Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi sâu sắc, vừa được tôn thờ và yêu mến nhiều như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Ngươi nói Ta là ai?” mà chính Ngài đặt ra cho các môn đồ (Ma-thi-ơ 16:15) vẫn vang vọng qua các thế kỷ, đòi hỏi một lời đáp cá nhân và thần học từ mỗi người. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su qua lăng kính của Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc, nhằm mang lại cái nhìn toàn diện và sâu sắc cho đức tin Cơ Đốc.
Danh tính nền tảng của Chúa Giê-su được khải thị ngay trong câu mở đầu của Phúc Âm Giăng: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên ngữ Hy Lạp là **Logos** (Λόγος), mang ý nghĩa sâu xa về Lý Tính sáng tạo, Nguyên lý thần thượng và chính Lời phán hằng hữu của Đức Chúa Trời. Sự nhập thể (Incarnation) của Logos không phải là một thần thoại, mà là một biến cố lịch sử: Đức Chúa Trời vô hạn, vĩnh hằng đã tự nguyện mặc lấy bản chất con người hữu hạn trong Chúa Giê-su Christ. Điều này được tiên tri trong Cựu Ước: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên” (Ê-sai 7:14). “Em-ma-nu-ên” trong tiếng Hê-bơ-rơ (**Immanuel** – עִמָּנוּאֵל) có nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta”, xác nhận danh tính thần thượng của Đấng Mê-si.
Chúa Giê-su thường xuyên xưng Đức Chúa Trời là “Cha” một cách mật thiết và độc nhất. Danh hiệu “Con Đức Chúa Trời” không chỉ nói đến một mối quan hệ đạo đức, mà còn khẳng định sự đồng bản thể với Đức Chúa Trời. Trong thư tín, sứ đồ Phao-lô mô tả Ngài là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được... vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài” (Cô-lô-se 1:15-16). Từ Hy Lạp cho “hình ảnh” ở đây là **eikōn** (εἰκών), chỉ sự biểu hiện trọn vẹn và chính xác của thực tại thần thượng.
Đồng thời, Ngài cũng hoàn toàn là con người. Ngài lớn lên, đói khát, mệt mỏi, đau đớn và khóc thương (Giăng 11:35). Sách Hê-bơ-rơ nhấn mạnh: “Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15). Sự vô tội của Ngài (trong Hy Lạp: **achōratos** – ἀχώρατος, không bị ô nhiễm) là điều kiện tiên quyết để Ngài có thể trở nên của lễ chuộc tội toàn hảo cho nhân loại.
Danh xưng “Christ” (Đấng Christ) là phiên âm của từ Hy Lạp **Christos** (Χριστός), tương đương với từ Mê-si (**Mashiach** – מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, ba chức vụ quan trọng được xức dầu là Vua, Tiên Tri và Thầy Tế Lễ. Chúa Giê-su đã làm trọn cả ba:
- Vua: Ngài thuộc dòng dõi vua Đa-vít (Ma-thi-ơ 1:1). Khi vào thành Giê-ru-sa-lem, dân chúng reo lên: “Nguyền xin phước trên Đấng nhân danh Chúa mà đến! Nguyền xin phước trên nước Đa-vít tổ phụ chúng tôi!” (Mác 11:10). Tuy nhiên, vương quốc của Ngài “không thuộc về thế gian này” (Giăng 18:36).
- Tiên Tri: Ngài là Đấng Tiên Tri lớn hơn Môi-se mà Đức Chúa Trời hứa sẽ dấy lên (Phục Truyền 18:15). Người ta đã kinh ngạc về sự dạy dậy của Ngài, vì Ngài dạy “như có quyền phép, chớ chẳng phải như các thầy thông giáo đâu” (Mác 1:22).
- Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Sách Hê-bơ-rơ trình bày Chúa Giê-su là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm “theo ban Mên-chi-xê-đéc” (Hê-bơ-rơ 5:10), một chức vụ đời đời và trổi hơn chức tế lễ Lê-vi. Ngài dâng chính mình Ngài làm sinh tế một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 9:12).
Tên “Giê-su” là phiên âm của **Yeshua** (יֵשׁוּעַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, rút gọn từ Yehoshua, có nghĩa là “Giê-hô-va là sự cứu rỗi”. Thiên sứ đã giải thích cho Giô-sép: “Ngươi sẽ đặt tên là Jêsus, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Sứ mạng trọng tâm của Ngài là “làm tôi mọi... và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” trong Hy Lạp là **lytron** (λύτρον), chỉ giá tiền được trả để giải phóng một nô lệ. Sự chết của Ngài trên thập tự giá không phải là một tai nạn lịch sử, mà là sự ứng nghiệm tiên tri về “Đầy tớ của Đức Giê-hô-va” trong Ê-sai 53: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta đều chất trên người” (Ê-sai 53:5-6). Tại đó, Ngài gánh chịu cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời thay cho tội nhân, mang lại sự hòa thuận giữa Đức Chúa Trời và loài người.
Sự sống lại của Chúa Giê-su là cột trụ của đức tin Cơ Đốc. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích, đức tin anh em cũng vô ích” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác nhận quyền năng thần thượng của Ngài và bảo đảm sự công nhận của Đức Chúa Trời đối với công tác chuộc tội của Ngài. Bốn mươi ngày sau khi phục sinh, Ngài thăng thiên (Ascension) và hiện đang “ngồi bên hữu Đức Chúa Trời” (Mác 16:19), một vị trí biểu tượng của quyền uy và vinh hiển tối cao. Phao-lô mô tả Ngài là Đấng mà Đức Chúa Trời “khiến ngồi bên hữu mình trong các nơi trên trời, cao hơn hết mọi quyền cai trị, mọi thế lực, mọi vương quyền...” (Ê-phê-sô 1:20-21). Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34) và chờ đợi ngày mọi kẻ thù bị đặt dưới chân Ngài (1 Cô-rinh-tô 15:25).
Việc hiểu biết Chúa Giê-su là ai không chỉ là một bài tập thần học, mà phải biến đổi toàn bộ đời sống chúng ta.
1. Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Nhân: Danh tính của Ngài mời gọi chúng ta đến với sự cứu rỗi. Kinh Thánh hứa: “Hễ ai tin Con Đức Chúa Trời, thì có sự làm chứng ấy trong mình” (1 Giăng 5:10). Đức tin không phải là chấp nhận một giáo lý trừu tượng, mà là đặt lòng tin cậy cá nhân vào Con Người Giê-su Christ, là Đấng Cứu Rỗi và Chúa Tể.
2. Sống Theo Gương Mẫu Của Ngài: Là Đấng Christ đã hạ mình, chúng ta được kêu gọi có cùng một tâm tình đó (Phi-líp 2:5). Điều này thể hiện qua sự khiêm nhường, phục vụ và yêu thương tha nhân, ngay cả với kẻ thù. Cuộc đời Ngài là khuôn mẫu tuyệt đối cho đạo đức và mối quan hệ với Đức Chúa Trời.
3. Rao Truyền Tin Lành Cứu Rỗi: Hiểu rõ Ngài là Đấng Cứu Thế duy nhất (“chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác... Danh Ngài là cớ duy nhất...” – Công vụ 4:12) thúc giục chúng ta chia sẻ tin mừng này cho người khác với lòng thương xót và chân thật.
4. Sống Với Hy Vọng Vững Chắc: Vì Ngài đã sống lại và sẽ trở lại, chúng ta có hy vọng sống động về sự sống đời đời và sự phục hồi mọi vật. Điều này ban cho chúng ta sự can đảm để bền đỗ giữa khó khăn, thử thách và ngay cả sự chết.
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Logos vĩnh hằng, là Em-ma-nu-ên, Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Ngài là Con Độc Sanh của Đức Chúa Trời, hoàn toàn thần thượng và hoàn toàn nhân loại. Ngài là Đấng Mê-si được hứa, là Vua trên muôn vua, Đấng Tiên Tri trọn vẹn và Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm đời đời. Ngài là Giê-su, Đấng cứu dân mình ra khỏi tội lỗi bằng huyết báu của chính mình trên thập tự giá. Ngài là Đấng Christ Phục Sinh khải hoàn, đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời và một ngày sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét và tái lập mọi sự.
Di sản của Ngài không phải là một triết lý khô khan hay một bộ luật lệ, mà là một mối quan hệ sống động, một Vương Quốc vĩnh cửu, và một Hội Thánh được chuộc bằng giá rất cao. Câu hỏi then chốt đặt ra cho mỗi chúng ta hôm nay không thay đổi: “Còn các ngươi thì nói Ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Câu trả lời của chúng ta sẽ định hình không chỉ đời này, mà cả cõi đời đời.