Ai là Giô-sép người A-ri-ma-thê?

Trong câu chuyện thương khó và phục sinh của Chúa Giê-xu Christ, có những nhân vật xuất hiện thoáng qua nhưng để lại dấu ấn vĩnh cửu về đức tin và lòng can đảm. Giô-sép người A-ri-ma-thê là một trong những nhân vật như thế. Ông không thuộc nhóm mười hai sứ đồ, cũng không được nhắc đến trong các sách Phúc Âm trước biến cố thập tự giá, nhưng hành động của ông trong giờ phút đen tối nhất của lịch sử cứu chuộc đã trở thành một chứng tích quan trọng, ứng nghiệm lời tiên tri và bày tỏ một đức tin chân thật. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá con người, động cơ và di sản thuộc linh của Giô-sép từ A-ri-ma-thê dựa trên cả bốn sách Phúc Âm.

Cả bốn sách Phúc Âm đều ghi lại sự hiện diện của Giô-sép trong sự kiện chôn cất Chúa Giê-xu, mỗi sách bổ sung những chi tiết quan trọng để vẽ nên chân dung đầy đủ về ông.

• Ma-thi-ơ 27:57-60: "Đến tối, có một người giàu, quê ở A-ri-ma-thê, tên là Giô-sép, đã làm môn đồ Đức Chúa Jêsus. Người nầy tới nơi Phi-lát mà xin xác Đức Chúa Jêsus... Người lấy xác ấy, dùng vải sạch liệm, và để trong ngôi mộ mới của người..."
• Mác 15:42-46: "Bấy giờ là ngày sắm sửa, tức là hôm trước ngày Sa-bát; khi đã tối, Giô-sép ở A-ri-ma-thê, là nghị viên tôn trọng, cũng là người trông đợi nước Đức Chúa Trời, bạo dạn đến nơi Phi-lát mà xin xác Đức Chúa Jêsus... Người mua vải liệm, cất xác Đức Chúa Jêsus xuống..."
• Lu-ca 23:50-53: "Có một người tên là Giô-sép, làm nghị viên, là người tử tế công bình... người nầy chưa bằng lòng về mưu đồ và việc làm của chúng. Người quê ở A-ri-ma-thê, là thành của dân Giu-đa, cũng là người trông đợi nước Đức Chúa Trời. Người đến nơi Phi-lát mà xin xác Đức Chúa Jêsus, rồi lấy xuống..."
• Giăng 19:38-42: "Sau đó, Giô-sép ở A-ri-ma-thê, là môn đồ Đức Chúa Jêsus, nhưng giấu vì sợ dân Giu-đa, xin Phi-lát cho lấy xác Đức Chúa Jêsus... Lại có Ni-cô-đem... cũng đến đem dược phẩm... Họ lấy xác Đức Chúa Jêsus, dùng vải gai và dược phẩm mà liệm, theo như tục chôn của dân Giu-đa."

Từ các phân đoạn trên, chúng ta có thể tổng hợp các đặc điểm chính về Giô-sép:

1. Xuất thân: Đến từ A-ri-ma-thê (tiếng Hy Lạp: Arimathaia). Đây được cho là thành Ra-mát (Ramathaim-Zophim) thuộc vùng núi Ép-ra-im, quê hương của tiên tri Sa-mu-ên (1 Sa-mu-ên 1:1). Điều này cho thấy ông có gốc gác từ một vùng đất có bối cảnh thuộc linh lâu đời.
2. Địa vị xã hội: Ông là một "nghị viên" (tiếng Hy Lạp: bouleutēs), tức thành viên của Hội Đồng Công Luận (Sanhedrin) – cơ quan tối cao của người Do Thái thời đó, gồm 71 người. Điều này khiến hành động của ông càng đáng chú ý.
3. Tính cách thuộc linh: Ông được mô tả là người "tử tế công bình" (Lu-ca), "trông đợi nước Đức Chúa Trời" (Mác, Lu-ca), và là một "môn đồ... nhưng giấu" (Giăng).
4. Điều kiện kinh tế: Ma-thi-ơ gọi ông là "một người giàu", và ông có một "ngôi mộ mới" đục trong vầng đá - một thứ xa xỉ chỉ dành cho người có của.

Cụm từ "môn đồ... nhưng giấu vì sợ dân Giu-đa" (Giăng 19:38) mở ra một cánh cửa quan trọng để hiểu về tâm trạng của nhiều người tin Chúa trong bối cảnh bách hại. Từ "giấu" trong tiếng Hy Lạp là kekrymmenos, có nghĩa là "được giấu kín, che giấu". Điều này không hẳn phủ nhận đức tin của ông, nhưng cho thấy sự dè dặt, có lẽ vì lo sợ về hậu quả chính trị và xã hội khi là một nhân vật công chúng trong Hội Đồng Công Luận.

Tuy nhiên, giờ phút định mệnh đã đến. Khi tất cả các môn đồ khác (trừ Giăng) chạy trốn, khi Phi-e-rơ chối Chúa, thì Giô-sép và Ni-cô-đem (một lãnh đạo khác cũng từng đến với Chúa ban đêm - Giăng 3) lại bước ra ánh sáng. Hành động "bạo dạn đến nơi Phi-lát" (Mác 15:43) là một bước ngoặt. Từ "bạo dạn" (tolmaō) mang nghĩa dám liều, dám đương đầu với rủi ro. Ông đã liều mất địa vị, an toàn, và có thể cả mạng sống.

Việc xin xác Chúa Giê-xu cũng là một hành động theo pháp lý và văn hóa. Theo luật La Mã, thi thể của những người bị đóng đinh thường bị vứt bỏ hoặc chôn trong mộ tập thể dành cho phạm nhân. Việc một người có địa vị như Giô-sép xin xác là một ân huệ đặc biệt (charis), và nó đảm bảo rằng thi thể Chúa Giê-xu không bị làm nhục thêm, ứng nghiệm lời tiên tri trong Ê-sai 53:9: "Người ta đặt mồ người với những kẻ ác, nhưng khi chết, người được chôn với nhà giàu..." (Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Ngôi mộ mới chưa chôn ai của ông chính là "chỗ ở" tạm thời hoàn hảo cho Đấng Christ.

Hành động của Giô-sép không chỉ là một cử chỉ nhân đạo. Nó mang ý nghĩa thần học sâu sắc về sự chết và sự sống lại.

Thứ nhất, việc chôn cất xác nhận tính hiện thực của sự chết của Đấng Christ. Chúa Giê-xu đã thực sự chết, không phải ngất xỉu. Điều này là nền tảng cho sự phục sinh thân thể. Thứ hai, việc dùng "vải sạch" và "dược phẩm" (myrrh và trầm hương - khoảng 100 pound theo Giăng 19:39) theo phong tục Do Thái, cho thấy sự tôn kính trọn vẹn dành cho Chúa. Thứ ba, "ngôi mộ mới đục trong vầng đá" (Ma-thi-ơ 27:60) trở thành nơi không có sự ô uế của tội lỗi và sự chết nào khác, và quan trọng hơn, nó dễ dàng để được tìm thấy trống rỗng vào ngày thứ nhất trong tuần. Cái mộ mà Giô-sép dành cho chính mình cuối cùng lại trở thành sân khấu cho chiến thắng vĩ đại nhất của Đức Chúa Trời.

Hơn nữa, hành động của Giô-sép và Ni-cô-đem, hai thành viên của Hội Đồng Công Luận vốn đã kết án Chúa, là một sự phán xét ngầm đối với chính hội đồng đó. Họ công khai đứng về phía Đấng bị hội đồng của mình kết án, cho thấy rằng ngay trong cơ quan thù nghịch với Chúa vẫn có những người có lòng tìm kiếm chân lý.

Cuộc đời của Giô-sép người A-ri-ma-thê không chỉ là một câu chuyện lịch sử, mà còn là một bài học sống động cho mỗi tín hữu.

1. Bài Học Về Lòng Can Đảm Đúng Thời Điểm: Có những thời điểm đức tin "thầm kín" là điều hiểu được, nhưng sẽ đến lúc Chúa kêu gọi chúng ta công khai đứng về phía Ngài, bất chấp giá phải trả. Can đảm không phải là không biết sợ, mà là hành động đúng đắn dù đang sợ hãi. Giô-sép đã chọn đúng thời điểm quan trọng nhất để bày tỏ đức tin.

2. Bài Học Về Việc Dâng Hiến Tài Sản Vật Chất Cho Chúa: Giô-sép đã dâng hiến tài sản lớn nhất của mình lúc đó – ngôi mộ gia đình – cho Chúa. Ông không giữ lại thứ tốt nhất cho tương lai của mình, mà sẵn sàng hiến dâng cho công việc Chúa trong hiện tại. Điều này nhắc nhở chúng ta: tài sản, thời gian, năng lực của chúng ta có thể trở thành công cụ phục vụ cho mục đích cao cả của Đức Chúa Trời nếu chúng ta sẵn lòng dâng lên.

3. Bài Học Về Đức Tin Hành Động: Đức tin thật không chỉ là sự đồng ý trong tâm trí, mà còn dẫn đến hành động cụ thể, dù khó khăn. Gia-cơ 2:26 dạy: "Xác chẳng có hồn thì chết, đức tin không có việc làm cũng chết như vậy." Đức tin "thầm kín" của Giô-sép cuối cùng đã được chứng minh bằng hành động công khai đầy yêu thương và tôn kính.

4. Bài Học Về Hy Vọng Giữa Tuyệt Vọng: Trong lúc tăm tối nhất – Chúa đã chết, các môn đồ tan tác – Giô-sép và Ni-cô-đem vẫn làm điều có thể. Họ không thể cứu Ngài khỏi cái chết, nhưng họ có thể tôn trọng thi thể Ngài. Đôi khi trong cuộc sống, chúng ta cảm thấy bất lực trước những bi kịch lớn, nhưng Đức Chúa Trời vẫn có thể dùng những hành động nhỏ bé, trung tín của chúng ta để thực hiện ý muốn Ngài và mang lại sự an ủi.

5. Bài Học Cho Những Người Lãnh Đạo Thuộc Linh: Là một nghị viên, Giô-sép được kỳ vọng phải theo số đông. Nhưng ông đã can đảm đứng về phía lẽ phải, "chưa bằng lòng về mưu đồ và việc làm của chúng" (Lu-ca 23:51). Người lãnh đạo thật sự theo Chúa là người dám đứng một mình nếu cần, để vâng lời Đức Chúa Trời hơn là vì lợi ích cá nhân hay áp lực tập thể.

Giô-sép người A-ri-ma-thê có lẽ không ngờ rằng hành động yêu thương và can đảm trong giờ phút đau thương của mình lại trở thành một mắt xích không thể thiếu trong kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Từ một môn đồ thầm kín, ông đã trở thành người đảm bảo cho sự tôn nghiêm trong sự chết và sự phục sinh của Chúa. Cuộc đời ông là lời nhắc nhở đầy quyền năng rằng không khi nào là quá trễ để công khai đứng về phía Chúa Giê-xu, và rằng Đức Chúa Trời có thể sử dụng địa vị, của cải, và lòng can đảm muộn màng của chúng ta cho vinh hiển lớn lao của Ngài.

Ngôi mộ mới của ông chỉ giữ được thi thể Chúa trong ba ngày, nhưng câu chuyện về đức tin của ông sẽ còn được nhắc đến cho đến muôn đời. Ước gì mỗi chúng ta, khi đọc lại câu chuyện này, cũng tìm được sự thúc giục để sống một đời sống đức tin chân thật, can đảm và sẵn sàng hiến dâng, biết rằng trong vương quốc Đức Chúa Trời, không có hành động yêu thương và tôn kính nào đối với Con Ngài là nhỏ bé hay vô ích cả.

"Vả, Đức Chúa Trời chẳng phải là không công bình mà bỏ quên công việc và lòng yêu thương của anh em đã tỏ ra vì danh Ngài... trong sự phục vụ các thánh đồ và hiện nay còn phục vụ nữa." (Hê-bơ-rơ 6:10).