Bảy hội thánh trong Khải Huyền đại diện cho điều gì?

Lời mở đầu trong sách Khải Huyền gửi đến "bảy Hội thánh ở xứ A-si" (Khải Huyền 1:4, 11) không chỉ là một bức thư gửi cho các hội thánh đương thời vào thế kỷ thứ nhất, mà còn là một sứ điệp đa tầng, mang tính tiên tri và có giá trị vượt thời gian cho mọi thời đại của Hội Thánh. Thông qua sự mặc khải cho Sứ đồ Giăng trên đảo Bát-mô, Chúa Giê-xu Christ, Đấng "cái đầu tóc như lông chiên trắng, mắt như ngọn lửa" (Khải Huyền 1:14), đã phán trực tiếp với từng hội thánh. Mỗi bức thư trong bảy bức thư đều theo một cấu trúc tương tự: lời giới thiệu về Đấng Christ, lời khen ngợi, lời quở trách (trừ hai hội thánh), lời cảnh cáo, lời kêu gọi ăn năn, lời hứa cho người chiến thắng, và lời kêu gọi chung: "Ai có tai, hãy nghe lời Đức Thánh Linh phán cùng các Hội thánh là thể nào" (Khải Huyền 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22). Bài viết này sẽ đi sâu vào ý nghĩa của bảy hội thánh dưới ba góc độ: lịch sử, tiên tri và ứng dụng thiêng liêng.

Bảy hội thánh này là những hội thánh có thật, tồn tại ở các thành phố lớn trong tỉnh La Mã là Asia (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ). Thứ tự được liệt kê trong Khải Huyền 1:11 không phải ngẫu nhiên mà theo lộ trình tự nhiên của một người đưa thư xuất phát từ đảo Bát-mô: Ê-phê-sô (gần biển nhất), Si-miệc-nơ, Bẹt-găm, Tha-ti-rơ, Sạt-đe, Phi-la-đen-phi và Lao-đi-xê. Mỗi thành phố có đặc điểm văn hóa, tôn giáo và xã hội riêng, điều này giải thích cho những hình ảnh và biểu tượng cụ thể Chúa Giê-xu dùng khi phán với họ.

• Ê-phê-sô: Thành phố cảng giàu có, có đền thờ nữ thần Ác-tê-mít (Điana) đồ sộ. Hội thánh nơi đây từng nổi tiếng về tình yêu thương (Ê-phê-sô 1:15) nhưng đã để mất "tình yêu ban đầu" (Khải Huyền 2:4).
• Si-miệc-nơ: Một thành phố trung thành với La Mã, có nhiều người Do Thái chống đối Cơ Đốc giáo. Chúa gọi họ là "kẻ nghèo", nhưng thực ra họ "giàu có" về mặt thuộc linh và sắp chịu bắt bớ (Khải Huyền 2:9-10).
• Bẹt-găm: Trung tâm hành chính, nơi đặt ngai tổng đốc La Mã và là trung tâm thờ phượng hoàng đế. Chúa gọi nơi đây là "chỗ Sa-tan ở" (Khải Huyền 2:13).
• Tha-ti-rơ: Thành phố thương mại với nhiều nghiệp đoàn. Áp lực hòa hợp với văn hóa ngoại giáo (thông qua việc ăn của cúng thần và tà dâm) là vấn đề lớn nhất (Khải Huyền 2:20).
• Sạt-đe: Từng là thành phố hùng mạnh nhưng đã suy tàn, sống với vinh quang quá khứ. Chúa phán họ "sống mà như chết" (Khải Huyền 3:1).
• Phi-la-đen-phi: Thành phố trẻ, thường xuyên chịu động đất. Họ "có ít năng lực" nhưng đã "giữ lời" Chúa và không chối danh Ngài (Khải Huyền 3:8).
• Lao-đi-xê: Trung tâm ngân hàng, dệt may và y khoa giàu có nổi tiếng với nước nóng suối khoáng. Sự tự mãn, nửa nóng nửa lạnh của họ khiến Chúa "phaỉ mửa" họ ra (Khải Huyền 3:16-17).

Nhiều nhà giải kinh Tin Lành, dựa trên phương pháp giải nghĩa lịch sử-ngữ nghĩa, nhìn thấy trong bảy hội thánh một bức tranh tiên tri về bảy giai đoạn hoặc bảy đặc tính nổi bật của Hội Thánh phổ thông trải dài từ thời các Sứ đồ cho đến ngày Chúa tái lâm. Điều này phù hợp với nguyên tắc "lời tiên tri chẳng bao giờ lấy ý riêng mà đến" (II Phi-e-rơ 1:20) và sự kiện Chúa phán "cho các Hội thánh" (số nhiều) ngay sau mỗi lời hứa.

1. Ê-phê-sô (Khải Huyền 2:1-7) – Hội Thánh Thời Các Sứ Đồ (khoảng 33-100 S.C.): "Có công việc, chịu khó, nhịn nhục", chống lại sự dối trá (các sứ đồ giả), nhưng đã "bỏ lòng kính mến ban đầu" (câu 2-4). Từ Hy Lạp agapēn (tình yêu thương thánh) ở đây chỉ về mối tương giao nồng cháy với Chúa. Đây là giai đoạn Hội Thánh thuần khiết ban đầu bắt đầu nguội lạnh.

2. Si-miệc-nơ (Khải Huyền 2:8-11) – Hội Thánh Bị Bắt Bớ (khoảng 100-313 S.C.): "Ngươi sẽ chịu khổ trong mười ngày" (câu 10). Từ Hy Lạp thlipsis (hoạn nạn, áp lực) mô tả các cuộc bách hại dưới các hoàng đế La Mã như Nê-rô, Đô-mi-chi-ên. Hội thánh này nghèo vật chất nhưng giàu thuộc linh, trung thành cho đến chết.

3. Bẹt-găm (Khải Huyền 2:12-17) – Hội Thánh Thế Tục Hóa (khoảng 313-590 S.C.): "Ngươi ở tại đó, là nơi có ngai của Sa-tan" (câu 13). Sau sự kiện Constantine công nhận Cơ Đốc giáo (năm 313), Hội Thánh bước vào thời kỳ "kết hôn" với thế quyền, dẫn đến sự thỏa hiệp (giáo lý Bala-am, Ni-cô-la). Chúa kêu gọi "hãy ăn năn" (câu 16).

4. Tha-ti-rơ (Khải Huyền 2:18-29) – Hội Thánh Thời Trung Cổ (khoảng 590-1517 S.C.): "Có công việc, tình yêu thương, đức tin, sự hầu việc, lòng nhịn nhục" nhưng dung túng cho "Giê-sa-bên" giả dạy dỗ (câu 19-20). Đây là thời kỳ dài của sự cai trị tôn giáo tập trung, pha trộn chân lý với các nghi lễ và tục lệ ngoại đạo. Lời hứa "quyền cai trị các nước" (câu 26-27) dành cho những người trung tín còn sót lại.

5. Sạt-đe (Khải Huyền 3:1-6) – Hội Thánh Thời Cải Chánh (khoảng 1517-1750 S.C.): "Ngươi có tiếng là sống, nhưng mà là chết" (câu 1). Dù có phong trào Cải Chánh vĩ đại khôi phục giáo lý xưng nghĩa bởi đức tin, nhưng theo thời gian, nhiều nhánh Hội Thánh trở nên hình thức, khô khan, sống bằng danh tiếng quá khứ. Chúa kêu gọi "hãy tỉnh thức" (câu 2).

6. Phi-la-đen-phi (Khải Huyền 3:7-13) – Hội Thánh Truyền Giáo (khoảng 1750-1900? S.C.): "Ngươi có ít năng lực, mà đã giữ đạo Ta, không chối danh Ta" (câu 8). Từ Hy Lạp dunamin (năng lực, quyền năng) cho thấy đây là một hội thánh yếu về thể chế nhưng mạnh về đức tin và vâng lời. Đây là thời kỳ bừng nở của các phong trào truyền giáo toàn cầu và sự trung tín với Lời Chúa. Cánh cửa mở ra "không ai đóng được" (câu 8).

7. Lao-đi-xê (Khải Huyền 3:14-22) – Hội Thánh Thời Kỳ Cuối Cùng (khoảng 1900? - Tái Lâm): "Vì ngươi hâm hẩm, không nóng cũng không lạnh, nên ta sẽ mửa ngươi ra khỏi miệng ta" (câu 16). Hội thánh tự mãn, dựa vào sự giàu có vật chất ("ta giàu, nên giàu có") nhưng khốn khổ, khố rách, đui mù về mặt thuộc linh (câu 17). Đây là hình ảnh rõ ràng của một nền Cơ Đốc giáo nửa vời, thỏa hiệp và hòa trộn với thế gian trong những ngày sau rốt. Lời mời đầy tình yêu thương: "Nầy, ta đứng ngoài cửa mà gõ" (câu 20) hướng đến từng cá nhân.

Dù hiểu theo nghĩa lịch sử hay tiên tri, bảy bức thư này chứa đựng những bài học thiết thực cho mỗi cá nhân tín hữu và từng hội thánh địa phương ngày nay.

1. Giữ Lấy Tình Yêu Ban Đầu (Bài học từ Ê-phê-sô): Chúng ta dễ sa vào cái bẫy của sự phục vụ hùng hục, bận rộn với "công việc" nhà Chúa mà quên mất chính Chúa. Hãy thường xuyên tự kiểm: Tôi có còn nồng nàn yêu mến Chúa Giê-xu như những ngày đầu mới tin nhận Ngài không? (Khải Huyền 2:4-5).

2. Trung Tín Dù Phải Chịu Khổ (Bài học từ Si-miệc-nơ): Sự trung tín không phải là không gặp khó khăn, mà là bền lòng trong khó khăn. Lời hứa "mão triều thiên của sự sống" (Khải Huyền 2:10) dành cho người trung tín đến cuối cùng. Đức tin được tinh luyện qua thử thách.

3. Chống Lại Sự Thỏa Hiệp Với Thế Gian (Bài học từ Bẹt-găm & Tha-ti-rơ): Áp lực hòa hợp văn hóa, chạy theo triết lý thế gian (Bala-am, Ni-cô-la) hay chủ nghĩa khoan dung giả (Giê-sa-bên) luôn hiện hữu. Cơ Đốc nhân được kêu gọi "ở trong thế gian nhưng không thuộc về thế gian" (Giăng 17:14-16). Phải phân biệt rõ ràng giữa sự yêu thương và sự thỏa hiệp.

4. Tỉnh Thức, Đừng Sống Với Danh Tiếng Quá Khứ (Bài học từ Sạt-đe): Thành công thuộc linh trong quá khứ không đảm bảo cho sự sống thuộc linh trong hiện tại. Chúa muốn chúng ta "làm cho vững chắc những đều còn lại, gần phải chết" (Khải Huyền 3:2). Đời sống thuộc linh cần được nuôi dưỡng hằng ngày.

5. Nắm Giữ Cơ Hội Và Giữ Lấy Lời Chúa (Bài học từ Phi-la-đen-phi): Dù năng lực có hạn, nhưng một tấm lòng vâng lời và trung tín với Lời Chúa sẽ mở ra những cánh cửa cơ hội lớn lao từ Ngài. Hãy trung tín trong việc nhỏ, Chúa sẽ giao cho việc lớn (Ma-thi-ơ 25:21).

6. Tìm Sự Giàu Có Thật Nơi Chúa, Không Tự Mãn (Bài học từ Lao-đi-xê): Trong một thế giới đề cao vật chất và sự tự túc, lời cảnh cáo với Lao-đi-xê vô cùng thời sự. Sự giàu có thật là được xưng công bình bởi đức tin, được mặc lấy sự công bình của Đấng Christ ("mặc áo trắng"), và có mối tương giao thật với Ngài ("mua vàng… thử lửa") (Khải Huyền 3:18). Hãy "sốt sắng và ăn năn" (câu 19).

Bảy hội thánh trong Khải Huyền là một món quà mặc khải đa diện từ Chúa Giê-xu Christ. Chúng cho thấy Ngài là Đấng Chân Thật và Nhìn Thấu, "biết công việc" của từng hội thánh và từng con cái Ngài (Khải Huyền 2:2). Dù Hội Thánh qua các thời kỳ có thể có nhiều khuyết điểm và thất bại, nhưng Đấng Christ vẫn là Trung Tâm của Hội Thánh (Khải Huyền 1:12-20), Ngài đi giữa các chân đèn, chăm sóc, sửa trị và yêu thương. Cuối cùng, lời hứa vinh thắng dành cho "kẻ nào thắng" (từ Hy Lạp ho nikōn) trong mỗi bức thư nhắc nhở chúng ta rằng, bởi đức tin nơi Chiên Con đã chiến thắng, mỗi chúng ta cũng có thể sống đắc thắng. Ước mong mỗi chúng ta đều lắng nghe "lời Đức Thánh Linh phán cùng các Hội thánh" và trở nên một phần của Hội Thánh Phi-la-đen-phi – trung tín, vâng lời và nắm bắt cơ hội Chúa ban – cho đến ngày Ngài trở lại.