1 Ti-mô-thê 3:2: Người giám sát có khả năng dạy dỗ?
Trong các thư tín mục vụ, sứ đồ Phao-lô đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng về việc lựa chọn người lãnh đạo Hội Thánh. Một trong những câu Kinh Thánh quan trọng nhất là 1 Ti-mô-thê 3:2:
"Vậy, người giám mục cần phải không chỗ trách được, chồng chỉ một vợ mà thôi, có tiết độ, có tài trí, xứng đáng, hay tiếp khách và khéo dạy dỗ." (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Trong bản liệt kê nhiều phẩm chất đạo đức, cụm từ "khéo dạy dỗ" (hay "có khả năng dạy dỗ") nổi bật như một yếu tố kỹ năng duy nhất. Tại sao việc dạy dỗ lại quan trọng đến thế đối với người giám sát (giám mục/trưởng lão)? Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa, bối cảnh, và ứng dụng thực tiễn của yêu cầu này.
1. Nghiên Cứu Nguyên Ngữ: διδακτικός (Didaktikos)
Từ Hy Lạp được dùng trong câu này là διδακτικός (didaktikos). Đây là một tính từ xuất hiện hai lần trong Tân Ước: 1 Ti-mô-thê 3:2 và 2 Ti-mô-thê 2:24. Didaktikos mang nghĩa "có khả năng dạy", "thạo việc dạy dỗ", "có kỹ năng giảng dạy". Nó không chỉ dừng lại ở việc sở hữu kiến thức, mà còn nhấn mạnh khả năng truyền đạt kiến thức ấy cho người khác một cách hiệu quả, rõ ràng và thuyết phục.
Trong 2 Ti-mô-thê 2:24, Phao-lô lại dùng từ này khi nói về tôi tớ của Chúa: "Vả, tôi tớ của Chúa không nên ưa sự tranh cạnh, nhưng phải ở tử tế với mọi người, có tài dạy dỗ, hay nhịn nhục." (Kinh Thánh 1925). Như vậy, khả năng dạy dỗ gắn liền với thái độ dịu dàng, kiên nhẫn – một sự kết hợp cần thiết cho người lãnh đạo thuộc linh.
2. Tại Sao Dạy Dỗ Lại Quan Trọng Đối Với Người Giám Sát?
Trong Tân Ước, chức vụ giám mục (episkopos) và trưởng lão (presbyteros) thường được dùng thay thế cho nhau (xem Tít 1:5-7). Nhiệm vụ chính của họ là chăn dắt bầy chiên của Đức Chúa Trời (Công vụ 20:28; 1 Phi-e-rơ 5:2). Một phần không thể thiếu của việc chăn dắt là dạy dỗ Lời Chúa. Dưới đây là một số lý do Kinh Thánh nhấn mạnh:
- Bảo vệ giáo lý chân chính: "Người phải vâng giữ đạo chân thật y như đã dạy, hầu có thể dùng đạo lành mà khuyên dỗ, và bác lại kẻ chống trả." (Tít 1:9). Giám mục phải có khả năng nhận diện và bác bỏ những giáo lý sai lầm.
- Trang bị cho các thánh đồ: Ê-phê-sô 4:11-12 cho biết Chúa ban cho Hội Thánh các sứ đồ, tiên tri, thầy giảng, mục sư và giáo sư để "trang bị các thánh đồ cho công việc phục vụ". Nếu người lãnh đạo không có khả năng dạy dỗ, Hội Thánh khó có thể trưởng thành.
- Khích lệ và sửa trị: 1 Ti-mô-thê 5:17 phân biệt những trưởng lão "chịu khó trong việc giảng dạy và khuyên bảo" đáng được tôn trọng gấp đôi. Việc dạy dỗ bao hàm cả sự khích lệ, quở trách, và uốn nắn.
- Chống lại giáo sư giả: Trong bài giã từ tại Mi-li-tô, Phao-lô cảnh báo các trưởng lão ở Ê-phê-sô: "Sau khi tôi đi, sẽ có muông sói dữ tợn xen vào trong vòng các ngươi, chẳng tiếc bầy đâu; ... Vậy, hãy tỉnh thức!" (Công vụ 20:29-31). Một trong những cách bảo vệ bầy chiên là dạy dỗ lẽ thật.
Như vậy, dạy dỗ không phải là tùy chọn mà là trọng tâm của chức vụ giám mục/trưởng lão.
3. "Có Khả Năng Dạy Dỗ" Bao Hàm Những Gì?
Yêu cầu này bao gồm nhiều khía cạnh liên quan đến kiến thức, kỹ năng và nhân cách:
a. Hiểu biết sâu sắc về Kinh Thánh và giáo lý
Người giám sát phải "giữ vững lời đáng tin cậy