Chúng ta có thể học được gì từ những lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu?

Trong hành trình theo Chúa, không có phương diện nào thiết thực và quan trọng hơn đời sống cầu nguyện. Đó là hơi thở thuộc linh, là sợi dây kết nối chúng ta với Đức Chúa Trời. Làm thế nào để chúng ta cầu nguyện cách hiệu quả? Làm thế nào để lời cầu nguyện không trở nên nhàm chán, hình thức, nhưng thực sự là một cuộc đối thoại sống động với Cha Thiên Thượng? Câu trả lời trọn vẹn và thẩm quyền nhất không đến từ một nhà cố vấn nào, mà đến từ chính Con Đức Chúa Trời, Đấng đã sống trong xác thịt và bày tỏ một đời sống cầu nguyện mẫu mực. Chúa Giê-xu Christ, vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn vừa là con người trọn vẹn, đã để lại cho chúng ta những lời cầu nguyện được ghi chép trong Kinh Thánh như một kho báu vô giá để học hỏi, suy ngẫm và bắt chước. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá các nguyên tắc, tâm tình và bài học thực tiễn từ những lời cầu nguyện của Ngài.

I. Cầu Nguyện Trong Sự Thân Mật Và Liên Hệ Với Cha: “A-ba, Cha!”

Điểm đặc biệt đầu tiên và xuyên suốt trong mọi lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu là mối quan hệ thân mật, riêng tư với Đức Chúa Trời là Cha. Trong văn hóa Do Thái, việc gọi Đức Chúa Trời là “Cha” không phải là điều phổ biến. Thế nhưng, Chúa Giê-xu đã giới thiệu cho nhân loại một cách tiếp cận mới mẻ và đầy yêu thương này.

Mác 14:36 chép: “Ngài rằng: A-ba, Cha, mọi việc Cha có thể làm được; xin cất chén nầy khỏi con; nhưng không theo ý muốn con, mà theo ý muốn Cha.” Từ “A-ba” (Αββα) trong tiếng A-ram là một từ rất thân mật, gần gũi, có thể dịch là “Ba ơi” hay “Cha thân yêu”. Nó thể hiện sự tin cậy, gần gũi và tình yêu thương của một đứa con với người cha. Sứ đồ Phao-lô sau này cũng nhấn mạnh điều này cho các tín hữu: “Lại vì anh em là con, nên Đức Chúa Trời đã sai Thánh Linh của Con Ngài vào lòng chúng ta, kêu rằng: A-ba, Cha!” (Ga-la-ti 4:6).

Qua đó, bài học đầu tiên cho chúng ta là: Cầu nguyện bắt nguồn từ một mối quan hệ, không phải từ một nghi thức. Chúa Giê-xu không bước vào sự hiện diện của Đức Chúa Trời với tư cách một người xa lạ, mà như một người Con trong gia đình. Chúng ta cũng vậy, nhờ huyết của Chúa Giê-xu, chúng ta được nhận làm con nuôi của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 1:5). Do đó, lời cầu nguyện của chúng ta phải xuất phát từ tấm lòng của một đứa con chạy đến với Cha mình, trong sự thân mật, tin cậy và yêu mến, không phải là sự lặp lại hình thức của một thần dân xa cách.

II. Cầu Nguyện Trong Sự Vâng Phục Tuyệt Đối: “Ý Muốn Cha Được Nên”

Chủ đề xuyên suốt và mạnh mẽ nhất trong những lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu là sự vâng phục trọn vẹn ý muốn của Đức Chúa Trời. Đây là tâm điểm của lời cầu nguyện trong vườn Ghết-sê-ma-nê (Ma-thi-ơ 26:39, 42), và cũng là tinh thần của lời cầu nguyện Ngài dạy các môn đồ: “Ý Cha được nên, ở đất như trời” (Ma-thi-ơ 6:10).

Trong tiếng Hy Lạp, từ “ý muốn” (θέλημα – *thelēma*) không chỉ đơn thuần là một ý thích, mà mang nghĩa về ý định, mục đích, kế hoạch đã được định sẵn. Lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu cho thấy sự đầu phục trọn vẹn của ý chí con người của Ngài trước ý chỉ thiên thượng của Đức Chúa Trời. Ngay cả khi ý muốn đó dẫn đến thập tự giá, sự đau đớn và sự chết, Ngài vẫn thưa: “Xin ý Cha được nên”.

Bài học thứ hai cho chúng ta thật rõ ràng: Cầu nguyện chân thật không nhằm bắt Đức Chúa Trời phục vụ kế hoạch của chúng ta, mà là điều chỉnh lòng chúng ta để tìm kiếm, hiểu biết và vâng theo kế hoạch của Ngài. Điều này đòi hỏi sự khiêm nhường, từ bỏ ý riêng và niềm tin rằng ý muốn Đức Chúa Trời là “thánh, đẹp lòng và trọn vẹn” (Rô-ma 12:2). Lời cầu nguyện của chúng ta thường xoay quanh “xin Chúa ban cho con…”, nhưng Chúa Giê-xu dạy chúng ta bắt đầu bằng “xin ý Cha được nên trong đời con”.

III. Cầu Nguyện Cho Người Khác: Trọng Tâm Của Sự Cầu Thay

Trong phân đoạn được mệnh danh là “Lời Cầu Nguyện Thầy Tế Lễ” (Giăng chương 17), Chúa Giê-xu đã để lại một khuôn mẫu tuyệt vời về sự cầu thay. Đáng chú ý, Ngài dành phần lớn lời cầu nguyện này không phải cho chính mình, mà cho các môn đồ và cho tất cả những ai sẽ tin nơi Ngài.

• Cầu nguyện cho sự bảo vệ thuộc linh: “Con cầu xin Cha gìn giữ họ khỏi kẻ ác... Xin Cha lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; lời Cha tức là lẽ thật” (Giăng 17:11, 15, 17). Ngài không cầu xin Cha cất họ khỏi thế gian, nhưng gìn giữ họ trong thế gian.
• Cầu nguyện cho sự hiệp một: “Để cho họ cũng hiệp làm một như chúng ta... hầu cho thế gian tin rằng Cha đã sai con đến” (Giăng 17:11, 21). Sự hiệp một của Hội Thánh là một bằng chứng mạnh mẽ cho thế gian về thực tại của Đấng Christ.
• Cầu nguyện cho sự vinh hiển tương lai: “Cha ôi, con muốn con ở đâu thì những kẻ Cha đã cho con cũng ở đó với con, để họ ngắm xem sự vinh hiển của con” (Giăng 17:24). Tầm nhìn của Ngài vượt xa hiện tại, hướng đến sự vinh hiển đời đời.

Bài học thứ ba: Cầu nguyện chân chính luôn mở rộng vòng tròn ra ngoài bản thân. Chúa Giê-xu dạy chúng ta không chỉ cầu nguyện cho nhu cầu cá nhân, mà còn phải sốt sắng cầu thay cho anh em mình, cho Hội Thánh, và cho thế gian. Điều này phá vỡ sự ích kỷ và làm cho đời sống cầu nguyện của chúng ta trở nên phong phú, giống như tấm lòng của Đấng Trung Bảo vậy.

IV. Cầu Nguyện Trong Cơn Khốn Cùng Với Sự Thành Thật Trọn Vẹn

Lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu tại Ghết-sê-ma-nê cho chúng ta thấy sự thành thật tuyệt đối của một con người trước mặt Đức Chúa Trời. Ngài thưa: “Linh hồn ta buồn bực cho đến chết... Xin Cha cất chén nầy khỏi con” (Mác 14:34, 36). Chúa Giê-xu không giả vờ mạnh mẽ hay che giấu nỗi sợ hãi, đau đớn của mình. Ngài bày tỏ ước muốn chân thật của con người: được thoát khỏi sự đau khổ sắp tới.

Tuy nhiên, sự thành thật này luôn đi kèm với sự đầu phục: “Song không theo ý muốn con, mà theo ý muốn Cha.” Đây là điểm cân bằng quan trọng. Chúa Giê-xu dạy chúng ta rằng chúng ta có thể, và nên, mang mọi cảm xúc, nỗi sợ hãi, ước muốn và sự yếu đuối của mình đến với Cha. Ngài không đòi hỏi chúng ta phải “chỉnh trang cảm xúc” trước khi đến. Nhưng Ngài cũng dạy chúng ta đặt mọi điều đó dưới sự tể trị và ý muốn khôn ngoan của Ngài.

Bài học thứ tư: Đức Chúa Trời đón nhận lời cầu nguyện thành thật của một tấm lòng đau buồn, nhưng Ngài mong muốn chúng ta tin cậy sự khôn ngoan và tình yêu của Ngài hơn là giải pháp tức thời chúng ta tìm kiếm.

V. Cầu Nguyện Với Thái Độ Tôn Cao Và Thờ Phượng

Trong Giăng 17, lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu bắt đầu bằng một lời tôn cao: “Cha ôi, giờ đã đến; xin làm vinh hiển Con, hầu cho Con cũng làm vinh hiển Cha... Ấy là sự sống đời đời, đó là nhìn biết Cha, là Đức Chúa Trời có một và thật, cùng Jêsus Christ, là Đấng Cha đã sai đến” (Giăng 17:1, 3). Trước khi trình bày bất kỳ nhu cầu nào, Chúa Giê-xu đã tập trung vào bản tính, vinh quang và công việc của Đức Chúa Trời.

Tương tự, lời cầu nguyện chủ mẫu (Lạy Cha – Ma-thi-ơ 6:9-13) cũng bắt đầu với: “Lạy Cha chúng tôi ở trên trời; Danh Cha được thánh; Nước Cha được đến; Ý Cha được nên...” Ba lời cầu xin đầu tiên đều liên quan đến Đức Chúa Trời và vương quốc của Ngài, trước khi đề cập đến những nhu cầu cá nhân như “xin cho chúng tôi hôm nay đồ ăn đủ ngày”.

Bài học thứ năm: Cầu nguyện đúng đắn bắt đầu từ sự thờ phượng. Nó đặt Đức Chúa Trời vào đúng vị trí của Ngài – là trung tâm, là Đấng Tạo Hóa, là Vua – và đặt chúng ta vào đúng vị trí của mình – là thọ tạo, là thần dân, là con cái. Thái độ này điều chỉnh quan điểm của chúng ta, làm giảm bớt sự tập trung vào bản thân và nuôi dưỡng lòng kính sợ, biết ơn.

Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cầu Nguyện Hằng Ngày

Từ những bài học trên, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng cụ thể để biến đổi đời sống cầu nguyện cá nhân:

1. Bắt Đầu Với Tư Cách Là Con: Trước khi thưa chuyện, hãy nhắc nhở bản thân về địa vị làm con cái Đức Chúa Trời của bạn trong Đấng Christ (Giăng 1:12). Hãy gọi Ngài là “Cha” với tất cả sự thân mật và kính trọng. Điều này giải phóng bạn khỏi tâm lý sợ hãi, xa cách.

2. Sắp Xếp Thứ Tự Ưu Tiên: Hãy noi gương Chúa, bắt đầu lời cầu nguyện bằng sự thờ phượng (ca ngợi bản tính, công việc của Chúa), sau đó là sự đầu phục (tìm kiếm ý muốn Ngài), rồi mới đến sự cầu xin cho bản thân và cầu thay cho người khác. Một công thức đơn giản: C.T.C.T – Ca ngợi, Tạ ơn, Cầu xin, Trình bày (cầu thay).

3. Thành Thật Và Đầu Phục: Tạo thói quen thành thật với Chúa về mọi điều trong lòng. Viết nhật ký cầu nguyện có thể giúp ích. Nhưng luôn kết thúc mỗi mối quan tâm, ước muốn bằng lời tuyên bố tin cậy: “Lạy Cha, nhưng xin ý Cha được nên”.

4. Mở Rộng Tấm Lòng Cầu Thay: Lập một danh sách cầu nguyện bao gồm gia đình, bạn bè, Mục sư, Hội Thánh, các nhà truyền giáo, và chính quyền (1 Ti-mô-thê 2:1-2). Hãy học thuộc và thường xuyên cầu nguyện theo Giăng 17 cho sự hiệp một và sự thánh hóa của Hội Thánh.

5. Tìm Kiếm Những Khoảnh Khắc “Ghết-sê-ma-nê”: Đó là những lúc cầu nguyện một mình, chiến đấu thuộc linh, đầu phục ý muốn Chúa (Lu-ca 22:41). Dành thời gian tĩnh lặng, không vội vã, không chỉ để đọc ra một danh sách, mà để lắng nghe và giao chiến trong tâm linh.

Kết Luận

Những lời cầu nguyện của Chúa Giê-xu không đơn thuần là những lời nói đẹp đẽ được ghi lại, mà là sự bày tỏ chính mạng lệnh sống của Ngài – một đời sống hoàn toàn lệ thuộc, hiệp nhất và vâng phục Đức Chúa Trời Cha. Chúng là ánh sáng soi đường cho mọi Cơ đốc nhân trong hành trình thuộc linh. Khi chúng ta nghiên cứu, suy ngẫm và áp dụng các nguyên tắc từ những lời cầu nguyện này, đời sống cầu nguyện của chúng ta sẽ chuyển từ một bổn phận nặng nề sang một mối tương giao sống động; từ một cuộc độc thoại tập trung vào bản thân sang một cuộc đối thoại biến đổi tập trung vào Đức Chúa Trời và vương quốc của Ngài.

Hãy để lời của tác giả Hê-bơ-rơ khích lệ chúng ta: “Ấy vậy, chúng ta có thầy tế lễ thượng phẩm lớn đã trải qua các từng trời, là Đức Chúa Jêsus, Con Đức Chúa Trời, thì hãy cầm giữ đạo đã xưng ra. Vì chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, bèn có một thầy tế lễ bị thử thách trong mọi việc cũng như chúng ta, song không phạm tội. Vậy, chúng ta hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng.” (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Chúa Giê-xu của chúng ta không chỉ là Đấng dạy chúng ta cầu nguyện, mà chính Ngài đang cầu thay cho chúng ta ở bên hữu Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:34). Vì vậy, chúng ta có thể với sự tin quyết, noi theo gương Ngài, mà đến với Cha.