịu sự khốn khổ... Người đã bị cắt từ đất người sống; vì cớ tội lỗi dân ta, người đã bị đánh đòn. Người ta đặt mồ người với những kẻ ác, nhưng khi chết, người được chôn với kẻ giàu..." (Ê-sai 53:5, 8-9).

Chúa Giê-xu chính là sự ứng nghiệm sống động của những lời tiên tri ấy. Ngài nhiều lần tuyên bố về cái chết sắp đến của mình như một sự tất yếu trong chương trình của Đức Chúa Trời: "Con người phải chịu nhiều sự khốn khổ... phải bị giết, đến ngày thứ ba phải sống lại" (Lu-ca 9:22). Quan trọng hơn, Ngài tuyên bố quyền chủ động của mình: "Ta phó sự sống ta, để được lấy lại. Chẳng ai đoạt lấy nó khỏi ta, nhưng tự ta phó cho; ta có quyền phó sự sống, và có quyền lấy lại" (Giăng 10:17-18).

Tại vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài cầu nguyện: "Cha ơi! nếu có thể được, xin cho chén nầy lìa khỏi con! song không theo ý muốn con, mà theo ý muốn Cha" (Ma-thi-ơ 26:39). Chén ở đây (ποτήριον - *potērion* trong tiếng Hy Lạp) biểu tượng cho cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời trên tội lỗi. Chúa Giê-xu đã tự nguyện uống chén ấy.

Phi-e-rơ, khi giảng trong ngày lễ Ngũ Tuần, đã giải thích: "Người đó bị nộp, theo ý định trước và sự biết trước của Đức Chúa Trời, anh em đã mượn tay độc ác mà đóng đinh Ngài trên thập tự giá và giết đi" (Công-vụ 2:23). Có hai chân lý song hành ở đây: (1) Đây là ý định chủ động của Đức Chúa Trời (θελήματι - *thelēmati*); và (2) Con người vẫn phải chịu trách nhiệm cho hành động độc ác của mình.

Sau khi xem xét trách nhiệm của các nhân vật lịch sử và chương trình tiên tri, Kinh Thánh đưa chúng ta đến một sự thật phổ quát và cá nhân hơn. Sứ đồ Phao-lô viết: "Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (Rô-ma 3:23). Tội lỗi (ἁμαρτία - *hamartia*), nghĩa gốc là "trật mục tiêu," đã phân cách con người khỏi Đức Chúa Trời thánh khiết.

Tiền công của tội lỗi là sự chết (Rô-ma 6:23). Mỗi chúng ta đều đáng chịu án phạt ấy. Chúa Giê-xu, Con Đức Chúa Trời vô tội, đã đến thế gian để gánh lấy án phạt đó thay cho chúng ta. "Đấng Christ cũng vì tội lỗi chịu chết một lần, là Đấng công bình thay cho kẻ không công bình, để dẫn chúng ta đến cùng Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 3:18).

Vì vậy, câu trả lời thần học sâu sắc nhất cho câu hỏi "Ai đã giết Chúa Giê-xu?" chính là: TÔI ĐÃ GIẾT NGÀI. BẠN ĐÃ GIẾT NGÀI. Không phải chỉ người Do Thái hay người La Mã cách đây 2000 năm, mà là tội lỗi của mỗi cá nhân trong toàn thể nhân loại đã đòi hỏi một giá chuộc tội. Những móng đinh trên tay chân Ngài được rèn từ sự kiêu ngạo, tham lam, gian dối, thù hận, và bất kính của chính lòng chúng ta. Thập tự giá là tấm gương phản chiếu sự xấu xa của tội lỗi và tình yêu vĩ đại của Đức Chúa Trời.

Đây không phải là lời buộc tội nhằm gây cảm giác tội lỗi quá đáng, mà là sự xác định chẩn đoán để dẫn đến phương thuốc giải duy nhất: Ân điển. "Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết" (Rô-ma 5:8). Chúa Giê-xu đã chết không phải vì Ngài bất lực trước quyền lực con người, mà vì Ngài đang hành động quyền năng để thực hiện ý muốn yêu thương của Đức Chúa Trời: cứu chúng ta.

Hiểu được ai thực sự đã giết Chúa Giê-xu sẽ biến đổi cách chúng ta sống đức tin mỗi ngày:

1. Sống Trong Sự Biết Ơn Sâu Sắc & Tự Do Khỏi Mặc Cảm Tội Lỗi: Khi nhận ra Chúa Giê-xu chịu chết vì chính tội lỗi của tôi, lòng biết ơn sẽ trở nên cá nhân và sâu sắc. Đồng thời, vì án phạt đã được trả xong (Giăng 19:30 - "Mọi sự đã được trọn"), chúng ta không còn sống dưới sự lên án. Chúng ta được tự do để phục vụ Ngài trong tình yêu, không phải trong sự sợ hãi.
2. Từ Bỏ Thái Độ Đổ Lỗi & Kỳ Thị: Hiểu rằng tội lỗi của chính mình cũng góp phần vào thập tự giá sẽ cất khỏi chúng ta thái độ tự cao, khinh bỉ hay đổ lỗi cho bất kỳ nhóm người hay dân tộc nào trong lịch sử. Nó dạy chúng ta sự khiêm nhường và lòng thương xót.
3. Có Lòng Tha Thứ Đối Với Người Khác: Nếu Chúa Christ đã tha thứ cho tôi - kẻ đáng chịu tội - thì tôi còn có quyền gì để không tha thứ cho người phạm lỗi với tôi? (Ê-phê-sô 4:32).
4. Sống Với Mục Đích Làm Chứng: Sự hiểu biết này thôi thúc chúng ta chia sẻ Tin Lành. Chúng ta không rao giảng về một vị giáo chủ bị sát hại oan uổng, mà rao giảng về Đấng Cứu Thế đã tự nguyện hy sinh, gánh tội thay cho những kẻ phản nghịch, để ai tin Ngài thì được hòa thuận với Đức Chúa Trời.
5. Chiến Đấu Chống Lại Tội Lỗi Mỗi Ngày: Nhận biết giá đắt của tội lỗi – cái giá là sinh mạng của Con Đức Chúa Trời – sẽ cho chúng ta động lực mạnh mẽ để từ bỏ tội lỗi và sống đẹp lòng Chúa, không phải để được cứu, mà vì đã được cứu.

Câu chuyện không dừng lại ở cái chết. Nếu Chúa Giê-xu chỉ là một nạn nhân của sự bất công, thì câu chuyện của Ngài là bi kịch. Nhưng Ngài đã sống lại! Sự phục sinh là bằng chứng Đức Chúa Trời chấp nhận sự hy sinh của Ngài, chiến thắng tội lỗi và sự chết. Vì vậy, câu hỏi "Ai đã giết Chúa Giê-xu?" cuối cùng dẫn chúng ta đến với câu hỏi quan trọng hơn: "Bạn đáp ứng thế nào với Đấng đã chịu chết vì bạn?"

Lời mời gọi của Phúc Âm là: Hãy ăn năn, xưng nhận tội lỗi mình, và đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã gánh thay án phạt cho bạn. Khi làm điều đó, bạn không còn là kẻ giết Ngài nữa, mà trở thành con cái của Đức Chúa Trời, được xưng công bình bởi huyết Ngài (Rô-ma 5:9). Thập tự giá, từ một công cụ hành quyết, trở thành biểu tượng của tình yêu, sự tha thứ và hy vọng vĩnh cửu cho tất cả những ai tin cậy.

"Vả, Đức Chúa Trời đã không định sẵn cho chúng ta chịu cơn thạnh nộ, nhưng cho được sự giải cứu bởi Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta, là Đấng đã chết vì chúng ta, hầu cho hoặc thức hoặc ngủ, chúng ta đều được đồng sống với Ngài." (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:9-10).