Tình yêu là điều trọng nhất" có ý nghĩa gì?

Trong một thế giới đầy rẫy những tiêu chuẩn thành công, quyền lực, tri thức và của cải, một tuyên bố từ Kinh Thánh vang lên như một chân lý vĩnh hằng, thách thức mọi hệ giá trị của con người: "Hiện nay đức tin, sự trông cậy, tình yêu thương, cả ba đều còn; nhưng điều trọng hơn trong ba điều đó là tình yêu thương" (1 Cô-rinh-tô 13:13). Vậy, cụm từ "tình yêu là điều trọng nhất" mang ý nghĩa thần học sâu xa nào, và nó định hình đời sống của một Cơ Đốc nhân ra sao? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác bản chất của tình yêu (αγάπη - *agapē*) trong Kinh Thánh, qua đó làm sáng tỏ vì sao nó được xem là đỉnh cao của đời sống đức tin.

Trước khi hiểu vì sao tình yêu là trọng nhất, chúng ta phải định nghĩa được "tình yêu" mà Kinh Thánh nói đến. Trong tiếng Hy Lạp, có nhiều từ diễn tả tình yêu: eros (tình yêu thể xác/lãng mạn), philia (tình bằng hữu), storge (tình cảm gia đình), và agapē. Từ được sử dụng xuyên suốt Tân Ước để chỉ tình yêu thương của Đức Chúa Trời và mệnh lệnh cho con dân Ngài chính là αγάπη (agapē).

Agapē không phải là một cảm xúc bồng bột, hay một sự thu hút dựa trên giá trị của đối tượng. Trái lại, agapē là một hành động có chủ ý, một sự lựa chọn của ý chí để tìm kiếm điều tốt nhất cho người khác, bất kể đáp trả. Nó bắt nguồn từ chính bản tính của Đức Chúa Trời: "Đức Chúa Trời là sự yêu thương" (1 Giăng 4:8). Trong Cựu Ước, khái niệm tương đương thường được nhắc đến là חֶסֶד (chesed) - lòng nhân từ, tình yêu thương thành tín, hay ân điển bền vững. Chesed này là nền tảng cho giao ước của Đức Chúa Trời với dân Y-sơ-ra-ên (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6-7).

Sự nhập thể của Chúa Giê-xu Christ là hiện thân tối cao của agapē: "Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết" (Rô-ma 5:8). Tình yêu này hoàn toàn vô vị kỷ, chủ động và hy sinh.

Phân đoạn kinh điển nhất mô tả chi tiết về agapē là 1 Cô-rinh-tô chương 13. Sứ đồ Phao-lô viết chương này trong bối cảnh Hội thánh Cô-rinh-tô đang đề cao các ân tứ ngoại hiện như nói tiếng lạ, tiên tri, tri thức, nhưng lại thiếu đi cốt lõi là tình yêu thương.

"Dầu tôi nói được các thứ tiếng loài người và thiên sứ, nếu không có tình yêu thương, thì tôi chỉ như đồng kêu lên hay là chập chỏa vang tiếng. Dầu tôi được ơn nói tiên tri, cùng biết đủ các sự mầu nhiệm, và mọi sự hay biết; dầu tôi có cả đức tin đến nỗi dời núi được, nhưng không có tình yêu thương, thì tôi chẳng ra gì." (1 Cô-rinh-tô 13:1-2).

Động từ Hy Lạp được dùng ở đây là γίνομαι (ginomai) - "trở nên, là". Nghĩa đen: không có tình yêu, tôi trở thành hư không, một âm thanh vô nghĩa, một con số không tròn trĩnh. Mọi thành tựu tôn giáo ấn tượng nhất, nếu thiếu agapē, đều trống rỗng trước mặt Đức Chúa Trời.

Sau đó, Phao-lô liệt kê 15 đặc tính của tình yêu, vừa tích cực vừa tiêu cực, như một bản kiểm tra cho tình yêu thật:

• "Nhịn nhục" (μακροθυμέω - makrothumeō): Kiên nhẫn chịu đựng lâu dài với con người, không dễ nổi giận. Đây không phải là thụ động, mà là sự tự chủ có chủ đích.
• "Nhân từ" (χρηστεύομαι - chrēsteuomai): Tử tế, hữu ích, biểu lộ sự tốt lành trong hành động.
• "Chẳng ghen tị... chẳng khoe mình... chẳng lên mình kiêu ngạo": Hoàn toàn đối nghịch với tính ích kỷ và sự tôn vinh bản ngã. Từ "kiêu ngạo" trong tiếng Hy Lạp (physioō) nghĩa là "thổi phồng lên" – tình yêu không làm cho bản thân ta "phình to" ra.
• "Chẳng làm điều trái phép... chẳng kiếm tư lợi": Không cư xử cách thô lỗ, không đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của người khác.
• "Chẳng dễ giận... chẳng nghiền sự dữ": Không dễ nổi nóng, không ghi nhớ và tính sổ những lời xúc phạm (từ logizomai có nghĩa là "tính toán, ghi sổ").
• "Chẳng vui về điều không công bình, nhưng vui về lẽ thật": Lấy lẽ thật của Đức Chúa Trời làm tiêu chuẩn, không hả hê khi kẻ ác thất bại hay khi nghe tin đồn xấu.
• "Tha thứ mọi sự... tin mọi sự... trông cậy mọi sự... nín chịu mọi sự": Đây không phải là sự ngây thơ, mà là thái độ luôn hướng về điều tốt đẹp nhất, luôn bảo vệ và chịu đựng vì người khác trong hy vọng.

Cuối chương, Phao-lô kết luận: "Tình yêu thương chẳng hề hư mất bao giờ... Điều trọng hơn trong ba điều đó là tình yêu thương" (câu 8, 13). Các ân tứ thuộc linh là tạm thời, cần thiết cho thời đại Hội thánh, nhưng sẽ không còn trong cõi đời đời. Ngay cả đức tin và sự trông cây – hai trụ cột của Cơ Đốc giáo – cũng sẽ được ứng nghiệm và nhìn thấy. Chỉ có agapē là tồn tại vĩnh cửu, vì bản thân Đức Chúa Trời là tình yêu, và chúng ta sẽ sống trong mối tương giao tình yêu đó đời đời. Vì vậy, tình yêu là trọng nhất vì nó thuộc về chính bản tính của Đức Chúa Trời và là thực tại vĩnh cửu.

Ý nghĩa "trọng nhất" của tình yêu còn thể hiện qua việc nó là cốt lõi, là sự tóm tắt và làm trọn mọi mệnh lệnh đạo đức của Đức Chúa Trời. Khi được hỏi về điều răn lớn nhất, Chúa Giê-xu đáp:

"Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết ý mà yêu mến Chúa, là Đức Chúa Trời ngươi. Ấy là điều răn thứ nhất và lớn hơn hết. Còn điều răn thứ hai đây, cũng như vậy: Ngươi phải yêu kẻ lân cận như mình. Hết thảy luật pháp và lời tiên tri đều bởi hai điều răn đó mà ra." (Ma-thi-ơ 22:37-40).

Sứ đồ Phao-lô cũng xác nhận: "Vì ai yêu kẻ lân cận mình, ấy là đã làm trọn luật pháp... Vậy, sự yêu thương là sự làm trọn luật pháp" (Rô-ma 13:8, 10). Ở đây, từ "làm trọn" trong tiếng Hy Lạp là πλήρωμα (plērōma), mang nghĩa "làm cho đầy trọn, hoàn thành mục đích". Tình yêu không phủ nhận luật pháp, nhưng cung cấp động cơ đúng đắn và tinh thần đằng sau mọi điều răn. Khi hành động xuất phát từ agapē chân chính đối với Đức Chúa Trời và con người, tự nhiên chúng ta sẽ không phạm các tội như thờ hình tượng, giết người, trộm cướp, nói dối... Vì thế, tình yêu là trọng nhất vì nó là động lực và bản chất của mọi sự vâng phục.

Làm thế nào để áp dụng chân lý "tình yêu là trọng nhất" vào đời sống Cơ Đốc nhân?

1. Tái Định Hình Thước Đo Thành Công: Thay vì chỉ đánh giá bản thân và người khác qua thành tích, chức vụ, hay kiến thức thuộc linh, chúng ta cần học cách đánh giá qua "thước đo tình yêu". Câu hỏi then chốt là: "Trong mọi việc tôi làm, tình yêu thương của Đấng Christ có đang thúc đẩy và thể hiện qua tôi không?" (2 Cô-rinh-tô 5:14).

2. Ưu Tiên Cho Mối Quan Hệ: Tình yêu chỉ tồn tại trong mối tương giao. Chúng ta cần đầu tư thời gian, sự chú ý và năng lực để xây dựng mối thông công với Chúa (yêu Đức Chúa Trời) và với Hội Thánh, gia đình, hàng xóm (yêu người lân cận). Điều này đôi khi có nghĩa là từ bỏ một số hiệu quả công việc để lắng nghe, an ủi, hoặc phục vụ.

3. Thực Hành Tình Yêu Cụ Thể Và Khó Khăn: Tình yêu không phải là cảm xúc mơ hồ. Hãy vận dụng danh sách trong 1 Cô-rinh-tô 13:4-7 như một bản kiểm điểm mỗi ngày. - "Nhịn nhục": Tôi có kiên nhẫn với sự chậm hiểu của con cái, đồng nghiệp không? - "Nhân từ": Tôi có chủ động làm một việc tử tế nho nhỏ cho người không thể đáp trả không? - "Chẳng ghen tị": Tôi có thật lòng vui với phước lành của người khác không? - "Chẳng nghiền sự dữ": Tôi có quyết định tha thứ và buông bỏ một lời xúc phạm cũ thay vì "tính sổ" không?

4. Gắn Kết Với Nguồn Tình Yêu: Chúng ta không thể ban ra thứ mình không có. Tình yêu agapē là bông trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22). Chúng ta chỉ có thể yêu thương cách chân thật khi "ở trong sự yêu thương" của Đức Chúa Trời, tức là ở trong mối tương giao cứu chuộc với Chúa Giê-xu Christ (1 Giăng 4:16). Sự nhận biết và kinh nghiệm tình yêu hy sinh của Chúa dành cho chúng ta chính là năng lực để chúng ta yêu người khác.

Tuyên bố "tình yêu là điều trọng nhất" không phải là một khẩu hiệu lãng mạn hay cảm tính. Đó là một tuyên ngôn thần học sâu sắc về bản tính Đức Chúa Trời và về mục đích tối hậu của sự hiện hữu con người. Tình yêu (agapē) là trọng nhất vì: (1) Nó phản ánh chính bản thể của Đức Chúa Trời; (2) Nó là đặc tính vĩnh cửu duy nhất sẽ tồn tại qua mọi thời đại; (3) Nó là động lực và sự làm trọn mọi luật pháp của Đức Chúa Trời; và (4) Nó được bày tỏ cách trọn vẹn nhất nơi sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá.

Là Cơ Đốc nhân, ơn gọi cao quý nhất của chúng ta là học biết, đón nhận tình yêu này từ Chúa, và để nó chảy qua chúng ta đến với thế giới. Mọi sự – đức tin, sự phục vụ, tri thức, hy vọng – đều tìm thấy ý nghĩa trọn vẹn và vĩnh cửu khi được đặt trên nền tảng của tình yêu. Ước mong mỗi chúng ta luôn tìm kiếm và theo đuổi "con đường tốt hơn" ấy – con đường của tình yêu thương – để cuộc đời chúng ta không trở thành "tiếng vang không hồi âm", nhưng là bản nhạc đẹp đẽ ngợi khen Đấng là nguồn của mọi tình yêu.