Ý Nghĩa Lời Tuyên Bố “Dòng Dõi Này Sẽ Không Qua Đi” Của Chúa Giê-xu
Lời tuyên bố “dòng dõi này sẽ không qua đi” của Chúa Giê-xu Christ, được chép trong Ma-thi-ơ 24:34, Mác 13:30 và Lu-ca 21:32, là một trong những câu Kinh Thánh gây nhiều thảo luận và đôi khi hiểu lầm nhất về thời kỳ cuối cùng. Câu nói này nằm trong bối cảnh lớn hơn của “Bài Giảng Trên Núi Ô-li-ve” (Olivet Discourse), nơi Chúa Giê-xu trả lời câu hỏi của các môn đồ về dấu hiệu tận thế và sự trở lại của Ngài. Một cách nghiên cứu cẩn thận, dựa trên nguyên tắc “Kinh Thánh giải nghĩa Kinh Thánh” (Scriptura Scripturae interpres) và xem xét ngữ cảnh, ngôn ngữ gốc, sẽ giúp chúng ta hiểu thấu đáo ý nghĩa thần học sâu sắc và thực tiễn của lời tiên tri này.
Để hiểu bất kỳ câu Kinh Thánh nào, trước hết phải đặt nó vào bối cảnh trực tiếp. Trong Ma-thi-ơ 24, sau khi Chúa Giê-xu tuyên bố sự sụp đổ kinh hoàng của đền thờ Giê-ru-sa-lem (câu 2), các môn đồ đã hỏi Ngài một câu hỏi ba phần: “Xin Chúa phán cho chúng tôi biết lúc nào những sự đó sẽ xảy ra, và có điềm gì chỉ về sự Chúa đến và tận thế?” (Ma-thi-ơ 24:3). Câu trả lời của Chúa Giê-xu bao trùm cả các sự kiện lịch sử lẫn tương lai, xen kẽ giữa lời tiên tri về sự hủy diệt Giê-ru-sa-lem năm 70 SCN và những biến cố cuối cùng trước ngày Ngài tái lâm.
Trong câu trả lời, Chúa Giê-xu liệt kê một loạt các “cơn đau đẻ” (birth pains – từ Hy Lạp ōdin) ban đầu: chiến tranh, nạn đói, động đất (câu 6-8), sự bắt bớ (câu 9), sự phản bội (câu 10), các tiên tri giả (câu 11), và tình yêu thương của nhiều người nguội lạnh (câu 12). Ngài cũng nói đến “sự gớm ghiếc tàn nát” (the abomination of desolation – từ Hy Lạp to bdelygma tēs erēmōseōs) đứng trong nơi thánh (câu 15), ám chỉ đến sự ô uế đền thờ, một sự kiện đã xảy ra một phần vào năm 70 SCN và có thể sẽ lặp lại trong tương lai (Đa-ni-ên 9:27, 11:31). Sau đó là thời kỳ đại nạn chưa từng có (câu 21), sự xuất hiện của các christ và tiên tri giả với những dấu kỳ phép lạ (câu 24), và rồi Con Người sẽ đến trên mây trời với quyền phép và sự vinh hiển lớn (câu 30).
Chính trong bối cảnh mô tả các dấu hiệu này, Chúa Giê-xu phán: “Quả thật, ta nói cùng các ngươi, dòng dõi nầy chẳng qua đi trước khi mọi điều kia chưa xảy đến.” (Ma-thi-ơ 24:34 – Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Từ then chốt cần làm sáng tỏ là “dòng dõi” hay “thế hệ”. Trong tiếng Hy Lạp bản văn gốc, từ được sử dụng là “genea” (γενεά). Từ này có một số nghĩa chính:
- 1. Một nhóm người cùng sống trong một khoảng thời gian: Thường được hiểu là khoảng 40 năm, một thế hệ (ví dụ: Ma-thi-ơ 11:16).
- 2. Toàn thể những người có chung đặc điểm đạo đức hoặc tinh thần: Chẳng hạn như “dòng dõi gian ác” (Ma-thi-ơ 12:39, 16:4), “dòng dõi không tin và gian tà” (Phi-líp 2:15).
- 3. Một chủng tộc, dân tộc, dòng giống: Có thể chỉ dân tộc Y-sơ-ra-ên với tư cách là một thực thể lịch sử liên tục (ví dụ: Lu-ca 1:48, 50).
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ tương ứng thường được dùng trong Cựu Ước là “dor” (דּוֹר), cũng mang những sắc thái tương tự: thế hệ, thời đại, hoặc một nhóm người có chung bản chất.
Việc chỉ hiểu “genea” theo nghĩa hẹn nhất là “thế hệ người đương thời với Chúa Giê-xu” đã dẫn đến những khó khăn trong giải kinh, vì rõ ràng “mọi điều kia” – đặc biệt là sự tái lâm hữu hình của Chúa – đã không xảy ra trong thế kỷ thứ nhất. Điều này buộc chúng ta phải xem xét kỹ lưỡng hơn.
Có ba cách giải thích chính về cụm từ “dòng dõi này”, mỗi cách đều có những ủng hộ và luận cứ dựa trên toàn bộ sự dạy dỗ của Kinh Thánh.
1. Dòng Dõi (Thế Hệ) Nhìn Thấy Các Dấu Hiệu:
Cách giải thích này cho rằng “dòng dõi này” ám chỉ thế hệ người sẽ còn sống khi nhìn thấy tất cả các dấu hiệu được mô tả bắt đầu xảy ra, đặc biệt là loạt sự kiện cuối cùng dẫn đến ngày tái lâm. Khi các dấu hiệu ấy bắt đầu (như “cơn đau đẻ”, sự xuất hiện của “sự gớm ghiếc tàn nát” trong nghĩa cuối cùng), thì thế hệ đó sẽ không qua đi cho đến khi mọi sự được ứng nghiệm. Cách hiểu này phù hợp với tính chất bất ngờ và khẩn trương mà Chúa Giê-xu nhấn mạnh ngay sau đó: “Vậy, hãy tỉnh thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến.” (Ma-thi-ơ 24:42). Nó đặt trọng tâm vào sự chờ đợi tích cực và tỉnh thức của mọi thế hệ Cơ Đốc nhân.
2. Dòng Dõi (Dân Tộc) Y-sơ-ra-ên:
Nhiều nhà giải kinh cho rằng “genea” ở đây nên được hiểu theo nghĩa dân tộc hoặc chủng tộc. “Dòng dõi này” chính là dân tộc Y-sơ-ra-ên. Lời tuyên bố của Chúa Giê-xu là một sự khẳng định rằng dân tộc Do Thái, bất chấp mọi cuộc tản lạc, bắt bớ và suy tàn, sẽ không bị tiêu diệt trước khi mọi lời tiên tri về thời kỳ cuối cùng được ứng nghiệm. Đây là một lời hứa về sự tồn tại liên tục của Y-sơ-ra-ên với tư cách một dân tộc, làm nền tảng cho các lời tiên tri về sự trở lại của họ với Đấng Mê-si (Rô-ma 11:25-27). Cách giải thích này được hỗ trợ bởi cách dùng từ “genea” trong Lu-ca 1:48, 50, và sự đề cập liên tục đến dân Do Thái trong các lời tiên tri về thời kỳ cuối.
3. Dòng Dõi Gian Ác Hoặc Dòng Dõi Không Tin:
Cách giải thích thứ ba liên kết “dòng dõi này” với tính chất đạo đức mà Chúa Giê-xu thường dùng để miêu tả những người chống đối Ngài. Ngài đã gọi những người Pha-ri-si và các thầy thông giáo là “dòng dõi gian ác” (Ma-thi-ơ 12:39, 16:4). Theo đó, “dòng dõi này” có thể ám chỉ loại người có tinh thần chống đối Đức Chúa Trời, tượng trưng bởi các lãnh đạo tôn giáo thời bấy giờ. Loại người này, với bản chất gian ác và không tin, sẽ tiếp tục tồn tại cho đến ngày cuối cùng. Nó nhấn mạnh sự hiện diện liên tục của tội lỗi và sự chống đối lại Đấng Christ trong thế gian cho đến khi Ngài trở lại.
Trong thực tế, ba cách giải thích này không loại trừ nhau hoàn toàn mà có thể bổ sung cho nhau, cho thấy sự phong phú trong lời tiên tri của Chúa. Ý nghĩa chính yếu và trực tiếp nhất có lẽ nằm ở cách giải thích thứ nhất: thế hệ chứng kiến sự khởi đầu của các dấu hiệu cuối cùng sẽ thấy sự kết thúc của chúng. Điều này hoàn toàn phù hợp với lời khẳng định về sự chắc chắn và gần kề của các sự kiện cuối cùng, đồng thời giữ nguyên tính chất bí mật về “ngày và giờ” (Ma-thi-ơ 24:36).
Dù hiểu “dòng dõi này” theo nghĩa nào, lời tuyên bố của Chúa Giê-xu đưa ra những bài học thực tiễn vô cùng quý báu cho mọi tín hữu trong mọi thời đại.
1. Sống Với Thái Độ Tỉnh Thức và Cầu Nguyện:
Sau lời tuyên bố này, Chúa Giê-xu liên tục kêu gọi sự tỉnh thức (Ma-thi-ơ 24:42, 43; 25:13). Ứng dụng đầu tiên là chúng ta không được sống dửng dưng, mê ngủ thuộc linh. Tỉnh thức (grēgoreō) nghĩa là nhận biết các dấu chỉ của thời đại (Ma-thi-ơ 16:3), sống trong sự cầu nguyện không thôi (Lu-ca 21:36), và giữ tâm trí mình hướng về những sự trên trời (Cô-lô-se 3:2). Mỗi ngày, chúng ta cần tự hỏi: “Nếu Chúa đến hôm nay, tôi có sẵn sàng không?”
2. Trung Tín Trong Chức Vụ và Sự Quản Lý:
Câu chuyện về đầy tớ trung tín và khôn ngoan (Ma-thi-ơ 24:45-51) dạy chúng ta về sự trung tín trong khi chờ đợi. Dù thời gian có vẻ dài, nhiệm vụ của chúng ta là “làm việc cho đến khi Chúa đến” (Giăng 9:4). Điều này bao gồm việc trung tín trong chức vụ được giao, quản lý tốt thì giờ, tài năng, và nguồn lực Chúa ban, cũng như chăm sóc gia đình thuộc linh và rao truyền Phúc Âm.
3. Giữ Vững Đức Tin Giữa Hoạn Nạn:
Chúa Giê-xu đã cảnh báo trước về sự bắt bớ, sự lừa dối, và tình yêu thương nguội lạnh. Lời hứa “dòng dõi này sẽ không qua đi” là một lời an ủi rằng mọi sự đều nằm trong sự kiểm soát tối cao của Đức Chúa Trời. Các sự kiện lịch sử và tương lai không phải là ngẫu nhiên, mà đang hướng đến sự ứng nghiệm chắc chắn lời tiên tri của Chúa. Điều này cho chúng ta sự can đảm để “bền lòng cho đến cuối cùng” (Ma-thi-ơ 24:13) dù giữa khó khăn.
4. Nuôi Dưỡng Niềm Hy Vọng Phước Hạnh Về Sự Tái Lâm:
Mục đích của lời tiên tri không phải để chúng ta tính toán ngày tháng, mà để nuôi dưỡng niềm hy vọng sống động (Tít 2:13). Biết rằng mọi dấu hiệu đều hướng về sự trở lại vinh quang của Chúa Giê-xu, chúng ta có thể sống với niềm vui và sự chắc chắn. Sự tái lâm của Ngài là “sự trông cậy hạnh phước” (happy hope) giải cứu chúng ta khỏi sự thất vọng và chán nản của thế gian.
5. Nghiêm Túc Với Sứ Mệnh Truyền Giáo:
Chúa Giê-xu phán: “Phúc âm nầy về nước Đức Chúa Trời sẽ được giảng ra khắp đất, để làm chứng cho muôn dân, bấy giờ sự cuối cùng sẽ đến.” (Ma-thi-ơ 24:14). Lời tiên tri về sự tồn tại của “dòng dõi này” thúc giục chúng ta tích cực tham gia vào công tác sau cùng của Đức Chúa Trời: đem Phúc Âm đến mọi dân tộc. Sự tồn tại của thế gian có liên hệ mật thiết với sự hoàn tất đại mạng lệnh.
Lời tuyên bố “dòng dõi này sẽ không qua đi” của Chúa Giê-xu là một lời khẳng định mạnh mẽ về tính chắc chắn (certainty) và tính khẩn cấp (urgency) của các lời tiên tri thời kỳ cuối. Nó không phải là một công thức để tính toán ngày tháng, mà là một lời hứa rằng lời Chúa sẽ được ứng nghiệm trọn vẹn, không sai chạy. Nó nhắc nhở chúng ta rằng lịch sử có một đích điểm, và đích điểm đó là sự hiện diện vinh hiển của Con Đức Chúa Trời.
Là Cơ Đốc nhân sống trong “dòng dõi” của thời đại này, bất kể chúng ta hiểu đó là thế hệ nào, nhiệm vụ của chúng ta rất rõ ràng: Tỉnh thức, trung tín, và rao truyền. Chúng ta không sống trong sự sợ hãi về tương lai, nhưng trong sự vâng phục và hy vọng, biết rằng Đấng đã hứa về sự trở lại của Ngài là thành tín. Nguyện lời tiên tri này không chỉ là một đề tài tranh luận, mà trở thành một động lực thúc đẩy chúng ta sống mỗi ngày với lòng kính sợ Chúa, tận tâm phục vụ Ngài, và nóng chờ sự hiện ra của Cứu Chúa chúng ta, là Chúa Giê-xu Christ.
“Hãy giữ mình, tỉnh thức; vì các ngươi không biết kỳ đó đến khi nào.” (Mác 13:33). A-men.