Chúa Có Thưởng Cho Chúng Ta Vì Vâng Lời Ngài Không?
Câu hỏi này chạm đến trọng tâm của mối quan hệ giữa Đấng Tạo Hóa và con người: Động cơ và hệ quả. Liệu sự vâng lời của Cơ Đốc nhân xuất phát từ tình yêu thuần khiết hay từ mong đợi một phần thưởng? Và Kinh Thánh – Lời Đức Chúa Trời – phán dạy điều gì về vấn đề này? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách có hệ thống, từ Cựu Ước đến Tân Ước, để tìm ra câu trả lời trọn vẹn, cân bằng và đúng đắn theo thần học Tin Lành.
Trong Cựu Ước, mối quan hệ giữa Đức Giê-hô-va với dân Y-sơ-ra-ên thường được mô tả qua cấu trúc giao ước (covenant). Một giao ước luôn bao hàm lời hứa và điều kiện. Sách Phục Truyền Luật Lệ Ký trình bày điều này rõ ràng:
“Vậy, ngày nay hãy biết và để ý trong lòng rằng Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời ở trên trời cao kia và dưới đất thấp nầy, chẳng có ai khác. Hãy giữ những luật lệ và điều răn của Ngài, mà ta truyền cho ngươi ngày nay, để ngươi và con cháu ngươi được phước, và để ngươi được sống lâu trên đất mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi đời đời.” (Phục Truyền 4:39-40)
Tại đây, từ “phước” (hay “phước hạnh” - berakhah בְּרָכָה trong tiếng Hê-bơ-rơ) thường được hiểu trong bối cảnh vật chất và thuộc thể: đất đai màu mỡ, mưa thuận gió hòa, chiến thắng kẻ thù, con cháu đông đúc, và sự bình an (xem Phục Truyền 28:1-14). Sự vâng lời dẫn đến phước hạnh, còn bất tuân dẫn đến rủa sả (Phục Truyền 28:15-68). Đây là nguyên tắc “hệ quả đương nhiên” trong một trật tự do Đức Chúa Trời thiết lập.
Tuy nhiên, ngay trong Cựu Ước, chúng ta thấy chiều sâu hơn của vấn đề. Các Thi Thiên thường diễn tả sự vui mừng khi vâng theo luật pháp Chúa không phải chỉ vì phần thưởng, mà vì chính Lời Chúa là quý báu:
“Luật pháp của Chúa là trọn vẹn, bổ linh hồn lại; Sự chứng cớ Chúa là chắc chắn, làm cho kẻ ngu dại trở nên khôn ngoan. Các điều răn Chúa là ngay thẳng, làm cho lòng vui mừng; Giới răn Chúa trong sạch, làm cho mắt sáng sủa... Các điều ấy quí hơn vàng, thật báu hơn vàng ròng; Lại ngọt hơn mật, hơn nước ngọt của tàng ong.” (Thi Thiên 19:7-10)
Nhân vật Gióp là một minh chứng đặc biệt. Ông vâng lời và kính sợ Chúa ngay cả khi mọi phước hạnh vật chất bị cất đi. Đức Chúa Trời cuối cùng ban lại gấp bội cho ông (Gióp 42:10), nhưng phần thưởng lớn nhất có lẽ là sự gặp gỡ và nhận biết Chúa cách cá nhân và sâu nhiệm hơn (Gióp 42:5).
Chúa Giê-xu Christ, là trung tâm của mặc khải, đã đưa giáo lý về “phần thưởng” lên một tầm cao mới, siêu việt và thuộc linh. Ngài không phủ nhận khái niệm phần thưởng, nhưng định nghĩa lại và hướng nó về thực tại vĩnh cửu.
1. Động cơ trong sạch: Trước khi nói về thưởng, Chúa Giê-xu cảnh báo nghiêm khắc về động cơ sai lầm. Sự vâng lời phải xuất phát từ lòng yêu mến Chúa và người lân cận, không phải để được người đời khen ngợi.
“Hãy giữ, đừng làm sự công bình mình trước mặt người ta, cho họ thấy; bằng không, thì các ngươi chẳng được phần thưởng gì của Cha các ngươi ở trên trời.” (Ma-thi-ơ 6:1)Việc lành, sự cầu nguyện, sự bố thí phải được thực hiện trong kín nhiệm, “và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi” (Ma-thi-ơ 6:4, 6, 18). Phần thưởng ở đây thuộc về mối tương giao với Cha trên trời.
2. Phần thưởng vĩ đại – Chính mối quan hệ với Đấng Christ: Khi Phi-e-rơ hỏi về phần thưởng cho những người bỏ mọi sự mà theo Chúa, Chúa Giê-xu đáp:
“Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chẳng có ai vì cớ ta và đạo Tin Lành mà bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, hay là đất ruộng, mà chẳng lãnh được đang nay, trong đời nầy, trăm lần hơn về những nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái, đất ruộng, với sự bắt bớ, và sự sống đời đời trong đời sau.” (Mác 10:29-30)Phần thưởng “trăm lần hơn” không phải là sự giàu có vật chất gấp trăm, mà là sự gia nhập vào đại gia đình của Đức Chúa Trời – tức là Hội Thánh – nơi có tình yêu thương, sự hiệp một và sự chăm sóc thuộc linh sâu sắc hơn cả quan hệ huyết thống. Và trên hết là “sự sống đời đời”, chính là sự sống trong mối thông công với Đức Chúa Trời đời đời.
3. Phần thưởng dựa trên sự trung tín: Trong ẩn dụ về những ta-lâng (Ma-thi-ơ 25:14-30), Chúa Giê-xu dạy rằng phần thưởng cho đầy tớ trung tín là được giao thêm trách nhiệm và bước vào “sự vui mừng của chủ”. Phần thưởng tối cao là được chia sẻ niềm vui, sự hiện diện và vinh quang của chính Chúa. Tương tự, trong sự dạy dỗ về ngày phán xét (Ma-thi-ơ 25:31-46), phần thưởng cho những việc lành được làm vì Danh Chúa là được “hưởng nước” đã sắm sẵn từ buổi sáng thế. Phần thưởng là Vương Quốc đời đời.
Các sứ đồ tiếp tục khai triển giáo lý này, luôn đặt nền tảng trên ân điển và gắn liền với thực tại của sự chết và sống lại của Đấng Christ.
1. Sự vâng lời là kết quả của đức tin, và đức tin được xưng công bình: Sứ đồ Phao-lô làm rõ rằng không ai được xưng công bình bởi việc làm theo luật pháp, nhưng bởi đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 3:28). Tuy nhiên, đức tin chân thật sẽ tự nhiên sinh ra việc lành và sự vâng lời (Ê-phê-sô 2:8-10). Phần thưởng đầu tiên và lớn nhất là sự cứu rỗi – một món quà nhưng không bởi ân điển, không phải công giá để chúng ta khoe mình (Rô-ma 6:23).
2. Phần thưởng cho công khó trong Chúa: Phao-lô thường dùng hình ảnh phần thưởng để khích lệ sự kiên trì trong chức vụ.
“Vậy, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy vững vàng, chớ rúng động, hãy làm công việc Chúa cách dư dật luôn, vì biết rằng công khó của anh em trong Chúa chẳng phải là vô ích đâu.” (1 Cô-rinh-tô 15:58)Ông cũng nói đến một “mão triều thiên” (stephanos στέφανος – vòng hoa chiến thắng) dành cho người chạy giỏi, đấu đánh tốt, giữ đạo và yêu mến sự hiện đến của Ngài (2 Ti-mô-thê 4:7-8, Gia-cơ 1:12). Đây là phần thưởng đặc biệt cho sự trung tín.
3. Phần thưởng sẽ được ban trong ngày sau rốt: Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh rằng Đức Chúa Trời là Đấng công bình, sẽ không bỏ qua sự vâng lời của chúng ta.
“Vì Đức Chúa Trời chẳng phải là không công bình mà bỏ quên công việc và lòng yêu thương của anh em đã tỏ ra vì danh Ngài, trong khi hầu việc các thánh đồ và hiện nay đang còn hầu việc nữa.” (Hê-bơ-rơ 6:10)Tuy nhiên, phần thưởng này được ban trong tương lai, ở “nơi không có sâu mối, ten rét làm hư, và kẻ trộm cũng không đào ngạch khoét vách” (Ma-thi-ơ 6:20). Sách Khải Huyền cho thấy nhiều loại mão triều thiên khác nhau dành cho người chiến thắng (Khải Huyền 2:10; 3:11-12).
Từ những phân tích Kinh Thánh trên, chúng ta rút ra những nguyên tắc ứng dụng quan trọng:
1. Động cơ đúng đắn: Hãy vâng lời Chúa trước hết vì yêu mến Ngài, biết ơn vì sự cứu chuộc của Đấng Christ. “Nếu các ngươi yêu mến ta, thì giữ gìn các điều răn ta” (Giăng 14:15). Đừng vâng lời như một giao dịch để “đổi” lấy phước lành. Hãy xem Chúa là phần thưởng lớn nhất (Thi Thiên 73:25-26).
2. Vâng lời trong đức tin, bất chấp hoàn cảnh: Như Áp-ra-ham vâng lời ra đi mà không biết mình đi đâu (Hê-bơ-rơ 11:8), chúng ta được kêu gọi vâng lời ngay cả khi chưa thấy kết quả hay phần thưởng trước mắt. Sự vâng lời trong thử thách chính là bằng chứng của đức tin chân thật.
3. Tập trung vào phần thưởng đời đời: Khi đối diện với sự cám dỗ từ bỏ đức tin vì những thiệt thòi trần gian, hãy nhớ lời sứ đồ Phao-lô: “Vì sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng ta sanh cho chúng ta sự vinh hiển cao trọng đời đời, vô lượng, vô biên” (2 Cô-rinh-tô 4:17). Hãy sống với tầm nhìn đời đời.
4. Vâng lời trong mọi phương diện: Sự vâng lời không chỉ là giữ các điều răn lớn, mà còn trong thái độ, lời nói, và những lựa chọn nhỏ nhặt hằng ngày. Mỗi hành động vâng lời, dù nhỏ, đều có giá trị trong mắt Chúa.
5. Không so sánh phần thưởng: Đức Chúa Trời là Đấng thưởng công hoàn toàn công bình. Chúng ta không nên so sánh phước lành vật chất của mình với người khác để đánh giá sự “thưởng” của Chúa. Ngài ban cho mỗi người theo sự khôn ngoan và tình yêu vô hạn của Ngài.
Vậy, Chúa có thưởng cho chúng ta vì vâng lời Ngài không? Câu trả lời Kinh Thánh là CÓ, nhưng với những chiều kích sâu sắc và thánh khiết hơn sự hiểu biết thông thường.
Chúa thưởng cho sự vâng lời, không phải như một món nợ Ngài phải trả cho công đức của chúng ta – vì sự vâng lời trọn vẹn duy nhất thuộc về Chúa Giê-xu Christ – nhưng như một biểu hiện của ân điển, sự công bình và tình yêu trung tín của Ngài. Phần thưởng tối thượng không phải là của cải, danh vọng hay sức khỏe trần gian (dù Ngài có thể ban những điều đó), mà là:
- Chính Ngài: Được biết Chúa, ở với Ngài, chia sẻ sự vui mừng và vinh quang của Ngài đời đời.
- Sự sống đời đời: Mối tương giao phục hồi và vĩnh cửu với Đức Chúa Trời.
- Vương quốc thiên đàng: Được cai trị và hưởng gia tài trong cõi đời đời cùng với Đấng Christ.
- Lời khen ngợi từ chính Chúa: “Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm!” (Ma-thi-ơ 25:21).
Vì vậy, hỡi anh chị em trong Chúa, chúng ta hãy vững lòng. Sự vâng lời của chúng ta trong Chúa Giê-xu Christ chẳng bao giờ là vô ích. Hãy cứ trung tín, vì biết rằng Đấng mà chúng ta phục vụ là Đấng trung tín, và phần thưởng lớn nhất đang chờ đợi chúng ta không phải ở đời này, nhưng ở đời sau, trong nhà đời đời của Cha chúng ta. “Vậy, anh em chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau, và hễ anh em thấy ngày ấy hầu gần chừng nào, thì càng phải làm như vậy chừng nấy.” (Hê-bơ-rơ 10:25).