Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa được tôn kính, vừa làm biến đổi thế giới sâu sắc như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” không chỉ là một thắc mắc lịch sử hay thần học; đó là câu hỏi mang tính sống còn đối với niềm tin và định mệnh của mỗi người. Đức Chúa Giê-su đã tự đặt ra chính câu hỏi này cho các môn đồ: “Các ngươi nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Bài viết này sẽ tìm hiểu chuyên sâu về thân vị, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, ngôn ngữ nguyên bản và ý nghĩa thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Danh Tánh và Thân Vị Độc Nhất Vô Nhị của Chúa Giê-su
Danh xưng “Giê-su” bắt nguồn từ tiếng Hê-bơ-rơ “Yeshua” (יֵשׁוּעַ), có nghĩa là “Giê-hô-va (Gia-vê) là sự cứu rỗi”. Thiên sứ đã phán rõ với Giô-sép: “ngươi khá đặt tên là JESUS, vì chính Con ấy sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Danh xưng này tuyên bố sứ mạng căn bản của Ngài: Đấng Cứu Rỗi. Còn danh hiệu “Christ” (Christos trong tiếng Hy Lạp) là dịch của từ “Mê-si” (Mashiach trong tiếng Hê-bơ-rơ), có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các vua, thầy tế lễ, và tiên tri được xức dầu để nhậm chức. Chúa Giê-su Christ là Đấng được xức dầu tối cao, kết hợp cả ba chức vụ này một cách trọn vẹn: Ngài là Vua trên muôn vua, Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm, và Tiên Tri trọn vẹn của Đức Chúa Trời.
Kinh Thánh mặc khải nhiều danh xưng khác về thân vị của Ngài:
- Con Đức Chúa Trời: Đây không phải danh xưng chỉ về một thọ tạo được sinh ra, mà là một danh xưng về bản thể, biểu thị mối liên hệ đồng đẳng, đồng bản thể với Đức Chúa Trời Cha. Chính Chúa Giê-su tuyên bố: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Sứ đồ Giăng khẳng định: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14).
- Con Người: Danh xưng này Chúa Giê-su thường dùng nhất để chỉ về mình (trên 80 lần trong các sách Phúc Âm). Nó nhấn mạnh nhân tính trọn vẹn của Ngài và cũng ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một nhân vật siêu nhiên được ban quyền cai trị đời đời.
- Chúa (Kyrios): Trong bối cảnh Hy Lạp, từ này dùng cho các hoàng đế và thần linh. Kinh Thánh Tân Ước xưng Chúa Giê-su là “Chúa” cách trọn vẹn, tuyên bố uy quyền tối thượng của Ngài. Phi-e-rơ tuyên xưng: “Chắc hẳn mọi nhà Ít-ra-ên đều biết rằng Đức Chúa Trời đã tôn Jêsus nầy, mà các ngươi đã đóng đinh trên thập tự giá, làm Chúa và Đấng Christ” (Công vụ 2:36).
Như vậy, Chúa Giê-su Christ không phải chỉ là một bậc thầy luân lý vĩ đại, một nhà cách mạng, hay một tiên tri. Ngài là Đức Chúa Trời nhập thể, Ngôi Lời vĩnh hằng mặc lấy xác thịt, hoàn toàn là Đức Chúa Trời và hoàn toàn là con người trong một thân vị duy nhất—một chân lý trọng tâm của đức tin Cơ Đốc.
II. Cuộc Đời Lịch Sử và Chức Vụ Cứu Chuộc của Chúa Giê-su
Cuộc đời của Chúa Giê-su được các sách Phúc Âm ghi lại, không phải như một tiểu sử chi tiết, mà như một sự trình bày thần học về chức vụ cứu thế của Ngài, ứng nghiệm hàng trăm lời tiên tri trong Cựu Ước.
1. Sự Giáng Sinh và Nhập Thể: Chúa Giê-su được thai dựng một cách siêu nhiên bởi quyền năng Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri (Ma-thi-ơ 1:18, Lu-ca 1:35). Sự giáng sinh này ứng nghiệm lời tiên tri Ê-sai 7:14: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.” Sự nhập thể (Incarnation) là hành động tự hạ không thể tưởng tượng nổi của Đức Chúa Trời: “chính Ngài đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ và trở nên giống như loài người” (Phi-líp 2:7).
2. Chức Vụ Công Khai: Sau khi chịu phép báp-tem và chiến thắng sự cám dỗ của Sa-tan, Chúa Giê-su bắt đầu chức vụ rao giảng, dạy dỗ, và làm phép lạ. Sứ điệp trung tâm của Ngài là: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Các phép lạ của Ngài—chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, khiến kẻ chết sống lại—không chỉ biểu lộ lòng thương xót, mà còn là những dấu chỉ (sêmeia trong tiếng Hy Lạp) xác nhận Nước Đức Chúa Trời đã đến và thân vị của Ngài là Đấng Mê-si (Ma-thi-ơ 11:2-5).
3. Sự Chết Chuộc Tội: Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su là sự chết tự nguyện của Ngài trên thập tự giá. Đây không phải là một tai nạn lịch sử, mà là mục đích chính yếu Ngài đến thế gian: “Vả, Con người đã đến... phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Trên thập tự giá, Chúa Giê-su, Đấng vô tội, đã gánh lấy tội lỗi của cả nhân loại. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 5:21). Từ trên thập tự giá, Ngài kêu lên “Mọi sự đã được trọn” (Giăng 19:30). Từ “trọn” (tetelestai trong tiếng Hy Lạp) là thuật ngữ thương mại, có nghĩa “đã thanh toán trọn vẹn”. Công tác cứu chuộc đã hoàn tất.
4. Sự Sống Lại Vinh Hiển: Ngày thứ ba, lời tiên tri được ứng nghiệm. Ngôi mộ trống, Chúa Giê-su đã sống lại từ kẻ chết bằng thân thể vinh hiển, phá tan quyền lực của sự chết. Sự sống lại là bằng chứng tối hậu xác nhận thần tính của Ngài và sự chấp nhận của Đức Chúa Trời Cha về của lễ chuộc tội của Ngài (Rô-ma 1:4). Như Phao-lô tuyên bố: “nếu Đấng Christ không sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17).
5. Sự Thăng Thiên và Vương Quyền: Sau 40 ngày hiện ra với các môn đồ, Chúa Giê-su thăng thiên về trời và “ngồi bên hữu Đức Chúa Trời” (Mác 16:19). Vị trí “bên hữu” biểu thị uy quyền, vinh hiển và quyền cai trị tối thượng. Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34) và cai trị mọi sự cho đến ngày Ngài trở lại trong vinh quang để phán xét và tái lập mọi sự.
III. Di Sản Vĩnh Cửu và Sự Ảnh Hưởng Của Chúa Giê-su
Di sản của Chúa Giê-su không phải là những tòa nhà hay tác phẩm nghệ thuật, mà là một thực tại sống động và biến đổi.
1. Sự Cứu Rỗi và Sự Hòa Thuận với Đức Chúa Trời: Di sản đầu tiên và lớn nhất là ơn cứu rỗi. “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Ai tin nhận Chúa Giê-su, ăn năn tội, thì được xưng công bình, được làm con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), và có sự sống đời đời.
2. Sự Hình Thành Hội Thánh: Chúa Giê-su tuyên bố: “ta sẽ lập Hội thánh ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Hội Thánh—thân thể của Đấng Christ—là cộng đồng của những người được cứu chuộc, là di sản sống động của Ngài trên đất, được kêu gọi rao truyền Phúc Âm và làm chứng về tình yêu Ngài.
3. Sự Ban Thể Đức Thánh Linh: Trước khi về trời, Chúa Giê-su hứa ban Đức Thánh Linh để ở cùng, dạy dỗ, và ban quyền năng cho các môn đồ (Giăng 14:16-17, Công vụ 1:8). Đức Thánh Linh làm cho sự hiện diện và quyền năng của Chúa Giê-su trở nên hiện thực trong đời sống tín hữu.
4. Niềm Hy Vọng Phước Hạnh (Titus 2:13): Di sản của Chúa Giê-su bao gồm một lời hứa chắc chắn về tương lai: Ngài sẽ trở lại. Niềm hy vọng này định hình cách Cơ Đốc nhân sống và nhìn về tương lai: “Ngài sẽ dùng quyền phép Ngài mà biến hóa thân thể hèn mạt chúng ta ra giống như thân thể vinh hiển Ngài” (Phi-líp 3:21).
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống hằng ngày.
1. Sống Trong Sự Thờ Phượng và Vâng Phục: Nhận biết Ngài là Chúa đòi hỏi chúng ta dâng trọn đời sống mình làm của lễ sống và thánh cho Ngài (Rô-ma 12:1). Mọi quyết định—công việc, gia đình, tài chính—đều phải đặt dưới sự cai trị của Đấng Christ.
2. Bước Đi Theo Gương Ngài: Chúa Giê-su phán: “Hãy học theo ta” (Ma-thi-ơ 11:29). Đời sống chúng ta phải phản chiếu tình yêu thương, sự khiêm nhường, lòng thương xót, và sự thuận phục ý muốn Cha mà Ngài đã bày tỏ trọn vẹn.
3. Sống và Rao Truyền Phúc Âm: Hiểu rằng Chúa Giê-su là Đấng Cứu Rỗi duy nhất thúc giục chúng ta chia sẻ Tin Lành này cho người khác với lòng thương xót và khẩn trương. Di sản của Ngài được tiếp nối qua lời chứng của chúng ta.
4. Sống Với Niềm Hy Vọng Vững Vàng: Dù đối diện với thử thách, bệnh tật hay nghịch cảnh, chúng ta có thể đứng vững vì biết rằng Chúa chúng ta đã chiến thắng sự chết và đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời. Sự bình an thật chỉ đến từ Ngài (Giăng 16:33).
Kết Luận
Vậy, Chúa Giê-su là ai? Ngài là Em-ma-nu-ên, Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Ngài là Đấng Christ, Vua được xức dầu đến để thiết lập vương quốc của Đức Chúa Trời. Ngài là Chiên Con của Đức Chúa Trời, gánh tội lỗi thế gian. Ngài là Đấng Sống Lại và là Sự Sống. Cuộc đời Ngài là hiện thân của tình yêu cứu chuộc, và di sản Ngài là sự sống đời đời, sự tha tội và mối tương giao phục hòa với Đức Chúa Trời cho bất cứ ai tin cậy nơi Ngài. Câu hỏi cuối cùng và quan trọng nhất không phải là “Chúa Giê-su là ai?” trong kiến thức, mà là “Ngài là ai đối với bạn?” Câu trả lời của bạn cho câu hỏi đó sẽ định hình đời đời của bạn. “Ai tin Con, thì được sự sống đời đời; ai không chịu tin Con, thì chẳng thấy sự sống đâu, nhưng cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời vẫn ở trên người đó” (Giăng 3:36).