Một lần được cứu luôn luôn được cứu?

Chủ đề “Một lần được cứu luôn luôn được cứu?” (thường được biết đến với thuật ngữ thần học tiếng Anh là “Eternal Security” hay “Perseverance of the Saints”) là một trong những chủ đề gây nhiều tranh luận và cũng đem lại sự an ủi sâu sắc trong cộng đồng Cơ Đốc. Nó đụng chạm đến cốt lõi của đức tin: Sự cứu rỗi chúng ta nhận được có phải là một món quà vĩnh viễn, bất khả xâm phạm, hay nó có thể bị mất đi do những lỗi lầm, sự nguội lạnh hay thậm chí là sự chối bỏ đức tin? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh, khảo sát các phân đoạn then chốt, giải nghĩa nguyên văn Hy Lạp và Hê-bơ-rơ, để tìm kiếm một sự hiểu biết cân bằng và trung tín với Lời Chúa.

Trước khi đi vào tranh luận, chúng ta phải thiết lập nền tảng Kinh Thánh không thể tranh cãi về bản chất của sự cứu rỗi. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố rõ ràng: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Từ “ân điển” (χάρις - charis trong tiếng Hy Lạp) có nghĩa là “ân huệ nhưng không”, một món quà mà người nhận không xứng đáng. “Được cứu” ở đây là động từ ở thì quá khứ hoàn thành (aorist tense), chỉ một hành động hoàn tất. Nền tảng này khẳng định: Sự cứu rỗi khởi nguồn và hoàn toàn phụ thuộc vào công việc của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ, chứ không phải vào nỗ lực hay sự xứng đáng của con người.

Quan điểm “Một lần được cứu, luôn luôn được cứu” dựa trên một số trụ cột Kinh Thánh vững chắc:

1. Chủ Quyền Tuyệt Đối và Sự Gìn Giữ Của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu phán: “Chiên ta nghe tiếng ta, ta quen nó, và nó theo ta. Ta ban cho nó sự sống đời đời; nó chẳng chết mất bao giờ, và chẳng ai cướp nó khỏi tay ta. Cha ta là Đấng lớn hơn hết đã cho ta chiên đó, và chẳng ai cướp nổi chiên đó khỏi tay Cha” (Giăng 10:27-29). Ở đây, “chẳng ai” (οὐδείς - oudeis) bao gồm cả chính con chiên. Sự bảo đảm nằm trong tay Chúa Cha và Chúa Con, một nơi an toàn tuyệt đối.

2. Công Việc Trọn Vẹn Của Đấng Christ: Sự cứu rỗi dựa trên sự chết thay và sự sống lại của Chúa Giê-xu, một sự kiện lịch sử hoàn tất một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 10:10, 14). Nếu sự cứu rỗi có thể mất đi, điều đó ngụ ý rằng công việc của Đấng Christ là không đủ, hoặc tội lỗi tương lai nào đó mạnh hơn huyết Ngài. Kinh Thánh tuyên bố Ngài “có quyền giải cứu những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho những kẻ ấy” (Hê-bơ-rơ 7:25).

3. Sự Đóng Ấn Của Đức Thánh Linh: Tín đồ được đóng ấn bằng chính Đức Thánh Linh như một sự bảo đảm cho cơ nghiệp đời đời. “Ấy lại cũng trong Ngài mà anh em đã nghe đạo chân thật, là đạo Tin Lành về sự cứu rỗi anh em, ấy lại cũng trong Ngài mà anh em đã tin và được đóng ấn bằng Đức Thánh Linh là Đấng Chúa đã hứa” (Ê-phê-sô 1:13). Từ “đóng ấn” (σφραγίζω - sphragizō) trong văn hóa cổ đại biểu thị quyền sở hữu, sự xác thực và sự bảo vệ.

4. Sự Kêu Gọi Và Làm Cho Xưng Công Bình Vĩnh Viễn: Phao-lô lập luận trong Rô-ma 8:29-30 về một chuỗi hành động của Đức Chúa Trời không thể đảo ngược: “Ngài đã biết trước” → “Ngài đã định sẵn” → “Ngài đã gọi” → “Ngài đã làm cho xưng công bình” → “Ngài đã làm vinh hiển”. Những ai Ngài đã “làm cho xưng công bình” (δικαιόω - dikaioō, thì quá khứ, hành động hoàn tất) thì cũng chắc chắn sẽ được vinh hiển.

Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng đầy những lời cảnh báo nghiêm khắc dường như nói đến khả năng sa ngã hoặc mất đi sự cứu rỗi. Một sự giải nghĩa trung tín phải xem xét những phân đoạn này một cách nghiêm túc.

1. Những Người Từng Nếm Ơn Thiên Thượng Mà Sa Ngã: Hê-bơ-rơ 6:4-6 mô tả những người “đã được soi sáng”, “nếm sự ban cho từ trên trời”, “dự phần về Đức Thánh Linh” và “nếm đạo lành của Đức Chúa Trời”, nhưng rồi “sa ngã”. Tác giả nói họ “không thể khiến mới lại”. Cần lưu ý, đoạn này không khẳng định những người này thực sự đã từng được cứu. Cụm từ “nếm” (γεύομαι - geuomai) có thể chỉ sự tiếp xúc, kinh nghiệm bề ngoài, chứ không nhất thiết là sự sở hữu thực sự sự sống đời đời (so sánh với “ăn” trong Giăng 6:54). Đoạn văn này có thể mô tả những người đến rất gần với chân lý, thậm chí có những kinh nghiệm tôn giáo sống động, nhưng cuối cùng không thực sự ăn năn và tin cậy Đấng Christ.

2. Nguy Cơ Bị Chặt Bỏ Khỏi Chính Chúa: Trong Rô-ma 11:17-22, Phao-lô dùng ẩn dụ cây ô-liu để cảnh báo các tín đồ gốc ngoại chống lại tính kiêu ngạo. Ông nói: “Vậy hãy xem sự nhân từ và sự nghiêm nhặt của Đức Chúa Trời: sự nghiêm nhặt đối với họ là kẻ đã ngã, còn sự nhân từ đối với ngươi, miễn là ngươi cầm giữ mình trong sự nhân từ Ngài; bằng chẳng, ngươi cũng sẽ bị chặt.” Bối cảnh ở đây là về vị thế được tháp vào dân Y-sơ-ra-ên thuộc linh để hưởng các phước hạnh giao ước, chứ không trực tiếp nói về sự mất đi sự xưng công bình cá nhân. Đây là lời cảnh báo nghiêm túc chống lại sự tự mãn.

3. Việc Từ Bỏ Đức Tin Và Sự Phạm Thượng Chống Lại Thánh Linh: Lời cảnh báo nghiêm trọng nhất có lẽ nằm trong Hê-bơ-rơ 10:26-29 về việc “cố ý phạm tội” sau khi đã nhận biết lẽ thật. Tội này được mô tả là “giày đạp Con Đức Chúa Trời”, “coi huyết của giao ước là ô uế” và “khinh bỉ Đức Thánh Linh”. Hành động này không phải là một tội lầm lỡ thông thường, mà là một sự chối bỏ có ý thức và công khai đối với Đấng Christ và công việc cứu chuộc của Ngài. Nó cho thấy một tấm lòng chưa bao giờ thực sự được tái sinh (1 Giăng 2:19).

Quan điểm Cải Chánh (Reformed) thường dùng cụm từ “Sự Bền Đỗ Của Các Thánh Đồ” thay vì “Một lần được cứu, luôn luôn được cứu”. Sự khác biệt nằm ở chỗ nhấn mạnh. Cụm từ này khẳng định rằng: Những ai thực sự được Đức Chúa Trời tái sinh và kêu gọi bởi ân điển, sẽ bởi chính quyền năng gìn giữ của Đức Chúa Trời mà bền đỗ trong đức tin và sự thánh hóa cho đến cuối cùng. Sự bền đỗ là bằng chứng của sự cứu rỗi thật, chứ không phải điều kiện để giữ sự cứu rỗi. Đức Chúa Trời ban cả sự cứu rỗi lẫn sự bền đỗ như một ân tứ.

Điều này giải thích tại sao Tân Ước vừa đưa ra những lời hứa tuyệt đối về sự gìn giữ, vừa đưa ra những lời cảnh báo nghiêm trọng. Các cảnh báo là một trong những phương tiện mà Đức Chúa Trời sử dụng để gìn giữ con dân Ngài khỏi sự sa ngã. Chúng như những tấm biển báo nguy hiểm trên đường, được đặt ra bởi chính Đấng bảo đảm an toàn cho cuộc hành trình của chúng ta.

Giáo lý này không dẫn đến sự tự mãn hay buông thả (“sinh hoài, vì đã được cứu rồi”), mà ngược lại, thúc đẩy chúng ta sống một đời sống biết ơn, thánh khiết và vững vàng.

1. Sống Trong Sự Bảo Đảm Và Bình An: Hiểu rằng sự cứu rỗi nằm trong tay Chúa giải phóng chúng ta khỏi sự lo âu về “đủ điểm” để lên thiên đàng. Chúng ta có thể nghỉ ngơi trong công việc hoàn tất của Đấng Christ, từ đó phục vụ Chúa cách vui mừng, không phải vì sợ hãi.

2. Nghiêm Túc Xem Xét Đức Tin Của Chính Mình: Lời cảnh báo trong Kinh Thánh mời gọi chúng ta “hãy tự xét để xem mình có đức tin chăng” (2 Cô-rinh-tô 13:5). Chúng ta không xét mình bằng cảm xúc hay thành tích, mà bằng những bằng chứng của sự sống mới: tình yêu thương anh em (1 Giăng 3:14), sự vâng phục Lời Chúa (Giăng 14:15), sự thay đổi nếp sống (2 Cô-rinh-tô 5:17), và sự cứ tiếp tục trong đức tin (Cô-lô-se 1:23).

3. Gắn Bó Với Đấng Christ Cách Sống Động: Chúa Giê-xu phán: “Hãy cứ ở trong ta, thì ta sẽ ở trong các ngươi... Vì ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:4-5). Sự bền đỗ không phải là sự cố gắng cô độc, mà là kết quả của việc chúng ta gắn bó mật thiết với Chúa qua sự cầu nguyện, đọc Lời Chúa, và thông công với Hội Thánh. Cành nho được bảo tồn bằng cách ở trên cây nho.

4. Cẩn Trọng Trong Thái Độ Với Anh Em: Khi thấy một anh em sa ngã, thái độ của chúng ta không phải là phán xét “anh ấy chưa bao giờ thật sự được cứu”, mà là với tinh thần “hãy lấy lòng mềm mại mà nâng đỡ người” (Ga-la-ti 6:1), nhận biết rằng chính chúng ta cũng có thể bị cám dỗ. Chúng ta tin cậy vào sự gìn giữ của Đức Chúa Trời, nhưng cũng có trách nhiệm khích lệ nhau mỗi ngày (Hê-bơ-rơ 3:13).

Chủ đề này cuối cùng dẫn chúng ta đến chân lý thâm sâu và an ủi: Sự cứu rỗi, từ đầu đến cuối, là công việc của Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Chúa Cha đã chọn và ban Con Ngài. Chúa Con đã chuộc tội và cầu thay. Chúa Thánh Linh đang đóng ấn, tái sinh và thánh hóa. Sự bảo đảm của chúng ta nằm ở Ngài, chứ không ở bản thân yếu đuối và hay thay đổi của chúng ta.

Tuy nhiên, đức tin thật không bao giờ là thụ động. Nó là phương tiện bởi đó chúng ta nhận lãnh ân điển, và nó sẽ tự bày tỏ ra qua một đời sống đổi mới, yêu mến Chúa và vâng giữ điều răn Ngài. Những lời cảnh báo trong Kinh Thánh là lời mời gọi nghiêm túc để chúng ta “làm cho sự kêu gọi và sự lựa chọn của mình được vững chắc” (2 Phi-e-rơ 1:10).

Vậy, có phải “một lần được cứu, luôn luôn được cứu”? Câu trả lời là “Vâng, nếu đó là sự cứu rỗi thật sự bởi ân điển qua đức tin nơi Đấng Christ.” Sự cứu rỗi thật – được Đức Chúa Trời ban cho, dựa trên công lao của Đấng Christ, và được Đức Thánh Linh áp dụng – là một món quà vĩnh viễn. Nó sẽ tự bày tỏ và bền đỗ cho đến cuối cùng. Hãy sống mỗi ngày trong sự bình an của lời hứa này và trong trách nhiệm sống động của việc đi theo Chúa Giê-xu, Đấng “có quyền gìn giữ chúng ta khỏi vấp ngã” (Giu-đe 1:24).