Vật dụng cao quý trong 2 Ti-mô-thê 2:21 là gì?

Trong hành trình theo Chúa, mỗi Cơ Đốc nhân đều khao khát được Chúa sử dụng cách có ý nghĩa. Sứ đồ Phao-lô, trong bức thư cuối cùng gửi cho người con thuộc linh yêu dấu là Ti-mô-thê, đã sử dụng một hình ảnh vô cùng sống động và thực tế để mô tả địa vị và mục đích của người tin Chúa: “Vậy, nếu ai tẩy sạch mình khỏi những sự ô uế đó, thì sẽ là cái bình quí trọng, được nên thánh, có ích cho chủ mình, và sắm sẵn cho mọi việc lành” (2 Ti-mô-thê 2:21, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Phân đoạn này không chỉ là một lời khích lệ mà còn là một sự dạy dỗ thần học sâu sắc về sự thánh khiết, sự sẵn sàng và mục đích của đời sống trong Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác ý nghĩa của “vật dụng cao quý” (cái bình quí trọng) trong bối cảnh Kinh Thánh, ngôn ngữ gốc và ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin ngày nay.

Để thấu hiểu câu 21, chúng ta phải bắt đầu từ câu 20: “Trong một cái nhà lớn kia, chẳng những có những bình bằng vàng bằng bạc, mà cũng có những bình bằng gỗ bằng đất nữa; thứ thì dùng việc sang, thứ thì dùng việc hèn.” Hình ảnh “cái nhà lớn” (οἰκίᾳ μεγάλῃ - *oikia megalē*) ở đây thường được các nhà giải kinh hiểu là biểu tượng cho Hội Thánh rộng lớn trên đất, hay thậm chí là cả thế giới loài người dưới sự chủ quyền của Đức Chúa Trời. Trong ngôi nhà ấy, tồn tại nhiều loại “bình” (σκεύη - *skeuē*) khác nhau.

Từ Hy Lạp σκεῦος (*skeuos*)* có nghĩa rất rộng: dụng cụ, đồ vật, vật chứa, bình, hoặc thậm chí được dùng để chỉ con người (ví dụ: Công vụ 9:15 gọi Phao-lô là “bình đã được chọn”). Những vật dụng này được làm từ các chất liệu khác nhau: vàng, bạc (cao quý) và gỗ, đất (thấp hèn). Điều quan trọng cần lưu ý là chất liệu không chỉ nói về giá trị nội tại, mà còn về công dụng và mục đích mà chủ nhà dành cho chúng. Bình vàng bạc thường dùng cho những dịp trang trọng, đón tiếp khí quý, trong khi bình gỗ đất có thể dùng cho những công việc thường ngày, thô sơ, thậm chí là đổ những thứ ô uế.

Phao-lô nói rõ: “nếu ai tẩy sạch mình khỏi những sự ô uế đó, thì sẽ là cái bình quí trọng...”. Cụm từ “cái bình quí trọng” trong nguyên bản Hy Lạp là σκεῦος εἰς τιμήν (*skeuos eis timēn*)*. Τιμή (*timē*)* mang nghĩa: danh dự, sự tôn trọng, giá trị, sự quý giá. Vậy, “vật dụng cho sự tôn trọng” hay “vật dụng có giá trị”. Điều này tương phản với “σκεῦος εἰς ἀτιμίαν (*skeuos eis atimian*)*” – “vật dụng cho sự sỉ nhục” được đề cập ngầm.

Ba đặc tính của vật dụng cao quý này được liệt kê:
1. “Được nên thánh” (ἡγιασμένον - *hēgiasmenon*): Đây là thể thụ động hoàn thành, chỉ về một trạng thái đã được thánh hóa, được biệt riêng ra cho Chúa. Sự thánh khiết này là kết quả của hành động “tẩy sạch” và ân điển Chúa. Nó không phải do bản thân vật dụng tự tạo ra.
2. “Có ích cho chủ mình” (εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ - *euchrēston tō despotē*): Từ εὔχρηστος (*euchrēstos*)* nghĩa là “hữu dụng, tiện lợi, tốt để dùng”. Mục đích tối thượng của vật dụng cao quý là hữu dụng cho Chủ, tức là Đức Chúa Trời. Nó tồn tại để phục vụ ý muốn và công việc của Ngài.
3. “Sắm sẵn cho mọi việc lành” (εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιμασμένον - *eis pan ergon agathon hētoimasmenon*): “Sắm sẵn” (ἡτοιμασμένον) cũng ở thể thụ động hoàn thành – “đã được chuẩn bị sẵn sàng”. Vật dụng không ở trong tình trạng thụ động, mà luôn trong tư thế sẵn sàng, được trang bị để được Chủ sử dụng cho bất kỳ công việc tốt lành nào Ngài muốn.

Cả ba đặc tính này đều bắt nguồn từ một điều kiện tiên quyết: “nếu ai tẩy sạch mình khỏi những sự ô uế đó”. Động từ “tẩy sạch” (ἐκκαθάρῃ - *ekkatharē*) ở thức chủ động, giả định, thì tương lai, nhấn mạnh hành động có chủ ý và liên tục của cá nhân. “Những sự ô uế đó” ám chỉ đến những điều được đề cập trong các câu trước (c.16-18): những lời tiếng tầm phào, không tin kính làm hư hỏng người nghe (như lời dạy sai trái của Hy-mê-nê và Phi-lết).

Khái niệm “tự tẩy sạch mình” nghe có vẻ mâu thuẫn với giáo lý về sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9). Tuy nhiên, đây chính là sự hợp tác giữa ý chí con người và quyền năng Đức Chúa Trời. Phi-líp 2:12-13 dạy: “Hãy làm nên sự cứu rỗi của anh em với sự sợ sệt run rẩy... vì ấy chính Đức Chúa Trời cảm động lòng anh em vừa muốn vừa làm theo ý tốt Ngài.” Hành động “tẩy sạch” của chúng ta luôn dựa trên nền tảng của sự thanh tẩy Chúa đã làm.

Kinh Thánh cho biết hai nguồn lực cho sự tẩy sạch:
1. Huyết của Chúa Giê-xu: “Nhưng nếu chúng ta đi trong sự sáng... thì huyết của Đức Chúa Giê-xu Christ, Con Ngài, làm sạch mọi tội chúng ta” (1 Giăng 1:7). Đây là nền tảng khách quan và hoàn thành.
2. Lời của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu cầu nguyện: “Xin lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; lời Chúa tức là lẽ thật” (Giăng 17:17). Phao-lô cũng dạy Hội Thánh được tẩy sạch “bằng nước và qua Lời” (Ê-phê-sô 5:26).

Vậy, “tự tẩy sạch” là hành động chủ động, bằng đức tin, xưng tội và từ bỏ những điều ô uế (những giáo lý sai, tội lỗi, thói quen xấu) dựa trên thẩm quyền của huyết Chúa và dưới sự soi dẫn, quở trách của Lời Chúa.

Lẽ đạo này không chỉ dừng ở sự hiểu biết, mà phải được áp dụng vào đời sống hằng ngày của mỗi tín hữu.

1. Nhận Biết và Xưng Tội (Sự Ô Uế Cá Nhân): Hãy thành thật trước mặt Chúa. Như Đa-vít đã cầu nguyện: “Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dò xét tôi, và biết lòng tôi... xem thử trong tôi có ý tưởng ác nào chăng” (Thi thiên 139:23-24). Cần xưng nhận và từ bỏ không chỉ tội lỗi rõ ràng, mà cả những “lời tiếng tầm phào” (tán gẫu độc hại, phàn nàn), những sự dạy dỗ sai lạc từ văn hóa thế gian len lỏi vào tư tưởng.

2. Sống Biệt Riêng Trong Sự Thánh Khiết Thực Tiễn: “Được nên thánh” nghĩa là sống một đời sống khác biệt. “Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra... và đừng đá động đến đồ ô uế” (2 Cô-rinh-tô 6:17). Điều này áp dụng cho các mối quan hệ, giải trí, công việc, và cách sử dụng tài chính.

3. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng “Hữu Dụng” và “Sẵn Sàng”: Thay vì hỏi “Chúa có ban phước cho tôi không?”, hãy hỏi “Tôi có đang hữu dụng cho công việc Chúa không?”. Sự sẵn sàng đến từ việc:
- Lắng nghe Lời Chúa mỗi ngày để biết ý muốn Ngài.
- Đầu phục Thánh Linh để được Ngài dẫn dắt và ban năng lực (Ga-la-ti 5:25).
- Phát triển các ân tứ thuộc linh Chúa ban để phục vụ (1 Phi-e-rơ 4:10).
- Có thái độ sẵn sàng phục vụ dù việc lớn hay nhỏ, được chú ý hay âm thầm.

4. Gắn Bó Trong Mối Quan Hệ Với “Chủ Nhân”: Vật dụng chỉ thực sự hữu ích khi nằm trong tay và dưới sự điều khiển của chủ. Chúng ta cần duy trì mối tương giao mật thiết với Chúa qua sự cầu nguyện, thờ phượng và vâng lời. Như Chúa Giê-xu phán: “Hãy cứ ở trong ta, thì ta sẽ ở trong các ngươi... vì ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được” (Giăng 15:4-5).

Hình ảnh “vật dụng cao quý” trong 2 Ti-mô-thê 2:21 thật đẹp đẽ và đầy khích lệ. Nó khẳng định rằng mỗi Cơ Đốc nhân, dù xuất thân hay khả năng thế nào, đều có tiềm năng trở nên một khí cụ quý giá trong nhà của Đức Chúa Trời. Điều này không dựa trên giá trị tự thân của “chất liệu” chúng ta, mà dựa trên sự tẩy sạch của huyết Chúa Giê-xu và sự đáp ứng vâng phục của chúng ta để được Chúa biệt riêng và sử dụng.

Sứ mạng của chúng ta không phải là trở nên nổi tiếng hay vĩ đại trong mắt người đời, mà là trở nên “hữu dụng cho Chủ” và “sắm sẵn cho mọi việc lành”. Khi chúng ta chủ động tẩy sạch mình khỏi mọi điều ô uế của thế gian và tà giáo, gắn bó với Lẽ Thật, và đầu phục ý muốn Chúa, chúng ta sẽ kinh nghiệm được niềm vui sâu xa của việc được Vua của vũ trụ sử dụng để thực hiện những mục đích đời đời của Ngài. Hãy sống mỗi ngày với tâm tình là một “vật dụng cao quý” trong tay Đấng Toàn Năng, sẵn sàng cho công việc Ngài định.