Truyền giáo qua phục vụ là gì?

Trong thế giới ngày nay, nhiều người tỏ ra hoài nghi về đạo Chúa, nhưng họ vẫn cảm nhận được tình yêu thương qua những hành động thực tế. Chúa Giê-xu đã dạy các môn đồ rằng Ngài đến để phục vụ, và Ngài muốn chúng ta cũng phục vụ lẫn nhau. Truyền giáo qua phục vụ chính là cách bày tỏ tình yêu của Đấng Christ bằng việc đáp ứng những nhu cầu cụ thể của con người, từ đó mở cửa cho lời chứng về Phúc Âm. Bài viết này sẽ đi sâu vào khái niệm, nền tảng Kinh Thánh, và ứng dụng thực tế của phương pháp truyền giáo đầy quyền năng này.

1. Khái niệm về truyền giáo qua phục vụ

Truyền giáo qua phục vụ (service evangelism) là một phương pháp truyền bá Phúc Âm mà trong đó tín hữu dùng hành động phục vụ cụ thể để thể hiện tình yêu thương của Chúa, nhằm đáp ứng nhu cầu thể chất, tinh thần, xã hội của con người, và qua đó tạo cơ hội chia sẻ về sự cứu rỗi trong Đức Chúa Giê-xu Christ. Đây không phải là việc thay thế cho lời rao giảng, mà là bổ sung và chuẩn bị tấm lòng người nghe. Nó dựa trên nguyên tắc rằng đức tin không chỉ là lời nói suông, mà thể hiện qua việc làm (Gia-cơ 2:17).

Trong Tân Ước, từ “phục vụ” thường được dịch từ tiếng Hy Lạp “diakoneō” (διάκονος), có nghĩa là hầu bàn, phục vụ, và từ này đã trở thành chức vụ “chấp sự” trong Hội Thánh. Chúa Giê-xu cũng thường gọi môn đồ là “đầy tớ” (doulos – δοῦλος). Như vậy, phục vụ là bản chất của người theo Chúa.

2. Cơ sở Kinh Thánh của truyền giáo qua phục vụ

Nền tảng cho truyền giáo qua phục vụ bắt nguồn từ chính cuộc đời và chức vụ của Chúa Giê-xu. Ngài là Đấng đã từ bỏ vinh quang thiên đàng, mang lấy thân phận tôi tớ, và hy sinh mạng sống để cứu chuộc nhân loại (Phi-líp 2:5-8). Một trong những câu Kinh Thánh then chốt là Mác 10:45: “Vì Con người đã đến, không phải để được người ta hầu việc, nhưng để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người.” Chúa cũng dạy các môn đồ: “Ai muốn làm lớn giữa các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ; còn ai muốn làm đầu giữa các ngươi, thì sẽ làm tôi mọi cho mọi người.” (Mác 10:43-44). Hành động rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:1-17) minh họa rõ nét tinh thần phục vụ mà Ngài muốn chúng ta noi theo.

Trong Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:18-20), Chúa Giê-xu truyền cho chúng ta đi khắp thế gian làm cho muôn dân trở nên môn đồ Ngài. Điều này bao hàm cả việc dạy họ giữ mọi điều Ngài đã truyền, trong đó có điều răn yêu thương và phục vụ. Lời dạy về người Sa-ma-ri nhân lành (Lu-ca 10:25-37) cho thấy việc yêu thương người lân cận được thể hiện qua hành động phục vụ thiết thực, vượt qua mọi rào cản chủng tộc, tôn giáo.

Hội Thánh đầu tiên đã sống và truyền giáo qua phục vụ. Sách Công vụ ghi nhận: “Tất cả tín hữu hiệp lại với nhau và lấy mọi vật làm của chung. Họ bán hết tài sản, gia tài rồi chia cho mọi người tùy theo nhu cầu mỗi người.” (Công vụ 2:44-45). Sự chăm sóc các bà góa (Công vụ 6:1-7) dẫn đến việc lập các chấp sự, và “Lời Đức Chúa Trời càng ngày càng tràn ra, số môn đồ tại thành Giê-ru-sa-lem thêm lên rất nhiều” (Công vụ 6:7). Rõ ràng, phục vụ đã tạo đất tốt cho Lời Chúa lớn mạnh.

Các thư tín cũng khẳng định tầm quan trọng của phục vụ. I Phi-e-rơ 4:10-11 dạy: “Mỗi người trong anh em hãy lãnh ân tứ mình đã được, mà giúp đỡ lẫn nhau, như người quản lý trung tín của ân điển muôn mặt Đức Chúa Trời. Nếu ai giảng, hãy giảng như rao lời sấm truyền của Đức Chúa Trời; nếu ai phục vụ, hãy phục vụ bằng sức lực Đức Chúa Trời ban, hầu cho trong mọi sự Đức Chúa Trời được vinh hiển qua Đức Chúa Giê-xu Christ.” Ga-la-ti 6:10 cũng khuyên: “Vậy, đang lúc có dịp, hãy làm điều lành cho mọi người, nhất là cho anh em trong đức tin.” Và Hê-bơ-rơ 13:16: “Chớ quên làm việc lành và chia sẻ, vì sự tế lễ dường ấy đẹp lòng Đức Chúa Trời.”

3. Tại sao phục vụ là phương tiện truyền giáo hiệu quả?

Có nhiều lý do khiến việc phục vụ trở nên công cụ mạnh mẽ trong công cuộc truyền giáo:

• Phá vỡ rào cản: Trong xã hội đa dạng, con người thường hoài nghi về tôn giáo, nhưng họ dễ cảm nhận tình yêu thương qua hành động thực tế. Khi chúng ta giúp đỡ họ vô điều kiện, rào cản tâm lý giảm xuống, tạo nên sự tin cậy và cởi mở cho lời chứng.
• Bày tỏ bản chất của Đức Chúa Trời: “Đức Chúa Trời là tình yêu” (I Giăng 4:8). Khi chúng ta yêu thương và phục vụ, chúng ta phản chiếu hình ảnh của Ngài, khiến người ta nhận biết Chúa.
• Làm sáng Danh Cha trên trời: Chúa Giê-xu phán: “Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, để họ thấy những việc lành của các ngươi, và tôn vinh Cha các ngươi ở trên trời.” (Ma-thi-ơ 5:16). Việc lành ở đây bao gồm mọi hành động phục vụ vô vị lợi.
• Làm theo gương Chúa Giê-xu: Ngài không chỉ rao giảng mà còn chữa bệnh, nuôi ăn, giải quyết nhu cầu thực tế, thu hút đám đông và từ đó dạy dỗ họ.
• Chứng tỏ đức tin sống động: Gia-cơ 2:18 nói: “Bằng có kẻ nói: Ngươi có đức tin, còn ta có việc làm; hãy chỉ cho ta đức tin không có việc làm, rồi ta sẽ chỉ cho ngươi đức tin bởi việc làm của ta.” Việc làm chứng minh đức tin chân thật.

4. Các hình thức truyền giáo qua phục vụ

Truyền giáo qua phục vụ có thể thực hiện dưới nhiều hình thức, tùy theo hoàn cảnh, ân tứ và nguồn lực:

• Phục vụ cộng đồng: Tham gia các hoạt động từ thiện như phân phát thức ăn cho người vô gia cư, thăm viếng bệnh viện, trại dưỡng lão, xây dựng nhà tình thương, hỗ trợ nạn nhân thiên tai, dạy học miễn phí, tổ chức khám bệnh… Những việc này đáp ứng nhu cầu thiết yếu và thể hiện tình yêu Chúa.
• Phục vụ tại nơi làm việc: Sống đạo qua thái độ làm việc tận tâm, trung thực, sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp, đối xử công bằng, và cầu nguyện thầm cho họ. Điều này gây ảnh hưởng tích cực và mở ra cơ hội chia sẻ.
• Phục vụ trong gia đình: Phục vụ vợ/chồng, con cái, cha mẹ với tấm lòng khiêm nhường và yêu thương, làm gương sáng cho người thân và hàng xóm.
• Phục vụ trong Hội Thánh: Tham gia các chức vụ như dạy trẻ, chăm sóc, thăm viếng, âm nhạc, vệ sinh, v.v. Hội Thánh là cộng đồng yêu thương, thu hút người ngoài khi họ thấy tình yêu thương giữa vòng chúng ta (Giăng 13:35).
• Phục vụ cá nhân: Đơn giản như giúp một người già qua đường, an ủi một người đang buồn, hoặc mời một người lạ uống nước khi họ khát. Những cử chỉ nhỏ có thể trở thành lời chứng mạnh mẽ.

5. Cân bằng giữa phục vụ và rao giảng

Một câu hỏi thường gặp: “Có cần phải nói về Phúc Âm khi phục vụ không, hay chỉ cần làm việc tốt?” Kinh Thánh cho thấy cả hai đều quan trọng. Rô-ma 10:14 nhấn mạnh: “Nhưng nếu không nghe, thì làm sao tin? Và nếu không có ai rao giảng, thì làm sao nghe?” Hành động phục vụ chuẩn bị tấm lòng, nhưng lời rao giảng mới đem đến sự hiểu biết về Đấng Christ và đức tin cứu rỗi. Vì vậy, chúng ta nên tìm cơ hội thích hợp để chia sẻ Phúc Âm một cách tự nhiên, không ép buộc, sau khi đã xây dựng mối quan hệ qua phục vụ.

I Phi-e-rơ 3:15 dạy: “Hãy tôn Đấng Christ, là Chúa, làm thánh trong lòng mình, và thường thường sẵn sàng để trả lời mọi kẻ hỏi lý do về sự trông cậy trong anh em, với sự hiền hòa và kính sợ.” Khi người ta thấy việc làm tốt của chúng ta, họ sẽ hỏi về niềm hy vọng, đó là thời điểm thuận tiện để chia sẻ. Tuy nhiên, cũng có khi phục vụ là lời chứng duy nhất nếu không có cơ hội nói; chúng ta tin rằng Chúa sẽ dùng hành động đó để chuẩn bị tấm lòng họ.

6. Gương mẫu từ Chúa Giê-xu và Hội Thánh đầu tiên

Chúa Giê-xu là bậc thầy trong việc kết hợp phục vụ và giảng dạy. Một ví dụ điển hình là sự kiện Ngài nuôi 5000 người (Giăng 6:1-14). Thấy đám đông đói, Ngài đã làm phép lạ hóa bánh và cá để cho họ ăn. Sau đó, Ngài giảng dạy về “Bánh của sự sống”, dẫn họ đến với chân lý cứu rỗi. Hành động quan tâm đến nhu cầu thể chất đã mở đường cho lời dạy thuộc linh.

Trong Công vụ, chúng ta thấy Phi-líp được Thiên sứ sai đến đường vắng gặp một quan thái giám người Ê-thi-ô-pi. Ông đang đọc sách Ê-sai và cần người giải thích. Phi-líp đã phục vụ bằng cách giải nghĩa Kinh Thánh và dẫn dắt ông tin nhận Chúa Giê-xu, rồi làm báp-têm cho ông (Công vụ 8:26-39). Ở đây, phục vụ thuộc linh (giải Kinh) đi đôi với sự cứu rỗi.

Một ví dụ khác là Ba-na-ba bán đất đem tiền đặt dưới chân các sứ đồ để giúp người nghèo (Công vụ 4:36-37). Hành động đó góp phần tạo nên sự hiệp nhất và làm chứng cho người ngoài.

7. Ứng dụng thực tiễn trong đời sống hằng ngày

Làm thế nào để mỗi Cơ Đốc nhân có thể tham gia truyền giáo qua phục vụ? Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

• Nhận diện nhu cầu xung quanh: Hãy quan sát gia đình, khu phố, nơi làm việc, trường học để thấy ai đang cần giúp đỡ: người già cần mua sắm, trẻ em cần kèm học, người bệnh cần thăm hỏi, v.v.
• Sẵn sàng hy sinh thời gian và tài chính: Đôi khi phục vụ đòi hỏi chúng ta bỏ ra chút thời gian, công sức, tiền bạc. Hãy xem đó là cơ hội đầu tư cho Nước Trời.
• Tham gia các nhóm phục vụ tại Hội Thánh: Nhiều Hội Thánh có ban từ thiện, nhóm tình nguyện. Hãy đăng ký và cùng nhau thực hiện các dự án phục vụ cộng đồng.
• Sống tinh thần phục vụ mỗi ngày: Đơn giản như dọn dẹp nhà cửa cho người thân, lái xe đưa bạn đi đâu đó, nhường chỗ trên xe buýt, hoặc mỉm cười với người phục vụ. Những hành động nhỏ nhưng chứa đựng tình yêu lớn.
• Cầu nguyện và để Chúa Thánh Linh hướng dẫn: Trước khi hành động, hãy cầu xin Chúa chỉ cho bạn người cần giúp và cách giúp đỡ phù hợp. Sau khi phục vụ, cũng cầu nguyện cho người đó và xin Chúa mở cơ hội chia sẻ Phúc Âm nếu có thể.
• Học Lời Chúa để sẵn sàng chia sẻ: Hãy trang bị cho mình sự hiểu biết cơ bản về Phúc Âm và các câu Kinh Thánh quan trọng. Khi có cơ hội, bạn có thể trình bày rõ ràng và đầy yêu thương.

8. Những thách thức và lời khuyên

Trong hành trình truyền giáo qua phục vụ, chúng ta có thể gặp một số thách thức:

• Mệt mỏi và nản lòng: Phục vụ liên tục có thể khiến chúng ta kiệt sức, đặc biệt khi không thấy kết quả ngay. Hãy nhớ lời Chúa: “Vậy, hỡi anh em yêu dấu, hãy vững vàng, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích.” (I Cô-rinh-tô 15:58). Nghỉ ngơi và nạp năng lượng thuộc linh là cần thiết.
• Bị hiểu lầm hoặc lợi dụng: Đôi khi người ta tưởng chúng ta có động cơ không trong sáng. Hãy kiên trì và giữ tấm lòng ngay thẳng. “Chớ mệt nhọc về sự làm lành, vì nếu chúng ta không trễ nải, thì đến kỳ chúng ta sẽ gặt.” (Ga-la-ti 6:9).
• Cân bằng giữa phục vụ và các trách nhiệm khác: Đừng để phục vụ người ngoài làm tổn hại đến gia đình hay chính mình. Cần có sự ưu tiên khôn ngoan theo Kinh Thánh: trước hết chăm sóc gia đình (I Ti-mô-thê 5:8), sau đó là Hội Thánh và cộng đồng.
• Giữ mục đích đúng đắn: Phục vụ vì tình yêu Chúa, chứ không phải để được người ta khen ngợi hay để “kiếm linh hồn”. Hãy làm mọi việc như làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23).

Kết luận

Truyền giáo qua phục vụ là một phương cách hiệu quả và Kinh Thánh ủng hộ. Nó bắt chước gương Chúa Giê-xu, đáp ứng nhu cầu con người, và mở ra cánh cửa cho Phúc Âm. Mỗi Cơ Đốc nhân đều được kêu gọi trở nên đầy tớ, sẵn sàng phục vụ trong tình yêu thương. Hãy để đời sống chúng ta trở nên ánh sáng, không chỉ bằng lời nói mà bằng việc làm, để Danh Chúa được cả sáng và nhiều người được cứu. Hãy bắt đầu ngay hôm nay, với những hành động nhỏ nhất, và xem Chúa dùng bạn như thế nào.