Quở Trách Kẻ Cắn Phá trong Ma-la-chi 3:11
Trong hành trình đức tin, có những lời hứa của Đức Chúa Trời vừa mang tính an ủi vừa là lời cảnh báo mạnh mẽ. Ma-la-chi 3:11 chứa đựng một lời hứa như thế, đặt trong bối cảnh giao ước và sự trung tín của dân sự Ngài. Cụm từ "ta sẽ quở trách kẻ cắn phá" (Ma-la-chi 3:11, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925) thường được trích dẫn nhưng không phải lúc nào cũng được hiểu trọn vẹn trong bối cảnh nguyên thủy và ý nghĩa thần học của nó. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích ngôn ngữ, bối cảnh lịch sử, và ứng dụng thuộc linh của lời hứa đầy quyền năng này.
Sách Ma-la-chi là sứ điệp cuối cùng của Cựu Ước, được truyền ra sau khi dân Y-sơ-ra-ên trở về từ chốn lưu đày Ba-by-lôn và đã tái thiết đền thờ. Tuy nhiên, thay vì sự phấn khích thuộc linh, họ rơi vào tình trạng nguội lạnh, hình thức và nghi ngờ sự công bình của Đức Chúa Trời. Tiên tri Ma-la-chi đối diện với họ bằng một loạt những lời chất vấn của Đức Giê-hô-va và những câu hỏi nhạo báng của dân chúng (Ma-la-chi 1:2, 6-7; 2:17; 3:7-8, 13).
Trọng tâm của sứ điệp nằm ở chương 3, bắt đầu bằng lời tiên tri về sự đến của Đấng Mê-si (câu 1) và sự phán xét tinh luyện (câu 2-5). Giữa bối cảnh đó, câu 6-12 trình bày một nguyên tắc then chốt của giao ước: sự trung tín trong vật chất (phần mười và của dâng) là thước đo lòng trung tín với Đức Chúa Trời và là cửa ngõ mở ra phước hạnh thuộc lẫn tự nhiên.
Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần xem xét nguyên văn và ngữ cảnh của câu Kinh Thánh then chốt:
"Vì cớ các ngươi, ta sẽ ngăn cản kẻ cắn phá, nó không phá hại bông trái của đất các ngươi; và những cây nho các ngươi trong đồng ruộng cũng không rụng trái trước mùa, Đức Giê-hô-va vạn quân phán vậy." (Ma-la-chi 3:11, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
1. Hành Động "Quở Trách" (Ngăn Cản): Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ được dùng là "gā‘ar" (גָּעַר). Từ này mang nghĩa mạnh mẽ hơn "ngăn cản" hay "quở trách" thông thường. Nó diễn tả một lời quở trách đầy uy quyền, một sự khiển trách có hiệu lực, thậm chí là một tiếng gầm thét khiến kẻ thù phải thối lui (Xem Thi Thiên 106:9; Na-hum 1:4). Đây không phải là một lời khuyên nhẹ nhàng, mà là sự can thiệp trực tiếp và quyền năng của Đức Chúa Trời trên lãnh thổ thuộc giao ước. Ngài chính là Đấng "ngăn cản" (KTV1925) hay "quở trách" (Bản Dịch Mới).
2. Đối Tượng "Kẻ Cắn Phá": Từ Hê-bơ-rơ "‘ōḵēl" (אֹכֵל) có nghĩa đen là "kẻ ăn" hoặc "vật tiêu thụ". Trong bối cảnh nông nghiệp này, nó chỉ những sinh vật, côn trùng, dịch bệnh phá hoại mùa màng – một mối đe dọa hiện hữu và thường xuyên đối với nền kinh tế nông nghiệp của Y-sơ-ra-ên. Các bản dịch khác dùng từ "sâu" (Bản Dịch Mới), "devourer" (KJV). Tuy nhiên, ý nghĩa biểu tượng của nó còn sâu xa hơn. Trong Kinh Thánh, sự tàn phá mùa màng thường là hậu quả của sự rủa sả do bất tuân giao ước (Phục Truyền 28:38-42; A-mốt 4:9). "Kẻ cắn phá" do đó cũng có thể hiểu là hiện thân của sự rủa sả, của sự mất mát không thể giải thích, của những "lỗ hổng" trong túi tiền hay sự hao hụt tài chính (Ma-la-chi 3:9-10).
3. Phước Hạnh Được Hứa: Sự bảo vệ của Đức Chúa Trời thể hiện qua hai mặt: - "Nó không phá hại bông trái của đất các ngươi": Sự bảo tồn khỏi sự tàn phá từ bên ngoài. - "Những cây nho các ngươi... cũng không rụng trái trước mùa": Sự bảo đảm về năng suất và sinh lợi tự nhiên, trọn vẹn theo chu kỳ của Đấng Tạo Hóa. Điều này nhắc đến lời hứa trong Lê-vi Ký 26:4 và Ê-xê-chi-ên 34:27.
Lời hứa quở trách kẻ cắn phá KHÔNG phải là một công thức ma thuật hay một thỏa thuận mua bán với Đức Chúa Trời. Nó là một phần của hệ thống giao ước, được đưa ra để đáp lại một tấm lòng và hành động cụ thể: sự trung tín trong việc dâng phần mười và của dâng.
"Các ngươi có nên lấy của đáng một phần mười và các của dâng mà ăn cắp ta sao? Các ngươi hãy đem hết thảy phần mười vào kho, hầu có lương thực trong nhà ta; và từ nay các ngươi khá lấy điều nầy mà thử ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán, xem ta có mở các cửa sổ trên trời cho các ngươi, đổ phước xuống cho các ngươi đến nỗi không chỗ chứa chăng!" (Ma-la-chi 3:8-10)
Điểm then chốt cần lưu ý: - Tội "Ăn Cắp" Đức Chúa Trời: Việc giữ lại phần mười (1/10 thu nhập) và của dâng tốt nhất không chỉ là sự keo kiệt, mà bị gọi là "ăn cắp" (Hê-bơ-rơ: "qāḇa‘"). Điều này cho thấy tầm quan trọng thuộc linh của việc nhìn nhận quyền sở hữu tối thượng của Đức Chúa Trời. - Mục Đích của Phần Mười: Để "có lương thực trong nhà ta" – tức là chu cấp cho công việc của đền thờ, cho người Lê-vi (là những người phục vụ thuộc linh toàn thời gian), và cho người nghèo (Dân Số Ký 18:21-24; Phục Truyền 14:28-29). Đây là cơ chế kinh tế-xã hội và thuộc linh mà Đức Chúa Trời thiết lập. - "Hãy Thử Ta": Đây là lời mời đặc biệt duy nhất trong Kinh Thánh, cho phép con dân Ngài "thử" lòng thành tín của Ngài trong lĩnh vực vật chất. Đó không phải là sự thử thách nghi ngờ, mà là một hành động đức tin, tin cậy Ngài sẽ giữ lời hứa.
Là Cơ đốc nhân sống dưới ân điển, chúng ta cần hiểu nguyên tắc này dưới ánh sáng của giao ước mới trong Chúa Giê-xu Christ.
1. Tinh Thần Vượt Trên Chữ Viết: Chúa Giê-xu không phủ nhận việc dâng phần mười, nhưng Ngài nhấn mạnh đến tấm lòng và các trọng trách lớn hơn của luật pháp: "Các ngươi phải làm sự nầy, mà cũng chớ bỏ sự kia" (Ma-thi-ơ 23:23). Phần mười vẫn là điểm khởi đầu căn bản của sự dâng hiến, nhưng không phải là đích đến. Tinh thần dâng hiến dưới ân điển là sự rộng rãi, vui vẻ và tự nguyện (2 Cô-rinh-tô 9:6-7).
2. Phước Hạnh và Sự Bảo Vệ Trong Đấng Christ: Phước hạnh tối thượng của chúng ta là mọi phước lành thiêng liêng trong Chúa Giê-xu (Ê-phê-sô 1:3). Sự bảo vệ của chúng ta khỏi "kẻ cắn phá" thật sự mang một chiều kích thuộc linh sâu sắc hơn. Đó là sự bảo vệ khỏi ma quỷ là kẻ đến để cắn xé, trộm cướp và hủy diệt (Giăng 10:10). Đó là sự bảo vệ tâm trí khỏi những lo lắng ăn mòn đức tin (Phi-líp 4:6-7).
3. Nguyên Tắc Gieo và Gặt: Phao-lô trình bày rõ ràng nguyên tắc thuộc linh này: "Ai gieo ít thì gặt ít, ai gieo nhiều thì gặt nhiều" (2 Cô-rinh-tô 9:6). Sự dâng hiến vì Nước Trời là một sự đầu tư vào cõi đời đời, và Đức Chúa Trời là Đấng trung tín sẽ chu cấp mọi nhu cầu chúng ta (Phi-líp 4:19). Việc "quở trách kẻ cắn phá" có thể được hiểu là Chúa hành động để bảo vệ, quản lý và làm sinh lợi những gì chúng ta có, khi chúng ta đặt Ngài làm ưu tiên.
Làm thế nào để chúng ta áp dụng lẽ thật này một cách cân bằng và đúng đắn?
1. Kiểm Tra Lòng Trung Tín Trong Của Cải Vật Chất: Hãy tự hỏi: Tôi có đang "ăn cắp" của Đức Chúa Trời bằng cách xem mọi thu nhập là của riêng mình và dâng cách miễn cưỡng, tùy tiện không? Việc dâng phần mười (10%) có phải là kỷ luật căn bản, xuất phát từ lòng biết ơn, giúp tôi nhớ rằng 100% những gì tôi có đều đến từ Ngài?
2. Tái Lập Thứ Tự Ưu Tiên: "Hãy trước hết tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa" (Ma-thi-ơ 6:33). Khi chúng ta đem "hết thảy phần mười vào kho" nhà Chúa (ưu tiên cho công việc Nước Trời), chúng ta đang thực hành đức tin và đặt Ngài lên hàng đầu.
3. Nhận Biết "Kẻ Cắn Phá" Hiện Đại: "Kẻ cắn phá" ngày nay có thể là: - Sự lãng phí và chi tiêu không khôn ngoan: Tiêu xài vô độ, mua sắm theo cảm xúc. - Nợ nần không cần thiết: Lối sống vượt quá khả năng, bị lãi suất "ăn mòn". - Sự cướp mất bình an: Lo lắng về tài chính đến mức ảnh hưởng đời sống thuộc linh và gia đình. - Sự hao hụt không rõ nguyên nhân: Tai nạn, sửa chữa bất ngờ, đầu tư thất bại liên tiếp.
4. Sống Với Tâm Thế Tin Cậy và Biết Ơn: Thay vì coi lời hứa này như một công thức để làm giàu, hãy xem đó là lời mời bước vào mối quan hệ tin cậy. Hãy dâng hiến cách trung tín, rồi tin cậy Chúa sẽ chăm sóc mọi mặt đời sống bạn. Hãy biết ơn về mọi sự chu cấp, dù lớn hay nhỏ.
5. Mở Rộng Tầm Nhìn Về Sự Dâng Hiến: Ngoài phần mười, hãy học biết dâng của dâng lạc hiến, dâng thì giờ, tài năng và cả cuộc đời làm của lễ sống cho Đức Chúa Trời (Rô-ma 12:1). Kho báu ở đâu, lòng cũng ở đó (Ma-thi-ơ 6:21).
Lời hứa "quở trách kẻ cắn phá" trong Ma-la-chi 3:11 không phải là một bảo đảm tự động cho sự giàu có, mà là một lời hứa về sự bảo vệ, chu cấp và ban phước của Đức Chúa Trời dành cho dân giao ước của Ngài khi họ bước đi trong sự vâng phục và tin cậy. Nó nhấn mạnh rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến mọi phương diện đời sống chúng ta, kể cả vật chất. Dưới ánh sáng của Tân Ước, chúng ta thấy lời hứa này được làm trọn một cách trọn vẹn hơn trong Chúa Giê-xu Christ, Đấng ban cho chúng ta mọi sự dư dật (Rô-ma 8:32).
Thách thức cho mỗi chúng ta là sống với tấm lòng rộng rãi, trung tín và biết ơn, đặt Chúa và công việc Ngài lên hàng đầu. Khi làm điều đó, chúng ta có thể kinh nghiệm sự bình an và chu cấp kỳ diệu của Ngài, và trên hết, chúng ta tích trữ cho mình kho báu trên trời, là nơi "kẻ cắn phá" không thể đến gần và mối mọt không làm hư nát được (Ma-thi-ơ 6:20).
"Đức Chúa Trời tôi sẽ làm cho đầy đủ mọi sự cần dùng của anh em y theo sự giàu có của Ngài ở nơi vinh hiển trong Đức Chúa Jêsus Christ." (Phi-líp 4:19)