Cơ Đốc Giáo Danh Nghĩa
Trong hành trình đức tin, một trong những cảnh báo nghiêm trọng nhất mà Kinh Thánh đưa ra không phải là sự chống đối từ bên ngoài, mà là mối nguy hiểm của một đời sống Cơ Đốc hời hợt, chỉ tồn tại trên danh nghĩa. “Cơ Đốc giáo danh nghĩa” (Nominal Christianity) là thuật ngữ mô tả tình trạng một người tự nhận mình là Cơ Đốc nhân, có tên trong sổ thành viên Hội Thánh, tham dự các nghi lễ, nhưng lại thiếu mối liên hệ cá nhân, sống động và biến đổi với Chúa Cứu Thế Giê-xu. Đây là hiện tượng phổ biến qua mọi thời đại và là chủ đề then chốt mà chính Chúa Giê-xu và các sứ đồ liên tục cảnh tỉnh.
Kinh Thánh phân biệt rõ ràng giữa việc “biết về” Đấng Christ và việc “thật sự biết” Ngài. Tiếng Hy Lạp sử dụng hai từ khác nhau: ginōskō (γινώσκω) chỉ sự nhận biết về mặt tri thức, và epiginōskō (ἐπιγινώσκω) chỉ sự nhận biết thấu đáo, mật thiết, mang tính cá nhân và kinh nghiệm. Cơ Đốc giáo danh nghĩa dừng lại ở ginōskō, trong khi đức tin chân thật đạt đến epiginōskō.
Chúa Giê-xu đã kể dụ ngôn về hai người con trong Ma-thi-ơ 21:28-32. Người con thứ nhất nói “không” đi làm nhưng sau lại hối hận và đi. Người con thứ hai lễ phép thưa “vâng, cha” nhưng rồi chẳng đi. Người con thứ hai đại diện cho Cơ Đốc danh nghĩa: có lời tuyên xưng đẹp đẽ (“Vâng, con là Cơ Đốc nhân”), nhưng không có sự vâng phục thực tế. Trong khi đó, người con thứ nhất đại diện cho những người tội lỗi biết ăn năn, cuối cùng lại có hành động đúng.
"Vì anh em bởi ân điển, được cứu bởi đức tin, điều đó không đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm, hầu cho không ai khoe mình; vì chúng ta là việc Ngài làm ra, được tạo dựng trong Đấng Christ Jêsus để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo." (Ê-phê-sô 2:8-10)
Phân đoạn then chốt này cho thấy trật tự của đức tin thật: Ân điển (căn nguyên) → Đức tin (phương tiện) → Sự cứu rỗi (kết quả) → Việc lành (bằng chứng). Cơ Đốc giáo danh nghĩa thường đảo lộn trật tự này, tìm kiếm sự xác nhận qua các “việc lành” bề ngoài (đi lễ, dâng hiến, phục vụ) mà không xuất phát từ mối quan hệ được biến đổi bởi ân điển.
Kinh Thánh đưa ra nhiều ví dụ sống động về những người mang danh nghĩa thuộc về Đức Chúa Trời nhưng lòng thì xa cách Ngài.
1. Dân Y-sơ-ra-ên Thời Tiên Tri Ê-sai: Đức Chúa Trời phán qua tiên tri: “Vì dân nầy chỉ lấy miệng tới gần ta, lấy môi miệng tôn kính ta, mà lòng chúng nó thì cách xa ta lắm” (Ê-sai 29:13). Chúa Giê-xu đã trích dẫn câu này khi quở trách những người Pha-ri-si (Ma-thi-ơ 15:8). Đây là bức tranh chính xác về sự tôn giáo hình thức: giữ nghi lễ, cầu nguyện dài dòng, nhưng tấm lòng và ý muốn không hướng về Đức Chúa Trời.
2. Người Pha-ri-si: Họ là những người sùng đạo nhất, tuân giữ tỉ mỉ từng chi tiết của luật pháp, nhưng Chúa Giê-xu gọi họ là “mồ mả tô trắng”, bề ngoài đẹp đẽ nhưng bên trong đầy xương chết và mọi sự ô uế (Ma-thi-ơ 23:27). Danh hiệu “Pha-ri-si” trong tiếng Hê-bơ-rơ (Perushim) có nghĩa là “những người được biệt riêng”, nhưng họ đã biệt riêng chính mình khỏi lẽ thật của Đức Chúa Trời để rơi vào sự kiêu ngạo và hình thức.
3. Hội Thánh tại Sạt-đe: Trong sách Khải Huyền, Chúa phán với Hội Thánh này: “Ngươi có tiếng là sống, nhưng mà là chết” (Khải Huyền 3:1). Đây chính là định nghĩa kinh điển của Cơ Đốc giáo danh nghĩa: có danh tiếng (onoma - ὄνομα, trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “tên, danh”) là đang sống, nhưng thực chất thuộc linh đã chết. Họ vẫn có các hoạt động, “công việc”, nhưng thiếu sự sống của Đấng Christ.
Dựa trên lời dạy của Chúa Giê-xu, chúng ta có thể nhận diện những đặc điểm của một đời sống đức tin chỉ tồn tại trên danh nghĩa:
1. Sự Vâng Phục Chọn Lọc: Chỉ giữ những giáo lý, điều răn nào phù hợp với sở thích, văn hóa hoặc lối sống của mình, trong khi bỏ qua những mệnh lệnh khó khăn hơn (xem Ma-thi-ơ 23:23 - nộp một phần mười bạc hà mà bỏ qua sự công bình, thương xót và trung tín).
2. Sự Phụ Thuộc Vào Ngoại Cảnh: Đức tin và nhiệt huyết thuộc linh phụ thuộc vào môi trường (như chỉ sốt sắng khi ở trong nhóm, ở Hội Thánh), vào cảm xúc, hoặc vào Cơ Đốc nhân khác, thay vì dựa trên mối liên hệ cá nhân bền vững với Chúa.
"Khi ấy, Đức Chúa Jêsus phán cùng môn đồ rằng: Nếu ai muốn theo ta, phải liều mình, vác thập tự giá mình mà theo ta." (Ma-thi-ơ 16:24)
3. Thiếu Sự Biến Đổi Bền Vững: Đời sống không có những bằng chứng rõ ràng của trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23). Tính cách, cách cư xử, các mối quan hệ và tham vọng không có sự thay đổi căn bản, lâu dài. Giống như cây vả chỉ có lá mà không có trái (Ma-thi-ơ 21:19).
4. Tập Trung Vào Bề Ngoài và Thành Tích: Dễ rơi vào cái bẫy so sánh bản thân với người khác (Lu-ca 18:11-12) và tìm kiếm sự công nhận từ con người hơn là từ Đức Chúa Trời (Giăng 12:43).
5. Sự Bình An Giả Tạo: Có một sự bình an dựa trên việc “đi lễ đều đặn” hoặc “làm người tốt”, thay vì bình an đến từ sự xưng công bình bởi đức tin nơi Đấng Christ (Rô-ma 5:1).
Lời cảnh báo mạnh mẽ nhất được chính Chúa Giê-xu đưa ra trong Bài Giảng Trên Núi:
"Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi. Ngày đó, sẽ có nhiều người thưa cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, chúng tôi chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri sao? nhân danh Chúa mà trừ quỉ sao? và lại nhân danh Chúa mà làm nhiều phép lạ sao? Khi ấy, ta sẽ phán rõ ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng biết các ngươi bao giờ, hãy lui ra khỏi ta!" (Ma-thi-ơ 7:21-23)
Đây là đoạn Kinh Thánh then chốt vạch trần Cơ Đốc giáo danh nghĩa. Những người này:
Có lời tuyên xưng: “Lạy Chúa, lạy Chúa”.
Có hành động ấn tượng: Nói tiên tri, trừ quỷ, làm phép lạ (những hoạt động thuộc linh cao cấp!).
Có sự phục vụ: “Nhân danh Chúa” mà làm.
Thế nhưng, Chúa phán: “Ta chẳng biết (oudepote egnōn - οὐδέποτε ἔγνων) các ngươi”. Động từ “biết” ở đây là ginōskō, nhưng trong ngữ cảnh phán xét này, nó mang ý nghĩa của mối quan hệ giao ước, mật thiết. Họ không có mối liên hệ cá nhân với Ngài. Cuối cùng, Chúa gọi họ là “những kẻ làm gian ác” (hoi ergazomenoi tēn anomian - οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν), tức là những người hành động trong sự vô luật pháp, không vâng phục. Họ làm việc cho Chúa, nhưng không làm theo ý muốn của Cha.
Lời cảnh báo không nhằm khiến chúng ta hoang mang, nhưng để thúc giục chúng ta “làm cho sự kêu gọi và sự lựa chọn của mình được chắc chắn” (2 Phi-e-rơ 1:10). Dưới đây là những bước thực hành:
1. Tự Xét Mình Cách Thành Thật: Sứ đồ Phao-lô khuyên: “Hãy tự xét mình” (2 Cô-rinh-tô 13:5). Hãy đặt ra những câu hỏi khó: Tôi có thật sự yêu mến Chúa Giê-xu không, hay chỉ yêu những lợi ích Ngài ban? Tôi có vâng phục Lời Ngài ngay cả khi không ai thấy không? Tôi có tìm kiếm Ngài trong sự cầu nguyện riêng tư không?
2. Tập Trung Vào Mối Liên Hệ, Không Chỉ Kiến Thức: Đức tin Cơ Đốc không phải là một hệ tư tưởng, mà là một mối quan hệ. Hãy dành thời gian cho sự hiện diện của Chúa trong tĩnh lặng, thờ phượng cá nhân và lắng nghe tiếng Ngài qua Lời Ngài.
"Ta là gốc nho, các ngươi là nhánh. Ai cứ ở trong ta và ta trong họ thì sinh ra lắm trái; vì ngoài ta, các ngươi chẳng làm chi được." (Giăng 15:5)
3. Tìm Kiếm Sự Biến Đổi Bên Trong, Không Chỉ Hành Vi Bên Ngoài: Cầu xin Chúa Thánh Linh – Đấng được ban cho mọi tín đồ thật (Rô-ma 8:9) – hành động trong lòng bạn, biến đổi tư tưởng, động cơ và những góc khuất của tâm hồn.
4. Sống Trong Sự Thật Và Tính Minh Bạch Cộng Đồng: Hãy tìm kiếm một Hội thánh hoặc nhóm nhỏ nơi bạn có thể là chính mình, thú nhận những yếu đuối và cùng nhau lớn lên trong sự chân thật (Gia-cơ 5:16). Đức tin danh nghĩa thường phát triển trong môi trường giả hình.
5. Đánh Giá Bằng Trái, Không Chỉ Bằng Lá: Hãy xem xét đời sống mình có đang sinh ra “trái” phục vụ, yêu thương, công bình và rao truyền Phúc Âm không. Trái là sản phẩm tự nhiên của một cây sống khỏe mạnh.
Cơ Đốc giáo danh nghĩa là một cái bẫy tinh vi và nguy hiểm vì nó cho chúng ta cảm giác an toàn giả tạo. Nó giống như người xây nhà trên cát: nghe Lời Chúa, thậm chí nói về Lời Chúa, nhưng không thực hành (Ma-thi-ơ 7:26-27). Khi bão tố cuộc đời và sự phán xét cuối cùng ập đến, mọi sự sẽ sụp đổ.
Tuy nhiên, tin mừng là Đức Chúa Trời luôn kêu gọi chúng ta vào một mối quan hệ chân thật. Ngài không muốn những người thờ phượng hình thức, nhưng “những kẻ thờ phượng bởi Thánh Linh và lẽ thật” (Giăng 4:23). Con đường dẫn đến sự sống thì “hẹp” (Ma-thi-ơ 7:14), đòi hỏi sự từ bỏ chính mình và vác thập tự giá, nhưng đó là con đường dẫn đến sự sống đời đời và mối tương giao phước hạnh với Đấng Tạo Hóa.
Hãy quay lại với ân điển đơn sơ. Sự cứu rỗi không phải là phần thưởng cho sự ngoan đạo bề ngoài, nhưng là món quà của Đức Chúa Trời dành cho những ai bằng lòng tin nhận và đầu phục Chúa Giê-xu cách trọn vẹn. Hôm nay, hãy xin Chúa thanh tẩy mọi sự hình thức, giả dối trong lòng, và ban cho bạn một tấm lòng mới, một đức tin sống động, chân thật, luôn khao khát Ngài.
“Hỡi Đức Chúa Trời, hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng” (Thi-thiên 51:10).