Người công chính mạnh dạn như sư tử (Châm Ngôn 28:1) có ý nghĩa gì?

Trong kho tàng châm ngôn khôn ngoan mà Đức Chúa Trời ban cho loài người, có những câu như một viên ngọc sáng, vừa hàm súc vừa chứa đựng sự mặc khải sâu sắc về bản chất của đời sống kính sợ Chúa. Châm Ngôn 28:1 chính là một viên ngọc như thế: “Kẻ ác chạy trốn dầu không ai đuổi theo; Nhưng người công bình mạnh dạn như sư tử.” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Câu nói này không chỉ là một quan sát tâm lý xã hội, mà là một lẽ thật thuộc linh, phơi bày tận gốc rễ sự khác biệt giữa hai lối sống: sống trong sự công chính của Chúa và sống trong sự tội lỗi. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, bối cảnh, và ứng dụng thiết thực của lẽ thật quý báu này.

Để hiểu trọn vẹn, chúng ta cần quay về với nguyên ngữ Hê-bơ-rơ (Hebrew) của câu Kinh Thánh này:

• “Người công bình” / “Người công chính”: Từ được dùng là “tsaddiq” (צַדִּיק). Từ này không chỉ đơn thuần mang nghĩa đạo đức hay “làm điều tốt”. Trong tư tưởng Kinh Thánh Hê-bơ-rơ, “tsaddiq” mô tả một người sống trong mối quan hệ đúng đắn với Đức Chúa Trời và với người lân cận. Họ là người được “xưng công bình” (declared righteous) bởi đức tin và thể hiện sự công chính đó qua nếp sống tuân theo giao ước và luật pháp của Chúa (xem Sáng Thế Ký 15:6; Ê-xê-chi-ên 18:5-9).
• “Mạnh dạn”: Từ Hê-bơ-rơ là “betach” (בֶּטַח), có nghĩa là “an toàn,” “tự tin,” “vững vàng,” “không sợ hãi”. Nó diễn tả một trạng thái bình an và vững lòng, xuất phát từ sự an ninh thật sự, không phải từ sự liều lĩnh.
• “Như sư tử”: Cụm từ này là “kə’arî” (כַּאֲרִי) – “như một con sư tử”. Trong văn hóa Cận Đông cổ đại, sư tử là biểu tượng tối thượng của sức mạnh, uy quyền, lòng can đảm và sự bất khả chiến bại (xem Dân Số Ký 24:9; 2 Sa-mu-ên 17:10). Sư tử không chạy trốn; nó là kẻ săn mồi đứng đầu chuỗi thức ăn, sống trong sự tự tin đầy uy nghi.

Sự tương phản được đặt ra thật rõ ràng: Kẻ ác (rasha’ – רָשָׁע), dù không bị ai đe dọa, vẫn luôn sống trong tâm trạng chạy trốn, hoảng sợ. Lương tâm cáo trách (Châm Ngôn 28:1b), sự trừng phạt tiềm ẩn, và chính sự bất an từ tội lỗi khiến họ không bao giờ có được sự bình an thật. Trái lại, người công chính (tsaddiq) có được sự bình an và can đảm vững chắc như bản chất của sư tử.

Lòng can đảm “như sư tử” không phải là sản phẩm của tính khí cá nhân, sự huấn luyện hay lòng tự trọng. Nó bắt nguồn từ sự công chính. Nhưng sự công chính này đến từ đâu? Kinh Thánh chỉ rõ:

1. Sự Công Chính Được Ban Cho Qua Đức Tin (Xưng Công Bình): Không một người nào tự bản chất có thể là “tsaddiq” trước mặt Đức Chúa Trời thánh khiết (Rô-ma 3:10). Sự công chính thật là món quà nhưng không của Đức Chúa Trời, được nhận lãnh qua đức tin nơi sự chết chuộc tội và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ. “Vì chẳng có sự phân biệt chi hết, vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, và họ nhờ ân điển Ngài mà được xưng công bình nhưng không, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Giê-xu Christ” (Rô-ma 3:22-24). Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu, họ được xưng công bình (declared righteous). Đây là vị thế pháp lý trước mặt Đức Chúa Trời: tội lỗi được tha, và sự công chính của Đấng Christ được kể cho họ (2 Cô-rinh-tô 5:21). Nền tảng đầu tiên của lòng can đảm là biết mình đã được hòa thuận với Đức Chúa Trời.

2. Sự Công Chính Được Thể Hiện Qua Đời Sống (Nên Thánh): Sự công chính được ban cho không chỉ dừng lại ở vị thế, mà sẽ tất yếu sinh ra bông trái trong đời sống. Đó là một đời sống được Thánh Linh biến đổi, ngày càng phản chiếu bản tính của Đấng Christ. “Vì nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình; vì chúng ta là việc Ngài làm ra, được dựng nên trong Đức Chúa Giê-xu Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo.” (Ê-phê-sô 2:8-10). Một đời sống công chính thực hành – tức là làm điều ngay thẳng, yêu thương công lý, và ghét điều ác – củng cố thêm cho lòng can đảm, vì lương tâm thanh sạch (1 Ti-mô-thê 1:5, 19).

Sự mạnh dạn của người công chính thể hiện trên nhiều phương diện:

1. Can Đảm Trước Sự Lên Án của Lương Tâm và Tội Lỗi: Người công chính được thanh tẩy bởi huyết Chúa Giê-xu (Hê-bơ-rơ 9:14) nên có thể đến gần Chúa với lòng đầy trọn của đức tin (Hê-bơ-rơ 10:22). Họ không còn chạy trốn khỏi ánh sáng của Chúa như A-đam ngày xưa (Sáng Thế Ký 3:8). Khi phạm tội, họ chạy đến với sự tha thứ, chứ không chạy trốn khỏi Đấng tha thứ (1 Giăng 1:9).

2. Can Đảm Trong Hoạn Nạn và Nghịch Cảnh: Vì biết rằng Đức Chúa Trời là Đấng cai trị tối cao và yêu thương họ, người công chính có thể đứng vững. Vua Đa-vít, dù trải qua nhiều hiểm nguy, đã bày tỏ lòng can đảm này: “Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi.” (Thi Thiên 23:4). Sứ đồ Phao-lô cũng tuyên bố: “Nếu Đức Chúa Trời vùa giúp chúng ta, thì còn ai nghịch với chúng ta?” (Rô-ma 8:31).

3. Can Đảm Đứng Vững Cho Lẽ Thật và Công Lý: Người công chính không dễ dàng “xuôi chiều” trước cái ác hay sự dối trá. Họ có can đảm để nói lời chân thật (Ê-phê-sô 4:15), bênh vực người bị áp bức (Châm Ngôn 31:8-9), và sống khác biệt với thế gian. Như các sứ đồ đã tuyên bố trước mặt Hội đồng công luận: “Chúng ta thà vâng lời Đức Chúa Trời còn hơn là vâng lời người ta.” (Công Vụ 5:29).

4. Can Đảm Trong Sự Kêu Gọi và Chức Vụ: Chúa Giê-xu đã phán với các môn đồ: “Này, ta sai các ngươi đi khác nào chiên con vào giữa bầy muông sói. Đừng đem túi, bao, giày, và đừng chào ai dọc đường… Đừng sợ chi hết.” (Lu-ca 10:3-4; Ma-thi-ơ 10:16, 26-31). Sự can đảm này xuất phát từ niềm tin vào quyền năng và sự hiện diện của Chúa, chứ không phải từ năng lực bản thân.

Lẽ thật này không chỉ để ngẫm nghĩ mà còn để thực hành. Dưới đây là những bước thiết thực:

1. Thiết Lập Nền Tảng Vững Chắc Trong Ân Điển: Hãy đảm bảo rằng bạn đã đặt nền tảng đời sống mình trên sự xưng công bình bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, chứ không trên công đức hay thành tích cá nhân. Sự bình an với Đức Chúa Trời là nguồn gốc của mọi lòng can đảm (Rô-ma 5:1).

2. Nuôi Dưỡng Mối Thông Công Mật Thiết Với Chúa: Lòng can đảm được bồi đắp qua sự cầu nguyện, học Kinh Thánh và vâng lời. “Hãy vững lòng bền chí, chớ run sợ, chớ kinh khủng; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi vẫn cùng đi với ngươi, chẳng hề lìa khỏi ngươi, chẳng hề bỏ ngươi đâu.” (Giô-suê 1:9). Khi biết rõ tiếng Chúa và lời hứa của Ngài, chúng ta sẽ vững vàng hơn.

3. Sống Ngay Thẳng Trong Mọi Phương Diện: Hãy quyết tâm sống công chính trong những điều nhỏ nhất: lời nói, tài chính, công việc, các mối quan hệ. Một lương tâm trong sáng sẽ ban cho bạn sự tự do và sức mạnh lớn lao. “Đường lối người thanh liệt lấy làm đáng chuộng; Bởi nó được sự kính sợ Đức Giê-hô-va.” (Châm Ngôn 14:2).

4. Đối Diện Với Nỗi Sợ Bằng Lời Hứa của Chúa: Khi nỗi sợ ập đến (sợ thất bại, sợ người khác, sợ tương lai), hãy chủ động đối diện bằng cách tuyên xưng Lời Chúa. Hãy như Đa-vít, tự nhắc nhở linh hồn mình: “Hỡi linh hồn ta, cớ sao ngươi sờn ngã?… Hãy trông cậy nơi Đức Chúa Trời; ta sẽ còn ngợi khen Ngài nữa.” (Thi Thiên 42:5, 11).

5. Kết Hiệp Trong Hội Thánh: Sự cổ vũ, cầu thay và gương sống của các anh chị em trong đức tin là nguồn khích lệ to lớn (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Chúng ta không phải là những “con sư tử đơn độc”, mà là một phần trong đại gia đình của Vua Sư Tử, chi phái Giu-đa (Khải Huyền 5:5).

Châm Ngôn 28:1 là một lời hứa đầy quyền năng và cũng là một thước đo thuộc linh. Nó chỉ ra rằng lòng can đảm thật sự là hệ quả tất yếu của một đời sống được xây dựng trên nền tảng công chính của Đức Chúa Trời. Người công chính không mạnh dạn vì họ không thấy nguy hiểm, nhưng vì họ biết rằng Đấng ở cùng họ lớn hơn mọi kẻ thù. Họ như sư tử, không phải nhờ sức riêng, mà nhờ địa vị và quyền năng của Vị Vua mà họ phục vụ.

Hôm nay, bạn có đang sống trong sự mạnh dạn của người công chính, hay trong sự chạy trốn của kẻ ác? Sự chạy trốn có thể không phải là chạy về thể xác, mà là chạy trốn trong tâm trí, trong các thói quen tội lỗi, hoặc trong sự thỏa hiệp với điều ác. Hãy quay về với nguồn cội của sự công chính – là chính Chúa Giê-xu Christ. Khi bạn ở trong Ngài, bạn sẽ kinh nghiệm lời hứa này: “Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút sợ, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình thương yêu và có tiết độ.” (2 Ti-mô-thê 1:7). Hãy bước đi trong sự mạnh dạn như sư tử, vì bạn thuộc về Vua của muôn vua, Chúa của muôn chúa.