Cơ Đốc nhân nên nhìn nhận chủ nghĩa xã hội như thế nào?

Khi đối diện với các hệ tư tưởng và cấu trúc xã hội của thế giới, người tin Chúa luôn đặt mình trước câu hỏi căn bản: Lời Chúa dạy điều gì? Chủ nghĩa xã hội, với tư cách là một hệ tư tưởng chính trị - kinh tế có ảnh hưởng sâu rộng, thường được thảo luận với nhiều góc nhìn khác nhau. Bài viết này không nhằm ủng hộ hay chống lại một chính thể nào, mà muốn nghiên cứu chuyên sâu dưới ánh sáng của Kinh Thánh để tìm ra những nguyên tắc đời đời cho thái độ và hành động của Cơ Đốc nhân trong bất kỳ môi trường xã hội nào.

I. Nền Tảng Kinh Thánh: Vai Trò của Chính Quyền và Trách Nhiệm Cá Nhân

Kinh Thánh công nhận chính quyền là một thiết chế được Đức Chúa Trời cho phép và thiết lập. Sứ đồ Phao-lô viết: "Mỗi người phải phục tùng các đấng cầm quyền trên mình; vì chẳng có quyền nào mà không đến bởi Đức Chúa Trời, các quyền đều là bởi Đức Chúa Trời chỉ định" (Rô-ma 13:1, Kinh Thánh Tân Ước 1925). Từ "quyền" trong nguyên văn Hy Lạp là "exousia", mang nghĩa thẩm quyền, quyền lực hợp pháp. Điều này cho thấy mọi hình thái chính quyền đều nằm trong sự cho phép tối cao của Đức Chúa Trời, với mục đích ban đầu là để "kẻ làm dữ sợ" và duy trì trật tự, công lý (Rô-ma 13:3-4).

Tuy nhiên, sự vâng phục này không phải là tuyệt đối. Khi mệnh lệnh của chính quyền đi ngược lại mệnh lệnh tối cao của Đức Chúa Trời, nguyên tắc của các Sứ đồ là: "Thí có, chúng tôi phải vâng lời Đức Chúa Trời hơn là vâng lời người ta" (Công vụ 5:29). Điều này thiết lập một thế giới quan Cơ Đốc: chúng ta là công dân của Nước Trời trước hết (Phi-líp 3:20), và mọi hệ tư tưởng, cấu trúc trần gian đều phải được xem xét dưới ánh sáng của Lẽ Thật đời đời.

II. Quan Điểm Kinh Thánh Về Của Cải, Sở Hữu và Trách Nhiệm Xã Hội

Một trong những trụ cột của chủ nghĩa xã hội là quan điểm về sở hữu tư nhân và sự phân phối của cải. Kinh Thánh nói gì về điều này?

1. Quyền Sở Hữu Tư Nhân được Công Nhận: Điều răn thứ mười khẳng định: "Ngươi chớ tham... bất kỳ vật chi thuộc về kẻ lân cận ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:17). Việc cấm tham muốn tài sản người khác hàm ý rằng quyền sở hữu tư nhân là có thật và được Đức Chúa Trời công nhận. Trong Tân Ước, sự gian lận của A-na-nia và Sa-phi-ra (Công vụ 5:1-11) không nằm ở việc họ giữ lại một phần tiền, mà ở sự nói dối rằng họ đã dâng hết. Phi-e-rơ nói rõ: "Nó còn để lại cho ngươi, thì nó còn không? Và khi bán rồi, tiền bán há chẳng phải trong quyền ngươi sao?" (Công vụ 5:4). Từ "quyền" ở đây là "exousia" một lần nữa, khẳng định quyền kiểm soát và sở hữu cá nhân.

2. Trách Nhiệm Quản Gia và Lòng Rộng Rãi: Dù công nhận sở hữu, Kinh Thánh luôn nhấn mạnh rằng mọi của cải thực sự đều thuộc về Chúa. "Đất và muôn vật trên đất... đều thuộc về Đức Giê-hô-va" (Thi Thiên 24:1). Con người chỉ là quản gia (1 Cô-rinh-tô 4:2). Vì thế, thái độ đúng đắn với của cải không phải là sự tham lam tích trữ, mà là sự rộng rãi, chia sẻ. Hội Thánh đầu tiên đã có một tinh thần chia sẻ tự nguyện phi thường: "Chẳng có một người nào là thiếu thốn trong vòng họ" (Công vụ 4:34). Đây là hành động tự nguyện xuất phát từ tình yêu thương và đức tin (koinonia - sự hiệp thông), không phải từ một luật lệ cưỡng bức từ nhà nước.

3. Công Bằng và Bênh Vực Kẻ Khó Khăn: Tiếng kêu gọi công lý xã hội vang vọng xuyên suốt Kinh Thánh. Các tiên tri như Ê-sai, A-mốt, Mi-chê đã quở trách nặng nề sự bất công, áp bức người nghèo. "Hãy làm sự công bình và ngay thẳng; hãy giải cứu kẻ bị cướp khỏi tay người ức hiếp; đừng làm hại, đừng hà hiếp kẻ khách lạ, kẻ mồ côi, và người góa bụa... Chớ làm đổ máu vô tội" (Giê-rê-mi 22:3). Chúa Giê-xu đồng nhất hóa Ngài với những người đói khát, trần truồng, tù đày (Ma-thi-ơ 25:35-40). Điều này đặt lên Cơ Đốc nhân một trách nhiệm nặng nề nhưng vinh quang: trở thành cánh tay bênh vực của Đức Chúa Trời cho những người không có tiếng nói.

III. Đối Chiếu Nguyên Tắc Kinh Thánh với Các Lý Tưởng Xã Hội Chủ Nghĩa

Từ các nguyên tắc trên, chúng ta có thể rút ra một số điểm đối chiếu quan trọng:

• Động Cơ: Bác Ái (Tình Yêu) so với Bình Đẳng (Cưỡng Chế): Động lực cho sự chia sẻ trong Kinh Thánh luôn là agape - tình yêu thương hy sinh, xuất phát từ lòng biết ơn với ân điển Chúa. "Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phụng sự cách miễn cưỡng, vì Đức Chúa Trời yêu kẻ thí của cách vui lòng" (2 Cô-rinh-tô 9:7). Trong khi đó, nhiều biểu hiện của chủ nghĩa xã hội tìm cách đạt được sự bình đẳng về vật chất thông qua cơ chế phân phối lại của cải mang tính cưỡng chế từ nhà nước. Động cơ và phương thức này có thể triệt tiêu phẩm giá của cả người cho (qua thuế má nặng) lẫn người nhận (qua tâm lý hưởng thụ quyền lợi).

• Nhận Thức Về Con Người: Tội Lỗi và Cần Cứu Chuộc: Nhân học Cơ Đốc nhìn nhận con người vừa có hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1:27) vừa bị bại hoại bởi tội lỗi (Rô-ma 3:23). Một hệ thống xã hội lý tưởng hóa bản chất con người, tin rằng chỉ cần thay đổi cấu trúc bên ngoài là có thể tạo ra "con người mới" hợp tác và vị tha, đã bỏ qua thực tế về tội lỗi. Lịch sử cho thấy quyền lực tập trung thường dẫn đến lạm quyền, tham nhũng - một minh chứng cho giáo lý về tội lỗi. Giải pháp của Phúc Âm là sự biến đổi từ bên trong bởi Thánh Linh (Ê-xê-chi-ên 36:26), chứ không phải cải tạo từ bên ngoài bằng luật lệ.

• Trọng Tâm Tối Hậu: Vương Quốc Đức Chúa Trời so với Thiên Đàng Trần Gian: Niềm hy vọng của Cơ Đốc nhân là sự trở lại của Chúa Giê-xu và sự thiết lập trọn vẹn Vương Quốc Đức Chúa Trời, nơi công lý và hòa bình ngự trị (Khải Huyền 21:1-4). Mọi nỗ lực cải tạo xã hội hôm nay đều mang tính tạm thời và không trọn vẹn. Trái lại, chủ nghĩa xã hội thường mang sứ mệnh cứu thế (messianic), hứa hẹn xây dựng một thiên đường hạnh phúc ngay trên đất - một điều Kinh Thánh cảnh báo là không thể đạt được trong thời đại hiện tại (Ma-thi-ơ 26:11). Điều này không có nghĩa là chúng ta thụ động, nhưng giúp chúng ta làm việc với hy vọng thực tế và không đặt niềm tin cuối cùng vào bất kỳ chủ nghĩa trần gian nào.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Vậy, một Cơ Đốc nhân nên sống và suy nghĩ thế nào trong bối cảnh này?

1. Là Muối và Ánh Sáng, Dù Trong Hệ Thống Nào: Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi là muối của đất... là sự sáng của thế gian" (Ma-thi-ơ 5:13-14). Chúng ta được kêu gọi để ảnh hưởng, bảo quản và chiếu sáng. Điều này có thể thể hiện qua:
Liêm Chính: Từ chối tham nhũng, sống trung thực trong công việc, đóng thuế đầy đủ (Ma-thi-ơ 22:21).
Chu Toàn Trách Nhiệm Cá Nhân: Làm việc hết mình, không ăn bám (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:10-12), chăm lo gia đình mình (1 Ti-mô-thê 5:8), đó là nền tảng cho sự chia sẻ thật sự.
Yêu Thương Cụ Thể: Chủ động tìm kiếm và giúp đỡ người nghèo, người bị thiệt thòi trong cộng đồng mình (Gia-cơ 1:27). Hội Thánh phải trở thành một cộng đồng mẫu mực về sự hiệp thông và chăm sóc lẫn nhau.

2. Truyền Giảng Phúc Âm Trọn Vẹn: Phúc Âm không chỉ là sự cứu rỗi linh hồn, mà còn mang thông điệp về sự phục hồi toàn diện cho mối quan hệ với Đức Chúa Trời, với bản thân, với tha nhân và với cả công trình sáng tạo. Chúng ta rao giảng về Chúa Giê-xu, Đấng có quyền giải phóng con người khỏi tội lỗi, sự ích kỷ và cả sự áp bức. Một xã hội có nhiều tấm lòng được Chúa biến đổi sẽ tự nhiên trở nên công bình và nhân ái hơn.

3. Cầu Nguyện Cho Nhà Cầm Quyền: Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Vậy, trước hết mọi sự ta dặn rằng, phải khẩn nguyện, cầu xin, kêu van, tạ ơn cho hết thảy mọi người, cho các vua, cho hết thảy các bậc cầm quyền" (1 Ti-mô-thê 2:1-2). Lời cầu nguyện của chúng ta phải xin Chúa ban sự khôn ngoan cho nhà lãnh đạo, để họ thi hành công lý và tạo môi trường cho Phúc Âm được rao truyền.

4. Nuôi Dưỡng Tâm Trí Biện Giải: Hãy nghiên cứu Lời Chúa sâu sắc để có thể phân biệt đâu là nguyên tắc đời đời, đâu là ứng dụng văn hóa; đâu là lẽ thật của Đức Chúa Trời, đâu là tư tưởng của thế gian. Hãy như người Bê-rê, "ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng" (Công vụ 17:11).

Kết Luận

Như vậy, Cơ Đốc nhân không nên nhìn nhận bất kỳ chủ nghĩa xã hội hay tư bản nào như một "Phúc Âm thay thế". Thay vào đó, chúng ta phải đánh giá mọi hệ tư tưởng dưới ánh sáng không thay đổi của Kinh Thánh. Chúng ta được kêu gọi sống công bình, yêu thương người lân cận, và quản lý của cải cách trung tín như những quản gia của Đấng Christ. Đồng thời, chúng ta giữ vững niềm hy vọng cánh chung nơi Vương Quốc hoàn hảo sẽ đến, từ đó có được sự tự do và can đảm để làm muối và ánh sáng, thúc đẩy công lý và phẩm giá con người trong hiện tại, mà không rơi vào ảo tưởng về một thiên đường không tội lỗi do con người tạo dựng. Cuối cùng, sự tập trung của chúng ta vẫn là Chúa Giê-xu Christ, Đấng Cứu Chuộc duy nhất, và sứ mạng của chúng ta vẫn là rao truyền Phúc Âm biến đổi đời sống cho mọi dân tộc.