Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa bí ẩn, vừa lịch sử lại vừa siêu việt như Giê-su Christ. Câu hỏi "Ngài là ai?" vang vọng từ thời các môn đồ, đến hôm nay vẫn là trung tâm của niềm tin, sự tranh luận và khải tượng. Bài nghiên cứu này không chỉ tìm hiểu về một nhân vật lịch sử, mà còn mở ra sự hiểu biết về Đấng Cứu Thế, là nền tảng cho đức tin và hy vọng của Cơ Đốc nhân.

Kinh Thánh mở đầu bằng một tuyên bố đáng kinh ngạc, không phải từ sự ra đời tại Bết-lê-hem, mà từ cõi đời đời: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời… Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là Logos (Λόγος), mang ý nghĩa sâu xa về lý trí, nguyên lý sáng tạo và sự bày tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su không phải là một thụ tạo được dựng nên, mà là Đấng Tạo Hóa tự bày tỏ chính mình trong khuôn khổ của thời gian và không gian.

Sứ đồ Phao-lô xác nhận điều này trong thư Cô-lô-se: “Ấy là trong Ngài muôn vật được dựng nên… muôn vật đã được dựng nên bởi Ngài và vì Ngài. Ngài có trước muôn vật, và muôn vật đứng vững trong Ngài” (Cô-lô-se 1:16-17). Danh xưng “Con Đức Chúa Trời” (Giăng 3:16) không chỉ nói về mối quan hệ, mà còn khẳng định bản thể thần linh đồng đẳng của Ngài với Đức Chúa Cha. Trong tiếng Hy Lạp, từ monogenēs (μονογενὴς) thường được dịch là “con một”, nhấn mạnh tính độc nhất, không thể so sánh và chính gốc của Ngài.

Tuy nhiên, sự vĩ đại của tin mừng nằm ở sự nhập thể: Ngôi Lời trở nên xác thịt. Chúa Giê-su hoàn toàn là Đức Chúa Trời, đồng thời cũng hoàn toàn là con người. Ngài lớn lên trong một gia đình (Lu-ca 2:52), biết đói (Ma-thi-ơ 4:2), biết khát (Giăng 19:28), cảm thông đau khổ (Giăng 11:35), và cầu nguyện trong nỗi thống khổ (Lu-ca 22:44). Sự trọn vẹn trong nhân tính của Ngài là điều kiện tất yếu để Ngài trở thành của lễ chuộc tội trọn vẹn thay cho nhân loại.

Cuộc đời và lời giảng dạy của Chúa Giê-su được soi sáng qua những danh xưng và chức vụ Ngài tự xưng hoặc được Kinh Thánh mặc khải.

1. Đấng Christ/Mê-si: “Christ” là phiên âm của từ Hy Lạp Christos (Χριστός), tương đương với từ Mê-si (Māšîaḥ - מָשִׁיחַ) trong tiếng Hê-bơ-rơ, có nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các tiên tri, thầy tế lễ và vua được xức dầu để nhận lãnh chức vụ thánh. Chúa Giê-su là Đấng Mê-si được hứa ban, hoàn thành trọn vẹn cả ba chức vụ: Tiên Tri (Phục truyền 18:15; Công vụ 3:22), Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm (Thi thiên 110:4; Hê-bơ-rơ 4:14) và Vua đời đời (2 Sa-mu-ên 7:16; Lu-ca 1:32-33).

2. Con Người: Đây là danh xưng Chúa Giê-su dùng cho chính mình nhiều nhất (ví dụ Ma-thi-ơ 8:20). Cụm từ này vừa chỉ nhân tính của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một “Con Người” đến trên mây trời, được ban cho quyền cai trị đời đời. Ngài tuyên bố quyền năng siêu nhiên với danh xưng khiêm nhường ấy: “Con Người có quyền trên đất tha tội” (Mác 2:10).

3. Con Đức Chúa Trời: Danh xưng này xác nhận mối quan hệ độc nhất và thiêng liêng với Đức Chúa Cha. Trước mặt Cai-phe, khi được hỏi “Ngươi có phải là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời đáng ngợi khen chăng?”, Chúa Giê-su đáp: “Ta phải đó” (Mác 14:61-62). Lời tuyên xưng này đã trở thành căn cứ để kết tội Ngài, vì người Do Thái hiểu rõ Ngài đang tuyên bố mình ngang hàng với Đức Chúa Trời (Giăng 5:18).

4. Chúa (Kyrios - Κύριος): Trong bản Septuagint (bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp), từ Kyrios được dùng để dịch danh xưng GIA-VÊ (YHWH) thiêng liêng của Đức Chúa Trời. Khi Tân Ước gọi Chúa Giê-su là Kyrios, đó là một tuyên bố thần học mãnh liệt về thần tính của Ngài (Phi-líp 2:11). Thô-ma đã thốt lên: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28).

5. Chiên Con của Đức Chúa Trời: Giăng Báp-tít giới thiệu Chúa Giê-su với danh hiệu này (Giăng 1:29), chỉ về chức vụ cứu chuộc tối thượng của Ngài. Ngài là sự ứng nghiệm trọn vẹn của hình bóng con sinh tế trong Cựu Ước, đặc biệt là chiên con lễ Vượt Qua (Xuất Ê-díp-tô 12). Sứ đồ Phi-e-rơ viết: “Ấy chẳng phải bởi vật hay hư nát, như bạc hoặc vàng, mà anh em đã được chuộc khỏi sự ăn ở không ra chi của tổ phưnơ truyền để lại, bèn là bởi huyết báu của Chiên Con không vết, không chỗ…” (1 Phi-e-rơ 1:18-19).

Trung tâm của Phúc Âm không nằm trong lời dạy đạo đức xuất chúng của Chúa Giê-su, mà nằm trong sự kiện lịch sử về cái chết và sự sống lại của Ngài. Sứ đồ Phao-lô tóm tắt: “Đấng Christ đã chịu chết vì tội chúng ta theo lời Kinh Thánh… Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, Ngài sống lại theo lời Kinh Thánh” (1 Cô-rinh-tô 15:3-4).

Sự Chết Đền Tội: Trên thập tự giá, Chúa Giê-su đã gánh lấy tội lỗi của cả nhân loại. Tiếng kêu “Đức Chúa Trời tôi ôi! Đức Chúa Trời tôi ôi! sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46) cho thấy sự phân cách khủng khiếp mà Ngài, Đấng vô tội, phải chịu để gánh thay án phạt của tội nhân. Từ Hy Lạp dùng cho “chuộc” là lytrōsis (λύτρωσις), mang ý nghĩa giải phóng qua việc trả một giá chuộc. Chúa Giê-su chính là “giá chuộc (lytron - λύτρον) cho nhiều người” (Mác 10:45).

Sự Phục Sinh Vinh Hiển: Ngôi mộ trống là bằng chứng tối hậu xác nhận thần tính và chiến thắng của Ngài trước tội lỗi và sự chết. Sự phục sinh không phải là sự hồi sinh đơn thuần, mà là sự biến hóa vào một thân thể vinh hiển, bất tử (1 Cô-rinh-tô 15:42-44). Đây là nền tảng cho đức tin và sự sống lại của mọi tín đồ trong tương lai: “Nhưng bây giờ, Đấng Christ đã từ kẻ chết sống lại, Ngài là trái đầu mùa của những kẻ ngủ” (1 Cô-rinh-tô 15:20).

Sự Thăng Thiên và Chức Vụ Đấng Trung Bảo: Sau khi phục sinh, Chúa Giê-su thăng thiên về trời (Công vụ 1:9) và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 10:12). Tại đó, Ngài đang cầu thay cho các thánh đồ (Rô-ma 8:34). Danh xưng “Đấng Trung Bảo” (1 Ti-mô-thê 2:5) trong tiếng Hy Lạp là mesitēs (μεσίτης), chỉ về một người đứng giữa để hòa giải hai bên. Chúa Giê-su là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và con người tội lỗi.

Di sản Chúa Giê-su để lại không phải là những tác phẩm vật chất, mà là một Vương Quốc thuộc linh và một thân thể thuộc linh là Hội Thánh.

Vương Quốc Đức Chúa Trời: Sứ điệp trung tâm trong chức vụ của Chúa Giê-su là “Vương quốc Đức Chúa Trời đã đến gần” (Mác 1:15). Vương quốc ấy không thuộc về thế gian này (Giăng 18:36), nhưng đã được thiết lập trong lòng những ai tiếp nhận Ngài làm Vua. Ngài là hạt giống tốt lành (Ma-thi-ơ 13) mọc lên thành cây lớn, và một ngày kia, Vương quốc ấy sẽ được hiển hiện trọn vẹn khi Ngài tái lâm.

Hội Thánh: Trước khi chịu thương khó, Chúa Giê-su tuyên bố: “Ta sẽ lập Hội thánh Ta” (Ma-thi-ơ 16:18). Từ “Hội Thánh” trong nguyên văn là ekklēsia (ἐκκλησία), nghĩa là “những người được gọi ra”. Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ (Ê-phê-sô 1:22-23), gồm mọi người từ mọi thời đại được cứu chuộc bởi huyết Ngài, được Ngài yêu thương và hiến mình vì họ (Ê-phê-sô 5:25).

Lời Hứa Tái Lâm: Di sản của Chúa Giê-su còn đang chờ đợi sự hoàn tất cuối cùng. Thiên sứ phán với các môn đồ ngày thăng thiên: “Giê-su nầy… cũng sẽ trở lại như cách các ngươi đã thấy Ngài lên trời vậy” (Công vụ 1:11). Sự tái lâm của Ngài là niềm hy vọng phước hạnh (Tít 2:13), là ngày Ngài sẽ phán xét thế gian trong công bình (Công vụ 17:31) và đưa những kẻ thuộc về Ngài vào cõi đời đời trong sự hiện diện của Ngài.

Cuộc khám phá về Chúa Giê-su sẽ vô nghĩa nếu không dẫn đến một quyết định cá nhân. Sự hiểu biết phải dẫn đến sự tin cậy và tôn thờ.

1. Tiếp Nhận Ngài Là Cứu Chúa và Chúa Tể: Câu hỏi “Ngài là ai?” đòi hỏi một câu trả lời cá nhân. Bạn có tin Ngài là Con Đức Chúa Trời, Đấng chết thay cho tội lỗi bạn và sống lại không? Sự cứu rỗi bắt đầu bằng đức tin nơi con người và công tác của Ngài: “Hễ ai tin Con ấy, thì được sự sống đời đời” (Giăng 3:36a). Điều này bao hàm việc ăn năn tội lỗi và đầu phục quyền tể trị của Ngài trên đời sống mình.

2. Bước Đi Trong Mối Liên Hệ Sống Động: Tin Chúa Giê-su không phải là chấp nhận một giáo lý, mà là bước vào một mối quan hệ. Hãy nuôi dưỡng mối tương giao ấy qua sự cầu nguyện (trò chuyện với Ngài), suy gẫm Lời Ngài (Kinh Thánh) và vâng theo điều Ngài phán dạy (Giăng 14:21).

3. Sống Với Tư Cách Công Dân Nước Thiên Đàng: Vì bạn thuộc về Chúa và Vương quốc của Ngài, hãy để các giá trị của nước thiên đàng định hình mọi lựa chọn: sự công bình, tình yêu thương, lòng thương xót và sự khiêm nhường (Ma-thi-ơ 5-7). Hãy là muối và ánh sáng trong thế giới này.

4. Rao Truyền Danh Ngài: Khi bạn đã biết Ngài là ai, bạn không thể giữ im lặng. Hãy sẵn sàng chia sẻ về hy vọng trong bạn (1 Phi-e-rơ 3:15), kể lại câu chuyện về ân điển Ngài đã làm trong đời sống bạn, và dẫn đưa người khác đến với Ngài.

Chúa Giê-su Christ không chỉ là một nhà giáo dục vĩ đại, một nhà cải cách xã hội, hay một hình mẫu đạo đức. Ngài là Ngôi Lời vĩnh cửu nhập thể, là Đấng Mê-si được hứa ban, là Chiên Con gánh tội của thế gian, là Chúa Tể phục sinh và là Đấng sẽ trở lại trong vinh quang. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn còn vang vọng: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16).

Di sản của Ngài là sự sống đời đời, sự tha tội, và mối tương giao được phục hòa với Đức Chúa Trời dành cho bất cứ ai tin cậy nơi Ngài. Ngày hôm nay, câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” vẫn đang đặt ra cho mỗi chúng ta. Câu trả lời của bạn sẽ định hình không chỉ đời này, mà cả cõi đời đời. Hãy đến với Ngài, tin cậy Ngài, và kinh nghiệm sự sống dư dật mà chỉ mình Ngài có thể ban cho (Giăng 10:10).