Viên Ngọc Quý Giá trong Giáo hội Mormon
Trong hành trình tìm hiểu về các tôn giáo và tín ngưỡng, chúng ta thường bắt gặp những thuật ngữ đặc thù mang ý nghĩa thần học sâu sắc. Một trong những thuật ngữ như vậy trong giáo hội Mormon (hay còn gọi là Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giê Su Ky Tô - LDS) là "Viên Ngọc Quý Giá" (The Pearl of Great Price). Với tư cách là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta cần tìm hiểu về khái niệm này dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, Kinh Thánh, là thẩm quyền tối cao và duy nhất cho đức tin và sự thực hành của Cơ Đốc nhân.
Trong giáo hội Mormon, "Viên Ngọc Quý Giá" là tên của một cuốn sách thánh, một trong bốn tác phẩm được xem là có thẩm quyền thiêng liêng, bên cạnh Kinh Thánh (phiên bản Joseph Smith), Sách Mặc Môn (Book of Mormon) và Giáo Lý và Giao Ước (Doctrine and Covenants). Cuốn sách này là một tuyển tập gồm nhiều văn bản khác nhau mà Joseph Smith, người sáng lập phong trào, tuyên bố là dịch thuật hoặc nhận được thông qua sự mặc khải. Nó bao gồm các phần như: Sách Môi-se (một bản dịch "mặc khải" từ sách Sáng Thế Ký), Sách Áp-ra-ham (tuyên bố dịch từ giấy cói Ai Cập), các bài viết của Joseph Smith (như Điều Tín Ngưỡng), và Joseph Smith – Ma-thi-ơ (một bản dịch "mặc khải" của Ma-thi-ơ chương 24).
Tên gọi "Viên Ngọc Quý Giá" được lấy từ dụ ngôn trong Kinh Thánh: "Nước thiên đàng giống như một người buôn bán kiếm tìm ngọc quí; khi đã tìm được một viên ngọc quí giá rồi, thì đi bán hết gia tài mình để mua viên ngọc ấy" (Ma-thi-ơ 13:45-46, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Đối với tín đồ Mormon, cuốn sách này được xem như một "viên ngọc" quý giá mà họ đã tìm thấy, bổ sung và làm sáng tỏ thêm cho các lẽ thật trong Kinh Thánh.
Là những Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta xem Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước là Lời được Đức Chúa Trời hà hơi, có thẩm quyền tuyệt đối, đầy đủ và tối cao cho mọi vấn đề về đức tin và đời sống (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Kinh Thánh là tiêu chuẩn duy nhất để thẩm định mọi giáo lý và sự dạy dỗ.
Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng về việc thêm hoặc bớt đi khỏi Lời của Đức Chúa Trời:
"Tôi làm chứng cho mọi người nghe lời tiên tri trong sách nầy: nếu ai thêm vào sách tiên tri nầy điều gì, thì Đức Chúa Trời sẽ thêm cho người ấy tai nạn đã ghi chép trong sách nầy. Và nếu ai bớt điều gì trong những lời ở sách tiên tri nầy, thì Đức Chúa Trời sẽ cất lấy phần họ về cây sự sống và thành thánh, đã chép trong sách nầy." (Khải Huyền 22:18-19).
Mặc dù câu này trực tiếp nói đến sách Khải Huyền, nhưng nguyên tắc thì rõ ràng: Lời Đức Chúa Trời là trọn vẹn và đầy đủ. Sứ đồ Phao-lô cũng nghiêm khắc răn dạy: "Nhưng dầu chúng tôi, hay là thiên sứ trên trời giảng Tin Lành cho anh em khác với Tin Lành chúng tôi đã giảng, thì người ấy đáng bị a-na-them!" (Ga-la-ti 1:8).
Chúa Giê-xu Christ chính là trung tâm của mọi sự mặc khải và là sự bày tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Ngài là Lời đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14). Sự cứu rỗi chỉ đến bởi ân điển, bởi đức tin nơi công lao cứu chuộc duy nhất của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá (Ê-phê-sô 2:8-9). Không có sự mặc khải nào mới mẻ hay bổ sung nào có thể thay đổi hoặc thêm vào Phúc Âm vĩnh cửu này.
Vậy thì, "viên ngọc quý giá" thật sự cho Cơ Đốc nhân là gì? Chính Chúa Giê-xu đã giải thích dụ ngôn về viên ngọc quý. Viên ngọc ấy tượng trưng cho Nước Thiên Đàng, hay chính là sự cứu rỗi, mối tương giao với Đức Chúa Trời, và quyền làm con cái Ngài thông qua Đấng Christ. Đó là điều quý giá đến nỗi người khôn ngoan sẵn sàng từ bỏ mọi sự (tự xưng công bình, tội lỗi, đam mê thế gian) để sở hữu lấy.
Sứ đồ Phao-lô, một người từng có địa vị và tri thức, đã xem mọi sự như rơm rác "vì sự nhận biết Đức Chúa Jêsus Christ là Chúa tôi, tôi đã lỗ mất hết thảy, và tôi coi những điều đó như rơm rác, hầu cho được Đấng Christ" (Phi-líp 3:8). Đấng Christ chính là kho báu, là viên ngọc vô giá.
Lời Chúa cũng được mô tả như một báu vật tinh tuyền: "Các điều răn của Đức Giê-hô-va là chánh trực, làm cho lòng vui mừng; Giới răn của Đức Giê-hô-va là trong sạch, làm cho mắt sáng sủa... Các điều ấy quí hơn vàng, thật báu hơn vàng ròng; Lại ngọt hơn mật, hơn nước ngọt của tàng ong." (Thi Thiên 19:8-10).
Danh từ Hy Lạp cho "ngọc" trong Ma-thi-ơ 13:46 là "margaritēs", chỉ về một viên ngọc trai có giá trị lớn. Trong văn hóa Kinh Thánh, ngọc trai được hình thành qua quá trình đau đớn khi con trai phản ứng lại với một hạt cát xâm nhập. Điều này gợi hình ảnh về sự chịu khổ và vinh hiển của Chúa Giê-xu, Đấng đã trải qua sự đau đớn của thập tự giá để tạo nên "viên ngọc" cứu rỗi quý giá cho nhân loại.
Việc chấp nhận "Viên Ngọc Quý Giá" (cuốn sách) của Mormon dẫn đến những khác biệt giáo lý căn bản so với đức tin Tin Lành lịch sử, dựa trên Kinh Thánh:
- Bản Tính Đức Chúa Trời: Kinh Thánh dạy Đức Chúa Trời là Thần (Giăng 4:24), vĩnh hằng, toàn tại, không được tạo dựng (Ê-sai 43:10). Trong khi đó, Sách Áp-ra-ham trong "Viên Ngọc Quý Giá" mô tả một quan điểm khác về nguồn gốc của Đức Chúa Trời và con người.
- Sự Cứu Rỗi: Tin Lành tin vào sự cứu rỗi bởi ân điển duy nhất qua đức tin nơi Chúa Giê-xu (Rô-ma 3:24). Một số giáo lý Mormon, được tìm thấy trong các văn bản như "Viên Ngọc Quý Giá", có thể dẫn đến sự nhấn mạnh vào các công đức và nghi lễ của con người như một phần của sự cứu rỗi.
- Thẩm Quyền: Tin Lành tuyên bố Kinh Thánh đã đủ (Sola Scriptura). Việc thêm các sách có thẩm quyền ngang hàng với Kinh Thánh mở ra cánh cửa cho những giáo lý không được Kinh Thánh ủng hộ.
1. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan Từ Đức Chúa Trời: Thay vì tìm kiếm sự mặc khải mới bên ngoài Kinh Thánh, chúng ta được kêu gọi cầu xin sự khôn ngoan từ chính Đức Chúa Trời, Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi (Gia-cơ 1:5). Sự khôn ngoan đó dẫn chúng ta đến gần Chúa Giê-xu hơn và giúp chúng ta phân biệt chân lý.
2. Xây Dựng Trên Nền Tảng Vững Chắc: Chúa Giê-xu dạy về người khôn xây nhà trên vầng đá (Ma-thi-ơ 7:24-25). Nền tảng đời sống chúng ta phải là Lời Chúa và chính Ngài. Hãy dành thời gian nghiên cứu, suy ngẫm Kinh Thánh mỗi ngày để nhận biết tiếng Chúa cách rõ ràng và không bị dẫn dắt bởi mọi tiếng nói lạ (Giăng 10:27).
3. Trân Quý Đấng Christ và Sự Cứu Rỗi: Hãy tự hỏi: "Viên ngọc quý giá nhất trong đời tôi là gì?" Câu trả lời phải là Chúa Giê-xu Christ. Hãy sống với thái độ của Phao-lô, coi mọi sự hư không so với sự cao quí của biết Ngài. Điều này thể hiện qua việc ưu tiên thời gian cầu nguyện, thờ phượng, vâng lời và phục vụ Ngài.
4. Sẵn Sàng Biện Giáo Với Lòng Khiêm Nhường và Yêu Thương: Khi gặp gỡ những người theo các tín ngưỡng khác, như Mormon, chúng ta cần hiểu rõ đức tin của mình. Hãy luôn sẵn sàng trả lời với hi vọng trong chúng ta với lòng nhu mì và kính sợ (1 Phi-e-rơ 3:15). Trọng tâm của chúng ta không phải là tranh luận về sách vở, mà là giới thiệu về con người và công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ.
5. Gìn Giữ Sự Trong Sạch Của Phúc Âm: Hãy cảnh giác với bất kỳ sự dạy dỗ nào làm lu mờ hoặc thêm thắt vào sự đơn giản và thuần khiết của Phúc Âm rằng chúng ta được xưng công bình bởi đức tin mà thôi (Rô-ma 3:28). Hãy bám chặt lấy Lời hằng sống và thành tín của Đức Chúa Trời.
"Viên Ngọc Quý Giá" thật sự cho mỗi Cơ Đốc nhân không phải là một cuốn sách hay một giáo lý bí mật nào, mà là chính Chúa Giê-xu Christ và Phúc Âm vĩnh cửu về sự cứu rỗi trong Ngài. Kinh Thánh là Lời đầy đủ, trọn vẹn và đáng tin cậy của Đức Chúa Trời, bày tỏ cho chúng ta viên ngọc ấy. Mọi sự mặc khải hay giáo lý nào đi ra ngoài hoặc mâu thuẫn với sự bày tỏ tối hậu của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh và trong Con Ngài (Hê-bơ-rơ 1:1-2) đều cần được xem xét cách thận trọng dưới ánh sáng của Lẽ Thật.
Ước mong mỗi chúng ta luôn là những người "buôn bán khôn ngoan", biết từ bỏ mọi điều thế gian để sở hữu và trân quý kho báu vô giá là Đấng Christ, đồng thời xây dựng đời sống mình trên nền tảng vững chắc của Lời Ngài. "Vì chưng có ai trong các ngươi khao khát sự khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, mà không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho." (Gia-cơ 1:5).