Chủ nghĩa bạo dâm là gì?

Trong xã hội đương đại, thuật ngữ "bạo dâm" (sadism) thường được hiểu theo nghĩa hẹp, liên quan đến tình dục. Tuy nhiên, từ góc độ tâm lý học và đặc biệt là thần học Kinh Thánh, chủ nghĩa bạo dâm mang một ý nghĩa rộng và sâu sắc hơn nhiều. Nó mô tả một khuynh hướng tội lỗi trong bản chất con người sa ngã: sự khoái cảm, thỏa mãn hoặc khẳng định quyền lực có được từ việc gây ra đau đớn, sỉ nhục, hoặc kiểm soát người khác. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá hiện tượng này dưới ánh sáng của Lời Chúa, giải phẫu gốc rễ thuộc linh, và chỉ ra con đường biến đổi qua Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ.

Từ "bạo dâm" bắt nguồn từ tên của Hầu tước de Sade, một nhà văn thế kỷ 18 nổi tiếng với các tác phẩm mô tả sự khoái lạc từ sự tàn bạo. Trong bối cảnh Kinh Thánh, chúng ta xem xét nó như một dạng thức của tội lỗi. Đó không chỉ là hành động thể xác, mà là một thái độ của lòng: sự vui thích khi thấy người khác đau khổ, thất bại, hoặc bị hạ thấp để nâng cao giá trị bản thân hoặc thỏa mãn cảm giác quyền lực.

Biểu hiện của nó có thể thấy trong:

• Sự bắt nạt (Bullying): Từ trường học đến nơi làm việc, tìm niềm vui trong việc trêu chọc, cô lập, hoặc làm nhục người yếu thế hơn.
• Sự kiêu ngạo tâm linh (Spiritual Pride): Cảm thấy hả hê, "đắc thắ" khi chỉ ra lỗi lầm của anh em mình, với thái độ khinh miệt thay vì thương xót (Lu-ca 18:9-14).
• Sự trả thù và căm giận: Nuôi dưỡng ý định trả đũa và cảm thấy thỏa mãn khi kẻ thù mình gặp họa (Châm Ngôn 24:17-18).
• Sự thao túng (Manipulation): Kiểm soát cảm xúc và hành động của người khác thông qua sự im lặng, đe dọa tình cảm, hoặc gây tổn thương, và tìm thấy sự an toàn trong việc nắm quyền đó.

Kinh Thánh không dùng từ "bạo dâm", nhưng mô tả rõ ràng tâm thái này. Nó bắt nguồn từ tội kiêu ngạo (pride) – gốc rễ của mọi tội lỗi (Châm Ngôn 16:18). Sa-tan sa ngã vì muốn sánh bằng Đấng Tối Cao (Ê-sai 14:12-14). Từ đó, nó gieo vào lòng người sự ham muốn chiếm hữu quyền lực tuyệt đối và phủ nhận hình ảnh Đức Chúa Trời nơi người khác.

Hãy xem xét các phân đoạn Kinh Thánh:

• Haman trong sách Ê-xơ-tê: Haman không chỉ muốn giết Mạc-đô-chê; ông ta khoái lạc trong việc hạ nhục và tiêu diệt cả một dân tộc. Sự vui sướng của ông khi được vua ban thưởng (Ê-xơ-tê 5:9-11) và sự tức giận khi Mạc-đô-chê không cúi lạy (Ê-xơ-tê 3:5) cho thấy lòng kiêu ngạo và khát vọng bạo dâm cần được tôn thờ và gây đau đớn cho kẻ không phục tùng.
• Vua Hê-rốt và Herodias (Mác 6:17-28): Herodias "nuôi lòng ghét" Giăng Báp-tít vì ông nói sự thật. Bà tìm cơ hội để hãm hại ông. Sự vui mừng độc ác của bà khi nhận đầu Giăng trên đĩa không chỉ là trả thù, mà là sự thỏa mãn của quyền lực đã đè bẹp được lẽ phải.
• Những kẻ chế giễu dưới chân thập tự giá: Họ "nhạo báng" Chúa Giê-xu, cảm thấy khoái trá khi thấy Đấng tự xưng là Con Đức Chúa Trời giờ đây bất lực và đau đớn (Ma-thi-ơ 27:39-44). Hành động này là hiện thân của tâm lý bạo dâm thuộc linh: sự vui thích trong việc làm nhục và phủ nhận sự thánh khiết.

Từ nguyên tiếng Hy Lạp giúp chúng ta hiểu sâu hơn. Chữ "huperēphania" (ὑπερηφανία) thường được dịch là "kiêu ngạo" (Mác 7:22) mang nghĩa "tự đề cao mình lên trên người khác", thể hiện một thái độ khinh miệt. Chữ "kata kauchēsai" trong Gia-cơ 2:13 nói về sự "phán xét không có lòng thương xót", hàm ý sự hả hê khi lên án.

Phúc Âm trình bày một hình mẫu hoàn toàn đối lập với tinh thần bạo dâm: Chúa Giê-xu Christ, Đấng chịu đau khổ thay vì gây ra đau khổ. Ngài là hiện thân của tình yêu Agape (ἀγάπη) – tình yêu hy sinh, vị tha, tìm kiếm lợi ích cao nhất của người khác, ngay cả với kẻ thù.

"Ngài đã bị người ta khinh dể và chán bỏ, từng trải sự đau ốm, biết sửa trị vì tội lỗi của dân ta." (Ê-sai 53:3-5)

Chúa Giê-xu dạy: "Hãy yêu kẻ thù nghịch, và làm ơn cho kẻ ghét anh em" (Lu-ca 6:27). Điều răn này đánh thẳng vào bản chất bạo dâm trong lòng người. Ngài không tìm niềm vui trong sự trừng phạt, mà đau buồn vì sự cứng lòng (Mác 3:5). Trên thập tự giá, Ngài cầu nguyện: "Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì" (Lu-ca 23:34). Lời cầu nguyện này là sự phá đổ hoàn toàn mọi khuynh hướng trả thù hay tìm thỏa mãn trong sự đau khổ của kẻ khác.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi nhận diện và chiến đấu với mọi dạng thức của tội lỗi này trong đời sống mình và cộng đồng Hội Thánh.

1. Tự Xét Lòng (Self-Examination):
Hãy thành thật trước mặt Chúa với những câu hỏi:

• Tôi có cảm thấy một niềm vui kín đáo, một "cảm giác đắc thắng" khi nghe tin một người mà tôi không ưa gặp thất bại hoặc bị vạch trần tội lỗi không?
• Tôi có hay chế giễu, dùng lời nói mỉa mai ("sarcasm") để hạ thấp người khác và cảm thấy mình thông minh, hơn họ không?
• Trong các mối quan hệ, tôi có tìm cách kiểm soát, khiến người khác phải sợ hoặc phụ thuộc vào cảm xúc của tôi để có cảm giác an toàn và quyền lực không?

2. Theo Đuổi Sự Khiêm Nhường và Cảm Thương (Humility & Compassion):
Chúng ta phải mặc lấy tấm lòng của Đấng Christ (Phi-líp 2:5). Thay vì vui khi thấy người sa ngã, hãy nhớ lời: "Hỡi anh em, ví bằng có người nào bị sa trong tội lỗi, thì anh em là kẻ có Đức Thánh Linh, hãy lấy lòng mềm mại mà sửa họ lại" (Ga-la-ti 6:1). Từ Hy Lạp "mềm mại" (praütēs) ở đây chỉ thái độ dịu dàng, kiểm soát được sức mạnh. Hãy tập cảm thương (splanchnizomai - động lòng thương xót, như Chúa Giê-xu thường làm).

3. Đối Mặt Với Bạo Dâm Trong Cộng Đồng:
Hội Thánh phải là nơi an toàn, không dung thứ cho văn hóa bắt nạt, thao túng, hay làm nhục. Các nhà lãnh đạo đặc biệt phải cảnh giác, không sử dụng quyền lực thuộc linh để thao túng hay đàn áp, nhưng để chăn bầy với lòng yêu thương (1 Phi-e-rơ 5:2-3). Khi chứng kiến sự bạo dâm (dù là lời nói hay hành động), chúng ta không được im lặng. Hãy bênh vực người yếu thế (Châm Ngôn 31:8-9).

4. Tìm Kiếm Sự Thỏa Mãn Đích Thực Nơi Thập Tự Giá:
Tâm lý bạo dâm tìm kiếm sự khẳng định bản ngã sai lầm. Phúc Âm cho chúng ta một con đường khác: Chúng ta được khẳng định giá trị bởi tình yêu hy sinh của Chúa Giê-xu trên thập tự giá, chứ không phải bởi việc chà đạp người khác. Khi chúng ta thật sự hiểu và kinh nghiệm ân điển, rằng chính chúng ta cũng là những tội nhân đáng bị đoán phạt nhưng được tha thứ, thì lòng kiêu ngạo và ý muốn thống trị sẽ tan chảy (Ê-phê-sô 2:1-10).

Chủ nghĩa bạo dâm, xét đến cùng, là sự biểu hiện của "cái tôi" sa ngã muốn ngồi trên ngôi của Đức Chúa Trời để phán xét và trừng phạt. Nó đối nghịch trực tiếp với cốt lõi của Phúc Âm: Đức Chúa Trời Toàn Năng, thay vì trút cơn thịnh nộ xứng đáng của Ngài trên chúng ta, đã trút nó lên chính Con Một Ngài, Chúa Giê-xu Christ, trên thập tự giá (Rô-ma 3:23-26). Đấng có mọi quyền để hủy diệt, đã chọn chịu đựng sự hủy diệt vì tình yêu.

Do đó, cuộc chiến chống lại khuynh hướng bạo dâm trong lòng không phải là nỗ lực tự cải thiện bản thân, mà là một hành trình biến đổi bởi Thánh Linh. Mỗi ngày, chúng ta cần đến với thập tự giá, nơi bạo lực tội lỗi cuối cùng đã bị đánh bại bởi tình yêu hy sinh. Từ đó, chúng ta học để không còn tìm niềm vui trong sự đau khổ của người khác, mà tìm thấy niềm vui sâu xa trong ân điển, và từ ân điển đó, mở lòng ra với lòng thương xót và sự khiêm nhường đối với những người cũng đang lạc lối và đau khổ như chúng ta đã từng.

"Ví thử có sự khoe mình, thì hãy khoe mình trong Chúa." (1 Cô-rinh-tô 1:31)

Sự khoe mình duy nhất của Cơ Đốc nhân là trong thập tự giá của Chúa chúng ta – nơi quyền lực của tội lỗi và sự chết bị phá vỡ, và quyền năng biến đổi của tình yêu được tỏ bày trọn vẹn.