Có Nên Tham Gia Bấm Huyệt Hay Không?
Trong xã hội hiện đại, việc tìm kiếm các phương pháp chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe thay thế trở nên phổ biến. Trong số đó, bấm huyệt (acupressure) - một kỹ thuật xuất phát từ y học cổ truyền phương Đông - thường được quảng bá với nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất. Tuy nhiên, đối với một Cơ Đốc nhân, mọi quyết định trong đời sống, kể cả việc chăm sóc sức khỏe, đều cần được soi xét dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời. Bài viết này sẽ nghiên cứu chuyên sâu về chủ đề này từ góc độ Kinh Thánh, xem xét nền tảng triết lý, phân tích thần học và đưa ra những nguyên tắc thực tiễn cho đời sống đức tin.
Trước khi đi vào phân tích thần học, chúng ta cần hiểu rõ đối tượng đang bàn luận. Bấm huyệt là phương pháp dùng ngón tay, bàn tay, khuỷu tay hoặc các dụng cụ chuyên biệt để tạo áp lực lên các điểm cụ thể trên cơ thể (gọi là "huyệt"). Mục đích được tuyên bố là để giảm đau, giảm căng thẳng, và cân bằng dòng chảy năng lượng sống, được gọi là "Khí" (Qi hoặc Chi).
Điều then chốt cần phân biệt là: Hành động vật lý của việc tạo áp lực lên cơ thể và hệ thống lý thuyết, thế giới quan đứng đằng sau nó. Hành động vật lý (như xoa bóp, ấn vào cơ) có thể đơn thuần là một kỹ thuật cơ học, tương tự như massage trị liệu. Tuy nhiên, bấm huyệt trong bối cảnh nguyên thủy của y học cổ truyền Đông phương không tách rời khỏi hệ thống triết lý của nó, bao gồm:
- Thuyết Âm Dương: Quan niệm về hai thế lực đối lập nhưng bổ sung cho nhau trong vũ trụ.
- Học thuyết Kinh Lạc: Mạng lưới các đường dẫn "Khí" và "Huyết" chạy khắp cơ thể.
- Khái niệm "Khí" (Qi): Năng lượng sống hay lực sống vô hình lưu chuyển trong cơ thể và vũ trụ.
Chính hệ thống triết lý và tâm linh này đặt ra câu hỏi quan trọng cho Cơ Đốc nhân. Kinh Thánh cảnh báo chúng ta không được dung hòa với các hệ thống tín ngưỡng ngoại lai: "Khi ngươi đã vào xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, chớ học đòi những sự gớm ghiếc của các dân tộc ấy. Ở giữa ngươi chớ nên có... kẻ dùng bùa chú, kẻ hay xem điềm, kẻ làm thuật số, kẻ làm phù phép, kẻ hay dùng ếm chú, kẻ cầu vong, kẻ đồng bóng, kẻ hỏi ý kẻ chết. Vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc ấy" (Phục truyền Luật lệ Ký 18:9-12).
Để có cái nhìn thấu đáo, chúng ta phải xây dựng quan điểm Kinh Thánh về thân thể, bệnh tật và sự chữa lành.
1. Quan Điểm Của Kinh Thánh Về Con Người: Kinh Thánh trình bày con người là một thực thể được tạo dựng gồm thể xác, linh và tâm hồn (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:23). Điều này khác biệt căn bản với thuyết nhị nguyên (thể xác/tinh thần) hay nhất nguyên (mọi thứ là năng lượng) của nhiều triết lý phương Đông. Thân thể chúng ta là "đền thờ của Đức Thánh Linh" (1 Cô-rinh-tô 6:19), do đó việc chăm sóc nó là trách nhiệm. Tuy nhiên, sức khỏe thể chất không tách rời khỏi sức khỏe thuộc linh.
2. Nguồn Gốc Của Sự Chữa Lành: Kinh Thánh xác định rõ ràng Đức Chúa Trời là Đấng chữa lành tối thượng. "Ta là Đức Giê-hô-va, Đấng chữa bịnh cho ngươi" (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26). Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ là hiện thân của quyền năng chữa lành từ Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 4:23-24). Sứ đồ Giăng cũng cầu chúc: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi cầu nguyện cho anh được thịnh vượng trong mọi sự, và được khỏe mạnh phần xác, cũng như được thịnh vượng về phần linh hồn anh" (3 Giăng 1:2). Thứ tự ở đây rất đáng chú ý: sự thịnh vượng thuộc linh được nhắc đến trước sức khỏe thể chất.
3. Cảnh Giác Về Các Giáo Lý Ngoại Lai: Sứ đồ Phao-lô cảnh báo: "Hãy giữ chừng, kẻo có kẻ lấy triết học và lời hư không, theo truyền thống của loài người, sơ học của thế gian, không theo Đấng Christ, mà bắt anh em phục chăng" (Cô-lô-se 2:8). Từ "sơ học" trong nguyên văn Hy Lạp là "στοιχεῖα" (stoicheia), có thể chỉ về các nguyên tắc căn bản, lực lượng thuộc linh, hoặc các yếu tố căn bản của thế gian. Một hệ thống dựa trên sự cân bằng các lực lượng vô hình trong vũ trụ (như Âm Dương, Khí) thay vì quy phục Đấng Tạo Hóa và Đấng Cứu Chuộc, có nguy cơ rơi vào loại "sơ học của thế gian" này.
Không phải mọi liệu pháp xoa bóp hay tạo áp lực lên cơ thể đều mang ý nghĩa tâm linh xấu. Có một sự khác biệt giữa việc sử dụng kiến thức giải phẫu học (như biết ấn vào cơ bắp căng để thư giãn) và tham gia vào một thực hành có chủ ý tác động đến "dòng năng lượng" dựa trên một hệ thống tín ngưỡng khác. Sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời là điều cần thiết để phân biệt (Gia-cơ 1:5).
Những Câu Hỏi Cần Tự Vấn:
- Mục Đích & Niềm Tin: Người thực hành có tin và giảng dạy về "Khí", "cân bằng năng lượng vũ trụ", hay các khái niệm mâu thuẫn với thế giới quan Cơ Đốc không? Họ có cầu khẩn, mời gọi hay tin vào bất kỳ nguồn lực, thần linh hay sức mạnh nào khác ngoài Đức Chúa Trời không?
- Tâm Điểm Của Đức Tin: Tôi có đang tìm kiếm sự chữa lành từ một nguồn thay thế, hay tôi xem đó chỉ là một công cụ chăm sóc thể chất trong khi vẫn hoàn toàn tin cậy Chúa là Đấng ban sức khỏe và sự chữa lành tối thượng? Có sự khác biệt lớn giữa "Chúa có thể dùng y học để chữa lành" và "phương pháp này tự nó có sức mạnh chữa lành".
- Sự Ràng Buộc Và Tự Do: Thực hành này có dẫn đến sự ràng buộc về tâm lý hoặc thuộc linh không? Có điều gì khiến lương tâm tôi thấy nghi ngại hoặc bị xáo động không? (Rô-ma 14:23).
- Ảnh Hưởng Đến Người Khác: Việc tôi tham gia có thể gây vấp phạm cho anh em tín hữu yếu đuối trong đức tin, khiến họ hiểu lầm và sa vào điều mà lương tâm họ lên án không? (1 Cô-rinh-tô 8:9-13).
Sứ đồ Phao-lô đưa ra nguyên tắc vàng: "Mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự đều có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sều đều làm gương tốt" (1 Cô-rinh-tô 10:23). Sự "tự do" của chúng ta trong Christ phải luôn được thực thi với sự khôn ngoan, tình yêu thương và tôn cao Đấng Christ.
1. Ưu Tiên Tìm Kiếm Chúa Trong Mọi Sự: Trước khi tìm đến bất kỳ liệu pháp chữa bệnh nào, hãy đem mọi lo lắng về sức khỏe đến với Chúa trong sự cầu nguyện (Phi-líp 4:6-7). Hãy tìm kiếm sự hướng dẫn của Ngài qua Thánh Linh và Lời Ngài. Sự bình an trong lòng là một dấu hiệu quan trọng.
2. Sử Dụng Các Phương Pháp Chăm Sóc Sức Khỏe Có Cơ Sở Khoa Học Rõ Ràng: Có nhiều phương pháp vật lý trị liệu, massage trị liệu dựa trên giải phẫu và sinh lý học hiện đại, không gắn với triết lý tâm linh ngoại lai. Đây có thể là những lựa chọn khôn ngoan hơn. Chúa ban cho con người sự khôn ngoan để phát triển y học (Ê-xê-chi-ên 47:12; 1 Ti-mô-thê 5:23).
3. Xem Xét Động Cơ Và Thái Độ Của Lòng: Động cơ quan trọng hơn hành động. Nếu ai đó đi bấm huyệt chỉ với suy nghĩ đơn thuần "ấn vào chỗ đau cho đỡ đau" mà hoàn toàn không tin hay quan tâm đến lý thuyết "Kinh lạc, Khí" đằng sau, thì đây là một tình huống khác với người tìm đến nó như một phương thức "thanh tẩy năng lượng" hay "kết nối vũ trụ". Tuy nhiên, sự thiếu hiểu biết không phải là lá chắn an toàn. Chúng ta được kêu gọi để có sự hiểu biết thuộc linh (1 Cô-rinh-tô 2:14-15).
4. Tập Trung Vào Gốc Rễ Thuộc Linh: Đôi khi bệnh tật thể xác có liên hệ với những vấn đề thuộc linh như tội lỗi chưa xưng nhận, sự cay đắng, hoặc căng thẳng tâm lý do lo lắng. Gia-cơ 5:14-16 khuyên chúng ta nên mời các trưởng lão cầu nguyện, xức dầu và xưng tội với nhau để được chữa lành. Sự chữa lành toàn diện bắt đầu từ bên trong.
Vậy, có nên tham gia bấm huyệt hay không? Câu trả lời Kinh Thánh không phải là một lệnh "cấm" hay "cho phép" tuyệt đối, mà là một lời mời gọi đến với sự khôn ngoan, sự phân biệt thuộc linh và lương tâm nhạy bén với Chúa.
Hãy nhớ rằng, sự cứu rỗi, sự bình an và ngay cả sức khỏe của chúng ta đều bắt nguồn từ ân điển của Đức Chúa Trời qua Chúa Cứu Thế Giê-xu. "Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; Hãy nhận biết Ngài trong mọi đường lối con, Thì Ngài sẽ san bằng các lối của con" (Châm ngôn 3:5-6).
Cuối cùng, mọi sự chúng ta làm, dù là ăn, uống hay bất cứ điều gì, đều phải làm vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 10:31). Nếu việc tham gia một liệu pháp nào đó khiến bạn nghi ngờ, gây chia rẽ trong Hội Thánh, hoặc khiến bạn lệch khỏi tâm điểm là Đấng Christ, thì tốt hơn hết là nên kiêng kỵ. Sự tự do đích thực của chúng ta được tìm thấy trong việc vâng phục và tin cậy Đấng đã tạo dựng thân thể chúng ta và biết rõ nhất điều gì là tốt nhất cho chúng ta, cả phần xác lẫn phần hồn.
Ước mong mỗi chúng ta luôn tìm kiếm "sự khôn ngoen từ trên mà xuống, là sự khôn ngoen thật,... trước là thanh sạch, sau là hòa thuận, tiết độ, nhu mì, đầy dẫy lòng thương xót và bông trái lành, không có sự hai lòng và giả hình" (Gia-cơ 3:17) trong mọi quyết định của đời sống.