Những Câu Kinh Thánh Nói Về Sự Thành Công
Trong thế giới ngày nay, khái niệm “thành công” thường bị thu hẹp trong khuôn khổ của sự giàu có vật chất, địa vị xã hội, quyền lực, và sự công nhận. Tuy nhiên, Kinh Thánh—Lời hằng sống của Đức Chúa Trời—trình bày một quan điểm về sự thành công hoàn toàn khác biệt, sâu sắc và vĩnh cửu hơn. Thành công theo Kinh Thánh không phải là đích đến cuối cùng, mà là một hành trình sống trung tín, vâng lời và gắn bó mật thiết với Chúa. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá những câu Kinh Thánh then chốt, phân tích ý nghĩa trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, đồng thời đưa ra những nguyên tắc thực tiễn để áp dụng vào đời sống Cơ Đốc nhân.
I. Định Nghĩa Căn Bản: Thành Công Là Sự Vâng Lời Và Phước Hạnh Từ Chúa
Nền tảng đầu tiên và quan trọng nhất về sự thành công được tìm thấy trong sách Giô-suê, khi Đức Chúa Trời truyền lệnh cho vị lãnh đạo mới của Y-sơ-ra-ên:
“Quyển sách luật pháp nầy chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm, hầu cho cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được may mắn trong con đường mình, và mới được phước.” (Giô-suê 1:8)
Cụm từ “được may mắn” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “taṣlîaḥ” (תַּצְלִיחַ), xuất phát từ gốc “ṣālaḥ” (צלח), có nghĩa là “xuyên thủng, đột phá, tiến lên, hoặc thành công.” Điều kiện cho sự thành công này không phải là tài năng thiên bẩm hay chiến lược xuất chúng, mà là sự “suy gẫm ngày và đêm” và “cẩn thận làm theo” Lời Chúa. Thành công, vì thế, được định nghĩa là sự tiến bước và đột phá trong đời sống dựa trên nền tảng của sự vâng lời tuyệt đối. Nó đi kèm với lời hứa “phước” (“ʾašrê” - אַשְׁרֵי), chỉ sự hạnh phúc, thịnh vượng toàn diện.
Lời hứa này được đặt trong bối cảnh lớn hơn ở câu 7-8: “Chỉ hãy vững lòng bền chí... chớ xây qua bên hữu hoặc bên tả...”. Thành công thật không đến từ việc đi đường tắt hay thỏa hiệp, mà từ việc kiên định bước đi trên con đường Chúa đã định.
II. Những Nguyên Tắc Thành Công Trong Kinh Thánh
1. Nền Tảng Đạo Đức và Khôn Ngoan (Sách Châm Ngôn)
Sách Châm Ngôn là một kho tàng về các nguyên tắc dẫn đến một đời sống thành công và khôn ngoan. Thành công ở đây được hiểu là sự thịnh vượng toàn diện về tâm linh, đạo đức, các mối quan hệ và đôi khi cả vật chất.
“Phước cho người nào tìm được sự khôn ngoan, và cho người nào được sự thông sáng!... Các đường nó vốn đường khoái lạc, và các lối nó cả đều bình an. Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.” (Châm-ngôn 3:13, 17-18)
Chữ “khôn ngoan” (“ḥokmâ” - חָכְמָה) không chỉ là trí thông minh học thuật, mà là khả năng áp dụng sự kính sợ Chúa (Châm-ngôn 1:7) vào mọi quyết định trong đời sống. Sự thành công đi kèm với “khoái lạc”, “bình an” (“šālôm” - שלום - sự hòa thuận, trọn vẹn) và được ví như “cây sự sống.”
“Sự khôn ngoan dẫn sự khiêm nhường đi trước, còn sự hổ thẹn đi trước sự tôn trọng.” (Châm-ngôn 15:33, xem thêm 22:4)
Nguyên tắc nghịch lý của vương quốc Đức Chúa Trời: Con đường dẫn đến sự tôn trọng (một hình thức của thành công) không phải là tự tôn, mà là “khiêm nhường” và “kính sợ Đức Giê-hô-va.”
2. Sự Thịnh Vượng Và Phước Hạnh Vật Chất – Trong Khuôn Khổ Giao Ước
Kinh Thánh không coi thường sự thịnh vượng vật chất, nhưng luôn đặt nó trong mối quan hệ với Đức Chúa Trời.
“Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy trên sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.” (Châm-ngôn 3:5-6)
Đây là chìa khóa để được Chúa “chỉ dẫn” (“yāšaš” - יָשַׁר - làm cho ngay thẳng, bằng phẳng) trên mọi nẻo đường, bao gồm cả công việc và đời sống. Sự thành công là kết quả của việc “tin cậy” và “nhận biết” Chúa trong mọi hành động.
“Vậy, các ngươi khá cẩn thận làm theo hết thảy điều răn mà ta truyền cho các ngươi ngày nay, hầu cho các ngươi được sống, được gia thêm, và được vào nhận lấy xứ mà Đức Giê-hô-va đã thề ban cho tổ phụ các ngươi.” (Phục-truyền Luật-lệ Ký 8:1)
Trong Cựu Ước, sự thịnh vượng và chiếm hữu đất hứa là phần thưởng của giao ước cho sự vâng lời. Tuy nhiên, đi kèm với đó là lời cảnh báo nghiêm túc:
“Chớ nói trong lòng rằng: ‘Chánh nhờ năng lực và sức mạnh của tay tôi mà đoạt được những sự nầy.’ Hãy nhớ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, vì ấy là Ngài ban cho ngươi năng lực đoạt được những sự nầy...” (Phục-truyền 8:17-18)
Thành công vật chất thật luôn dẫn người ta trở về với nguồn ban cho, chứ không phải là cơ hội để tự tôn.
3. Sự Thành Công Tối Thượng: Được Chúa Xưng Công Bình Và Sống Vì Sự Vinh Hiển Ngài
Tân Ước chuyển dịch trọng tâm của sự thành công từ những phước lành hữu hình trên đất sang thực tại thuộc linh và vĩnh cửu.
“Vì chưng tôi đã quyết định chẳng biết sự chi hết giữa anh em, ngoài Đức Chúa Jêsus Christ, và Đức Chúa Jêsus Christ bị đóng đinh trên cây thập tự.” (1 Cô-rinh-tô 2:2)
Sứ đồ Phao-lô, một người từng có “thành công” về địa vị xã hội và tôn giáo (Phi-líp 3:4-6), đã xem tất cả là “rơm rác” để được sự “biết Đấng Christ”. Thành công tối thượng là có mối tương giao với Chúa Cứu Thế.
“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy làm mọi sự vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời.” (1 Cô-rinh-tô 10:31)
Thước đo thành công trong mọi hành động—từ việc nhỏ nhất—là liệu nó có làm vinh hiển Đức Chúa Trời hay không. Từ Hy Lạp “doxa” (δόξα) ở đây chỉ về sự vinh quang, uy nghi, danh tiếng tuyệt hảo của Ngài.
“Vả, kẻ trồng, người tưới, đều không ra gì, song Đức Chúa Trời là Đấng làm cho lớn lên.” (1 Cô-rinh-tô 3:7)
Điều này giải phóng Cơ Đốc nhân khỏi gánh nặng phải “thành công” bằng sức riêng. Vai trò của chúng ta là trung tín “trồng” và “tưới,” còn kết quả cuối cùng (“lớn lên”) thuộc về Chúa. Thành công trong chức vụ là sự trung tín, không phải là số lượng.
III. Những Gương Thành Công Theo Kinh Thánh Và Bài Học Ứng Dụng
Giô-sép (Sáng-thế Ký 39-41): Thành công của Giô-sép trong nhà Phô-ti-pha và trong ngục, được tóm gọn trong câu: “Đức Giê-hô-va ở cùng Giô-sép, nên người được may mắn... Đức Giê-hô-va khiến mọi việc người làm được may mắn.” (Sáng-thế Ký 39:2-3). Thành công của ông bắt nguồn từ sự hiện diện của Chúa và đức tính trung tín tuyệt đối (dù bị cám dỗ, bị bỏ tù oan). Thành công thật có thể xảy ra ngay trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
Đa-ni-ên (Đa-ni-ên 6): Ngay khi bị đẩy vào hang sư tử vì trung tín cầu nguyện, Đa-ni-ên vẫn thành công. Kết quả là vua Đa-ri-út đã ra sắc lệnh tôn vinh Đức Chúa Trời của Đa-ni-ên. Thành công của ông là giữ vững đức tin bất chấp áp lực, và cuối cùng, Danh Chúa được tôn cao.
Chúa Giê-xu Christ (Phi-líp 2:5-11): Gương mẫu tối cao. Theo tiêu chuẩn thế gian, Ngài là một người thất bại: chết nhục nhã trên thập tự giá. Nhưng chính qua sự “hạ mình” và “vâng phục cho đến chết” đó, Đức Chúa Trời đã “đặt Ngài cao hơn hết”. Thành công vĩ đại nhất trong lịch sử đến từ sự vâng phục, hy sinh và hoàn toàn đầu phục ý muốn Chúa Cha.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay
1. Định Hình Lại Định Nghĩa Thành Cả: Hãy tự hỏi: “Điều gì được Chúa xem là thành công trong lĩnh vực này?” Thành công có thể là nuôi dạy con cái kính sợ Chúa, giữ được tấm lòng trong sạch ở nơi làm việc, hay kiên trì phục vụ trong âm thầm.
2. Ưu Tiên Sự Vâng Lời Và Trung Tín: Trước khi tìm kiếm kết quả lớn, hãy trung tín trong việc nhỏ (Lu-ca 16:10). Ưu tiên suy gẫm và làm theo Lời Chúa mỗi ngày (Giô-suê 1:8).
3. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan Từ Trên Cao: Trong mọi quyết định—công việc, tài chính, gia đình—hãy cầu xin sự khôn ngoan từ Chúa (Gia-cơ 1:5), đừng chỉ dựa trên sự khôn ngoan thế gian.
4. Làm Mọi Sự Vì Sự Vinh Hiển Chúa: Hãy biến mục tiêu tối thượng của mọi công việc thành “làm vinh hiển Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Điều này biến công việc thường nhật thành chức vụ thánh.
5. Tin Cậy Chúa Với Kết Quả: Hãy làm việc hết lòng “như làm cho Chúa” (Cô-lô-se 3:23), nhưng tin cậy Chúa là Đấng ban tăng trưởng (1 Cô-rinh-tô 3:7). Thành công thật có thể không giống với những gì ta hình dung.
6. Coi Trọng Sự Thành Công Thuộc Linh: Phát triển bông trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23), xây dựng tính cách giống Đấng Christ, đó là thước đo thành công quan trọng nhất.
Kết Luận
Sự thành công theo Kinh Thánh là một khái niệm đa diện, sâu sắc và mang tính biến đổi. Nó bắt nguồn từ mối tương giao với Đức Chúa Trời, được nuôi dưỡng bởi sự vâng lời Lời Ngài, và hướng đến mục đích tối thượng là tôn vinh Danh Ngài. Thành công không đảm bảo cho một cuộc sống không có sóng gió (như gương Giô-sép, Đa-ni-ên, và chính Chúa Giê-xu), nhưng nó đảm bảo sự hiện diện, sự dẫn dắt và phước hạnh của Chúa trong mọi hành trình. Cuối cùng, thành công vĩ đại nhất của một Cơ Đốc nhân là nghe được lời phán từ Chúa: “Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc việc lớn; hãy đến hưởng sự vui mừng của chúa ngươi.” (Ma-thi-ơ 25:21).