Tại sao Ni-cô-đem chọn gặp Chúa Giê-xu ban đêm?

Trong Phúc Âm Giăng, chúng ta bắt gặp một nhân vật đặc biệt: Ni-cô-đem, một người Pha-ri-si, một nhà lãnh đạo tôn giáo, thành viên Hội đồng Công luận, đã đến gặp Chúa Giê-xu vào ban đêm (Giăng 3:1-2). Hành động này đặt ra câu hỏi: Tại sao ông lại chọn thời điểm ban đêm? Bài viết này sẽ khám phá bối cảnh, các lý do có thể, và ý nghĩa thuộc linh từ sự kiện này, đồng thời rút ra bài học thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Ni-cô-đem là ai? Theo Kinh Thánh, Ni-cô-đem (Νικόδημος) là “người trong nhóm Pha-ri-si”, “một người cai trị dân Do Thái” (Giăng 3:1). Ông là thành viên của Hội đồng Công luận (Sanhedrin), cơ quan tối cao của người Do Thái thời đó, gồm 71 thành viên, có quyền xét xử các vấn đề tôn giáo và dân sự. Ông cũng được gọi là “thầy dạy dân Y‑sơ‑ra‑ên” (câu 10), cho thấy ông là một học giả Kinh Thánh uyên bác.

Quan hệ giữa người Pha-ri-si và Chúa Giê-xu: Nhóm Pha-ri-si nổi tiếng với sự nghiêm ngặt trong việc giữ luật Môi-se và truyền thống tiền nhân. Họ thường xuyên chất vấn và tìm cách bắt bẻ Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 12:2; Mác 2:16; Lu-ca 5:30). Vì vậy, việc một người Pha-ri-si đến gặp Chúa Giê-xu là điều bất thường, thậm chí có thể gây tai tiếng.

Thời điểm: Cuộc gặp gỡ diễn ra vào đầu chức vụ của Chúa Giê-xu, sau khi Ngài đã làm phép lạ đầu tiên tại Ca-na (Giăng 2:1-11) và thanh tẩy đền thờ (Giăng 2:13-22). Danh tiếng Chúa Giê-xu đang lan rộng, và nhiều người tin nhận Ngài (Giăng 2:23). Ni-cô-đem cũng bị thu hút bởi những dấu lạ, nhưng ông muốn tìm hiểu sâu hơn.

Kinh Thánh không trực tiếp nói lý do Ni-cô-đem đến ban đêm, nhưng qua bối cảnh và văn hóa, chúng ta có thể suy luận một số nguyên nhân:

Là một nhà lãnh đạo tôn giáo có địa vị, Ni-cô-đem có thể sợ bị đồng nghiệp Pha-ri-si phát hiện và chỉ trích. Giăng 12:42-43 cho biết: “Dầu vậy, cũng có nhiều kẻ tin Ngài, song vì cớ người Pha-ri-si nên không xưng Ngài ra, hầu cho khỏi bị đuổi ra khỏi nhà hội; bởi họ chuộng sự vinh hiển bởi người ta hơn là sự vinh hiển bởi Đức Chúa Trời.” Ni-cô-đem có lẽ cũng mang tâm trạng đó. Ban đêm giúp ông giữ kín cuộc gặp, tránh sự dòm ngó.

Ban ngày, Chúa Giê-xu thường bị đám đông vây quanh, khó có cơ hội nói chuyện sâu sắc. Ni-cô-đem muốn được tiếp xúc trực tiếp, hỏi những điều thắc mắc mà không bị gián đoạn. Ban đêm yên tĩnh, thích hợp cho một cuộc đàm đạo nghiêm túc. Điều này cho thấy ông thực sự khao khát tìm hiểu chân lý.

Trong văn hóa Do Thái, việc học Kinh Thánh vào ban đêm là phổ biến. Thi Thiên 119:62 nói: “Tôi thức dậy lúc nửa đêm để cảm tạ Ngài về những sự phán xét công bình của Ngài.” Các rabbi thường dành đêm để nghiên cứu Torah. Ni-cô-đem, với tư cách là “thầy dạy dân Y‑sơ‑ra‑ên”, có thể xem cuộc gặp gỡ này như một buổi học hỏi thiêng liêng. Ông đến với Chúa Giê-xu như đến với một bậc thầy để thảo luận về những vấn đề thuộc linh.

Sứ đồ Giăng thường sử dụng hình ảnh ánh sáng và bóng tối để mô tả sự tương phản giữa Chúa Giê-xu và thế gian. Ngay từ đầu sách, ông viết: “Trong Ngài có sự sống, sự sống là sự sáng của loài người. Sự sáng soi trong tối tăm, tối tăm chẳng hề nhận lấy sự sáng” (Giăng 1:4-5). Chúa Giê-xu là “sự sáng thật, sự sáng soi mọi người” (Giăng 1:9). Trong chính đoạn 3, Chúa Giê-xu phán: “Sự sáng đã đến thế gian, mà người ta ưa sự tối tăm hơn sự sáng, vì việc làm của họ là xấu xa” (Giăng 3:19).

Ni-cô-đem đến trong đêm tối, nhưng ông đang tìm kiếm ánh sáng. Cuộc gặp gỡ này đánh dấu bước đầu tiên của ông ra khỏi bóng tối thuộc linh để bước vào ánh sáng của Đấng Christ. Ban đêm không chỉ là thời gian vật lý, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về tình trạng tâm linh của ông trước khi gặp Chúa.

Dù là một nhà lãnh đạo có học thức, Ni-cô-đem đã đến với Chúa Giê-xu với thái độ khiêm nhường. Ông gọi Ngài là “Rabbi” (Thầy) và thừa nhận rằng Chúa Giê-xu đến từ Đức Chúa Trời vì những dấu lạ Ngài làm (Giăng 3:2). Việc chọn ban đêm có thể là cách ông tránh sự chú ý, giữ thể diện, nhưng cũng cho thấy ông thực sự muốn học hỏi mà không bị ảnh hưởng bởi định kiến của người khác.

Cuộc trò chuyện ban đêm với Chúa Giê-xu đã thay đổi Ni-cô-đem. Mặc dù Kinh Thánh không nói rõ ông tin ngay lúc đó, nhưng qua những lần xuất hiện sau, chúng ta thấy sự trưởng thành trong đức tin của ông.

Giăng 7:50-52: Khi các thầy tế lễ và người Pha-ri-si tìm cách bắt Chúa Giê-xu, Ni-cô-đem lên tiếng bênh vực Ngài: “Luật pháp chúng ta có xét đoán ai trước khi nghe người ấy và biết việc người làm không?” (câu 51). Dù còn dè dặt (ông nhắc đến luật pháp thay vì công khai bày tỏ niềm tin), đây là bước tiến lớn so với việc gặp kín ban đêm.

Giăng 19:39-40: Sau khi Chúa Giê-xu chịu chết trên thập tự giá, Ni-cô-đem cùng Giô-sép A‑ri‑ma‑thê, một môn đồ kín đáo khác, đã công khai lo việc chôn cất Ngài. Ông mang theo một hỗn hợp trầm hương và một dược nặng chừng một trăm pound, thể hiện lòng tôn kính lớn. Hành động này cho thấy ông đã hoàn toàn công khai đứng về phía Chúa Giê-xu, bất chấp hậu quả.

Như vậy, Ni-cô-đem đã đi từ bóng tối (gặp Chúa ban đêm) ra ánh sáng (công khai phục vụ Chúa). Đây là một minh họa sống động về sự biến đổi mà Chúa Giê-xu mang lại.

Câu chuyện Ni-cô-đem không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn mang nhiều bài học quý giá cho chúng ta:

1. Đến với Chúa Giê-xu cách cá nhân
Dù địa vị xã hội hay kiến thức tôn giáo thế nào, mỗi người đều cần có cuộc gặp gỡ riêng tư với Chúa Giê-xu. Ni-cô-đem đã tìm đến Chúa một mình, không qua trung gian. Chúng ta cũng cần dành thời gian riêng để trò chuyện với Ngài, học Lời Ngài, và nhận lấy sự sống đời đời.

2. Vượt qua nỗi sợ hãi và lo lắng về dư luận
Ban đầu, Ni-cô-đem sợ bị phát hiện, nhưng ông vẫn bước ra khỏi vùng an toàn để tìm kiếm chân lý. Nhiều người ngày nay cũng e ngại khi công khai tin Chúa vì sợ mất bạn bè, gia đình, hay địa vị. Chúa Giê-xu phán: “Ai xưng Ta trước mặt thiên hạ, thì Ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha Ta trên trời; nhưng ai chối Ta trước mặt thiên hạ, thì Ta cũng sẽ chối họ trước mặt Cha Ta trên trời” (Ma-thi-ơ 10:32-33). Hãy can đảm bước ra ánh sáng.

3. Tìm kiếm chân lý với tấm lòng khiêm nhường
Ni-cô-đem là một thầy dạy luật, nhưng ông sẵn sàng học hỏi từ Chúa Giê-xu – một người thợ mộc không qua trường lớp chính thống. Ông đã đặt câu hỏi và lắng nghe. Chúng ta cần có tinh thần khiêm tốn khi nghiên cứu Kinh Thánh, sẵn sàng để Chúa dạy dỗ, dù điều đó có thể đảo lộn những quan niệm cũ.

4. Bước từ bóng tối ra ánh sáng
Chúa Giê-xu là ánh sáng thế gian (Giăng 8:12). Khi chúng ta tiếp nhận Ngài, chúng ta được ra khỏi bóng tối tội lỗi và bước vào nước sáng láng của Ngài (1 Phi-e-rơ 2:9). Cuộc đời Ni-cô-đem minh họa rõ ràng hành trình này. Mỗi tín hữu cũng phải kinh nghiệm sự biến đổi từ tối tăm đến ánh sáng, và sống như con cái sự sáng (Ê-phê-sô 5:8).

5. Trưởng thành trong đức tin: từ bí mật đến công khai
Đức tin ban đầu có thể yếu ớt và kín đáo, nhưng Chúa muốn chúng ta lớn lên và trở nên dạn dĩ. Ni-cô-đem đã dần công khai đức tin của mình, cuối cùng dám liều mình để chôn cất Chúa. Chúng ta cũng cần nuôi dưỡng đức tin qua sự cầu nguyện, học Lời Chúa, và thông công với Hội Thánh, để có thể mạnh mẽ làm chứng cho Ngài.

Việc Ni-cô-đem gặp Chúa Giê-xu ban đêm có thể xuất phát từ nhiều lý do: sợ hãi, mong muốn riêng tư, truyền thống học đêm, và cả ý nghĩa biểu tượng về bóng tối thuộc linh. Dù lý do nào, điều quan trọng là ông đã đến với Chúa, lắng nghe lời Ngài, và cuối cùng trở thành môn đồ công khai. Câu chuyện của ông nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Giê-xu luôn sẵn sàng tiếp đón bất cứ ai tìm kiếm Ngài, dù họ đến vào lúc nào hay với tâm trạng nào. Hãy bước ra khỏi bóng tối của sự nghi ngờ, sợ hãi, tội lỗi, và đến với ánh sáng của Ngài để được tái sinh và sống đời đời.

“Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời.” (Giăng 3:16)