Đâu là thời điểm đúng đắn để rời bỏ một hội thánh?

Quyết định rời bỏ một hội thánh là một trong những quyết định thuộc linh khó khăn và nặng lòng nhất mà một Cơ Đốc nhân có thể đối mặt. Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 12:27), là gia đình thuộc linh, và là nơi chúng ta được nuôi dưỡng, dạy dỗ và kết hợp với anh em. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng cho thấy có những lúc việc tách ra hoặc rời đi không chỉ là một lựa chọn có thể xem xét, mà đôi khi còn là một mệnh lệnh đạo đức và thuộc linh. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu những nguyên tắc Kinh Thánh để xác định đâu là thời điểm đúng đắn, dựa trên nền tảng Lời Chúa, chứ không phải trên cảm xúc hay sự bất mãn cá nhân.

Trước khi xem xét các lý do để rời đi, chúng ta phải củng cố sự hiểu biết về tầm quan trọng của việc gắn bó với Hội Thánh. Từ ngữ Hy Lạp cho Hội Thánh là ἐκκλησία (ekklēsia), có nghĩa là "những người được gọi ra" – một cộng đồng được Đức Chúa Trời kêu gọi và thiết lập. Sứ đồ Phao-lô khuyên: "chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau, và hễ anh em thấy ngày ấy hầu gần chừng nào, thì càng phải làm như vậy chừng nấy" (Hê-bơ-rơ 10:25). Sự trung tín trong việc nhóm lại là dấu hiệu của đời sống trưởng thành và tình yêu thương đối với anh em. Mọi quyết định rời đi phải được đặt trên nền tảng này, với tấm lòng nặng trĩu và sau nhiều lần cầu nguyện, chứ không phải là phản ứng bộc phát.

Kinh Thánh không đưa ra một danh sách cụ thể, nhưng từ các nguyên tắc được dạy dỗ, chúng ta có thể rút ra những lý do chính đáng sau đây:

1. Sự Sai Lạc Trong Giáo Lý Căn Bản (Sự Dạy Dỗ Không Trung Thực Với Kinh Thánh)

Đây là lý do nghiêm trọng nhất và rõ ràng nhất. Sứ đồ Giăng cảnh báo: "Ai đi dông dài, chẳng bền lòng theo đạo Đấng Christ, thì người ấy không có Đức Chúa Trời. Còn ai bền lòng trong đạo ấy, thì người ấy có Cha và Con. Nếu ai đến cùng anh em mà không đem đạo ấy theo, thì chớ rước họ vào nhà, và đừng nói thăm họ" (2 Giăng 1:9-10). Từ ἔχων (echōn) - "có" hoặc "giữ lấy" - nhấn mạnh đến sự sở hữu và gắn bó với chân lý. Nếu một hội thánh dạy dỗ một "phúc âm khác" – phủ nhận thần tính của Đấng Christ, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin một mình, hoặc phủ nhận thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh – thì đó là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng. Phao-lô nguyền rủa những kẻ rao giảng phúc âm khác (Ga-la-ti 1:8-9). Khi lãnh đạo không còn trung tín với Lời Chúa, hội thánh đó đã đánh mất nền tảng tồn tại.

2. Sự Dung Dưỡng Tội Lỗi Công Khai Mà Không Có Sự Kỷ Luật Yêu Thương

Hội Thánh được kêu gọi nên thánh. Khi tội lỗi công khai, đặc biệt là tội lỗi nghiêm trọng được mô tả trong I Cô-rinh-tô 5:1-5 (như tội loạn luân), bị lãnh đạo và cộng đồng phớt lờ hoặc dung dưỡng, thì chức năng thánh khiết của Hội Thánh đã bị tổn hại. Mục đích của kỷ luật Hội Thánh là để phục hồi (Ga-la-ti 6:1), nhưng nếu không có sự ăn năn và kỷ luật, thì Hội Thánh trở nên đồng lõa với tội lỗi. Trong bối cảnh đó, việc ở lại có thể khiến cá nhân tín đồ bị ô uế về mặt thuộc linh và đồng tình với điều ác.

3. Sự Độc Hại Và Lạm Quyền Trong Môi Trường Thuộc Linh (Sự Cai Trị Độc Đoán, Thiếu Tình Yêu Thương)

Chúa Giê-xu dạy rằng thẩm quyền trong vương quốc Ngài khác với thế gian: "Song giữa các ngươi thì không như vậy; trái lại, hễ ai muốn làm lớn trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ; còn ai trong các ngươi muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi mọi người" (Mác 10:43-44). Mô hình lãnh đạo độc tài, kiểm soát, áp đặt mặc khải cá nhân lên cả hội chúng, hoặc tạo ra một văn hóa sợ hãi và thao túng, là trái ngược với tinh thần phục vụ của Đấng Christ. Nếu môi trường hội thánh trở nên độc hại đến mức cản trở sự tăng trưởng thuộc linh, gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng, và bóp nghẹt tự do trong Đấng Christ, thì đây là một lý do chính đáng để cầu xin Chúa dẫn dắt đến một môi trường lành mạnh hơn.

4. Sự Vắng Mặt Của Sự Dạy Dỗ Lành Mạnh Và Sự Chăm Sóc Thuộc Linh

Các mục sư, truyền đạo được Chúa ban cho Hội Thánh để "trang bị các thánh đồ cho công việc chức vụ, gây dựng thân thể Đấng Christ" (Ê-phê-sô 4:11-12). Nếu một hội thánh không có sự dạy dỗ Kinh Thánh sâu sắc, nghiêm túc, mà chỉ tập trung vào các chương trình giải trí, cảm xúc hoặc sự thịnh vượng vật chất, thì tín đồ sẽ không được nuôi dưỡng. Họ trở nên "những con trẻ, bị người ta lừa đảo, bị mưu chước dỗ dành làm cho lầm lạc" (Ê-phê-sô 4:14). Khi một người khao khát sữa thiêng liêng của Lời Chúa (I Phi-e-rơ 2:2) mà không tìm thấy ở nơi mình đang nhóm, họ cần cầu nguyện để tìm một nơi có thể được nuôi dưỡng đầy đủ.

5. Sự Dẫn Dắt Cá Nhân Rõ Ràng Từ Chúa Qua Sự Cầu Nguyện Và Hoàn Cảnh

Đôi khi Chúa có thể dẫn dắt một cá nhân hoặc gia đình đến một hội thánh khác vì những mục đích đặc biệt của Ngài – có thể để phục vụ trong một chức vụ cụ thể, để học hỏi, hoặc thậm chí để trồng một Hội Thánh mới. Sự dẫn dắt này phải rõ ràng, hòa hợp với Lời Chúa, và thường đi kèm với sự bình an từ Đức Thánh Linh (Cô-lô-se 3:15). Điều này khác với việc chạy theo cảm xúc hay sự thu hút của một "hội thánh lớn hơn, vui hơn".

Quan trọng không kém là việc nhận diện những động cơ sai trái:

• Sự Bất Mãn Cá Nhân hoặc Xung Đột Chưa Được Giải Quyết: Ma-thi-ơ 18:15-17 dạy chúng ta phải trực tiếp giải quyết mâu thuẫn. Bỏ đi mà không cố gắng hòa giải là trốn tránh trách nhiệm.
• Tính Phê Phán, Tinh Thần Bè Phái: I Cô-rinh-tô 1:10-13 lên án tinh thần "tôi thuộc về Phao-lô, tôi thuộc về A-bô-lô". Rời đi vì thích phong cách của mục sư này hơn mục sư kia là dấu hiệu của sự non trẻ thuộc linh.
• Sự Thoải Mái Cá Nhân: Hội Thánh không phải là câu lạc bộ để phục vụ sở thích cá nhân. Đôi khi Chúa để chúng ta ở trong một môi trường không "thoải mái" để chúng ta học tập sự nhịn nhục, yêu thương và phục vụ.
• Tránh Né Sự Sửa Dạy: Nếu bị sửa dạy bằng tình yêu thương vì tội lỗi, việc bỏ đi là chạy trốn khỏi ân điển của Đức Chúa Trời (Châm ngôn 15:32).

1. Cầu Nguyện Khẩn Thiết Và Kiên Nhẫn: Dành nhiều thời gian cầu xin sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời (Gia-cơ 1:5). Hỏi Chúa: "Có phải đây là ý muốn Ngài? Ngài muốn con học điều gì trong hoàn cảnh này?"

2. Kiểm Tra Động Cơ Bản Thân Và Lập Trường Kinh Thánh: Thành thật trước mặt Chúa. Phân tích lý do của mình dưới ánh sáng của Lời Chúa. Có phải là vấn đề giáo lý căn bản hay chỉ là sự bất đồng về phương pháp?

3. Tìm Kiếm Sự Khuyên Bảo Khôn Ngoan: Tham vấn những Cơ Đốc nhân trưởng thành, khách quan, có thể không thuộc về hội thánh đó (Châm ngôn 11:14).

4. Đối Thoại Trong Tình Yêu Thương (Nếu Có Thể): Nếu vấn đề là về giáo lý hoặc lãnh đạo, hãy tìm cách trình bày quan ngại một cách tôn trọng và yêu thương với những người có trách nhiệm (Ga-la-ti 6:1). Mục tiêu là để sửa chữa, không phải để kết tội.

5. Đảm Bảo Sự Hòa Thuận Trước Khi Ra Đi: Cố gắng giải quyết mọi mối quan hệ rạn nứt. Rời đi trong hòa bình, không gây chia rẽ hoặc nói xấu. Một cuộc ra đi đúng đắn nên để lại sự bình an, dù có thể là nỗi buồn.

6. Có Một Điểm Đến Thuộc Linh: Trừ khi rời đi vì giáo lý sai lạc nghiêm trọng, nên tìm kiếm và chuyển đến một hội thánh khác lành mạnh ngay sau đó. Đừng để mình ở trong tình trạng "không thuộc về đâu".

1. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Trung Tín và Kiên Nhẫn: Hãy xem hội thánh của bạn là "thân thể" và "gia đình", không phải là "sản phẩm tiêu dùng". Cam kết của bạn trước hết là với Đấng Christ, và thể hiện qua việc trung tín với thân thể Ngài.

2. Phát Triển Tinh Thần Xây Dựng Thay Vì Chỉ Trích: Thay vì tập trung vào những điều bạn không thích, hãy cầu nguyện và tích cực góp phần xây dựng. Trở thành một phần của giải pháp.

3. Đầu Tư Vào Các Mối Quan Hệ Thuộc Linh Sâu Sắc: Những mối thông công chân thật sẽ giúp bạn vượt qua nhiều thử thách và cảm giác cô đơn trong hội thánh.

4. Luôn Đặt Mình Dưới Thẩm Quyền Của Lời Chúa: Hãy để Kinh Thánh làm tiêu chuẩn tối cao cho mọi đánh giá, không phải cảm xúc, truyền thống hay ý kiến số đông.

Cuối cùng, quyết định rời bỏ một hội thánh phải xuất phát từ một ước muốn sâu xa là được ở trong ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời và tìm kiếm sự vinh hiển cho Ngài. Đôi khi, việc ở lại và chịu đựng trong tình yêu thương là chứng nhân mạnh mẽ hơn. Đôi khi, việc ra đi trong im lặng và bình an là khôn ngoan hơn. Sự khôn ngoan đó đến từ sự kết hợp mật thiết với Chúa và sự vâng phục Lời Ngài. Hãy nhớ lời Chúa Giê-xu cầu nguyện cho sự hiệp một: "hầu cho thế gian tin rằng Cha đã sai Ta" (Giăng 17:21). Mọi quyết định của chúng ta, kể cả việc rời đi hay ở lại, cuối cùng phải hướng đến mục đích cao trọng này: làm chứng cho tình yêu và lẽ thật của Đấng Christ, và gây dựng thân thể Ngài ngày càng vững mạnh hơn.

Hãy bước đi cách cẩn trọng, khiêm nhường, và luôn tìm kiếm sự vinh hiển của Đấng Christ trên hết mọi sự.