Trên Thiên Đàng Có Hôn Nhân Không?
Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân, đặc biệt là những người có đời sống hôn nhân hạnh phúc hoặc những người khao khát tìm được một người bạn đời, thường băn khoăn với một câu hỏi: Trên thiên đàng có hôn nhân không? Câu hỏi này không chỉ liên quan đến bản chất của đời sống đời đời, mà còn chạm đến trọng tâm của mối quan hệ giữa con người với Đức Chúa Trời. Để trả lời, chúng ta cần nghiên cứu cách cẩn thận Lời Chúa, đặc biệt là những lời dạy trực tiếp của Chúa Giê-xu Christ và sự mặc khải trong Tân Ước.
Nền tảng quan trọng nhất cho câu hỏi này được tìm thấy trong sách Ma-thi-ơ, khi Chúa Giê-xu đối đáp với những người Sa-đu-sê, là những người chối bỏ sự sống lại.
"Trong sự sống lại, người ta chẳng cưới vợ, chẳng lấy chồng; nhưng các người sẽ như thiên sứ của Đức Chúa Trời ở trên trời vậy." (Ma-thi-ơ 22:30, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Cùng một sự kiện được ghi lại trong Lu-ca 20:34-36 với chi tiết sâu hơn:
"Đức Chúa Jêsus phán rằng: Con cái đời nầy cưới vợ gả chồng; song những kẻ đã được kể đáng dự phần đời sau và đáng từ kẻ chết sống lại, thì chẳng cưới vợ, chẳng gả chồng. Bởi họ không thể chết nữa, vì giống như thiên sứ, và là con của Đức Chúa Trời, tức là con của sự sống lại."
Phân tích từ ngữ Hy Lạp tại đây rất quan trọng. Cụm "chẳng cưới vợ gả chồng" (οὐτε γαμοῦσιν οὐτε γαμίζονται - oute gamousin oute gamizontai) sử dụng động từ có gốc γάμος (gamos) - nghĩa là "hôn lễ" hay "hôn nhân". Chúa Giê-xu phủ định hoàn toàn hành động kết hôn (cưới) và được gả (lấy chồng) trong trạng thái sống lại. Ngài so sánh những người được cứu chuộc "sẽ như thiên sứ của Đức Chúa Trời" (ὡς ἄγγελοι τοῦ θεοῦ - hōs angeloi tou Theou). Các thiên sứ là những thực thể thuộc linh, không bị ràng buộc bởi các thể chế vật chất và xác thịt như hôn nhân, sinh sản, và sự chết. Mục đích của hôn nhân trên đất – để hiệp một, sinh sản, và bổ sung cho nhau – sẽ được thay thế và làm trọn vẹn trong một thực tại cao hơn.
Để hiểu tại sao hôn nhân không tồn tại trên thiên đàng, chúng ta cần quay lại mục đích nguyên thủy của nó theo Kinh Thánh.
"Đức Giê-hô-va Đức Chúa Trời phán rằng: Loài người ở một mình thì không tốt; ta sẽ làm nên một kẻ giúp đỡ giống như nó... Vì vậy, người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt." (Sáng-thế Ký 2:18, 24).
Hôn nhân là một mối quan hệ giao ước trên đất, được Đức Chúa Trời thiết lập với những mục đích cụ thể trong bối cảnh của thời gian và không gian tạm thời:
1. Sự hiệp một và bổ sung (Sáng-thế Ký 2:18): Giải quyết sự cô đơn và tạo nên một mối tương giao phản ánh tình yêu thương.
2. Sanh sản và lấp đầy đất (Sáng-thế Ký 1:28): Duy trì nhân loại.
3. Là hình bóng về Đấng Christ và Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:31-32): Sứ đồ Phao-lô tiết lộ mầu nhiệm lớn lao - hôn nhân trần thế là hình bóng (μυστήριον - mystērion) của mối tương giao giữa Christ (chàng rể) và Hội Thánh (cô dâu). Khi thực thể (τὸ ἀντίτυπον - to antitypon) là sự hiệp một vĩnh cửu đến, thì hình bóng (τὸ τύπος - to typos) sẽ qua đi.
4. Ngăn ngừa tội tà dâm (1 Cô-rinh-tô 7:2): Trong một thế giới sa ngã.
Trên thiên đàng, tất cả những mục đích này sẽ được ứng nghiệm và siêu việt hóa trong chính Đức Chúa Trời. Sự cô đơn không còn tồn tại trong sự hiện diện đầy đủ của Ngài (Khải-huyền 21:3-4). Sự sinh sản không cần thiết vì không còn sự chết. Và quan trọng nhất, hình bóng (hôn nhân trần thế) sẽ nhường chỗ cho thực thể: Đám Cưới Chiên Con (Khải-huyền 19:7-9).
Kinh Thánh không nói rằng trên thiên đàng không có tình yêu hay mối tương giao sâu sắc; trái lại, nó mô tả một thực tại của tình yêu và sự hiệp một trọn vẹn hơn gấp bội. Trọng tâm của thiên đàng là mối tương giao giữa Đấng Christ và Hội Thánh của Ngài, được hình ảnh hóa qua sự kiện vĩ đại nhất: Đám Cưới Chiên Con.
"Chúng ta hãy hớn hở vui mừng, tôn vinh Ngài; vì lễ cưới Chiên Con đã tới, và vợ Ngài đã sửa soạn, mặc áo sáng lòa, tinh sạch bằng vải gai mịn – Vải gai mịn đó là công đức của các thánh đồ." (Khải-huyền 19:7-8).
Trong khải tượng này, toàn thể Hội Thánh – mọi người được cứu chuộc qua mọi thời đại – là Cô Dâu (ἡ νύμφη - hē nymphē), và Đấng Christ là Chàng Rể (ὁ νυμφίος - ho nymphios). Điều này không có nghĩa là chúng ta mất đi cá tính, nhưng chúng ta được hiệp một cách trọn vẹn và tập thể trong Ngài. Tất cả những khát khao về tình yêu, sự thuộc về, sự hiểu biết trọn vẹn và thân mật vẹn toàn – vốn chỉ được thỏa mãn một cách bất toàn trong hôn nhân trần thế – sẽ được làm cho trọn vẹn trong chính Đấng Christ. Ngài là Đấng mà linh hồn chúng ta khao khát (Thi-thiên 42:1-2).
Sứ đồ Phao-lô cũng ám chỉ sự chuyển đổi này khi ông nói: "Vả, ấy là về Đấng Christ và Hội thánh mà tôi nói đó" (Ê-phê-sô 5:32). Ông chỉ ra rằng hôn nhân trần thế là một sự chỉ dẫn tạm thời (παράβολη - parabolē, ẩn dụ) cho một thực tại thuộc linh vĩnh cửu.
Một câu hỏi khác thường được đặt ra: Nếu không còn hôn nhân, thì mối quan hệ vợ chồng trên đất sẽ như thế nào trên thiên đàng? Chúa Giê-xu đã đề cập gián tiếp đến điều này trong Ma-thi-ơ 22:23-28, khi Ngài trả lời tình huống giả định về người đàn bà có bảy đời chồng. Câu trả lời của Ngài cho thấy rằng các mối quan hệ theo thể chế và pháp lý của đời này (ai là chồng của ai?) sẽ không còn liên quan trong cõi đời đời.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta sẽ xa lạ với người phối ngẫu trần thế của mình. Trái lại, chúng ta sẽ nhận biết nhau và có sự hiệp thông sâu sắc hơn nhiều, nhưng nó sẽ không còn bị giới hạn trong mối ràng buộc "một vợ một chồng" của thế gian này. Chúng ta sẽ là anh chị em trong Chúa một cách trọn vẹn, cùng là một phần của Cô Dâu tập thể, và cùng yêu mến, thờ phượng Chàng Rể là Đấng Christ. Mọi tình yêu và tương giao sẽ được thanh lọc, thánh hóa, và mở rộng để bao trùm toàn thể cộng đồng các thánh đồ trong tình yêu thánh khiết của Đức Chúa Trời.
Chúng ta có thể thấy hình bóng của điều này trong mối quan hệ giữa Đa-vít và Giô-na-than. Kinh Thánh ghi: "Linh hồn của Giô-na-than vẫn kết hợp với linh hồn của Đa-vít; Giô-na-than thương yêu Đa-vít như mạng sống mình vậy." (1 Sa-mu-ên 18:1). Tình bạn thánh khiết và sâu sắc này là một dự báo về những mối tương giao thuộc linh trọn vẹn trên thiên đàng.
Sự hiểu biết này không làm giảm giá trị hôn nhân trần thế, nhưng đặt nó vào đúng vị trí và cho chúng ta một viễn cảnh đúng đắn:
1. Trân Trọng Hôn Nhân Như Một Ân Tứ Tạm Thời Và Thánh: Hôn nhân trên đất là món quà tốt lành từ Đức Chúa Trời (Châm-ngôn 18:22). Chúng ta được kêu gọi sống trong hôn nhân cách thánh khiết, yêu thương và trung tín (Ê-phê-sô 5:22-33; Cô-lô-se 3:18-19), vì nó phản chiếu mối tương giao Christ - Hội Thánh. Hãy đầu tư vào hôn nhân với tất cả tấm lòng, nhưng với nhận thức rằng nó là một sự chuẩn bị và bài học cho mối tương giao vĩnh cửu với Chúa.
2. Đặt Hy Vọng Đúng Chỗ - Nơi Chúa, Không Phải Nơi Người: Ngay cả hôn nhân tốt đẹp nhất cũng có lúc thất vọng, bệnh tật, tranh cãi, và cuối cùng bị cái chết cắt đứt. Nếu chúng ta đặt toàn bộ hy vọng về hạnh phúc và sự thỏa mãn vào người phối ngẫu, chúng ta sẽ thất vọng. Chỉ có Đấng Christ mới có thể lấp đầy mọi khoảng trống và là niềm hy vọng vĩnh cửu. Hôn nhân nên dẫn chúng ta đến gần Chúa hơn, chứ không thay thế Ngài.
3. Sống Với Tầm Nhìn Đời Đời: Hiểu rằng những đau khổ, cô đơn, hoặc mất mát liên quan đến hôn nhân trong đời này (dù là độc thân, góa bụa, hay hôn nhân tan vỡ) chỉ là tạm thời. Sứ đồ Phao-lô khuyên người độc thân và góa bụa rằng họ có thể "hầu việc Chúa cách chuyên tâm" không bị chia trí (1 Cô-rinh-tô 7:32-35). Dù trong hoàn cảnh nào, mục tiêu tối thượng là sự trung tín với Chúa.
4. Nuôi Dưỡng Mối Tương Giao Với Đấng Christ Như Mối Quan Hệ Căn Bản: Hãy dành thời gian mỗi ngày để giao thông với Chúa qua Lời Ngài và sự cầu nguyện. Hãy xem Ngài là Chàng Rể thiêng liêng của linh hồn bạn. Sự thân mật thuộc linh này là hương vị đầu tiên của thiên đàng và là nền tảng cho mọi mối quan hệ khác.
Kinh Thánh dạy rõ ràng: Trên thiên đàng không có thể chế hôn nhân theo nghĩa trần thế. Điều này không phải là một sự thiếu thốn, mà là một sự thăng hoa và làm trọn vẹn. Hôn nhân, với tất cả vẻ đẹp và ý nghĩa của nó, là một ân tứ tạm thời, một hình bóng, một bài học thực hành cho mối tương giao tối cao và vĩnh cửu: đó là sự hiệp một giữa Đấng Christ và Hội Thánh Ngài.
Thiên đàng không phải là nơi chúng ta mất đi tình yêu hay các mối quan hệ quý báu; đó là nơi mọi tình yêu được thanh tẩy, khuếch đại, và hiệp nhất trong tình yêu vô điều kiện và vĩnh cửu của Đức Chúa Trời Ba Ngôi. Chúng ta sẽ không còn là những cá nhân cô lập hay những cặp đôi đóng kín, nhưng là một cộng đồng hiệp một hoàn hảo, cùng nhau chia sẻ và phản chiếu vinh quang của Chàng Rể thiên thượng.
Vì vậy, hãy sống hết lòng trong ơn gọi hiện tại của mình – dù là độc thân hay đã kết hôn – với đôi mắt hướng về ngày trọng đại: ngày chúng ta thấy mặt Ngài, và mọi khát khao của lòng được thỏa mãn trọn vẹn trong sự hiện diện của Đấng đã yêu chúng ta và phó chính mình Ngài vì chúng ta (Khải-huyền 22:4).
"Phước cho những kẻ được mời đến dự tiệc cưới Chiên Con!" (Khải-huyền 19:9).