Thần bản" có nghĩa là gì?

Trong hành trình tìm hiểu giáo lý Cơ Đốc, chúng ta thường bắt gặp những thuật ngữ thần học sâu sắc, trong đó có từ "Thần bản". Đây không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà là chìa khóa then chốt để hiểu về phẩm giá, mục đích và số phận của nhân loại theo quan điểm Kinh Thánh. Bài viết này sẽ đi sâu khảo cứu ý nghĩa của "Thần bản", nền tảng Kinh Thánh, sự hư mất và con đường phục hồi qua Chúa Cứu Thế Giê-xu, cùng những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hằng ngày.

Từ "Thần bản" (神本) là một từ Hán-Việt, trong đó "Thần" (神) chỉ Đức Chúa Trời, và "Bản" (本) có nghĩa là gốc rễ, bản chất, nguyên bản. Vậy, "Thần bản" có thể hiểu là **bản chất của Đức Chúa Trời**, **nguyên mẫu từ Đức Chúa Trời**, hay **tính Đức Chúa Trời**. Trong thần học Cơ Đốc, thuật ngữ này thường được dùng để chỉ hình ảnh của Đức Chúa Trời (Image of God) được Đấng Tạo Hóa phóng vào trong loài người khi sáng tạo.

Nền tảng cho khái niệm này xuất phát từ những câu Kinh Thánh then chốt trong sách Sáng-thế-ký: "Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ." (Sáng-thế-ký 1:27)

Tại đây, từ "hình" trong tiếng Hê-bơ-rơ là **"tselem"** (צֶלֶם), mang nghĩa một hình tượng, tượng trưng, hay đại diện. Từ "giống như" là **"demuth"** (דְּמוּת), chỉ sự tương tự, giống nhau về bản chất. Sự kết hợp của hai từ này cho thấy con người được tạo dựng không phải là Đức Chúa Trời, nhưng mang trong mình những đặc tính của Ngài, để đại diện và phản chiếu Ngài trên đất. Đây chính là "Thần bản" – dấu ấn của Đấng Tạo Hóa trong tạo vật được Ngài làm nên.

Không phải là một đặc điểm vật lý, "Thần bản" hay hình ảnh Đức Chúa Trời trong con người thể hiện qua nhiều phương diện thuộc linh và đạo đức:

1. Tư Cách Đạo Đức và Thuộc Linh: Con người được ban cho lương tâm, khả năng phân biệt thiện ác, khao khát sự công bình và thánh khiết (Truyền-đạo 3:11). Điều này phản ánh bản tính thánh khiết và công bình của Đức Chúa Trời.

2. Trí Tuệ, Ý Chí và Tình Cảm: Con người có khả năng suy luận, sáng tạo, lập kế hoạch, yêu thương và lựa chọn. Đây là sự phản chiếu trí tuệ vô hạn và ý chí tự do của Đức Chúa Trời.

3. Tư Cách Quản Trị: Ngay sau khi tạo dựng, Đức Chúa Trời đã giao cho con người quyền cai quản công trình sáng tạo (Sáng-thế-ký 1:28). Điều này phản ánh quyền tể trị tối cao của Đức Chúa Trời và vai trò đại diện của con người.

4. Tương Giao: Đức Chúa Trời là Đấng có tương giao trọn vẹn trong Ba Ngôi. Con người được tạo dựng cho mối tương giao: với Đức Chúa Trời và với nhau (Sáng-thế-ký 2:18). Khả năng yêu thương, giao tiếp và cộng đồng này bắt nguồn từ "Thần bản".

Tuy nhiên, bi kịch lớn nhất của nhân loại là sự sa ngã. Khi A-đam và Ê-va phạm tội, mối tương giao với Đức Chúa Trời bị đứt đoạn, và hình ảnh Đức Chúa Trời trong con người bị **hư hại nghiêm trọng**, méo mó và ô uế bởi tội lỗi. "Thần bản" không bị tiêu diệt hoàn toàn (vì con người vẫn còn phẩm giá, lý trí, sáng tạo - Sáng-thế-ký 9:6), nhưng đã bị **làm cho hư nát**.

Sứ đồ Phao-lô mô tả tình trạng của nhân loại xa cách Đức Chúa Trời: "Họ đã đổi lẽ thật Đức Chúa Trời lấy sự dối trá, kính thờ và hầu việc loài chịu dựng nên thay cho Đấng dựng nên." (Rô-ma 1:25) Tội lỗi khiến con người thờ lạy và trở nên giống với những hình tượng trần tục, thay vì phản chiếu Đấng Tạo Hóa chân thật. Bản tính sa ngã dẫn đến đủ mọi thứ tội ác (Rô-ma 3:10-18), che khuất và làm biến dạng "Thần bản" nguyên thủy.

Tin lành phước hạnh nằm ở đây: Đức Chúa Trời đã không bỏ mặc nhân loại. Ngài sai Con Một của Ngài là Chúa Giê-xu Christ, Đấng chính là **hiện thân trọn vẹn của "Thần bản"**.

"Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật sáng tạo." (Cô-lô-se 1:15) Từ Hy Lạp được dùng cho "hình ảnh" ở đây là **"eikōn"** (εἰκών), cũng chính là từ chỉ "hình ảnh" của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu không chỉ *mang* hình ảnh Đức Chúa Trời, Ngài chính là **hình ảnh thực thể và trọn vẹn** của Đức Chúa Trời vô hình (Hê-bơ-rơ 1:3). Ngài bày tỏ cho chúng ta biết Đức Chúa Trời thực sự là ai (Giăng 1:18).

Công việc cứu chuộc của Chúa Giê-xu chính là công cuộc **tái tạo và phục hồi "Thần bản"** nơi những ai tin nhận Ngài. Sự chết và sống lại của Ngài đã phá hủy quyền lực của tội lỗi và sự chết, mở ra con đường để chúng ta được trở nên **đồng hình đồng dạng với Con Ngài** (Rô-ma 8:29).

Sự phục hồi này không phải là một điều huyền bí, mà là một tiến trình thực tiễn diễn ra bởi quyền năng của Đức Thánh Linh khi chúng ta tin và vâng lời.

1. Sự Tái Sinh (Giăng 3:3-8): Khi tin Chúa Giê-xu, chúng ta được tái sinh bởi Đức Thánh Linh. Đây là sự khởi đầu của một sáng tạo mới (II Cô-rinh-tô 5:17), trong đó tâm linh chết vì tội lỗi được làm cho sống lại, phục hồi mối tương giao với Đức Chúa Trời – cốt lõi của "Thần bản".

2. Sự Biến Hóa Bởi Sự Nhận Biết (Cô-lô-se 3:9-10): Phao-lô khuyên: "Hãy lột bỏ người cũ cùng công việc nó, mà mặc lấy người mới, là người đang đổi ra mới theo hình tượng Đấng dựng nên người." "Người mới" này được đổi mới trong *sự nhận biết* (tiếng Hy Lạp: *epignōsis* – sự nhận biết đầy đủ, thân mật). Việc học hỏi, suy ngẫm và vâng theo Lời Chúa (Kinh Thánh) là công cụ chính để tâm trí chúng ta được đổi mới, từ đó cả tư tưởng, tình cảm và hành vi được phục hồi theo hình ảnh Đấng Tạo Hóa.

3. Sự Vinh Hiển Hóa Dần Dần (II Cô-rinh-tô 3:18): "Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một hình ảnh Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh." Tiến trình này là một sự biến đổi liên tục "từ vinh hiển qua vinh hiển" khi chúng ta chiêm ngưỡng Chúa Cứu Thế qua Lời Ngài và trong sự thờ phượng.

Làm thế nào để sống phản chiếu "Thần bản" được phục hồi hằng ngày?

1. Trong Nhân Cách và Đạo Đức:

• Yêu Thương và Tha Thứ: Phản chiếu tình yêu của Đức Chúa Trời (I Giăng 4:7-8).
• Thành Tín và Công Bình: Trung tín trong lời nói, việc làm, và đối xử công bình với mọi người, vì Đức Chúa Trời là thành tín và công bình.
• Khiêm Nhường và Dịu Dàng: Chúa Giê-xu là "có lòng nhu mì, khiêm nhường" (Ma-thi-ơ 11:29).

2. Trong Chức Vụ Quản Trị:

• Quản Lý Môi Trường: Sống có trách nhiệm với thiên nhiên, không bóc lột mà chăm sóc công trình sáng tạo của Đức Chúa Trời.
• Quản Lý Thời Gian, Tài Chính, Ân Tứ: Xem mọi thứ mình có là ủy thác từ Chúa để quản lý cách khôn ngoan cho vinh hiển Ngài.

3. Trong Mối Tương Giao:

• Với Đức Chúa Trời: Duy trì đời sống cầu nguyện, thờ phượng, suy gẫm Lời Chúa mỗi ngày.
• Với Hội Thánh: Tích cực gây dựng, khích lệ và sống trong sự hiệp một yêu thương với anh chị em trong đức tin (Ê-phê-sô 4:1-3).
• Với Thế Gian: Là "muối của đất" và "sự sáng của thế gian" (Ma-thi-ơ 5:13-16), đem lại hương vị tốt lành và chiếu sáng chân lý, công lý, hy vọng cho xã hội.

"Thần bản" là một khái niệm vô cùng phong phú, nói lên phẩm giá cao quý nhất của con người: được tạo dựng để phản chiếu và đại diện cho Đức Chúa Trời trên đất. Dù đã bị tội lỗi làm cho hư nát, nhưng nhờ ân điển của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta được kêu gọi để hình ảnh ấy được phục hồi cách trọn vẹn. Đây không phải là nỗ lực tự thân, mà là tiến trình biến đổi bởi Đức Thánh Linh khi chúng ta gắn bó với Đấng Christ.

Hãy bước đi mỗi ngày với ý thức rằng bạn là tác phẩm quý giá của Đấng Tạo Hóa, đang được Ngài chạm lại thành một kiệt tác trong Chúa Giê-xu. Hãy để đời sống mình, từ trong tư tưởng, lời nói đến hành động, ngày càng phản chiếu rõ nét hơn bản tính yêu thương, thánh khiết và sáng tạo của Cha Thiên Thượng. "Hỡi anh em là kẻ rất yêu dấu của tôi, như vậy, vì chúng ta có lời hứa dường ấy, thì hãy làm cho mình sạch khỏi mọi sự dơ bẩn phần xác thịt và phần thần linh, lại lấy sự kính sợ Đức Chúa Trời mà làm cho trọn việc nên thánh của chúng ta." (II Cô-rinh-tô 7:1).