Tại Sao Chúa Chọn Áp-ra-ham?
Trong dòng chảy lịch sử cứu rỗi của Đức Chúa Trời, sự kêu gọi Áp-ra-ham (ban đầu là Áp-ram) đánh dấu một bước ngoặt thiêng liêng mang tính nền tảng. Đây không phải là một sự kiện ngẫu nhiên hay tùy tiện, mà là một hành động có chủ đích, đầy ân điển và khôn ngoan của Đấng Tạo Hóa, nhằm thiết lập một kế hoạch cứu chuộc cho cả nhân loại. Câu hỏi "Tại sao Chúa chọn Áp-ra-ham?" mở ra cánh cửa để chúng ta khám phá bản tính của Đức Chúa Trời, bản chất của đức tin, và cốt lõi của giao ước ân điển, tất cả đều hội tụ về Đấng Christ, hậu tự thật của Áp-ra-ham.
I. Bối Cảnh Lịch Sử & Tâm Linh: Một Thế Giới Thất Lạc
Để hiểu sự lựa chọn của Đức Chúa Trời, chúng ta phải quay lại bối cảnh ngay sau trận Đại Hồng Thủy. Sự kiện tháp Ba-bên (Sáng Thế Ký 11:1-9) cho thấy nhân loại một lần nữa đoàn kết trong sự phản loạn chống lại Đức Chúa Trời, tìm cách xây dựng danh tiếng cho mình thay vì vâng theo mạng lệnh làm đầy dẫy đất. Thế giới chìm đắm trong thờ hình tượng (Giô-suê 24:2). Trong bối cảnh tăm tối thuộc linh đó, tiếng gọi của Đức Giê-hô-va vang lên với một cá nhân:
"Vả, Đức Giê-hô-va có phán cùng Áp-ram rằng: Ngươi hãy ra khỏi quê hương, vòng bà con và nhà cha ngươi, mà đi đến xứ ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân lớn; ta sẽ ban phước cho ngươi, cùng làm nổi danh ngươi, và ngươi sẽ thành một nguồn phước. Ta sẽ ban phước cho người nào chúc phước ngươi, rủa sả kẻ nào rủa sả ngươi; và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước." (Sáng Thế Ký 12:1-3)
Sự lựa chọn này hoàn toàn bắt nguồn từ **ân điển chủ động (grace)** của Đức Chúa Trời (khen trong tiếng Hê-bơ-rơ), không dựa trên bất kỳ công đức nào từ phía Áp-ra-ham. Đây là nguyên tắc nền tảng: Ơn Chúa đi trước và tạo lập đức tin.
II. Đức Tin: Trái Tim Của Sự Lựa Chọn & Đáp Ứng
Kinh Thánh không ghi lại bất kỳ đức tính đặc biệt hay thành tích tôn giáo nào của Áp-ra-ham trước khi được gọi. Tuy nhiên, sự đáp ứng của ông tiết lộ yếu tố then chốt mà Đức Chúa Trời nhìn thấy và tôn trọng: đức tin.
"Bởi đức tin, Áp-ra-ham vâng lời Chúa gọi, đi đến xứ mình sẽ nhận làm cơ nghiệp: người đi mà không biết mình đi đâu." (Hê-bơ-rơ 11:8)
Từ "đức tin" trong tiếng Hê-bơ-rơ là אמון (emunah), hàm ý sự vững chắc, trung tín, và tin cậy. Đức tin của Áp-ra-ham được biểu hiện qua hành động vâng lời cụ thể ("vâng lời Chúa gọi"). Sự vâng lời này không mù quáng, nhưng dựa trên lời hứa đáng tin cậy của Đức Chúa Trời. Đỉnh điểm của đức tin Áp-ra-ham được ghi lại trong Sáng Thế Ký 15:6:
"Áp-ram tin Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công bình cho người."
Động từ "tin" ở đây là האמין (he'emin), có gốc từ aman (vững chắc, đáng tin), cũng là nguồn gốc của từ "A-men". Đức tin là sự xác nhận "A-men" đối với lời phán của Đức Chúa Trời. Đức Chúa Trời "kể" (חשב chashav - tính toán, xem xét, quy cho) đức tin đó là công bình. Đây là nền tảng của giáo lý xưng công bình bởi đức tin, mà sứ đồ Phao-lô đã giải thích cách sâu sắc trong Rô-ma 4. Áp-ra-ham trở thành khuôn mẫu cho tất cả những ai sẽ được xưng công bình không bởi việc làm của luật pháp, mà bởi đức tin nơi Đức Chúa Trời (Rô-ma 4:11-12).
III. Mục Đích Vĩ Đại: Giao Ước & Lời Hứa Hướng Về Đấng Christ
Chúa chọn Áp-ra-ham không chỉ vì lợi ích cá nhân của ông, mà cho một mục đích vĩ đại hơn nhiều: trở thành **phương tiện của phước hạnh cho mọi dân tộc**. Lời hứa trong Sáng Thế Ký 12:3 "các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước" là chìa khóa. Từ "nhờ" (ברך berakh) hàm ý rằng phước lành tối thượng sẽ chảy qua dòng dõi của Áp-ra-ham.
Giao ước Đức Chúa Trời lập với Áp-ra-ham (Sáng Thế Ký 15, 17) là một giao ước ân điển (covenant of grace). Trong nghi thức cắt đôi các con vật (Sáng Thế Ký 15:9-21), chỉ một Ngọn Lửa đi qua giữa các phần xẻ đôi, biểu tượng rằng chính Đức Chúa Trời, một mình Ngài, chịu trách nhiệm giữ giao ước này. Áp-ra-ham ở trong giấc ngủ, thụ động – hình ảnh của sự tiếp nhận ân điển.
**Hậu tự** của Áp-ra-ham là trung tâm của lời hứa. Trước hết là Y-sác, con của lời hứa. Nhưng Kinh Thánh Tân Ước mặc khải rằng Hậu Tự tối hậu, duy nhất chính là Chúa Giê-xu Christ:
"Vả, các lời hứa đã được phán cho Áp-ra-ham và cho dòng dõi người. Không phải nói: Và cho các dòng dõi người, như chỉ về nhiều người; nhưng nói: Và cho dòng dõi người, là chỉ về một người mà thôi, tức là Đấng Christ." (Ga-la-ti 3:16)
Vậy, Chúa chọn Áp-ra-ham để qua dòng dõi ông, **Đấng Mê-si (Mashiach)** sẽ đến, là nguồn phước lành trọn vẹn cho muôn dân. Mọi phước hạnh thuộc linh – sự tha tội, sự xưng công bình, sự sống đời đời – đều đến với chúng ta “trong Christ Jesus”, là Đấng thuộc dòng dõi Áp-ra-ham theo phần xác (Ma-thi-ơ 1:1) và là nguồn gốc của đức tin cho mọi tín hữu.
IV. Áp-ra-ham: Gương Mẫu Của Đời Sống Lữ Hành & Sự Đầu Phục
Đức Chúa Trời cũng chọn Áp-ra-ham để ông trở thành một gương mẫu (tupos trong tiếng Hy Lạp) cho con cái Ngài trong mọi thời đại. Ông được gọi là "bạn của Đức Chúa Trời" (Gia-cơ 2:23). Cuộc đời ông dạy chúng ta:
- Đức Tin Dẫn Đến Hành Động: Đức tin thật luôn được chứng minh bằng sự vâng lời (Gia-cơ 2:21-22). Áp-ra-ham rời bỏ Ur, dâng Y-sác.
- Kiên Nhẫn Chờ Đợi Lời Hứa: Ông chờ đợi 25 năm mới thấy Y-sác ra đời, dạy chúng ta sống bởi đức tin, không bởi mắt thấy.
- Đời Sống Lữ Hành (Pilgrim Life): Ông sống trong trại, xưng mình là "khách lạ và kẻ kiều ngụ" (Hê-bơ-rơ 11:9-10), hướng lòng về thành có nền tảng vững chắc do Đức Chúa Trời xây dựng. Điều này nói lên bản chất của Cơ Đốc nhân: thế gian không phải là nhà cuối cùng của chúng ta.
- Sự Cầu Thay: Ông cầu thay cho thành Sô-đôm (Sáng Thế Ký 18:22-33), bày tỏ lòng thương xót và sự công bình.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay
Lịch sử Áp-ra-ham không chỉ là câu chuyện quá khứ, mà là gương mẫu sống động cho chúng ta:
1. Đáp Lời Gọi Cá Nhân: Mỗi Cơ Đốc nhân đều nhận được tiếng gọi "Hãy theo Ta" (Ma-thi-ơ 16:24). Điều này có thể đòi hỏi chúng ta từ bỏ sự an toàn, thói quen, hoặc những "thần tượng" trong đời sống để vâng theo Chúa.
2. Sống Bởi Đức Tin, Không Bởi Mắt Thấy: Trong những hoàn cảnh mơ hồ, bế tắc, chúng ta học nương cậy vào lời hứa của Đức Chúa Trời hơn là hoàn cảnh hiện tại, tin rằng Đấng thành tín sẽ làm trọn điều tốt nhất cho con cái Ngài.
3. Lấy Lời Hứa Làm Nền Tảng: Hãy đắm mình trong các lời hứa của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Đức tin được nuôi dưỡng và củng cố bởi Lời Ngài.
4. Xác Định Lại Giá Trị Bản Thân Trong Christ: Chúng ta được chọn trong Christ không phải vì bản thân tốt, mà bởi ân điển. Chúng ta cũng được kêu gọi để trở thành ống dẫn phước lành cho người khác, chia sẻ Phúc Âm.
5. Sống Với Tư Cách Lữ Khách: Đừng quá gắn bó với những vinh hoa, an nhàn tạm bợ của thế gian. Hãy đầu tư cho cõi đời đời và hướng lòng về quê hương trên trời.
Kết Luận
Chúa chọn Áp-ra-ham vì chương trình cứu rỗi vĩ đại của Ngài, khởi đầu một dòng lịch sử thánh hướng về sự giáng sinh của Chúa Giê-xu Christ. Sự lựa chọn ấy bắt nguồn từ ân điển tuyệt đối, đòi hỏi một đáp ứng bằng đức tin, và nhắm đến một mục đích phổ quát: đem phước hạnh cứu rỗi đến cho muôn dân. Khi chúng ta đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, chúng ta trở thành con cháu thuộc linh của Áp-ra-ham (Ga-la-ti 3:7, 29), được dự phần vào cùng một giao ước ân điển, cùng một lời hứa, và cùng một sứ mạng. Câu chuyện của ông nhắc nhở chúng ta rằng, Đức Chúa Trời vẫn đang tìm kiếm những tấm lòng tin cậy Ngài cách trọn vẹn, sẵn sàng bước đi trong sự vâng lời, để qua họ, ân điển và vinh quang Ngài được bày tỏ cho thế gian.
"Ấy vậy, anh em là dòng dõi của Áp-ra-ham, kẻ kế tự theo lời hứa... hầu cho phước lành ban cho Áp-ra-ham trong Đức Chúa Giê-xu Christ được rải khắp trên dân ngoại, và hầu cho chúng ta cậy đức tin mà nhận lãnh Đức Thánh Linh đã hứa cho." (Ga-la-ti 3:29, 14)