Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa bí ẩn, vừa khiêm nhường lại vừa vĩ đại như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Người nầy là ai?” (Ma-thi-ơ 16:13) vang vọng từ thời các môn đồ cho đến ngày nay, đòi hỏi một câu trả lời cá nhân và hệ trọng. Bài nghiên cứu này tìm hiểu chuyên sâu về thân thế, sứ mệnh, công trình và di sản đời đời của Chúa Giê-su Christ, dựa trên nền tảng Kinh Thánh và ngôn ngữ nguyên bản.

Kinh Thánh mạc khải về Chúa Giê-su không bắt đầu từ máng cỏ Bết-lê-hem, mà từ cõi đời đời. Ngài hiện hữu trước mọi loài thọ tạo.

• Ngôi Lời (Logos) Hằng Hữu: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên” (Giăng 1:1-3). Từ “Logos” (Λόγος) trong tiếng Hy Lạp mang ý nghĩa sâu rộng: Lời phán, lý tính, nguyên lý sáng tạo và biểu đạt trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Lời hằng sống, là hiện thân trọn vẹn của Đức Chúa Trời cho nhân loại.
• Con Một của Đức Chúa Trời: Danh hiệu “Con độc sanh” (μονογενής, monogenēs) không chỉ nói đến sự sinh ra mà còn nhấn mạnh đến địa vị độc nhất, một-of-a-kind, và mối tương giao mật thiết với Chúa Cha (Giăng 3:16). Ngài đồng bản thể với Đức Chúa Trời nhưng trong một thân vị riêng biệt.
• Đấng Christ (Mê-si): “Christ” là phiên âm của Christos (Χριστός) trong Hy Lạp, tương đương với Mashiach (משיח) trong tiếng Hê-bơ-rơ, nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Đây không phải là họ của Chúa Giê-su, mà là chức vụ thiên sai: Đấng được Đức Chúa Trời xức dầu bằng Thánh Linh để làm Vua, Thầy Tế Lễ và Tiên Tri trọn vẹn (Thi-thiên 2:2; Đa-ni-ên 9:25). Phi-e-rơ tuyên xưng: “Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16).

Sự nhập thể là một mầu nhiệm trọng tâm của đức tin Cơ Đốc. Ngôi Lời vĩnh hằng đã “trở nên xác thịt” (Giăng 1:14).

• Thai dựng bởi Đức Thánh Linh: Ngài được cưu mang cách siêu nhiên bởi quyền năng Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri, đảm bảo Ngài vô tội và không mang bản chất tội lỗi thừa hưởng từ A-đam (Lu-ca 1:35). Tiên tri Ê-sai đã báo trước: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ê-sai 7:14; Ma-thi-ơ 1:23).
• Chức Vụ Công Bố và Bày Tỏ: Chức vụ ba năm rưỡi của Chúa Giê-su là sự bày tỏ trọn vẹn Vương Quốc Đức Chúa Trời.
  • Lời Giảng Dạy Đầy Uy Quyền: Bài giảng trên núi (Ma-thi-ơ 5-7) công bố hiến chương của Vương Quốc Đức Chúa Trời, đưa luật pháp đến chỗ trọn vẹn. Ngài dạy với uy quyền (exousia) riêng, chứ không như các thầy thông giáo (Ma-thi-ơ 7:28-29).
  • Công Việc Quyền Năng: Các phép lạ chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió và khiến kẻ chết sống lại không chỉ là hành động nhân từ, mà là những dấu chỉ (sēmeia) xác nhận Ngài là Đấng Mê-si (Ma-thi-ơ 11:2-5). Chúng chứng minh uy quyền Ngài trên tội lỗi, bệnh tật, thiên nhiên và sự chết.
  • Sự Kêu Gọi và Chấp Nhận: Ngài kêu gọi những người bị khinh rẻ (người thu thuế, kẻ tội lỗi) và xác lập một giao ước mới với mười hai sứ đồ, hình thành hạt nhân của Hội Thánh Ngài.

Đây là trọng tâm của Phúc Âm và là đỉnh cao sứ mệnh của Chúa Giê-su trên đất.

• Sự Chết Chuộc Tội: Chúa Giê-su không phải là một nạn nhân thụ động. Ngài “phó sự sống mình làm giá chuộc (lytron) cho nhiều người” (Ma-thi-ơ 20:28). Từ lytron chỉ giá phải trả để giải phóng một nô lệ. Sứ đồ Phao-lô giải thích: “Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời” (2 Cô-rinh-tô 5:21). Sự chết của Ngài trên thập tự giá là của lễ chuộc tội trọn vẹn, thay thế, đáp ứng đầy đủ sự công bình và thánh khiết của Đức Chúa Trời.
• Sự Sống Lại Khải Thắng: Sự sống lại của Chúa Giê-su là bằng chứng xác nhận Đức Chúa Trời chấp nhận sinh tế của Ngài và tuyên bố sự chiến thắng của sự sống trên sự chết. “Nếu Đấng Christ không sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại không phải là sự hồi sinh đơn thuần, mà là sự biến hóa thân thể thuộc linh, vinh hiển, không còn bị ràng buộc bởi không gian và thời gian.
• Sự Thăng Thiên và Địa Vị Tể Trị: Bốn mươi ngày sau khi sống lại, Ngài được “cất lên trời, và ngồi bên hữu Đức Chúa Trời” (Mác 16:19). Ngồi bên hữu biểu thị địa vị quyền uy, vinh dự tối cao và sự cai trị (Hê-bơ-rơ 1:3; 10:12). Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34) và cai trị mọi quyền lực cho đến khi kẻ thù cuối cùng bị hủy diệt (1 Cô-rinh-tô 15:25).

Kinh Thánh dùng nhiều danh hiệu phong phú để mô tả Chúa Giê-su, mỗi danh hiệu hé mở một khía cạnh về con người và công trình của Ngài.

• Chiên Con của Đức Chúa Trời (ho amnos tou Theou): Giăng Báp-tít giới thiệu Chúa Giê-su với danh hiệu này (Giăng 1:29), chỉ về Ngài là của lễ cuối cùng và trọn vẹn thay thế cho hệ thống tế lễ trong Cựu Ước, như chiên con Vượt Qua (1 Cô-rinh-tô 5:7).
• Đầu của Hội Thánh: “Ngài là đầu của thân thể, tức là Hội thánh” (Cô-lô-se 1:18). Hình ảnh này nói lên mối liên hệ sống động, sự nuôi dưỡng, điều khiển và quyền làm chủ tối cao của Ngài đối với thân thể là các tín hữu.
• Con Người (ho huios tou anthrōpou): Danh hiệu Chúa Giê-su thường dùng nhất để chỉ về mình. Nó liên kết đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một nhân vật thiên thượng được ban cho quyền cai trị đời đời. Nó nhấn mạnh nhân tính trọn vẹn của Ngài và uy quyền phán xét cánh chung.
• Alpha và Ô-mê-ga: “Ta là An-pha và Ô-mê-ga, là đầu tiên và cuối cùng, là đầu và rốt” (Khải-huyền 22:13). Đây là những chữ cái đầu và cuối trong bảng chữ cái Hy Lạp, khẳng định Ngài là khởi nguyên và cùng tận của mọi sự, chủ tể của lịch sử.

Chân lý về Chúa Giê-su không chỉ để nghiên cứu, mà phải biến đổi cuộc đời.

1. Đặt Đức Tin và Sự Tin Cậy Nơi Ngài: Biết Ngài là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời, đòi hỏi một sự đáp cá nhân: tin cậy nơi sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài để được cứu rỗi (Giăng 20:31). Đây là nền tảng của mối quan hệ với Đức Chúa Trời.
2. Sống Dưới Sự Cai Trị và Uy Quyền của Ngài: Nhận biết Ngài là Chúa (Kurios) có nghĩa là đầu phục mọi lãnh vực đời sống (tài chính, các mối quan hệ, ước mơ) dưới sự hướng dẫn của Ngài qua Lời Ngài và Đức Thánh Linh.
3. Tìm Kiếm Sự Cầu Thay của Ngài Trong Sự Cầu Nguyện: Chúng ta có thể đến với Đức Chúa Trời cách dạn dĩ nhờ danh Chúa Giê-su (Giăng 16:23-24). Biết rằng Ngài đang cầu thay cho chúng ta ở bên hữu Đức Chúa Trời mang lại sự an ủi và vững lòng.
4. Bước Đi Theo Gương Ngài Trong Sự Khiêm Nhường và Phục Vụ: “Hãy có đồng một tâm tình như Đấng Christ đã có... Ngài đã tự hạ mình... trở nên vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự” (Phi-líp 2:5-8). Cuộc đời chúng ta phải phản chiếu sự khiêm nhường và tình yêu hy sinh của Ngài.
5. Sống Với Hy Vọng Về Sự Tái Lâm của Ngài: Lời hứa “Ta sẽ trở lại” (Giăng 14:3) định hướng cho Cơ Đốc nhân sống tỉnh thức, thánh khiết và tích cực trong chức vụ, mong đợi ngày Ngài trở lại để phán xét và hoàn tất mọi sự.

Chúa Giê-su Christ không chỉ là một nhà giáo dục vĩ đại, một nhà cách mạng đạo đức, hay một biểu tượng tôn giáo. Ngài là Ngôi Lời hằng hữu nhập thể, là Đấng Christ được xức dầu, là Con Đức Chúa Trời vô tội chết thay cho tội nhân, là Chúa đã sống lại và đang trị vì, và là Đấng Phán Xét sẽ trở lại. Việc nhận biết Ngài là ai không kết thúc bằng một bài nghiên cứu, mà mở ra một hành trình của đức tin, sự thờ phượng và vâng phục trọn đời. Như chính Chúa Giê-su đã phán: “Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha” (Giăng 14:6). Câu trả lời cho “Người nầy là ai?” cuối cùng phải dẫn chúng ta đến sự quỳ xuống, thốt lên như Thô-ma: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28).