Hội đồng Giáo hội Quốc gia
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân Việt Nam, cụm từ “Hội đồng Giáo hội Quốc gia” không còn xa lạ, đặc biệt trong các hệ phái Tin Lành có cấu trúc tổ chức như Baptist, Mennonite, hoặc trong Liên hiệp các Hội Thánh Tin Lành Việt Nam (Miền Bắc, Miền Nam). Tuy nhiên, khái niệm này đôi khi gây thắc mắc: Nó có nền tảng Kinh Thánh không? Vai trò và thẩm quyền của nó đến đâu trong mối tương quan với Hội Thánh địa phương? Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát kỹ lưỡng dưới ánh sáng Lời Chúa, tìm hiểu nguyên tắc, mục đích và sự vận hành của mô hình lãnh đạo tập thể ở cấp giáo hội rộng lớn hơn.
I. Định Nghĩa và Khái Niệm Theo Quan Điểm Tin Lành
“Hội đồng Giáo hội Quốc gia” (National Church Council hoặc General Assembly) có thể được hiểu là một cơ cấu lãnh đạo tập thể, gồm những đại diện được bầu cử hoặc chỉ định (như Mục sư, Truyền đạo, Trưởng lão, Chấp sự) từ các Hội Thánh địa phương trong cùng một hệ phái hoặc liên hiệp trên một quốc gia. Hội đồng này thường có nhiệm vụ:
1. Định hướng giáo lý và thuộc linh chung cho toàn giáo hội.
2. Quyết định các chính sách, hiến chương, và đường hướng hoạt động.
3. Giải quyết những vấn đề hệ trọng vượt quá thẩm quyền của một Hội Thánh địa phương.
4. Đại diện cho tiếng nói chung của giáo hội trước xã hội và chính quyền.
Mô hình này phản ánh nguyên tắc “hiệp một trong Đức Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3) và sự quản trị khôn ngoan tập thể, tránh tình trạng độc tài tâm linh hay sự chia rẽ cục bộ.
II. Nền Tảng Kinh Thánh Cho Mô Hình Lãnh Đạo Tập Thể & Hội Đồng
Kinh Thánh không trực tiếp đề cập đến một “Hội đồng Giáo hội Quốc gia” theo nghĩa hiện đại, nhưng ghi nhận rõ ràng nguyên tắc lãnh đạo tập thể và việc giải quyết các vấn đề chung bằng sự hội ý của những người lãnh đạo thuộc linh.
1. Hội Đồng Giê-ru-sa-lem – Hình Mẫu Đầu Tiên:
Sự kiện quan trọng nhất là “Hội đồng Giê-ru-sa-lem” được ghi lại trong Công vụ 15. Khi nảy sinh tranh luận giáo lý hệ trọng về việc người ngoại có phải chịu cắt bì theo luật Môi-se để được cứu không, Hội Thánh đã không để mỗi cá nhân hay Hội Thánh địa phương tự quyết. Thay vào đó:
“Các sứ đồ và trưởng lão nhóm lại đặng xem xét việc này” (Công vụ 15:6).
Sau khi thảo luận, lắng nghe chứng cớ (câu 12), và sự phân giải của Phi-e-rơ (câu 7-11) cùng Gia-cơ (câu 13-21), hội đồng đã đưa ra nghị quyết chung (câu 22-29). Nghị quyết này được gửi đến các Hội Thánh địa phương với uy quyền thuộc linh: “Ấy là Đức Thánh Linh và chúng ta đã ưng…” (câu 28). Đây chính là hình ảnh một “hội đồng” có thẩm quyền giải quyết vấn đề chung cho toàn thể Hội Thánh.
2. Nguyên Tắc Trưởng Lão Trong Mỗi Hội Thánh Địa Phương:
Tân Ước liên tục nhấn mạnh mô hình lãnh đạo tập thể bởi các trưởng lão (πρεσβύτερος - *presbyteros*) tại mỗi Hội Thánh. Phao-lô và Ba-na-ba “sau khi theo lễ đã chọn những trưởng lão cho mỗi Hội thánh” (Công vụ 14:23). Trong thư gửi cho Tít, Phao-lô truyền: “Hãy lập những trưởng lão trong mỗi thành” (Tít 1:5). Chức vụ giám mục (ἐπίσκοπος - *episkopos*, nghĩa là người giám sát) cũng được đề cập song hành (1 Ti-mô-thê 3:1, Tít 1:7). Việc có nhiều trưởng lão trong một Hội Thánh cho thấy nguyên tắc cân bằng, kiểm soát lẫn nhau và cùng nhau gánh vác trách nhiệm.
3. Sự Hiệp Nhất Của Thân Thể Đấng Christ:
Sứ đồ Phao-lô dạy rằng Hội Thánh là thân của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27). Các chi thể không tồn tại biệt lập: “Mắt không được nói với bàn tay rằng: Ta chẳng cần đến mày; đầu cũng chẳng nói với chơn rằng: Ta chẳng cần đến bay” (1 Cô-rinh-tô 12:21). Một Hội đồng Giáo hội có thể xem như một cơ chế để các “chi thể” là những Hội Thánh địa phương cùng nhau vận hành cách trật tự, hỗ trợ và điều hòa cho sự lớn lên chung của cả thân. “Cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 4:13).
III. Vai Trò, Thẩm Quyền và Giới Hạn Của Hội Đồng Giáo Hội Quốc Gia
Dựa trên các nguyên tắc Kinh Thánh, chúng ta có thể đánh giá vai trò của Hội đồng Giáo hội:
1. Vai Trò Bảo Vệ Giáo Lý Lành Mạnh:
Giống như Hội đồng Giê-ru-sa-lem bảo vệ chân lý về ân điển cứu rỗi, Hội đồng Giáo hội ngày nay có trách nhiệm bảo vệ giáo lý tinh tuyền khỏi các tà giáo (1 Ti-mô-thê 4:1, 6:3-4). Đây là vai trò then chốt.
2. Vai Trò Quản Trị và Thiết Lập Trật Tự:
Kinh Thánh dạy: “Mọi sự đều nên làm cho phải phép và theo thứ tự” (1 Cô-rinh-tô 14:40). Hội đồng có thể thiết lập các nguyên tắc, quy chế chung để đảm bảo sự vận hành lành mạnh, minh bạch của các Hội Thánh địa phương, bao gồm việc phong chức, giải quyết tranh chấp (Ma-thi-ơ 18:15-17 được áp dụng ở cấp rộng hơn), và phân phối nguồn lực.
3. Thẩm Quyền Phải Phục Tùng Lời Chúa:
Điểm then chốt theo quan điểm Tin Lành: Thẩm quyền tối cao duy nhất thuộc về Đấng Christ và Lời Ngài. Hội đồng Giáo hội chỉ có thẩm quyền phái sinh (derived authority) khi và chỉ khi các quyết định của họ phù hợp với Kinh Thánh. Mọi nghị quyết đều phải được kiểm chứng bởi Lời Chúa, như người Bê-rê “nghe và xem xét Kinh thánh hằng ngày, đặng biết có thật chăng” (Công vụ 17:11). Hội đồng không thể đưa ra giáo lý mới hay đi ngược lại Kinh Thánh.
4. Mối Quan Hệ Với Hội Thánh Địa Phương – Nguyên Tắc Tự Trị:
Một trong những nguyên tắc căn bản của nhiều giáo hội Tin Lành là “sự tự trị của Hội Thánh địa phương”. Điều này có nghĩa mỗi Hội Thánh địa phương, dưới sự lãnh đạo của Đấng Christ và các trưởng lão, có quyền tự quyết về các vấn đề nội bộ, tài chính, nhân sự. Hội đồng Giáo hội Quốc gia không phải là một “cơ quan đầu não” cai quản theo kiểu phẩm trật, mà là một cơ chế hiệp thông, tư vấn, phối hợp và hỗ trợ. Mối quan hệ này cần sự cân bằng tế nhị giữa “hiệp một” và “tự trị”.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu về Hội đồng Giáo hội không chỉ là kiến thức giáo hội học, mà còn ảnh hưởng thiết thực đến đời sống đức tin:
1. Tinh Thần Vâng Phục Trong Chúa:
Cơ Đốc nhân được kêu gọi vâng phục những người lãnh đạo mình (Hê-bơ-rơ 13:17). Khi Hội đồng Giáo hội đưa ra những quyết định phù hợp với Kinh Thánh, chúng ta cần có thái độ vâng phục với lòng tôn trọng, xem đó như sự dẫn dắt chung của Đức Thánh Linh cho cả cộng đồng đức tin. Điều này gây dựng sự hiệp một.
2. Tinh Thần Trách Nhiệm và Xây Dựng:
Mỗi tín hữu là một chi thể trong thân thể rộng lớn. Chúng ta nên quan tâm, cầu nguyện cho công việc chung của giáo hội, bao gồm cả những kỳ họp Hội đồng quan trọng. Thay vì thờ ơ hoặc chỉ trích từ bên ngoài, hãy tìm cách đóng góp tích cực, xây dựng trong tình yêu thương (Ê-phê-sô 4:15-16).
3. Rèn Luyện Tư Duy Phân Biệt Theo Kinh Thánh:
Việc tìm hiểu về cơ cấu giáo hội thúc đẩy chúng ta học Lời Chúa cách nghiêm túc hơn. Chúng ta cần biết phân biệt đâu là truyền thống, quy ước của con người và đâu là mệnh lệnh rõ ràng của Chúa. Hãy noi gương người Bê-rê, luôn dùng Kinh Thánh làm tiêu chuẩn tối hậu.
4. Sống Hiệp Nhất Trong Sự Đa Dạng:
Hội đồng Giáo hội thường quy tụ đại diện từ nhiều vùng miền, văn hóa, lứa tuổi. Điều này nhắc nhở chúng ta trong Hội Thánh địa phương cũng cần học cách yêu thương, tôn trọng và hiệp ý với những anh chị em khác biệt với mình, vì cùng chung một Thân, một Chúa, một đức tin (Ê-phê-sô 4:4-6).
Kết Luận
“Hội đồng Giáo hội Quốc gia”, xét theo nguyên tắc Kinh Thánh, là một sự mở rộng cần thiết của mô hình lãnh đạo tập thể (trưởng lão) để phục vụ cho sự hiệp một, tinh tuyền và trật tự của cả thân thể Đấng Christ trên bình diện rộng. Nó tìm thấy hình mẫu ban đầu nơi Hội đồng Giê-ru-sa-lem. Tuy nhiên, mọi cơ cấu của con người đều tiềm ẩn nguy cơ xa rời Lời Chúa, trở thành bộ máy quan liêu. Vì vậy, trọng tâm cuối cùng của chúng ta phải luôn đặt nơi Đấng Christ, là Đầu duy nhất của Hội Thánh (Cô-lô-se 1:18).
Là những Cơ Đốc nhân trong thời đại ngày nay, chúng ta được mời gọi:
- Tích cực tham gia vào đời sống Hội Thánh địa phương, nơi nền tảng thực sự của đức tin.
- Cầu nguyện cho những người lãnh đạo ở mọi cấp, để họ được đầy dẫy sự khôn ngoan và kính sợ Chúa.
- Luôn gìn giữ sự hiệp một của Đức Thánh Linh bằng dây hòa bình (Ê-phê-sô 4:3), dù trong khuôn khổ Hội Thánh nhỏ hay trong mối liên hệ với đại gia đình đức tin toàn quốc.
Hãy nhớ rằng, dù cơ cấu nào đi nữa, Hội Thánh vẫn luôn là “dân thuộc về Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 2:9), và mục đích tối hậu của mọi hoạt động là để “làm sáng Danh Cha trên trời” (Ma-thi-ơ 5:16) và đem nhiều người về với Đấng Christ.