Thế nào là một người chồng đạo đức?

Trong xã hội ngày nay, hình mẫu về người chồng thường bị ảnh hưởng bởi văn hóa thế tục, đề cao quyền lực, thành tích cá nhân, hoặc ngược lại, sự thiếu vắng trách nhiệm. Tuy nhiên, Kinh Thánh—Lời vô ngộ của Đức Chúa Trời—vẽ nên một chân dung hoàn toàn khác, sâu sắc và đầy vinh hiển về ơn gọi của người chồng. Một người chồng đạo đức không chỉ đơn thuần là người "tốt" theo nghĩa luân lý chung, mà là người sống và thực hành các nguyên tắc của Đức Chúa Trời trong vai trò làm chồng, trở nên một hình ảnh sống động về tình yêu và sự chăm sóc của Đấng Christ đối với Hội Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào tiêu chuẩn Kinh Thánh, giải nghĩa các nguyên tắc then chốt và đưa ra ứng dụng thực tiễn cho đời sống người chồng Cơ Đốc.

Trước khi bàn đến các bổn phận cụ thể, điều cốt lõi đầu tiên Kinh Thánh dạy là một người chồng đạo đức phải là một người đã được tái sinh bởi Đức Thánh Linh (Giăng 3:3). Sự đạo đức thật không đến từ nỗ lực tu thân tích đức của con người, mà bắt nguồn từ mối tương giao sống động với Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Phao-lô viết: "Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới" (2 Cô-rinh-tô 5:17). Chỉ khi được Đấng Christ biến đổi, người chồng mới có thể có được năng lực thiêng liêng để yêu thương, dẫn dắt và hy sinh theo cách đẹp lòng Đức Chúa Trời. Người chồng đạo đức, trước hết, là một môn đồ của Chúa Giê-xu.

Phân đoạn kinh điển nhất về vai trò người chồng được tìm thấy trong thư Ê-phê-sô. Phao-lô truyền dạy: "Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình Ngài cho Hội thánh" (Ê-phê-sô 5:25). Từ "yêu" ở đây trong nguyên văn Hy Lạp là agapaō, chỉ tình yêu quyết định, có chủ đích, vị tha và hy sinh, hoàn toàn khác với tình cảm lãng mạn nhất thời (phileō hay eros). Đấng Christ yêu Hội Thánh không phải vì Hội Thánh xứng đáng, nhưng Ngài phó chính mình Ngài (Hy ngữ: paredōken heauton) – một hành động tự nguyện dâng hiến trọn vẹn. Đây là khuôn mẫu tối thượng.

Người chồng đạo đức được kêu gọi thực hiện sự lãnh đạo (headship) không như cách thế gian—thông qua sự kiểm soát, ra lệnh hay thống trị—mà thông qua sự phục vụ và hy sinh. Sự lãnh đạo của người chồng phải nhằm mục đích "làm cho nên thánh sạch" và "tô điểm cho" người vợ (câu 26-27), tức là giúp vợ mình phát triển thuộc linh, trưởng thành trong Chúa và tỏa sáng vẻ đẹp của Ngài. Lãnh đạo bằng tình yêu agapē có nghĩa là đặt lợi ích, sự thánh khiết và hạnh phước của vợ lên trên lợi ích của chính mình.

Phao-lô đưa ra một nguyên tắc thiết thực: "Người chồng cũng phải yêu vợ như chính thân mình" (câu 28). Điều này dựa trên lẽ thật thuộc linh sâu xa rằng hai vợ chồng đã trở nên "một thịt" (câu 31, trích Sáng-thế Ký 2:24). Trong tiếng Hy Lạp, từ "thân thể" (sōma) của chính mình nhấn mạnh sự hợp nhất không thể tách rời. Yêu vợ như chính thân mình có nghĩa là:

• Chăm sóc thể chất và tình cảm: Như người ta tự nhiên bảo vệ và nuôi dưỡng thân thể mình, người chồng phải quan tâm đến sức khỏe, sự an toàn và cảm xúc của vợ.
• Tôn trọng và quý trọng: Không ai tự nhiên khinh dể chính thân thể mình. Người chồng đạo đức phải nói và đối xử với vợ bằng sự tôn trọng sâu sắc, xem vợ là ân tứ quý báu từ Chúa (Châm-ngôn 18:22).
• Hiểu biết và thông cảm: Hiểu những nhu cầu, nỗi sợ, và mong ước của vợ như chính mình hiểu biết mình, từ đó đáp ứng trong tình yêu thương.

Sứ đồ Phi-e-rơ đưa ra một mạng lệnh then chốt khác: "Hỡi người làm chồng, cũng phải ở với vợ mình cách hiểu biết như là với vật giòn yếu hơn; và phải tôn trọng nàng như là cũng đồng kế tự ơn sự sống với anh em, hầu cho không điều gì làm rối loạn sự cầu nguyện của anh em" (1 Phi-e-rơ 3:7).

Cụm từ "cách hiểu biết" trong tiếng Hy Lạp (kata gnōsin) có nghĩa là dựa trên sự hiểu biết, nhận thức. Người chồng phải chủ động tìm hiểu vợ mình—tính khí, cách suy nghĩ, điểm mạnh, điểm yếu—để có thể đối đãi cách khôn ngoan và nhạy cảm. Phi-e-rơ gọi người vợ là "vật giòn yếu hơn" (tō asthenesterō skeuei), không phải để hạ thấp, mà để nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng niu, bảo vệ với sự dịu dàng. Hơn nữa, người vợ là "đồng kế tự ơn sự sống"—cùng có địa vị bình đẳng trước mặt Đức Chúa Trời trong sự cứu rỗi (Ga-la-ti 3:28). Sự thiếu hiểu biết và tôn trọng này có thể cản trở đời sống cầu nguyện (proseuchas)—mối tương giao thiết yếu với Chúa—của chính người chồng.

Trong Cựu Ước, người đàn ông là người đứng đầu trong việc dâng tế lễ và thờ phượng cho gia đình (như Gióp làm cho các con mình, Gióp 1:5). Trong Tân Ước, người chồng Cơ Đốc được kêu gọi thực hiện chức vụ tế lễ thuộc linh trong gia đình. Điều này bao gồm:

• Dẫn dắt gia đình thờ phượng: Chủ động tổ chức thì giờ gia đình đọc Kinh Thánh, cầu nguyện chung (Phục-truyền 6:6-7).
• Cầu thay cho vợ con: Trình dâng những nhu cầu, lo lắng và lời tạ ơn của gia đình lên cho Chúa, đấu tranh thuộc linh thay cho họ.
• Giảng dạy Lời Chúa: Không cần phải là giáo sư thần học, nhưng có trách nhiệm chia sẻ, giải thích và sống Lời Chúa trước mặt vợ con, tạo nên một môi trường thuộc linh lành mạnh.

Phao-lô cũng nhấn mạnh: "Hãy dạy dỗ, khuyên lơn con cái mình cách nghiêm trang" (Ê-phê-sô 6:4). Người chồng/vị cha đạo đức không nuông chiều hay châm lửa sự giận dữ nơi con cái, nhưng dạy dỗ chúng trong kỷ luật và sự khuyên bảo của Chúa.

Người chồng đạo đức giữ gìn sự thánh khiết của hôn nhân. Châm-ngôn 5:15-19 khuyên người chồng hãy vui thỏa nơi vợ của tuổi thanh xuân mình, và say mê tình yêu nàng luôn luôn. Sự chung thủy (pistis) không chỉ là không ngoại tình thể xác, mà còn là trung thành trong tư tưởng, tình cảm (Ma-thi-ơ 5:28) và sự cam kết suốt đời (Ma-la-chi 2:14-16). Hôn nhân là giao ước (berith/covenant) trước mặt Đức Chúa Trời, và người chồng đạo đức là người gìn giữ giao ước đó cách trung tín.

Làm thế nào để những nguyên tắc cao đẹp này trở nên sống động trong cuộc sống thường nhật?

1. Tăng Trưởng Thuộc Linh Cá Nhân: Người chồng không thể dẫn dắt người khác đến nơi mình chưa từng đến. Hãy duy trì thì giờ tĩnh nguyện riêng tư mỗi ngày, tham dự Hội Thánh và hội thánh nhóm đều đặn.
2. Giao Tiếp Cố Ý: Dành thời gian chất lượng để lắng nghe vợ không phán xét. Học cách bày tỏ tình yêu bằng ngôn ngữ yêu thương của vợ (lời nói khẳng định, thời gian chia sẻ, cử chỉ âu yếm, v.v.).
3. Phục Vụ Trong Tình Yêu: Tìm cách phục vụ vợ một cách thiết thực—cùng chia sẻ việc nhà, chăm sóc con cái, đưa ra những quyết định cùng nhau sau khi cầu nguyện.
4. Thực Hành Sự Tha Thứ: Nhanh chóng xưng tội và tha thứ khi có xung đột (Ê-phê-sô 4:26-27). Mô hình hóa sự khiêm nhường bằng cách xin lỗi khi sai.
5. Bảo Vệ Gia Đình: Bảo vệ gia đình khỏi những ảnh hưởng xấu từ phương tiện truyền thông, quan hệ độc hại. Thiết lập những kỷ luật và ranh giới lành mạnh.
6. Là Người Cung Ứng: Trong 1 Ti-mô-thê 5:8, Phao-lô nghiêm khắc rằng ai không lo cho người nhà mình "đã chối bỏ đức tin, và tệ hơn người không tin". Điều này bao gồm việc cung ứng nhu cầu vật chất, tình cảm và thuộc linh.

Trở thành một người chồng đạo đức theo tiêu chuẩn của Kinh Thánh là một ơn gọi cao quý nhưng đầy thử thách. Không một người đàn ông nào có thể hoàn thành điều này bằng sức riêng của mình. Tin vui là Đức Chúa Trời không chỉ đưa ra mệnh lệnh, mà còn ban cho năng lực để vâng theo. Người chồng Cơ Đốc được mời gọi nương dựa hoàn toàn vào ân điển (charis) của Chúa, được Đức Thánh Linh (Pneuma Hagion) cảm động và ban sức mới mỗi ngày. Khi thất bại, có sự tha thứ trong Đấng Christ. Khi mệt mỏi, có sự phục hồi nơi Ngài.

Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, trung tín. Hãy cầu nguyện xin Chúa biến bạn trở nên người chồng mà Ngài muốn bạn trở thành—một phản chiếu dù còn bất toàn, nhưng chân thật, về tình yêu hy sinh vĩ đại của Đấng Christ. Khi bạn theo đuổi mẫu mực này, bạn không chỉ xây dựng một gia đình vững mạnh, mà còn làm sáng danh Đức Chúa Trời và làm chứng sống động cho thế giới xung quanh về Phúc Âm cứu rỗi kỳ diệu.