Cầu Thay
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, cầu nguyện là hơi thở thuộc linh. Trong đó, cầu thay (intercessory prayer) là một chiều kích sâu sắc và quyền năng, thể hiện tình yêu thương và trách nhiệm của Hội Thánh. Đây không đơn thuần là một hành vi tôn giáo, mà là một chức vụ thiêng liêng, một đặc quyền cao quý, và là mạng lệnh Chúa truyền. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá nền tảng Kinh Thánh, bản chất, gương mẫu và ứng dụng thực tiễn của sự cầu thay.
Cầu thay (tiếng Hy Lạp: entynchanō - ἐντυγχάνω) có nghĩa là "đến gần, tiếp cận, khẩn nài thay cho ai." Từ này diễn tả hành động đứng vào vị trí của người khác, thay mặt họ để trình dâng lên Đức Chúa Trời những nhu cầu, nan đề, hoặc tội lỗi của họ. Đây là bản chất của sự cầu thay: là cầu nguyện cho người khác, không vì lợi ích bản thân.
Nền tảng cho sự cầu thay bắt nguồn từ chính bản tính của Đức Chúa Trời. Ngài là Đấng muốn con dân Ngài tham gia vào công việc của Ngài qua lời cầu nguyện. Trong Ê-xê-chi-ên 22:30, Chúa phán: "Ta tìm trong vòng chúng nó một người đắp tường, đứng nơi sứt mảnh trước mặt Ta, vì đất nầy, hầu cho Ta không hủy diệt nó; nhưng Ta chẳng tìm được một ai." "Đứng nơi sứt mảnh" chính là hình ảnh của người cầu thay - đứng vào chỗ hổng, khoảng trống thuộc linh để chặn đứng sự phán xét và kêu xin sự thương xót.
Mạng lệnh cầu thay được bày tỏ rõ ràng trong Tân Ước: "Vậy, trước hết mọi sự, ta dặn rằng, phải khẩn nguyện, cầu xin, kêu van, tạ ơn cho mọi người" (1 Ti-mô-thê 2:1). Sứ đồ Phao-lô cũng kêu gọi: "Hãy cầu nguyện cho hết thảy thánh đồ" (Ê-phê-sô 6:18). Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện: "Xin tha tội cho chúng tôi... " (số nhiều) trong lời cầu nguyện chung (Lu-ca 11:4).
Kinh Thánh đầy dẫy những tấm gương sống động về sự cầu thay, cho chúng ta khuôn mẫu để học theo.
1. Áp-ra-ham - Cầu Thay Cho Sô-đôm (Sáng Thế Ký 18:16-33): Áp-ra-ham đã "đến gần" (entynchanō trong bản LXX) và mặc cả với Đức Chúa Trời vì thành Sô-đôm. Ông không cầu nguyện cho chính mình, mà cho những người công bình trong thành. Lời cầu thay của ông xuất phát từ lòng công bình và lòng thương xót. Đức Chúa Trời đã nhậm lời ông và cứu Lót cùng gia đình.
2. Môi-se - Đứng Vào Chỗ Hổng Cho Dân Chúa (Xuất Ê-díp-tô Ký 32:11-14, 30-32): Khi dân Y-sơ-ra-ên phạm tội thờ con bò vàng, Đức Chúa Trời nổi giận định tiêu diệt họ. Môi-se đã đứng vào chỗ hổng ấy và cầu thay. Ông nài xin dựa trên giao ước của Đức Chúa Trời với các tổ phụ, danh tiếng của Chúa giữa các dân, và thậm chí sẵn sàng xóa tên mình khỏi sách sự sống vì dân chúng. Đây là đỉnh cao của tình yêu hy sinh trong cầu thay.
3. Đa-ni-ên - Cầu Thay Trong Sự Xưng Tội (Đa-ni-ên 9:3-19): Lời cầu nguyện của Đa-ni-ên là mẫu mực về sự cầu thay kèm với xưng tội tập thể. Ông nhận diện tội lỗi của cả dân tộc ("chúng tôi đã phạm tội..."), ăn năn thay mặt họ, và kêu cầu sự thương xót của Đức Chúa Trời dựa trên đặc tính hay thương xót của Ngài và vì danh Ngài.
4. Sứ đồ Phao-lô - Cầu Thay Cho Hội Thánh: Các thư tín của Phao-lô tràn ngập những lời cầu nguyện thay cho các tín hữu. Ông không ngừng tạ ơn và cầu xin cho họ được đầy dẫy sự hiểu biết, được vững vàng, và kinh nghiệm tình yêu của Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:16-19; Phi-líp 1:9-11; Cô-lô-se 1:9-12).
Đỉnh cao và nền tảng vững chắc nhất của sự cầu thay chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài không chỉ dạy về cầu thay, mà chính Ngài là Đấng Cầu Thay hoàn hảo và đời đời.
1. Chức Vụ Cầu Thay Trên Đất: Trước khi chịu chết, Chúa Giê-xu đã cầu thay cho các môn đồ (Lu-ca 22:31-32) và cho tất cả những ai sẽ tin Ngài (Giăng 17:9, 20). Trong phân đoạn quan trọng Giăng 17, Chúa Giê-xu cầu nguyện cho sự hiệp một, sự bảo tồn, và sự thánh hóa của Hội Thánh. Ngài cũu cầu thay cho những kẻ hành hại Ngài ngay trên thập tự giá: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34).
2. Chức Vụ Cầu Thay Hiện Tại Trên Thiên Đàng: Sau khi phục sinh và thăng thiên, Chúa Giê-xu tiếp tục chức vụ cầu thay của Ngài. Rô-ma 8:34 tuyên bố: "Đấng Christ... Ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thế cho chúng ta." Từ Hy Lạp entynchanō lại được dùng ở đây. Hê-bơ-rơ 7:25 khẳng định mạnh mẽ hơn: "Bởi thế, Ngài có thể cứu toàn vẹn những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho những kẻ ấy." Chúa Giê-xu, với thân vị hoàn hảo của Ngài (vừa là Đức Chúa Trời vừa là người), là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5).
3. Thánh Linh Cũng Cầu Thay: Ba Ngôi Đức Chúa Trời cùng tham gia trong chức vụ cầu thay. Rô-ma 8:26-27 cho biết: "Thánh Linh giúp cho sự yếu đuối chúng ta... Ngài cầu thế cho các thánh đồ theo ý Đức Chúa Trời." Từ "cầu thế" ở đây là hyperentynchanō (ὑπερεντυγχάνω), một dạng nhấn mạnh hơn, có nghĩa là "cầu thay cách sốt sắng cho."
Chúng ta được kêu gọi bước vào chức vụ cầu thay, không phải như những người độc lập, mà là trong Đấng Christ và bởi quyền năng của Thánh Linh.
1. Là Thầy Tế Lễ Thánh: Mỗi tín đồ đều là "thầy tế lễ nhà vua" (1 Phi-e-rơ 2:9). Chức tế lễ bao gồm việc dâng của lễ thuộc linh, mà lời cầu nguyện, đặc biệt là cầu thay, là một phần thiết yếu (Khải Huyền 5:8; 8:3-4).
2. Chiến Trận Thuộc Linh: Cầu thay là vũ khí chiến lược trong trận chiến thuộc linh. Khi Phao-lô kêu gọi mang lấy "cả binh giáp của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 6:11), ông kết thúc bằng lời kêu gọi: "Hãy nhờ Đức Thánh Linh, thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện và nài xin. Hãy dùng sự bền đỗ trọn vẹn mà tỉnh thức về điều đó, và cầu nguyện cho hết thảy thánh đồ" (Ê-phê-sô 6:18). Cầu thay là cách chúng ta chiến đấu chống lại các quyền lực tối tăm, giành lại những linh hồn và phá vỡ các ách của ma quỷ.
3. Bày Tỏ Tình Yêu Thương và Sự Hiệp Một: Cầu thay cho anh em là biểu hiện cụ thể của tình yêu thương trong Đấng Christ. Nó phá vỡ sự ích kỷ và kết nối chúng ta trong một mối liên hệ sâu sắc với những nhu cầu của Hội Thánh và thế giới.
Làm thế nào để phát triển một đời sống cầu thay hiệu quả?
1. Bắt Đầu Với Thái Độ Đúng:
- Khiêm nhường và ăn năn: Như Đa-ni-ên, hãy đến với Chúa trong sự khiêm nhường, xưng nhận tội lỗi của chính mình và của tập thể (2 Sử Ký 7:14).
- Vâng phục và tin cậy: Tin rằng Đức Chúa Trời nghe và đáp lời, theo ý muốn tốt lành của Ngài (1 Giăng 5:14-15).
- Kiên trì: Cầu thay đòi hỏi sự bền đỗ. Hãy học gương Chúa Giê-xu và các sứ đồ (Lu-ca 18:1; Cô-lô-se 4:2).
2. Lập Danh Sách Cầu Nguyện Có Chủ Đích: Hãy cụ thể. Có thể chia thành các nhóm:
- Gia đình: Người thân, con cái, hôn nhân.
- Hội Thánh địa phương: Mục sư, ban chấp sự, các chức vụ, từng tín hữu.
- Nhà cầm quyền: Cầu cho họ được sự khôn ngoan và kính sợ Chúa (1 Ti-mô-thê 2:1-2).
- Người chưa tin: Xin Chúa mở lòng họ, sai người đến gieo Tin Lành.
- Những người bị bắt bớ, đau khổ: Trên khắp thế giới.
3. Cầu Nguyện Dựa Trên Lời Hứa Của Đức Chúa Trời: Lời cầu thay mạnh mẽ nhất là lời cầu nguyện dựa trên chính Lời Chúa. Hãy dùng các phân đoạn Kinh Thánh để cầu nguyện. Ví dụ, dùng Ê-phê-sô 1:17-19 để cầu xin Thánh Linh của sự khôn ngoan và mặc khải cho một người; dùng Phi-líp 4:7 để cầu xin sự bình an của Đức Chúa Trời cho người đang lo lắng.
4. Kết Hợp Với Sự Tỉnh Thức Và Ăn Chay: Đôi khi, sự cầu thay cho những nan đề lớn cần được kết hợp với sự tỉnh thức (linh giác thuộc linh) và ăn chay, như gương của Nê-hê-mi và Đa-ni-ên (Nê-hê-mi 1:4; Đa-ni-ên 9:3).
5. Tham Gia Nhóm Cầu Nguyện: Cầu thay cùng nhau là quyền năng. Chúa Giê-xu hứa: "Nếu hai người trong các ngươi thuận nhau ở dưới đất mà cầu xin không cứ việc chi, thì Cha ta ở trên trời sẽ cho họ" (Ma-thi-ơ 18:19).
Cầu thay là trái tim của đời sống Cơ Đốc nhân, là chiếc cầu nối giữa nhu cầu của con người với sự dư dật của Đức Chúa Trời. Nó bắt nguồn từ chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời: Chúa Cha tìm kiếm người đứng nơi sứt mảnh; Chúa Con là Đấng Cầu Thay đời đời; và Chúa Thánh Linh cầu thay trong chúng ta. Khi chúng ta dấn thân vào chức vụ cầu thay, chúng ta không chỉ ban phước cho người khác, mà còn được biến đổi, được kéo gần Chúa hơn, và tham gia vào công việc vĩ đại của Ngài trên đất.
Hãy bắt đầu ngay hôm nay. Đừng xem thường quyền năng của một lời cầu nguyện thay cho người bạn đang đau buồn, cho một lãnh đạo Hội Thánh đang mệt mỏi, hay cho một người lân cận chưa biết Chúa. Bạn chính là "thầy tế lễ" được kêu gọi để đứng nơi sứt mảnh. Hãy cầu thay với đức tin, sự bền lòng và tình yêu thương, biết rằng lời cầu nguyện của bạn được nâng lên trên thiên đàng bởi hương thơm của chính Đấng Christ (Khải Huyền 8:3-4), và sẽ không bao giờ luống công trong Chúa (1 Cô-rinh-tô 15:58).