Chứng Tích Trữ Cưỡng Chế Trong Kinh Thánh
Chào mừng bạn đến với bài nghiên cứu chuyên sâu về một vấn đề tâm linh thực tiễn nhưng không kém phần quan trọng: **chứng tích trữ cưỡng chế** dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời. Trong xã hội hiện đại với những lo lắng về kinh tế, an ninh và tương lai, xu hướng tích trữ của cải, vật chất, thậm chí là cảm xúc và mối quan hệ một cách thái quá, ép buộc trở nên phổ biến. Bài viết này sẽ khảo sát Kinh Thánh để tìm ra nguyên nhân gốc rễ, những cảnh báo nghiêm túc, và con đường tự do mà Đấng Christ dành cho những ai đang vật lộn với tinh thần tích trữ.
Trước hết, cần định nghĩa "tích trữ cưỡng chế" từ góc nhìn Kinh Thánh. Đây không đơn thuần là việc tiết kiệm hay quản lý tài nguyên khôn ngoan. Tích trữ cưỡng chế (từ gốc Hy Lạp có thể liên quan đến pleonexia - lòng tham lam, và thesaurizō - tích trữ) là một trạng thái tâm lý và hành vi bắt nguồn từ sự sợ hãi, thiếu tin cậy nơi Chúa, và lòng tham lam. Nó biểu hiện qua việc giữ khư khư, thu vén cho bản thân những gì mình có (tiền bạc, đồ đạc, tình cảm, địa vị) vượt quá nhu cầu cần thiết, trong khi lãng quên sự rộng rãi của Đức Chúa Trời và nhu cầu của người lân cận. Nó trở thành "cưỡng chế" khi trở thành một áp lực nội tâm không thể cưỡng lại, chi phối đời sống và cướp đi sự bình an.
Kinh Thánh chỉ ra rõ ràng hai động cơ chính dẫn đến hành vi tích trữ: sự sợ hãi về tương lai và lòng tham lam.
1. Sự sợ hãi - Sự thiếu tin cậy nơi sự chu cấp của Đức Chúa Trời:
Chúa Giê-xu phán trong Ma-thi-ơ 6:25-34, một phân đoạn then chốt về sự tin cậy: "Vậy nên ta nói cùng các ngươi rằng: đừng vì sự sống mình mà lo đồ ăn uống; cũng đừng vì thân thể mình mà lo đồ mặc... Kìa chim trời: chẳng có gieo, gặt, cũng chẳng có thâu trữ vào kho tàng, mà Cha các ngươi trên trời nuôi nó. Các ngươi há chẳng phải là quí trọng hơn loài chim sao?... Ấy là mọi điều đó các dân ngoại vẫn thường tìm, và Cha các ngươi ở trên trời vốn biết các ngươi cần dùng mọi điều đó rồi. Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa."
(Ma-thi-ơ 6:25, 26, 32-33). Hành vi tích trữ thường là một lời tuyên bố bằng hành động rằng: "Tôi không tin Chúa sẽ chu cấp cho tôi ngày mai, nên tôi phải tự lo lấy, phải giữ cho thật nhiều ngay hôm nay." Nó phủ nhận địa vị làm con và sự quan phòng của Cha Thiên Thượng.
2. Lòng tham lam - Sự thờ hình tượng của cải:
Sứ đồ Phao-lô đồng hóa lòng tham lam với sự thờ hình tượng: "Vậy hãy giết chết các chi thể mình hay ở dưới đất: ấy là sự dâm dục, ô uế, tình dục, sự ham muốn xấu xa, và lòng tham lam, mà tham lam cũng là sự thờ hình tượng"
(Cô-lô-se 3:5). Từ Hy Lạp pleonexia có nghĩa là "ham muốn có nhiều hơn", một sự thèm khát không bao giờ thỏa mãn. Chúa Giê-xu cảnh báo: "Hãy coi chừng, giữ mình về mọi sự tham lam; vì chẳng phải dư dật mà sự sống của người ta được cậy của cải mình đâu"
(Lu-ca 12:15). Tích trữ là biểu hiện cụ thể của lòng tham đã trở thành chủ nhân, thay thế vị trí của Đức Chúa Trời trong lòng người.
1. Người giàu có ngu ngốc (Lu-ca 12:16-21):
Đây là minh họa rõ nhất. Người này có mùa màng bội thu. Thay vì cảm tạ Chúa và chia sẻ, anh ta chỉ nghĩ đến bản thân: "Ta phải làm thể nào? Vì không có đủ chỗ chứa hết sản vật... rồi ta sẽ nói với linh hồn ta rằng: Hỡi linh hồn, ngươi đã được nhiều của để dành dùng lâu năm; thôi, hãy nghỉ, ăn uống, và vui vẻ"
(câu 17,19). Anh ta tìm sự an ninh trong "nhiều của để dành". Nhưng Đức Chúa Trời phán: "Hỡi kẻ dại! Chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại; vậy những của cải ngươi đã sắm sẵn sẽ thuộc về ai?"
(câu 20). Bài học: Sự sống không hệ tại tại của cải, và tích trữ cho bản thân mà không giàu có nơi Đức Chúa Trời là điều dại dột trước mặt Ngài.
2. Truyện tích người trai trẻ giàu có (Ma-thi-ơ 19:16-24):
Anh ta giữ các điều răn nhưng bị ràng buộc bởi của cải. Chúa Giê-xu bảo anh: "Nếu ngươi muốn được trọn vẹn, hãy đi bán hết gia tài mà bố thí cho kẻ nghèo nàn, thì ngươi sẽ có của quí ở trên trời; rồi hãy đến mà theo ta."
(câu 21). Anh ấy "buồn rầu bỏ đi". Chúa Giê-xu kết luận: "Quả thật, ta nói cùng các ngươi, người giàu vào nước thiên đàng là khó... Con lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn một người giàu vào nước Đức Chúa Trời"
(câu 23-24). Của cải tích trữ có thể trở thành chướng ngại vật ngăn cách chúng ta khỏi sự vâng lời và theo Chúa trọn vẹn.
3. Lời dạy về của cải trên đất và trên trời (Ma-thi-ơ 6:19-21):
"Các ngươi đừng chứa của cải ở dưới đất, là nơi có sâu mối, ten rét làm hư, và kẻ trộm đào ngạch khoét vách mà lấy; nhưng phải chứa của cải ở trên trời... Vì của cải ngươi ở đâu, thì lòng ngươi cũng ở đó."
Tích trữ của cải dưới đất là đầu tư vào điều tạm bợ, hư nát và không an toàn. Nó đồng thời tiết lộ nơi đặt lòng trung tín và tình yêu thật sự của chúng ta.
4. Man-na và Bài Học Tin Cậy Hằng Ngày (Xuất Ê-díp-tô Ký 16):
Khi dân Y-sơ-ra-ên ở đồng vắng, Đức Chúa Trời ban man-na mỗi ngày với chỉ thị chỉ lượm đủ cho ngày đó, trừ ngày thứ sáu lượm cho hai ngày để giữ ngày Sa-bát. Một số người không nghe, "để dành phần đến sáng mai; thì sanh sâu và hôi thối"
(Xuất Ê-díp-tô Ký 16:20). Hình ảnh này dạy chúng ta về sự tin cậy từng ngày vào sự chu cấp của Chúa. Tích trữ vì sợ thiếu ngày mai thường dẫn đến sự "hư thối" trong tâm linh – sự lo âu, ích kỷ và mất đi sự tươi mới trong mối quan hệ với Chúa.
Kinh Thánh không chủ trương sống phóng túng, vô trách nhiệm, nhưng dạy chúng ta thái độ của một **người quản gia trung tín** và **tấm lòng rộng rãi**.
1. Tư cách Quản Gia (1 Cô-rinh-tô 4:2, 1 Phi-e-rơ 4:10):
"Vả, điều ai mong đợi nơi người quản gia, ấy là người thật trung tín"
(1 Cô-rinh-tô 4:2). Mọi thứ chúng ta có – tài chính, thời gian, tài năng – đều là của Chúa giao phó. Chúng ta là người quản lý, không phải chủ sở hữu. Một quản gia khôn ngoan biết sử dụng của cải chủ mình theo ý chủ, để đầu tư vào Vương Quốc và nhu cầu của người khác, chứ không phải tích trữ cho cá nhân.
2. Đức Rộng Rãi và Ban Cho (2 Cô-rinh-tô 9:6-8, Châm Ngôn 11:24-25):
"Kẻ gieo ít thì gặt ít; kẻ gieo nhiều thì gặt nhiều... Đức Chúa Trời yêu thương kẻ hay vui lòng mà cho... Đức Chúa Trời có quyền ban cho anh em đủ mọi thứ ơn đầy dẫy, hầu cho anh em hằng đủ đều cần dùng trong mọi sự, lại còn có rời rộng nữa để làm các việc lành"
(2 Cô-rinh-tô 9:6-8). Nghịch lý của Nước Trời là: càng giữ lại cho mình, càng mất; càng rộng rãi cho đi, càng nhận được sự đầy tràn (Châm Ngôn 11:24). Sự rộng rãi phá vỡ quyền lực của tinh thần tích trữ.
3. Làm Việc để Có Thể Cho (Ê-phê-sô 4:28):
"Kẻ ăn cắp chớ trộm cắp nữa; nhưng thà chịu khó, chính tay mình làm nghề lương thiện, đặng có vật chi giúp cho kẻ thiếu thốn thì hơn."
Mục đích của làm việc và có dư dật không phải để tích trữ, mà để có thể chia sẻ và đáp ứng nhu cầu của người khác.
1. Kiểm Tra Động Cơ và Lòng Tin: Hãy tự hỏi: Hành vi "tiết kiệm" hoặc "sưu tập" của tôi có xuất phát từ sự sợ hãi, lo lắng không? Tôi có đang tìm kiếm cảm giác an toàn từ những thứ tôi tích trữ thay vì từ Chúa không? Hãy thành thật với Chúa về những nỗi sợ đó và xưng nhận sự thiếu tin cậy. Ghi nhớ và tuyên xưng các lời hứa về sự chu cấp của Ngài (Phi-líp 4:19).
2. Thực Hành Sự Buông Bỏ và Cho Đi: Bắt đầu từ những bước nhỏ, có chủ ý. Dọn dẹp tủ quần áo, sách vở, đồ đạc và tặng cho những người có nhu cầu. Hãy tập cho đi một phần tài chính của mình cách đều đặn (như dâng hiến một phần mười và của dâng) và cả cách bất ngờ. Hành động cho đi sẽ đánh bại tinh thần tích trữ.
3. Sống Với Tâm Thức "Đủ":
Học biết sự tự đủ (autarkeia trong Hy Lạp) trong Đấng Christ: "Tôi đã tập hễ gặp cảnh ngộ nào, cũng thỏa lòng ở vậy... Đấng ban sức lực cho tôi, tôi làm được mọi sự"
(Phi-líp 4:11-13). Tập biết ơn và thỏa lòng với những gì Chúa ban hôm nay, thay vì lo lắng về ngày mai.
4. Tìm Kiếm Sự Trợ Giúp và Cầu Nguyện: Nếu chứng tích trữ đã trở thành một ách nặng nề, gây ra sự hỗn loạn trong đời sống và cô lập xã hội, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành, hoặc các chuyên gia tư vấn Cơ Đốc. Cầu nguyện xin Chúa Thánh Linh – Đấng ban sự tự do (2 Cô-rinh-tô 3:17) – phá vỡ xiềng xích của sự sợ hãi và tham lam.
Chứng tích trữ cưỡng chế, xét cho cùng, là vấn đề của đức tin và tấm lòng. Nó chất vấn: "Ta thật sự tin cậy ai? Vật chất hay Đức Chúa Trời hằng sống? Ta đang tìm sự an ninh ở đâu?" Chúa Giê-xu kêu gọi chúng ta ra khỏi nhà tù của sự lo lắng và tham lam, để bước vào sự tự do của con cái Đức Chúa Trời – những người biết rằng Cha trên trời yêu thương và chu cấp. Hãy chuyển hướng đầu tư từ những kho tàng hư nát dưới đất sang những kho tàng vĩnh cửu trên trời. Khi chúng ta học làm người quản gia trung tín và rộng rãi, chúng ta không chỉ kinh nghiệm sự chu cấp kỳ diệu của Chúa, mà còn trở nên ống dẫn phước hạnh của Ngài cho thế giới đang thiếu thốn xung quanh. Hãy để lòng bạn và kho tàng bạn ở nơi Ngài.
"Vì các ngươi đã chết, sự sống mình đã giấu với Đấng Christ trong Đức Chúa Trời. Khi nào Đấng Christ, là sự sống của các ngươi, sẽ hiện ra, bấy giờ các ngươi cũng sẽ hiện ra với Ngài trong sự vinh hiển." (Cô-lô-se 3:3-4). Trong Đấng Christ, chúng ta tìm thấy sự an ninh trọn vẹn, nguồn sống dồi dào, và tự do khỏi mọi ách nô lệ của thế gian này, kể cả ách nô lệ của tích trữ.