Chiếc bình ngọc cẩm thạch là gì?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, Kinh Thánh sử dụng vô số hình ảnh, ẩn dụ sống động để truyền tải những lẽ thật thuộc linh sâu sắc. Một trong những hình ảnh đẹp đẽ và đầy ý nghĩa về vị trí, giá trị và mục đích của người tin Chúa chính là “chiếc bình”. Đặc biệt, sự phân biệt giữa các loại bình bằng các chất liệu khác nhau trong 2 Ti-mô-thê chương 2 đã mở ra cho chúng ta một khải tượng rõ ràng về đời sống được Chúa quý trọng và sử dụng cách cao quý. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa của “chiếc bình ngọc cẩm thạch” (hay cẩm thạch, đá hoa) trong bối cảnh Kinh Thánh, từ đó rút ra những bài học thiết thực cho đời sống đức tin ngày nay.

Hình ảnh trung tâm của chúng ta được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Ti-mô-thê:

“Vả, trong nhà lớn, không những chỉ có những bình bằng vàng bằng bạc, mà cũng có những bình bằng gỗ bằng đất nữa; thứ thì dùng việc sang, thứ thì dùng việc hèn. Vậy nếu ai tự mình làm sạch khỏi những điều ác đã nói đó, thì sẽ là cái bình dùng cho việc sang, được biệt ra thánh, có ích cho chủ mình, và sẵn sàng cho mọi việc lành.” (2 Ti-mô-thê 2:20-21, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Đoạn Kinh Thánh này nằm trong phần khích lệ của Phao-lô dành cho Ti-mô-thê – một người lãnh đạo trẻ – giữa những khó khăn, sai lạc trong Hội Thánh. Phao-lô dùng ẩn dụ “nhà lớn” (οἰκίαν μεγάλην - oikian megalēn) để chỉ về vương quốc của Đức Chúa Trời, Hội Thánh phổ thông, hay phạm vi công việc của Chúa trên đất. Trong nhà đó có nhiều loại “bình” (σκεύη - skeuē), một từ Hy Lạp có nghĩa rộng là dụng cụ, đồ dùng, vật chứa, công cụ.

Phao-lô liệt kê bốn chất liệu tạo nên hai cặp tương phản:
1. Bằng vàng và bằng bạc: Những kim loại quý, có giá trị cao, bền vững, thường dùng cho các mục đích trang trọng, quý phái.
2. Bằng gỗ và bằng đất: Những vật liệu thông thường, dễ vỡ, ít giá trị hơn, thường dùng cho các mục đích thông tục, thậm chí là “việc hèn” (εἰς ἀτιμίαν - eis atimian, có nghĩa là “cho sự ô nhục, sự không tôn trọng”).

Sự phân biệt này không trước hết nói về con người theo giá trị bẩm sinh, mà nói về tính cách, phẩm chất và sự sẵn sàng của một “công cụ” cho Chủ nhà là Đức Chúa Trời. Điều then chốt nằm ở câu 21: “Vậy nếu ai tự mình làm sạch khỏi những điều ác...”. Đây là tiến trình biến đổi từ một vật dụng thông thường trở nên cao quý.

Trong bản Kinh Thánh Tiếng Việt 1925, chất liệu “bằng đất” (τὰ ὀστράκινα - ta ostrakina) được dịch từ gốc Hy Lạp chỉ về đồ gốm bằng đất sét nung thông thường. Tuy nhiên, khái niệm “ngọc cẩm thạch” (marble) gợi lên một tầng ý nghĩa sâu hơn. Cẩm thạch vốn là một loại đá biến chất, được hình thành từ đá vôi dưới nhiệt độ và áp suất cực cao trong lòng đất qua hàng triệu năm. Quá trình này khiến nó trở nên cứng, bền, có vân đẹp và rất được quý trọng trong xây dựng, điêu khắc từ thời cổ đại.

Nếu đặt “đồ đất” thông thường và “cẩm thạch” lên bàn cân, chúng ta thấy một sự tương phản lớn:
- Đồ đất (gốm): Dễ làm, từ đất sét phổ biến, nung ở nhiệt độ thấp hơn, dễ vỡ, dễ thấm nước, giá trị thấp.
- Cẩm thạch: Hiếm, hình thành qua quá trình biến đổi dài và khắc nghiệt, cực kỳ bền, chống thấm, có vẻ đẹp tự nhiên và giá trị cao.

Như vậy, hình ảnh “chiếc bình ngọc cẩm thạch” biểu trưng cho một sự biến đổi chất. Nó không còn là cục đất sét thông thường nữa, mà đã trải qua một quá trình “hình thành mới” dưới áp lực và nhiệt độ của Đức Chúa Trời để trở nên một vật liệu cao cấp, quý giá. Điều này hoàn toàn phù hợp với giáo lý về sự tái sinh và nên thánh. Chúng ta vốn là “bình bằng đất” mỏng giòn, nhưng qua sự chết và sống lại của Đấng Christ, chúng ta được trở nên tạo vật mới (2 Cô-rinh-tô 5:17), và được Chúa Thánh Linh biến đổi để mang những phẩm chất quý giá.

“Chúng ta chứa của báu nầy trong chính mình, như trong bình bằng đất, hầu cho tỏ quyền phép lớn dường ấy là bởi Đức Chúa Trời, mà chẳng phải bởi chúng ta.” (2 Cô-rinh-tô 4:7)

Phao-lô gọi thân thể chúng ta là “bình bằng đất”, nhưng của báu bên trong là Đấng Christ và Tin Lành. Một chiếc bình cẩm thạch, với đặc tính bền vững và quý giá, sẽ là một vật chứa đựng xứng đáng hơn cho của báu ấy, và càng làm rạng rỡ quyền năng của Đấng đã biến đổi nó.

2 Ti-mô-thê 2:21 không chỉ dừng lại ở chất liệu, mà mô tả ba đặc tính của một “cái bình dùng cho việc sang”:
1. “Được biệt ra thánh” (ἡγιασμένον - hēgiasmenon): Đây là thể phân từ hoàn thành bị động của động từ ἁγιάζω (hagiazō) – nghĩa là “làm cho thánh, biệt riêng ra”. Thể “hoàn thành” nhấn mạnh một hành động đã diễn ra trong quá khứ với kết quả còn kéo dài đến hiện tại. Chiếc bình này đã được và đang ở trong trạng thái được biệt riêng khỏi những mục đích tầm thường, để dành riêng cho Chúa và công việc của Ngài. Sự thánh khiết không phải là vẻ bề ngoài, mà là trạng thái thuộc linh, là mục đích sống.
2. “Có ích cho chủ mình” (εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ - euchrēston tō despotē): Từ “có ích” (εὔχρηστον) ghép bởi “εὖ” (tốt) và “χρηστός” (hữu dụng). Nó có nghĩa là “hữu dụng tốt, tiện lợi, có giá trị sử dụng cao”. Chiếc bình không chỉ đẹp để trưng bày, mà còn thực sự hữu dụng cho Chủ. Đời sống Cơ Đốc nhân phải sinh ra bông trái, phải góp phần vào công việc nhà Chúa.
3. “Sẵn sàng cho mọi việc lành” (εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιμασμένον - eis pan ergon agathon hētoimasmenon): “Sẵn sàng” (ἡτοιμασμένον) cũng là một phân từ hoàn thành bị động, nghĩa là “đã được và đang ở trong trạng thái chuẩn bị sẵn sàng”. Chiếc bình luôn được lau chùi sạch sẽ, đặt đúng chỗ, và sẵn sàng để Chủ sử dụng vào bất cứ việc tốt lành nào Ngài muốn, bất cứ lúc nào.

Chìa khóa của toàn bộ quá trình nằm ở cụm từ: “nếu ai tự mình làm sạch khỏi những điều ác” (ἐκκαθάρῃ ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων - ekkatharē heauton apo toutōn). Động từ “làm sạch” (ἐκκαθαίρω - ekkathairō) có nghĩa là “tẩy sạch hoàn toàn, thanh tẩy triệt để”. Đây là một mệnh lệnh, một trách nhiệm cá nhân. Tuy nhiên, trong thần học Tin Lành, chúng ta hiểu rằng sức mạnh để làm điều này đến từ chính Chúa Thánh Linh đang ngự trị trong chúng ta. Đó là sự cộng tác giữa ân điển Chúa và ý chí vâng phục của con người.

“Những điều ác” (τούτων - toutōn) ở đây được quy chiếu ngược về các câu trước (câu 16-18), bao gồm:
- Những lời nói phàm tục, rỗng tuếch, không đáng tin (câu 16).
- Những tà thuyết làm bại hoại đức tin (câu 17-18, như thuyết cho rằng sự sống lại đã qua rồi).

Như vậy, tiến trình “tự làm sạch” bao gồm:
1. Tách Rời Khỏi Tội Lỗi: Quyết định từ bỏ những thói quen, lời nói, suy nghĩ và các mối quan hệ tội lỗi làm ô uế đời sống (2 Cô-rinh-tô 6:17).
2. Tách Rời Khỏi Giáo Lý Sai Lạc: Cẩn trọng với những điều nghe và tin, gắn bó với Lẽ Thật nguyên thủy của Kinh Thánh (Ga-la-ti 1:6-9).
3. Được Làm Đầy Bằng Lẽ Thật và Thánh Linh: Khi dọn sạch những điều xấu, chúng ta phải được lấp đầy bằng Lời Chúa, sự cầu nguyện và sự dẫn dắt của Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18-20). Đây chính là quá trình “biến chất” từ đất sét thành cẩm thạch – dưới nhiệt độ của tình yêu Chúa và áp lực của thập tự giá.

Lẽ thật này không chỉ dành cho các mục sư hay người lãnh đạo, mà cho mọi Cơ Đốc nhân. Dưới đây là một số áp dụng cụ thể:

1. Trong Đời Sống Cá Nhân (Sự Thánh Khiết):
- Kiểm soát tư tưởng và lời nói: Chủ động từ chối những suy nghĩ ô uế, ghen tị, cay đắng. Học nói những lời đem lại sự gây dựng, đúng lúc và có ân điển (Ê-phê-sô 4:29).
- Kỷ luật thuộc linh: Duy trì đời sống cầu nguyện, đọc và suy ngẫm Kinh Thánh mỗi ngày. Đây là cách “lau chùi” chiếc bình khỏi bụi bặm của thế gian.
- Ăn năn tức thì: Khi phạm tội, hãy ăn năn ngay lập tức trước mặt Chúa (1 Giăng 1:9), giữ cho bình luôn sạch.

2. Trong Gia Đình (Sự Hữu Ích):
- Hãy là người chồng, người vợ, người con “có ích” cho gia đình mình qua tình yêu thương, sự phục vụ khiêm nhường và làm gương về đức tin.
- Sử dụng ngôi nhà như một nơi tiếp đón, gây dựng các tín hữu khác.

3. Trong Hội Thánh (Sự Sẵn Sàng):
- Đừng chờ đợi được “chỉ định” chức vụ lớn. Hãy sẵn sàng cho “mọi việc lành”, từ việc dọn dẹp, thăm viếng, an ủi, đến việc dạy dỗ, hướng dẫn.
- Giữ thái độ sẵn lòng: “Lạy Chúa, con đây, xin hãy sai con” (Ê-sai 6:8). Một chiếc bình sẵn sàng là chiếc bình luôn ở trong tư thế sẵn sàng lắng nghe và vâng lời.

4. Trong Xã Hội (Vật Chứa Của Báu):
- Như một bình cẩm thạch chứa đựng của báu (2 Cô-rinh-tô 4:7), đời sống chúng ta phải là phương tiện để ánh sáng và tình yêu của Đấng Christ chiếu ra cho người xung quanh.
- Sự liêm chính, hiền lành và yêu thương trong công việc, giao tiếp xã hội sẽ khiến người ta thấy được “chất liệu cao quý” khác biệt nơi chúng ta và tôn vinh Cha trên trời (Ma-thi-ơ 5:16).

Hình ảnh “chiếc bình ngọc cẩm thạch” là một lời mời gọi đầy cảm hứng cho mỗi chúng ta. Chúa không muốn chúng ta sống một đời sống tầm thường, dễ vỡ, chỉ dành cho “việc hèn”. Ngài có một kế hoạch cao quý và hữu ích cho mỗi con cái Ngài. Qua sự hy sinh của Đấng Christ và quyền năng biến đổi của Thánh Linh, Ngài đang tác động để chúng ta trải qua một quá trình “biến chất” thuộc linh – từ đất sét thông thường trở nên như cẩm thạch quý giá.

Hãy để Lời Chúa trong 2 Ti-mô-thê thúc giục chúng ta hôm nay: Hãy tự mình làm sạch khỏi mọi điều ô uế của tội lỗi và sai lạc. Hãy để Chúa Thánh Linh tạo nên nơi chúng ta sự thánh khiết, tính hữu dụng và tinh thần sẵn sàng. Ước gì chúng ta không chỉ là những bình đất mỏng manh, mà trở thành những “bình ngọc cẩm thạch” – được biệt riêng ra thánh, có ích cho Chủ nhân yêu dấu của chúng ta là Đức Chúa Giê-xu Christ, và luôn sẵn sàng cho mọi việc lành Ngài đã sắm sẵn cho chúng ta.

“Hãy dâng thân thể mình cho Đức Chúa Trời như của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em.” (Rô-ma 12:1)

Một chiếc bình bằng cẩm thạch được dâng lên cho Chủ – đó là sự thờ phượng trọn vẹn và cao quý nhất.